Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 maja 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 12 lutego 2013 r. odmówił B. A. umorzenia należności z tytułu składek:

- na ubezpieczenia społeczne za okres od kwietnia 2002 r. do marca 2008 r. w łącznej kwocie 48.737,55 zł, w tym z tytułu: składek – 34.130,55 zł, odsetek – 14.607,00 zł.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony 12 lutego 2013 r. złożył wniosek o umorzenie należności z tytułu składek na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Decyzją z dnia 19 grudnia 2013 r. określono warunki umorzenia, którym była spłata należności niepodlegających umorzeniu w terminie 12 miesięcy od uprawomocnienia się decyzji wraz z naliczonymi odsetkami. Decyzja uprawomocniła się w dniu 24 stycznia 2014 r. Z dniem 24 stycznia 2015 r. upłynął 12 miesięczny termin na uregulowanie należności niepodlegających umorzeniu liczony od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia należności z tytułu składek. Ubezpieczony nie opłacił w/w należności w wyznaczonym terminie.

/decyzja – k. 66 akt ZUS/

B. A. uznał powyższą decyzję za krzywdzącą i w dniu 1 czerwca 2015 r. złożył odwołanie. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 25 lutego 2013 r. dokonał spłaty zadłużenia niepodlegającego umorzeniu w kwocie 225,83 zł, zgodnie z informacją uzyskana od pracownika ZUS.

/odwołanie – k. 2 – 5/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

/odpowiedź na odwołanie – k. 6/

Pełnomocnik wnioskodawcy, na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2016 r. poparł odwołanie i oświadczył , że nie wnosi o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

/protokół rozprawy – k. 67/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. A. prowadził działalność gospodarczą od dnia 1 marca 1996 r. Wznowił działalność gospodarczą od 1 sierpnia 2012 r. Obecnie, pobierając świadczenie emerytalne , a prowadząc działalność gospodarczą, opłaca jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

/wypis z CEiIDzG – k. 6 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy z dnia 28 października 2015 r. 00:01:30 – 00:11:56 – płyta CD – k. 22 w zw. z zeznaniami – k. 67/

Wnioskodawca w dniu 1 grudnia 2008 r. zawarł umowę z ZUS I Oddział w Ł. nr (...) o rozłożenie na raty należności z tytułu składek według stanu na dzień 23 września 2008 r. w ogólnej kwocie 98289,38 zł. Umowa obejmowała należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okresy: 06.1999 r., 07.1999 r. – 12.1999 r., 05.2000 r. – 06.2000 r., 09.2000 r. – 04.2001 r., 06.2001 r., 07. 2001 r. – 03.2008 r., na ubezpieczenie zdrowotne za okresy: 06.1999 r. – 12.1999 r., 04.2000 r. – 06.2000 r., 09.2000 r. – 04.2001 r., 07.2001 r. – 08.2008 r., na Fundusz Pracy: 02.1999 r., 03.1999 r. – 12.1999 r., 05.2000 r. – 06.2000 r., 09.2000 r. – 04.2001 r., 06.2001 r., 07.2001 r., 07.2001 r. – 03.2008 r.

/umowa – k. 57 – 60, zeznania wnioskodawcy – k. 67/

Na mocy aneksu nr (...) z 13 czerwca 2011 r. do w/w umowy o rozłożenie należności z tytułu składek na raty zawartego pomiędzy B. A., a ZUS I Oddział w Ł. zmieniono ubezpieczonemu warunki spłaty należności.

/aneks – k. 61 – 63/

Wnioskiem z dnia 12 lutego 2013 r. na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551) B. A. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prośbą o umorzenie całości nieopłaconych należności składkowych na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy za okres objęty ustawą, do opłacania których zobowiązany był z tytułu prowadzenia poza rolniczej działalności, wskazując, że jest ona dalej prowadzona.

/wniosek – k. 1 – 2 akt ZUS/

Na podstawie §8 umowy Nr (...) z dnia 1 grudnia 2012 r. strony (wnioskodawca oraz ZUS I Oddział w Ł.) w dniu 25 lutego 2013 r. zawarły aneks w związku ze złożonym wnioskiem o umorzenie na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzenie należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551). W umowie wskazano, że ubezpieczonemu pozostała do spłaty należność w wysokości 170,83 zł z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za sierpień 2008 r. oraz opłata prolongacyjna w wysokości 55,00 zł., w łącznej kwocie 225,83 zł. Określono termin płatności na dzień 28 lutego 2013 r.

/aneks – k. 28 – 29, 29 – 31 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy z dnia 28 października 2015 r. 00:01:30 – 00:11:56 – płyta CD – k. 22 w zw. z zeznaniami – k. 67/

Ubezpieczony, po uzyskaniu informacji jaka kwota zadłużenia pozostała do zapłaty, uiścił w/w kwotę 225,83 zł w dniu 25 lutego 2013 r.

/dowód wpłaty – k. 33, zeznania wnioskodawcy z dnia 28 października 2015 r. 00:01:30 – 00:11:56 – płyta CD – k. 22 w zw. z zeznaniami – k. 67/

Decyzją z dnia 19 grudnia 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. określił, iż według stanu na dzień złożenia wniosku tj. na dzień 12 lutego 2013 r. umorzeniu podlegają należności B. A. z tytułu składek:

- na ubezpieczenia społeczne za okres od kwietnia 2002 r. do marca 2008 r. w łącznej kwocie 48.737,55 zł, w tym z tytułu: składek – 34.130,55 zł, odsetek – 14.607,00 zł.

Ponadto organ rentowy wskazał, że warunkiem umorzenia w/w należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu. Wskazano, że należności z tytułu składek za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku nieobjęte postępowaniem o umorzenie należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie.

/decyzja – k. 45 – 47 akt ZUS/

Decyzja z dnia 19 grudnia 2013 r. została doręczona skarżącemu wraz z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie wniesienia odwołania w dniu 23 grudnia 2014 r.

/potwierdzenie odbioru – k. 48 akt ZUS/

Wnioskodawca nie odwołał się do Sądu od decyzji z dnia 19 grudnia 2014 r. określającej warunki umorzenia należności, decyzja uprawomocniła się w dniu 24 stycznia 2014 r.

/bezsporne/

W piśmie procesowym z dnia 9 marca 2016 r. organ rentowy wskazał, że wnioskodawca do dnia 24 stycznia 2015 r. nie uregulował należności niepodlegających umorzeniu na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego w kwocie 475,57 zł. Na kwotę tę składają się należności:

- 04.2008 r. – 28,39 zł,

- 06.2008 r. – 205,87 zł,

- 07.2008 r. – 205,87 zł,

- 08.2008 r. – 35,04 zł,

- 09.2012 r. – 0,20 zł,

- 10.2012 r. – 0,20 zł.

/pismo procesowe – k. 55/

Wnioskodawca w dniu 10 lutego 2016 r. uiścił na rzecz zaległych składek w kwocie 40 groszy kwotę 50 zł.

/dowód wpłaty – k. 66/

Zaskarżoną decyzją z dnia 6 maja 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 12 lutego 2013 r. odmówił B. A. umorzenia należności z tytułu składek:

- na ubezpieczenia społeczne za okres od kwietnia 2002 r. do marca 2008 r. w łącznej kwocie 48.737,55 zł, w tym z tytułu: składek – 34.130,55 zł, odsetek – 14.607,00 zł.

/decyzja – k. 66 akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowego ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, a mianowicie o powołane wyżej dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz w załączonych aktach organu rentowego. Przedmiotowe dokumenty nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron i pozwalają, zdaniem Sądu Okręgowego, na wydanie prawidłowego rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W dniu 15 stycznia 2013 roku weszła w życie ustawa z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. 2012 poz. 1551). Ustawa ta – zwana dalej ustawą abolicyjną - przewiduje możliwość umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy oraz odsetek za zwłokę i pozostałych powstałych kosztów (w tym kosztów egzekucyjnych), dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu,
z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności i nie opłaciły należnych z tego tytułu składek.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy abolicyjnej, na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.):

1) która przed dniem 1 września 2012 r. zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2) innej niż wymieniona w pkt 1

- umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

W ustępie 2 art. 1 ustawy abolicyjnej przewidziano, że w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy wymienionej w ust. 1, wniosek o umorzenie składa płatnik składek. Natomiast w ustępie 3 art. 1 ustawy abolicyjnej postanowiono, że w przypadku, gdy płatnik, o którym mowa w ust. 2, zakończył prowadzenie pozarolniczej działalności, wniosek o umorzenie składa osoba,
o której mowa w ust. 1.

Zgodnie zaś z dyspozycją ust. 6 art. 1 ustawy abolicyjnej umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie z uregulowaniem art. 1 ust. 8 powołanej ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję określającą warunki umorzenia, w której ustala także kwoty należności, o których mowa w ust. 1 i 6, z wyłączeniem kosztów egzekucyjnych.

Warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 r., do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego (ust. 10 ustawy abolicyjnej).

Zgodnie zaś z treścią ust. 11 przywołanej ustawy należności, które nie podlegają umorzeniu, należy uregulować - opłacić w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji o umorzeniu należności.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o odmowie umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12 (ust. 13 ustawy abolicyjnej).

Z dokonanych ustaleń wynika, że B. A. wystąpił z wnioskiem do organu rentowego o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek w związku z podleganiem ubezpieczeniu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie analizowanej ustawy abolicyjnej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoznając powyższy wniosek wydał zaś decyzję określającą warunki umorzenia, kwotę należności podlegających umorzeniu i okres, za który nieopłacone składki będą mu podlegały, od której to decyzji wnioskodawca nie odwołał się.

W niniejszej sprawie spór polegał na ustaleniu, czy organ rentowy , decyzją kończącą postępowanie w przedmiocie złożonego wniosku, prawidłowo odmówił wnioskodawcy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy.

Odwołujący stanął na stanowisku, że w zaskarżonej decyzji (...) Oddział w Ł. niesłusznie odmówił mu umorzenia zaległości z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne należne za okres od maja 2008 r. do lutego 2009 r. wraz z odsetkami wskazując, że jako przyczynę odmowy wskazano istnienie w dacie wydania decyzji zaległości z tytułu składek niepodlegających umorzeniu.

Z ustalonych okoliczności faktycznych wynika, że ubezpieczony uregulował należności niepodlegające umorzeniu. Wnioskodawca miał podpisaną z ZUS umowę o rozłożenie należności z tytułu składek na raty w ogólnej kwocie 98289,38 zł. Umowa obejmowała należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okresy: 06.1999 r., 07.1999 r. – 12.1999 r., 05.2000 r. – 06.2000 r., 09.2000 r. – 04.2001 r., 06.2001 r., 07. 2001 r. – 03.2008 r., na ubezpieczenie zdrowotne za okresy: 06.1999 r. – 12.1999 r., 04.2000 r. – 06.2000 r., 09.2000 r. – 04.2001 r., 07.2001 r. – 08.2008 r., na Fundusz Pracy: 02.1999 r., 03.1999 r. – 12.1999 r., 05.2000 r. – 06.2000 r., 09.2000 r. – 04.2001 r., 06.2001 r., 07.2001 r., 07.2001 r. – 03.2008 r. Następnie ubezpieczony po złożeniu wniosku o umorzenie należności z tytułu składek i uzyskaniu informacji w organie rentowym o wysokości pozostałego zadłużenia, w dniu 25 marca 2013 r. uiścił tę kwotę w wysokości 225,83 zł. Zdaniem Sądu ubezpieczony dopełnił wszelkich starań aby uregulować zaległe należności niepodlegające umorzeniu, zapłacił łącznie 98289,38 zł. Dlatego też w ocenie Sądu informacje ZUS, iż ubezpieczony nie uregulował należności z tytułu składek niepodlegających umorzeniu w łącznej kwocie 475,57 zł, na którą składają się należności: - 04.2008 r. – 28,39 zł, - 06.2008 r. – 205,87 zł, - 07.2008 r. – 205,87 zł, - 08.2008 r. – 35,04 zł, - 09.2012 r. – 0,20 zł, - 10.2012 r. – 0,20 zł nie są prawidłowe albowiem ubezpieczony należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres do sierpnia 2008 r. uiścił w ratach, gdyż były one objęte umową z dnia 1 grudnia 2012 r. o rozłożenie należności na raty. Do zapłaty ubezpieczonemu mogła pozostać kwota w łącznej wysokości 40 groszy za miesiące wrzesień i październik 2012 r., którą to ubezpieczony uiścił w dniu 10 lutego 2016 r. wpłacając kwotę 50 zł.

A zatem, w ocenie Sądu, ubezpieczony dopełnił wszystkich niezbędnych działań w celu uregulowania należności niepodlegających umorzeniu.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 6 k.c. to na wnioskodawcy spoczywał ciężar dowodowy w niniejszej sprawie. Oparcie polskiej procedury cywilnej na zasadzie kontradyktoryjności jedynie w wyjątkowych przypadkach dozwala Sądowi na podjęcie czynności mających na celu pobudzenie inicjatywy stron, a zasadą w tym zakresie jest samodzielne dążenie uczestników postępowania do wykazania prawdziwości podnoszonych twierdzeń. Jeżeli twierdzenie istotne dla rozstrzygnięcia nie zostanie udowodnione, to o merytorycznym rozstrzygnięciu sprawy decyduje rozkład ciężaru dowodu. Zatem strona, na której spoczywa ciężar dowodu, ponosi ryzyko ujemnych skutków niedopełnienia swoich obowiązków w tym zakresie. Sąd Okręgowy uznał również, zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, iż nie jest zarówno zobowiązany, jak i uprawniony do przeprowadzenia dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (patrz wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76). W ocenie Sądu wnioskodawca wykazał w niniejszym postępowaniu za pomocą dostępnych środków dowodowych, że spełnił w wyznaczonym terminie warunki umorzenia określone w ustawie z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność.

W tym stanie rzeczy odwołanie wnioskodawcy, jako zasadne, podlegało uwzględnieniu, o czym Sąd Okręgowy orzekł w sentencji orzeczenia na postawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego, wyrażając zgodę na wypożyczenia akt ZUS