Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Radomiu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Mazur

Protokolant: st. sekr. sądowy Wiesława Nurek

po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2015 w Radomiu na rozprawie

sprawy z powództwa E. K. działającej w imieniu własnym i na rzecz małoletniej A. K.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz E. K. tytułem zadośćuczynienia kwotę 50.000 (pięćdziesiąt tysięcy ) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od 24 października 2013 r. do dnia zapłaty;

II.  powództwo E. K. w pozostałej części oddala;

III.  zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz A. K. tytułem zadośćuczynienia kwotę 20.000 (dwadzieścia tysięcy ) złotych płatną do rąk matki E. K. wraz z ustawowymi odsetkami od 26 listopada 2013 r. do dnia zapłaty;

IV.  powództwo A. K. w pozostałej części oddala;

V.  zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz E. K. tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 3. 600 (trzy tysiące sześćset ) złotych;

VI.  nakazuje pobrać od (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego w Radomiu) kwotę 3. 500 (trzy tysiące pięćset) złotych tytułem brakującej opłaty oraz kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

IC 1136/14

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym 31 lipca 2014r.r. do Sądu Okręgowego w Radomiu E. K., działająca w imieniu własnym i jako przedstawicielka ustawowa swojej małoletniej córki A. K., z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę wynikającą ze śmierci ich ojca i dziadka M. Ś. (1) w wyniku wypadku drogowego, wniosła o zasądzenie od (...) S.A. w W. na swoją rzecz kwoty 75 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 24 października 2013r. do dnia zapłaty i na rzecz córki kwoty 30 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 26 listopada 2013r. do dnia zapłaty. Powódka E. K. w uzasadnieniu żądań podała, że 17 stycznia 2013r. w miejscowości S. Ż. kierujący samochodem dostawczym nie zachował należytej ostrożności, w wyniku czego stracił panowanie nad prowadzonym pojazdem zjeżdżając na prawą stronę jezdni, gdzie uderzył w barierę energochłonną, po czym zatrzymał się poprzecznie na lewym pasie jezdni, na skutek czego M. Ś. (1), nadjeżdżający samochodem marki O. (...) o nr rej.(...), uderzył nim w nieoświetlony samochód V. (...), doznając śmiertelnych obrażeń ciała. Powódka wskazała, że kierowca tego pojazdu został uznany za winnego spowodowania tego wypadku przez Sąd Rejonowy w Grójcu w wyroku wydanym 4 lipca 2014r. w sprawie VI K 672/13 oraz że był on w chwili zdarzenia ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej przez pozwanego. Powódka wyjaśniła także, iż ona i jej córka były bardzo mocno emocjonalnie związane ze swoim ojcem i dziadkiem, który zamieszkiwał w pobliżu i za względu na jej rozstanie z mężem stanowił dla nich wielką pomoc (także finansową ) i był spoiwem organizowanych spotkań rodzinnych. Podała, że pomagał im w wielu czynnościach życia codziennego, stanowił dla nich podstawowe oparcie i dawał im poczucie bezpieczeństwa. Z tych względów jego śmierć była dla niej i córki szczególnie dotkliwa. ( k.3-6, 55, 64-65, 80-81,102-104).

Pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództw powodów i zasądzenie od nich kosztów procesu. Wyjaśnił, że co do zasady nie kwestionuje, wynikającej z umowy ubezpieczenia, swojej odpowiedzialności cywilnej za skutki wypadku drogowego z dnia 17 stycznia 2013r. Wskazał, że po otrzymaniu zgłoszeń roszczeń powodów wypłacił E. K. z tytułu zadośćuczynienia stosowną kwotę 25 000 zł. Podniósł, że żądanie powódki A. K. jest bezzasadne, gdyż nie udowodniła swoich bliskich relacji z M. Ś. (1) i krzywdy związanej z jego śmiercią. Z ostrożności procesowej wyjaśnił, że roszczenia powodów są wygórowane i odsetki ustawowe od zasądzonych kwot mogą być przyznane dopiero od dnia prawomocności orzeczenia w sprawie. (k.41-44, 48, 55, 64-65, 80-81, 97,102-104 ).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

17 stycznia 2013r. w miejscowości S., gmina S., K. Ż. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego ten sposób, że kierując samochodem marki V. (...) o nr rej. (...) na drodze ekspresowej nr (...) nie zachował zwykłej ostrożności, w wyniku czego stracił panowanie nad prowadzonym pojazdem zjeżdżając na prawą stronę jezdni, gdzie uderzył w barierę energochłonną i zatrzymał się poprzecznie na lewym pasie jezdni, na skutek czego nadjeżdżający samochodem marki O. (...) o nr rej (...) M. Ś. (1) uderzył w nieoświetlony samochód marki V., w następstwie czego jeden pasażer tego pojazdu J. K. poniósł śmierć, drugi jego pasażer M. B. doznał obrażeń ciała w postaci choroby realnie zagrażającej jego życiu, zaś M. Ś. (1) doznał obrażeń ciała, w następstwie których zmarł w szpitalu w dniu 7 lutego 2013r. Wyrokiem z 28 kwietnia 2009r., wydanym w sprawie II K 627/13, Sąd Rejonowy w Grójcu uznał K. Ż. za winnego popełnienia przestępstwa z art.177 par.2 k. k. ( dowód: karty 499, 501 i 515 akt II K 627/13 Sądu Rejonowego w Grójcu).

Kierujący samochodem marki V. (...) K. Ż. w czasie wypadku z 17 stycznia 2013r.r. ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej za szkody wywołane jego ruchem przez pozwany (...) S.A. w W., (okoliczności bezsporne miedzy stronami, akta szkody pozwanego).

W dacie wypadku M. Ś. (1) miał 61 lat, posiadał wykształcenie wyższe techniczne i pracował jako inżynier konstruktor. Był żonaty z M. Ś. (2), z którą posiadał dwoje dzieci: syna K. Ś. w wieku 39 lat i córkę E. K. w wieku 35 lat. Krótko przed wypadkiem M. Ś. (2) przebyła poważną chorobę i usunięcie jelita grubego. E. K. od 2005r. samotnie wychowywała swoją 11- letnią córkę A. K., gdyż od tego czasu pozostawała w separacji z mężem; jej małżeństwo zostało rozwiązane w 2010r. E. K. po rozstaniu z mężem przez 5 lat zamieszkiwała z córką u swoich rodziców; w tym czasie zostały nawiązane szczególnie mocne więzy między A. a dziadkiem M. Ś. (1), który w wielu sytuacjach zastępował jej ojca, dawał poczucie bezpieczeństwa, poświęcał jej dużo czasu, organizował zajęcia , wycieczki, zabawy i atrakcje. W 2010r. rodzice kupili E. K. mieszkanie, znajdujące się w sąsiednim bloku. Silne więzy i bardzo dobre relacje między nimi zostały nadal zachowane. E. K. posiadała wykształcenie wyższe z zakresu chemii oraz pedagogiki i pracowała w szkole podstawowej jako nauczyciel z wynagrodzeniem 2 300 zł brutto. Była bardzo silnie związana z ojcem, posiadała z nim dobre porozumienie psychiczne, ojciec zawsze dawał jej wsparcie i był dla niej najważniejszą osobą w rodzinie; jego śmierć i wcześniejsza trzytygodniowa walka o jego życie naruszyła istotne jej zasoby psychologiczne, które w związku z jej właściwościami charakterologicznymi i specyfiką działania jej mechanizmów obronnych, nie zostały całkiem odbudowane pomimo podjęcia konsultacji u psychologa i krótkotrwałego wsparcia farmakologicznego. U E. K. po śmierci ojca wystąpiła znaczna nadwaga, dolegliwości kręgosłupa, nadciśnienie i stan przedcukrzycowy; w połowie 2015r. przeszła zabieg resekcji żołądka, jej waga zmniejszyła się o 25 kg i stan zdrowia oraz samopoczucie uległy znacznej poprawie. M. Ś. (1) był mocno zaangażowany w opiekę nad wnuczką A. K., otaczał ją miłością i dbał o zabezpieczanie jej potrzeb. Jego brak wywołał żal, smutek i tęsknotę oraz zachwiał światem przeżyć dziecka; nastąpił on w trudnym okresie jej życia dodatkowo skomplikowanym brakiem stałej obecności ojca i kryzysem we wzajemnych relacjach jej rodziców. Obecnie doświadczając serdecznych uczuć od każdego z rodziców i mając możliwość zaspokajania od nich potrzeb psychicznych zaczyna ona odzyskiwać poczucie równowagi i pewności siebie. Jednak fakt niemożności doznawania stałej opieki od dziadka - postaci dla niej znaczącej -jest okolicznością zubożającą sferę jej uczuć. ( dowód: zeznania powódki E. K. -k.55-56 i 102-104, zeznania świadka M. Ś. (2) - k.64-65, zaświadczenie psychologa J. M. z 16.10.2013r. - k.24, opinia biegłego psychologa A. D. - k.74-75).

Pismem z 18 września 2013r. skierowanym do pozwanego E. K. zażądała zapłaty na jej rzecz zadośćuczynienia w kwocie 100 000 zł z tytułu śmierci ojca M. Ś. (1); pismem z 21 października 2013r. zażądała od pozwanego zapłaty na rzecz córki A. K. zadośćuczynienia w kwocie 30 000 zł. Pozwany wypłacił E. K. kwotę 25 000 zł z tytułu zadośćuczynienia za śmierć ojca i odmówił wypłaty zadośćuczynienia na rzecz A. K. stwierdzając, że nie znajduje podstaw do przyznania zadośćuczynienia dla wnuków zmarłego, gdyż nie należą oni do kręgu najbliższych członków rodziny (dowód: akta szkodowe pozwanego).

Sąd zważył co następuje:

Roszczenia powodów dotyczą zasądzenia od pozwanego zadośćuczynienia za krzywdę wywołaną u nich na skutek śmierci ich ojca i dziadka M. Ś. (1) w wypadku drogowym, spowodowanym 17 stycznia 2013r. w miejscowości S. przez kierującego samochodem dostawczym K. Ż. , ubezpieczonego przez pozwanego od odpowiedzialności cywilnej za szkody wywołane ruchem tego pojazdu.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa z uwagi na to, że wypłacona przez niego powódce E. K. kwota 25 000 zł jest zadośćuczynieniem odpowiednim do ustalonych okoliczności sprawy oraz z uwagi na to, że powódka A. K. nie udowodniła okoliczności uzasadniających prawo do otrzymania zadośćuczynienia.

Roszczenia powodów wynikają z treści art.436 par.l, art.446 par.4, art.822 par.l kodeksu cywilnego oraz art. 34 i 36 Ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych.

W myśl art. 446 par.l k.c, jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Zgodnie z paragrafem drugim tego artykułu osoba , względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Przepis paragrafu trzeciego tego artykułu przewiduje, że sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Na podstawie przepisu paragrafu czwartego tego artykułu sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Przyznanie zadośćuczynienia z tytułu śmierci osoby bliskiej nie jest obligatoryjne i zależy od uznania i oceny sądu konkretnych okoliczności sprawy, przy czym odmowa zadośćuczynienia musi być konkretnie uzasadniona. Celem przyznania zadośćuczynienia pieniężnego jest złagodzenie cierpień, zarówno tych już doznanych, jak i tych, które wystąpią w przyszłości. Z tego względu zadośćuczynienie ma więc charakter całościowy, powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą doznaną krzywdę i dlatego przyznawane jest zwykle jednorazowo. Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a w szczególności: stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych ( okresy leczenia, jego zakres i pobyty w szpitalu), trwałość skutków czynu niedozwolonego ( bezradność życiowa, poczucie nieprzydatności ), prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia ), wiek poszkodowanego ( zwykle większą krzywdą jest śmierć osoby młodej ), sytuację rodzinną (większą krzywdą jest brak lub mała ilość innych osób bliskich ), relacje między członkami najbliższej rodziny, niemożność wykonywania ulubionego zawodu, utratę kontaktów towarzyskich i możliwości atrakcyjnych wyjazdów i wycieczek a także przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody i stopień winy sprawcy szkody. Wysokość zadośćuczynienia powinna także uwzględniać warunki osobiste oraz stosunki majątkowe i poziom życia istniejące w miejscu zamieszkania poszkodowanego. ( patrz: Kodeks cywilny z komentarzem, praca zbiorowa pod redakcją J. W., Wydawnictwo (...), W. 1980, s.445; Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe, G. B., Wydawnictwo (...), W. 2007, s.122 i 127 oraz przytoczone tam wyroki Sądu Najwyższego z 16 lipca 1997r., II CKN 273/97 i z 12 lipca

2002r.,V CKN 114/00 ; wyrok Sądu Najwyższego z 27 sierpnia 1969r., I PR 224/69, OSNIC 1970, nr 6, poz.lll; wyrok Sądu Najwyższego z 4 czerwca 1968r., I PR 175/68, OSNCP 1969, nr 2, poz.37 ).

Wyżej opisane poglądy, zaprezentowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego i literaturze prawniczej, Sąd miał na uwadze przy ocenie określonego powyżej stanu faktycznego, ustalonego w niniejszej sprawie na podstawie zeznań powódki E. K., zeznań świadka M. Ś. (2), opinii biegłego psychologa A. D., akt szkodowych pozwanego oraz akt II K 672/13 Sądu Rejonowego w Grójcu.

Z uwagi na powyższe Sąd przyjął, że z tytułu śmierci M. Ś. (1) stosowne zadośćuczynienie dla powodów powinno wynosić po 75 000 zł dla E. K. oraz 20 000 zł dla A. K.. W tej sytuacji pozwany z tytułu zadośćuczynienia, po uwzględnieniu kwoty 25 000 zł wypłaconej E. K., zobowiązany jest obecnie do zapłaty na jej rzecz 50 000 zł oraz do zapłaty kwoty 20 000 zł na rzecz E. K.. Z tego względu Sąd w punktach pierwszym i trzecim wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powodów należne im kwoty zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od następnego dnia, przypadającego po upływie 30 dni od wezwania pozwanego do zapłaty, do dnia zapłaty. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 par.l i 2 kc. Roszczenia powodów, w części przekraczającej zasądzone kwoty zadośćuczynienia, Sąd jako wygórowane oddalił w punkcie drugim i czwartym wyroku.

Z uwagi na takie rozstrzygnięcie sprawy Sąd w punkcie piątym wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powodów poniesione przez nich koszty procesu w postaci kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 zł ( k.7 i 8 ). Orzeczenie w tym zakresie Sąd oparł na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. oraz par.2 ust.l i 2, par.6 pkt 4 i 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Mając na względzie wynik sprawy Sąd w punkcie szóstym wyroku nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3 500 zł tytułem brakującej opłaty od zasądzonych na rzecz powodów kwot zadośćuczynień oraz kwotę 500 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłego ( k.92 ). Orzeczenie w tym zakresie Sąd wydał na podstawie art. 113 ust.l i art. 13 ust.l Ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

/na oryginale właściwy podpis/