Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 września 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi ustalił, że R. Z. wstąpił w stosunek najmu lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ulicy (...), w miejsce zmarłego najemcy G. Z..

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Głównym najemcą lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w Ł., przy ulicy (...) był G. Z., ojciec powoda, który zmarł w lutym 2011 roku. Ojciec powoda uzyskał prawo najmu lokalu 22 września 2010 roku w wyniku zamiany lokalu przy ulicy (...), którego był również najemcą.

R. Z. od 1982 roku mieszkał w lokalu przy ulicy (...). Później przeprowadził się i zameldował na ul. (...). Od września 2010 roku po zamianie mieszkań powód zamieszkał z ojcem w lokalu numer (...) przy ulicy (...).

Powód opiekował się ojcem, który od połowy grudnia 2010 roku praktycznie nie wychodził z domu. Ojciec powoda nie miał innych osób, które mogły się nim opiekować.

R. Z. został zameldowany na pobyt stały w lokalu numer (...) położonym w Ł., przy ulicy (...) od 29 grudnia 2010 roku.

Po śmierci G. Z. powód nie wynajmował lokalu numer (...). Mieszkanie było trochę zaniedbane. Powód prosił J. K. o zerwanie kasetonów w lokalu.

Po śmierci ojca powód nocował w lokalu. Praktycznie całe dnie nie przebywał w nim. Pracował od rana do wieczora, żeby utrzymać mieszkanie i mieć na alimenty. Lokal numer (...) przez cały czas jest jedynym miejscem zamieszkania powoda. Stanowi jego centrum życiowe. W lokalu powód trzyma swoje rzeczy.

Po śmierci G. Z., pozwany na adres lokalu numer (...) doręczał na nazwisko powoda korespondencję dotyczącą zmian w opłatach eksploatacyjnych za użytkowanie lokalu. Powód regularnie opłaca czynsz najmu i wszelkie opłaty eksploatacyjne związane z użytkowaniem lokalu.

Po śmierci ojca powód zwrócił się o uregulowanie stanu prawnego lokalu numer (...). Pozwany przeprowadził postępowanie wyjaśniające, w wyniku, którego nie był w stanie jednoznacznie potwierdzić faktu wspólnego zamieszkiwania powoda z ojcem do chwili jego śmierci. Ludzie niechętnie mówili, czy i kto tam mieszka. Dwie osoby zaznaczyły, że nie mogą potwierdzić zamieszkiwania powoda, ale też nie wykluczyły tego. W piśmie z dnia 30 stycznia 2014 roku pozwany poinformował powoda o braku możliwości uznania, iż wstąpił w stosunek najmu po zmarłym ojcu.

Wyrokiem z dnia 05 czerwca 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi rozwiązał przez rozwód związek małżeński R. Z. i Ż. Z.. Wyrok uprawomocnił się od dnia 27 czerwca 2013 roku.

R. Z. w okresie od 2 grudnia 2013 roku do 17 maja 2014 roku był zatrudniony jako magazynier. Od dnia 18 maja 2014 roku został zarejestrowany jako osoba bezrobotna z prawem do 100% zasiłku.

Dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Rejonowy wskazał, że oddalił wniosek powoda o ponowne przesłuchanie świadków A. S. (1) i A. P. (1). Zgodnie z art. 217 § 3 k.p.c. Sąd pomija twierdzenia i dowody, jeżeli są powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione.

Świadek A. S. (1) nie utrzymuje kontaktów z sąsiadami ani nie zna powoda. Nie była nigdy w mieszkaniu numer (...) i nie była w stanie powiedzieć, kto mieszka na stałe w lokalu. Nie wykluczyła jednak, że w lokalu tym mieszka powód. Z kolei świadek A. P. (1) potwierdził wprost fakt zamieszkiwania przez powoda w lokalu numer (...). W świetle tych okoliczności Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do ponownego przesłuchania tych świadków, w sytuacji, gdy zeznania tych świadków były korzystne dla powoda.

Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom powoda, co do faktu zamieszkiwania w lokalu wraz z ojcem i po śmierci ojca. Jego zeznania są spójne z zeznaniami świadków: A. P. (1) i J. K., którzy potwierdzili fakt zamieszkiwania przez powoda w spornym lokalu. Są to osoby obce dla powoda, zaś Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

Również świadek A. P. (2) miała wrażenie, że zna z widzenia powoda, oraz, że mogła go spotkać na klatce lub w windzie. Nie potwierdziła, ani nie zaprzeczyła, że w lokalu numer (...) mieszka powód.

Z kolei zeznania świadka A. S. (2) nic nie wnoszą do sprawy. Świadek nie znał powoda ani nie kojarzył jego ojca. Świadek nie był w stanie określić, kto mieszka w lokalu numer (...).

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne.

Wskazał, że w niniejszej sprawie spełnione zostały wszystkie przesłanki wstąpienia w stosunek najmu przewidziane przepisem art. 691 § 1 i 2 k.c..

Nie kwestionowanym było, że R. Z. jest synem G. Z.. Z ustaleń poczynionych w sprawie wynika, że powód zamieszkał w lokalu numer (...) wraz z ojcem od czasu otrzymania przez G. Z. prawa najmu lokalu 22 września 2010 roku. Powód opiekował się ojcem, który nie wychodził z domu i mieszkał z nim w chwili jego śmierci. Lokal stanowi centrum życiowe powoda, w którym ma wszystkie swoje rzeczy i przebywa z zamiarem stałego pobytu. Powód nie ma możliwości zamieszkania w innym lokalu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy na podstawie art. 189 k.p.c. ustalił, iż powód wstąpił w stosunek najmu przedmiotowego lokalu po ojcu G. Z. zmarłym w lutym 2011 roku.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, zaskarżając wyrok w całości i podnosząc następujące zarzuty:

- naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji przyjęcie, że powód zamieszkiwał stale z G. Z. do chwili jego śmierci podczas gdy materiał zgromadzony w sprawie nie daje podstaw do przyjęcia, by powód zamieszkiwał wspólnie z najemcą przedmiotowego lokalu do chwili jego śmierci;

- naruszenie art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powód wywiązał się z obowiązku udowodnienia przesłanek wstąpienia w stosunek najmu, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału nie wynika, by zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu wraz z najemcą do chwili śmierci najemcy;

- naruszenie art. 691 k.c. poprzez błędną jego wykładnię i w konsekwencji przyjęcie, że powód stale zamieszkiwał z najemcą w przedmiotowym lokalu do chwili jego śmierci.

W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa, a także zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Ustalenia faktyczne, jak również ocena prawna przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia przez Sąd Rejonowy, znajdują pełną akceptację Sądu Okręgowego.

Odnosząc się do poszczególnych zarzutów apelacyjnych stwierdzić należy co następuje:

Podniesione w apelacji zarzuty w istocie odnoszą się do zakwestionowania ustalenia przez Sąd I instancji faktu stałego zamieszkania powoda w przedmiotowym lokalu do chwili śmierci najemcy, jako wypowiedzianej w art. 691 k.c. przesłanki wstąpienia osoby bliskiej w stosunek najmu po śmierci najemcy.

Skarżący wyraził pogląd, iż nie doszło do spełnienia warunku przewidzianego w przytoczonym przepisie. Zdaniem pozwanego powód nie udowodnił, że by zamieszkiwał w lokalu w okresie do śmierci dotychczasowego najemcy.

Ze stanowiskiem tym nie można się zgodzić. W niniejszej sprawie nie była kwestionowana przez żadną ze stron okoliczność, że powód jest osobą bliską zmarłego najemcy. Zdaniem Sądu Okręgowego, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie budzi wątpliwości, że powód zamieszkiwał z najemcą w przedmiotowym lokalu do chwili jego śmierci. Powyższe wynika nie tylko z twierdzeń samego powoda, których prawdziwości skarżący nie zdołał podważyć, ale także z pozostałej części materiału dowodowego, w tym przede wszystkim zeznań świadków. Przesłuchani w sprawie świadkowie A. P. (1) i J. K. zgodnie stwierdzili, że widywali powoda w spornym lokalu. Z kolei świadek A. P. (2) przyznała, że kojarzy powoda „z widzenia”. W tym miejscu podkreślić trzeba, że Sąd I instancji uznając zeznania tychże świadków za wiarygodne swoje stanowisko uzasadnił w sposób przekonywujący w oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego i trudno tym rozważaniom odmówić słuszności. To zaś, że określony dowód został oceniony niezgodnie z intencją skarżącego, nie oznacza naruszenia art. 233 k.p.c.

Nie można także tracić z pola widzenia faktu, że powód od dnia 29 grudnia 2010 roku jest zameldowany na pobyt stały w lokalu, co uprawdopodabnia fakt zamieszkiwania w nim w tymże okresie.

Ocena ta jest zasadna zwłaszcza wobec faktu, iż powód sprawował stałą opiekę nad ojcem, który ze względu na stan zdrowia nie opuszczał lokalu, a przy tym nie posiadał poza powodem innych bliskich osób. Powód zeznał, iż ze względu na obowiązki zawodowe, w lokalu rzadko przebywał w ciągu dnia. Okoliczność ta wskazuje przyczynę, dla której nie jest on rozpoznawany przez większość sąsiadów. Zresztą przeprowadzone przez pozwanego postępowanie wyjaśniające nie rozstrzygnęło jednoznacznie kwestii zamieszkiwania powoda z najemcą, gdyż rozpytane na tę okoliczność osoby bądź niechętnie wypowiadały się w tej kwestii bądź wprost nie wykluczyły faktu zamieszkiwania.

Godzi się również podkreślić, że stałe zamieszkiwanie z najemcą osoby mu bliskiej oznacza ześrodkowanie przez tę osobę całej swej działalności życiowej w lokalu najemcy, tak by zajmowany przez tę osobę lokal stanowił jej centrum życiowe, ale nie oznacza nieprzerwanego zamieszkiwania z najemcą. W orzecznictwie utrwalony jest już bowiem pogląd, że czasowe - uzasadnione określonymi przyczynami - przebywanie poza miejscem stałego miejsca zamieszkania nie oznacza, by najemca przestał mieszkać w "swoim" lokalu, by zmienił miejsce zamieszkania.

W tym świetle za prawidłową należy uznać konkluzję Sądu Rejonowego, że w stosunku do powoda zostały spełnione wszystkie ustawowe przesłanki wstąpienia w stosunek najmu.

Powyższe przesądza o braku podstaw do uwzględnienia apelacji, która jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z § 6 pkt 3 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej prze radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku, poz. 490, ze zmianami), zasądzając z tego tytułu kwotę 300 złotych stanowiącą wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej w postępowaniu apelacyjnym.

Biorąc pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia brak było podstaw do przyznania powyższego wynagrodzenia w stawce innej niż stawka minimalna.