Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 863/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 26 listopada 2015 roku A. G. domagał się zasądzenia od pozwanej Gminy L. kwoty 4.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 9 lipca 2015 roku tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez powoda krzywdę wskutek niezgodnego z prawem działania przy wykonywaniu władzy publicznej przez (...) Gminy L.. Ponadto powód domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego.

Pismem z dnia 11 stycznia 2016 roku pozwany odpowiedział na pozew wnosząc o oddalenie w całości powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 sierpnia 2013 roku (...) w L. stwierdziła, iż dzień wcześniej o godzinie 11:07 samochód osobowy o numerze rejestracyjnym (...) przekroczył w M. dozwoloną prędkość w pobliżu punktu pomiaru kontroli prędkości o 17 km. W związku z tym (...) L. wystąpiła do właściciela pojazdu firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J. o podanie w terminie 7 dni, komu samochód ten został powierzony do kierowania lub używania. Na wezwanie otrzymane dnia 21 sierpnia 2013 roku spółka (...) Sp. z o.o. w J. odpowiedziała już dnia następnego podając, iż samochód o tym numerze rejestracyjnym w dniu 15 sierpnia 2013 roku użytkował A. G.. Pismem z dnia 27 sierpnia 2013 roku, doręczonym dnia 2 września 2013 roku, (...) Gminy L. wezwała A. G. do wskazania w terminie 7 dni komu w dniu 15 sierpnia 2013 roku powierzył do kierowania lub używania pojazd o numerze rej. (...). Poinformowała go też o obowiązkach wynikających z art. 78ust. 4 i 5 ustawy prawo o ruchu drogowym oraz o odpowiedzialności wykroczeniowej. W odpowiedzi pismem z dnia 2 września 2013 roku A. G. poinformował, iż samochód ten powierzył w dniach od 15 do 16 sierpnia 2013 roku J.’owi N. C. 50. (...).279, L. 9 C..L.D. (...) D. (...) S. Q.. R. C.. (...) M. P. nr (...).

(dowód: pismo z dnia 27 sierpnia 2013 roku – k. 9; pismo z dnia 17 sierpnia 2013 roku – k. 6 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; zwrotne potwierdzenie odbioru wezwania – k. 7 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; pismo z dnia 27 sierpnia 2013 roku z potwierdzeniem odbioru – k.10, 11 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; pismo z dnia 2 września 2013 roku – k.10 akt oraz k.12 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13)

Pismem z dnia 26 września 2013 roku (...) w L. wystąpiła do Dyrektora Zarządu (...) w W. o podanie, czy w okresie od 1 do 31 sierpnia 2013 roku granice Rzeczypospolitej Polskiej przekraczał obywatel Meksyku J. N. posługujący się paszportem (...). W odpowiedzi pismem z dnia 2 października 2013 roku Straż Graniczna poinformowała, że nie odnotowano faktu odprawy granicznej i legitymowania takiej osoby. Odpowiedź została opatrzona zastrzeżeniem, iż Straż Graniczna nie prowadzi pełnej ewidencji osób przekraczających granice państwową Rzeczypospolitej Polskiej.

(dowód: pismo z dnia 26 września 2013 roku z wnioskiem – k.14, 15 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; pismo z dnia n2 października 2013 roku – k.16 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13;

Pismem z dnia 9 września 2013 roku (...) w L. poinformowała A. G. o zachodzących podstawach o ukarania go mandatem kredytowym w kwocie 200 zł w związku z nie wskazaniem, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 78ust.4 i 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 98, poz. 602 ze zm.), osoby kierującej pojazdem o nr rej. (...) w dniu 15 sierpnia 2013 roku o godz. 11:07 w M.. W odpowiedzi na to pismo otrzymane dnia 23 września 2013 roku, dnia 23 września 2013 roku A. G. poinformował, że wskazał taką osobę. Zaznaczył też, iż ponieważ nie popełnił żadnego wykroczenia będzie dochodził wszelkich kosztów poniesionych przez niego w związku z bezpodstawnym prowadzeniem przeciwko niemu postępowania.

(dowód; pismo z dnia 9 września 2013 roku z załącznikami i dowodem doręczenia– k.11 akt oraz k.20-24 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; pismo z dnia 23 września 2013 roku – k.12 akt oraz k. 25 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13;

(...) w L. ustaliła, iż podany przez A. G. numer paszportu (...) widnieje na stronach internetowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych Meksyku przy podanym tam wzorze paszportu. Wzór ten zawiera jednak inne nazwisko i imię aniżeli podał A. G..

(dowód: notatka z dnia 4 listopada 2013 roku – k. 5 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; wzory paszportu – k. 27-29 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13)

Wnioskiem z dnia 4 listopada 2013 roku (...) w L. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Trzciance o ukaranie A. G. za to, iż w dniu 2 września 2013 roku jako użytkownik pojazdu o nr rej. (...) wbrew obowiązkowi, będąc na podstawie art. 78 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98z późn. zm.) zobowiązany do wskazania osoby kierującej tym pojazdem w dniu 15 sierpnia 2013 roku o godzinie 11:07 w miejscowości M. nie dopełnił tego obowiązku, to jest o wykroczenie z art. 96§3 k.w.

Wyrokiem nakazowym z dnia 16 grudnia 2013 roku Sąd Rejonowy w Trzciance w sprawie o sygn.. II W 548/13 uznał obwinionego A. G. za winnego wykroczenia z dnia 96§3 k.w. i za to wymierzył mu karę 200 zł grzywny. Sąd obciążył równocześnie obwinionego wydatkami za postępowanie w kwocie 50 zł oraz wymierzył mu opłatę w kwocie 30 zł.

W dniu 27 stycznia 2014 roku A. G. złożył sprzeciw od tego wyroku nakazowego.

Zarządzeniem z dnia 5 marca 2014 roku S. Sądu Rejonowego w Trzciance odmówił przyjęcia wniesionego po terminie sprzeciwu. Zarządzenie to zostało doręczone A. G. dnia 20 marca 2014 roku. Na potwierdzeniu doręczenia obwinionemu korespondencji widniała bowiem data 17 marca 2014 roku.

Pismem z dnia 26 marca 2014 roku zażalenie na to zarządzenie złożył w imieniu A. G. jego pełnomocnik r.pr. M. S.. Pełnomocnictwo zostało mu udzielone dnia 20 marca 2014 roku.

Na posiedzeniu Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 26 maja 2014 roku w sprawie IV Kz 276/14 A. G. nie był obecny, a reprezentował go upoważniony do zastępowania jego pełnomocnika aplikant radcowski. Na posiedzeniu tym zapadło postanowienie o uchyleniu zarządzenia o odmowie przyjęcia sprzeciwu i przekazaniu sprawy Sądowi Rejonowemu w Trzciance do ponownego rozpoznania.

A. G. został wezwany na posiedzenie Sądu Rejonowego w Trzciance w sprawie o sygn. II W 548/13 dnia 26 lutego 2015 roku. Nie był jednak tego dnia przesłuchiwany.

Dnia 30 marca 2015 roku A. G. otrzymał wezwanie na rozprawę wyznaczoną na dzień 15 kwietnia 2015 roku. Rozprawa, wraz z następującym po niej ogłoszeniem wyroku, trwała 45 minut i A. G. był podczas niej przesłuchiwany. Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2015 roku A. G. został uniewinniony od zarzutu popełnienia wykroczenia z dnia 96§3 k.w. Ponadto Sąd zasądził na jego rzecz od Skarbu Państwa zwrot kosztów postępowania w kwocie 180 zł.

(dowód: wniosek o ukaranie z dnia 4 listopada 2013 roku –k.32, 33 akt oraz k. 2 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; wyrok nakazowy z dnia 16 grudnia 2013 roku – k.15, 16 akt oraz k.34 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; sprzeciw z dnia 27 stycznia 2014 roku – k.17, 18 akt oraz 36 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; potwierdzenie doręczenia wyroku nakazowego – k. 38 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; zarządzenie z dnia 5 marca 2014 roku z potwierdzeniem doręczenia – k.19 akt oraz k. 39, 40 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; zażalenie z dnia 26 marca 2014 roku – k. 20-22 akt oraz 42-44 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; pełnomocnictwo z dnia 20 marca 2014 roku – k. 46 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; protokół posiedzenia z dnia 26 maja 2014 roku – k.58 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; postanowienie z dnia 26 maja 2014 roku – k. 23, 24 akt oraz 59, 60 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; protokół posiedzenia z dnia 26 lutego 2015 roku – k. 81, 82, 83 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; wezwanie – k.98 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; protokół z dnia 15 kwietnia 2015 roku – k. 100 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13; wyrok z dnia 15 kwietnia 2015 roku z uzasadnieniem – k. 25-28 akt oraz 101, 105-107 akt Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13;

A. G. na 60 lat. W dniach od 6 do 20 marca 2015 roku A. G. wraz z żoną przebywali na 2-tygodniowych wczasach nad Morzem K. w miejscowości P. del C. w Meksyku. Koszty wczasów dla dwóch osób przekroczył 20.900 zł. A. G. jest prezesem Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...), które jest hurtownią kosmetyków. Otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 450 zł oraz 250 zł dodatku funkcyjnego. Wcześniej, w 2013 roku, był prokurentem tej spółki. Kilkanaście lat przed założeniem spółki (...) Sp. z o.o. A. G. prowadził własną działalność gospodarczą. W ramach tej działalności musiał również utrzymywać kontakty w prawnikami. Jego żona jest na emeryturze i otrzymuje od 1.600 zł do 1.700 zł emerytury. Dotychczas A. G. trzy razy był karany mandatem karnym. W Sądzie nie był wcześniej. O postępowaniu wykroczeniowym osobom bliskim nie opowiadał, a żonie opowiedział dopiero po uniewinnieniu go. W postępowaniu wykroczeniowym zatrudnił kancelarię prawną, a zatrudnionego przez siebie pełnomocnika znał ze współpracy ze spółką (...). Około 2013 roku u A. G. wykryto raka prostaty. Badania PSA wykazały odpowiednio:

- dnia 2 grudnia 2014 roku – 1,220 ng/ml,

- dnia 26 stycznia 2015 roku – 0,900 ng/ml,

- dnia 3 listopada 2015 roku – 2,130 ng/mL,

- dnia 4 lutego 2016 roku – 7,040 ng/mL.

W okresie od 11 kwietnia 2014 roku do 26 maja 2014 roku A. G. leczył się w Zakładzie (...) z rozpoznaniem nowotworu złośliwego prostaty. Po zakończeniu leczenia stwierdzono dobrą tolerancję na napromieniowanie i zalecono oszczędny tryb życia. W okresie od 30 maja 2014 roku do 3 czerwca 2014 roku A. G. przebywał w Zakładzie (...), gdzie miał daje leczony nowotwór. Wypisany został w stanie dobrym. Dnia 4 lutego 2016 roku otrzymał skierowanie do poradni diagnostycznej densytometrii (pomiaru gęstości kości). Postępowanie wykroczeniowe w sprawie Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13 naraziło go na stres.

(dowód: dokumenty podróży – k.29-35; zeznania powoda A. G. – k. w związku z k. 75, 76; dokumentacja leczenia –k.65-73)

Pismem z dnia 23 czerwca 2015 roku A. G., działając za pośrednictwem Kancelarii Radcy Prawnego M. S. wezwał Wójta Gminy L. M. F. do zapłaty kwoty 4.500 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wyrządzoną A. G. w związku ze skierowaniem w tej sprawie wniosku do Sądu o ukaranie. Do adresata pismo to trafiło dnia 25 czerwca 2015 roku. Gmina L. odpowiedziała na to wezwanie odmownie pismem z dnia 24 lipca 2015 roku załączając pełnomocnictwo dla radcy prawnego J. K. z dnia 2 lipca 2015 roku w sprawie roszczeń A. G. o zapłatę.

(dowód: pismo z dnia 23 czerwca 2015 roku z dowodem nadania – k. 36-39, 62; pismo z dnia 24 lipca 2015 roku z pełnomocnictwem – k. 40-42, 62)

Powyższy stan faktyczny Sądu ustalił na podstawie dokumentów powołanych wyżej, w tym zawartych w aktach Sądu Rejonowego w Trzciance II W 548/13, a także częściowo zeznań powoda A. G. (k.89-91 w zw. z k. 75, 76).

Sąd uwzględnił wymienione wyżej dokumenty urzędowe, albowiem ich prawdziwości i autentyczności strony nie kwestionowały. Sąd uwzględnił dokumenty prywatne w zakresie opisanym wyżej. Dokumenty te są potwierdzeniem składania przez strony oświadczeń zawartych w ich treści.

Sąd częściowo uwzględnił zeznania powoda A. G.. Relacja powoda musiała być traktowana ostrożnie, albowiem była to osoba bezpośrednio zainteresowana rozstrzygnięciem sprawy. Stwierdzić należy, iż zeznania te w zakresie rozmiaru stresu spowodowanego przez wniesienie przez (...) w L. wniosku o ukaranie, a wcześniej proponowanie mandatu karnego w kwocie 200 zł są, zdaniem Sądu niewiarygodne. Powód jest osobą dojrzałą, 60 letnią. Z zeznań jego wynika, że był to jego czwarty kontakt z prawem wykroczeń, bowiem już trzy razy był karany za wykroczenie. Zdarzenie to nie mogło więc go zaszokować, nie było niczym nowym. Równocześnie powód ze względu na doświadczenie zawodowe (przez wiele lat prowadził działalność gospodarczą, był najpierw prokurentem, a potem prezesem średniej wielkości spółki) miał duże doświadczenie zarówno z kontaktach z urzędami, jak i w kontaktach z prawnikami. Z racji prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej był przygotowany na znoszenie najróżniejszych niepowodzeń i stresów. Rzekomy duży stres związany z tą sytuacją był zatem w zeznaniach przesadzony. Powód przyznał przy tym, iż nie opowiadał o sprawie wykroczeniowej najbliższej rodzinie, zatem o żadnej negatywnej ocenie otoczenia nie może być mowy. Ewentualne powiązanie wniesienie oskarżenia przez (...) Gminną w L. z chorobami powoda nie zostało w żaden sposób potwierdzone innymi dowodami. Połączenie tych elementów jest wyłącznie subiektywną oceną powoda.

Sąd pominą dowody z opinii biegłego psychologa i psychiatry wobec cofnięcia wniosków dowodowych w tym zakresie przez stronę powodową.

Sąd zważył co następuje:

W ocenie Sądu, podstawy prawnej roszczenia należy doszukiwać się w art. 417§1k.c., nie zaś bezpośrednio w art. 77ust.1 Konstytucji. Sąd Rejonowy podziela w tym zakresie stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Łodzi, (wyrok z dnia 17 lipca 2013 roku, I ACa 91/13, LEX nr 1356579), iż art. 77 ust. 1 Konstytucji nie określa samodzielnie, jaka szkoda ma podlegać naprawieniu, co ma decydować o bezprawności. Takie unormowania znajdują się w ustawach zwykłych, a Konstytucja w tym zakresie formułuje jedynie ogólną zasadę.

Zgodnie z art. 417. § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Sąd podziela stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdański z dnia 18 czerwca 2015roku (I ACa 97/15, LEX nr 1785284), iż „Skuteczne dochodzenie odszkodowania bądź zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę wyrządzoną czynem niedozwolonym innej osoby wymaga w procesie cywilnym wykazania przez poszkodowanego jednoczesnego spełnienia trzech przesłanek: winy sprawcy - w odniesieniu do pozwanego Skarbu Państwa rozumianej jako niezgodność z prawem jego działania, równoznaczna z bezprawnością, szkody (bądź wystąpienia krzywdy jako szkody o charakterze niemajątkowym) oraz związku przyczynowego pomiędzy nimi. Brak wystąpienia choćby jednej z tych przesłanek wyklucza możliwość skutecznego dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia.”. Podzielić należy stanowisko przyjęte w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 lutego 2015 roku (I ACa762/14, LEX nr 1665060), iż „Nawet uniewinnienie oskarżonego w procesie karnym samo przez się nie prowadzi do uznania, że działania organów ścigania były niezgodne z prawem, przesłanka bezprawności ujęta w art. 417 § 1 k.c. oznacza bowiem niezgodność działania lub zaniechania z konstytucyjnie rozumianymi źródłami prawa. Dlatego też czynności organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, związane z wypełnianiem ich ustawowych obowiązków, nie mają charakteru działań niezgodnych z prawem także wtedy, gdy przeprowadzone postępowanie karne zakończyło się wydaniem prawomocnego wyroku uniewinniającego. Obywatele muszą bowiem w interesie ochrony dobra wspólnego - jakim jest bezpieczeństwo publiczne - ponosić ryzyko związane z legalnym wdrożeniem postępowania karnosądowego.”.

Zadośćuczynienie o jakim mowa w art. 448 k.c. w związku z art. 417§1k.c. ma na celu złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego krzywdą, traumatycznych przeżyć z nią związanych oraz ułatwienie przystosowania się do zmienionej sytuacji życiowej.

Stosownie do treści art. 78 ust. 1 i ust.4 ustawy z dnia 20 maja 1971 roku Kodeks wykroczeń (tekst jedn. Dz.U.2015.1094 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem wykroczeń, właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec. Art. 96 §3 Kodeksu wykroczeń stanowi, iż podlega karze grzywny, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Zgodnie z art. 12 ust.1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (tekst jedn. Dz.U.2013 poz. 1383 ze zm.), zwanej dalej ustawą o strażach gminnych, straż w toku wykonywania czynności, ma obowiązek respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka. Czynności te powinny być wykonywane w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, wobec której zostają podjęte. Art. 10a pkt 1 ustawy o strażach gminnych, stanowi, iż straż w celu realizacji ustawowych zadań może przetwarzać dane osobowe, z wyłączeniem danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również danych o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym, bez wiedzy i zgody osoby, której dane te dotyczą, uzyskane w wyniku wykonywania czynności podejmowanych w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Zgodnie z art. 10b ustawy o strażach gminnych, w celu wykonywania zadań w zakresie kontroli ruchu drogowego, o których mowa w art. 129b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.), straż może prowadzić wyszukiwania informacji za pośrednictwem Krajowego Punktu Kontaktowego, na zasadach określonych w art. 80k-80r tej ustawy. Wreszcie art. 11 ust.1 pkt 2 ustawy o strażach gminnych stanowi, iż do zadań straży należy w szczególności czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego - w zakresie określonym w przepisach o ruchu drogowym. Pkt 1 ust. 2 art.11 ustawy o straży gminnej wprowadził unormowania, iż w związku z realizowanymi zadaniami określonymi w ust. 1 i art. 10, straży przysługuje prawo do obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych w przypadku, gdy czynności te są niezbędne do wykonywania zadań oraz w celu utrwalania dowodów popełnienia przestępstwa lub wykroczenia.

Art. 129b ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U.2012 poz.1137 ze zm.) kontrola ruchu drogowego w gminach lub miastach, które utworzyły straż gminną (miejską) może być wykonywana przez strażników gminnych (miejskich). Strażnicy gminni (miejscy) są uprawnieni do wykonywania kontroli ruchu drogowego wobec:

1) kierującego pojazdem niestosującego się do zakazu ruchu w obu kierunkach, określonego odpowiednim znakiem drogowym;

2) uczestnika ruchu naruszającego przepisy o:

a) zatrzymaniu lub postoju pojazdów,

b) ruchu motorowerów, rowerów, wózków rowerowych, pojazdów zaprzęgowych oraz o jeździe wierzchem lub pędzeniu zwierząt,

c) ruchu pieszych.

W ramach wykonywania kontroli ruchu drogowego w zakresie, o którym mowa w ust. 2, strażnicy gminni (miejscy) są upoważnieni do:

1) zatrzymania pojazdu lub jadącego wierzchem, z wyłączeniem pojazdów kierowanych przez osoby, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lit. b;

2) sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem i jego używaniem;

4) legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń, co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu;

5) wydawania poleceń:

a) osobie, która spowodowała przeszkodę utrudniającą ruch drogowy lub zagrażającą jego bezpieczeństwu,

b) kontrolowanemu uczestnikowi ruchu - co do sposobu jego zachowania;

6) sprawdzenia wykonania obowiązków określonych w art. 78 ust. 2;

7) żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie.

W ocenie Sądu, powód nie wykazał winy pozwanego, stanowiącej przesłankę przyznania zadośćuczynienia dochodzonego w trybie art. 417 1 k.c. w związku z art. 448 k.c. W związku z ustaleniem przekroczenia prędkości dnia 15 sierpnia 2013 roku w miejscowości M. przez kierującego pojazdem o nr rej. (...) funkcjonariusze (...) podjęli działania zmierzające do ustalenia sprawcy wykroczenia. Funkcjonariusze (...) wszczęli po odnotowaniu wykroczenia w zakresie przekroczenia prędkości typowe czynności wyjaśniające polegające na ustaleniu użytkownika pojazdu. Uzyskali jednoznaczną informację z firmy (...) Sp. z o.o., iż pojazd w dniu zdarzenia był użytkowany przez A. G.. Nie poprzestali na tym i nie uznali z góry powoda za sprawcę wykroczenia polegającego na przekroczeniu prędkości. Pismem z dnia 27 sierpnia 2013 roku wezwali powoda o podania użytkownika pojazdu w chwili przekroczenia prędkości podając wszelkie informacje o przekroczeniu, przyjmując iż to nie on mógł być kierowcą pojazdu. Podane przez pozwanego w piśmie z dnia 2 września 2013 roku dane cudzoziemca strażnicy gminni poddali weryfikacji. W tym celu wystąpili do Dyrektora Zarządu(...)w W. pismem z dnia 26 września 2013 roku. Pismem z dnia 2 października 2013 roku uzyskali informację, iż nie odnotowano faktu odprawy granicznej i legitymowania osoby o danych jak przekazane przez powoda. Było przy tym zastrzeżenie, iż nie wszystkie osoby przekraczające granicę są w ewidencji. Dopiero wówczas zaproponowali powodowi przyjęcie mandatu w kwocie 200 zł. Nie było w tym momencie żadnego obiektywnego dowodu nawet na istnienie osoby o danych wskazanych przez powoda. (...) gminna ustalił też na stronie internetowej (...).wisasmex.com, iż podany przez powoda nr paszportu J. N. jest identyczny z numerem wskazanym we wzorze meksykańskiego paszportu. Biorąc pod uwagę, iż ludność Meksyku w 2014 roku przekroczyła 125.000.000 (źródło danych internetowe z Banku (...)), prawdopodobieństwo zbieżności numeru paszportu stanowiącego wzór zaprezentowany na stronie instytucji rządu Meksyku z numerem paszportu kierowcy samochodu osobowego o nr rej. (...) wskazanym przez powoda wynosiło 1:125.000.000. Wszystkie te okoliczności dawały (...) podstawę do przyjęcia, iż powód nie podał w rzeczywistości osoby, która kierowała samochodem w momencie przekroczenia prędkości. Na tej podstawie uzasadnione było wystąpienie z wnioskiem o ukaranie za wykroczenie do Sądu. W trakcie rozprawy wykroczeniowej Sąd mógł przesłuchać A. G., a zatem zdobyć bogatszy materiał dowodowy i zweryfikować jego wersję. Zdaniem Sądu nie ma tu żadnego naruszenia prawa. Wszystkie czynności (...) w L. były poparte dowodami i ustaleniami. Strażnicy mieli uzasadnione podstawy by przyjąć, iż J. N. nie był użytkownikiem przedmiotowego pojazdu dnia 15 sierpnia 2013 roku, skoro faktu tego nie potwierdzono żadnym dowodem. Działania (...), nakierowane na ustalenie sprawcy wykroczenia drogowego, nie były przesadzone, bezpodstawne, nie godziły w żaden sposób w dobra osobiste powoda.

Równocześnie powód nie udowodnił, aby w związku z wszczęciem wobec niego postępowania o wykroczenie poniósł jakąkolwiek szkodę, a zatem doznał jakiejkolwiek krzywdy. Kontakt z wymiarem sprawiedliwości nie jest żadną ujmą w dobrach osobistych. Sam powód przyznał, iż zataił przed osobami najbliższymi fakt, iż toczyła się wobec niego sprawa o wykroczenie. Nie mogły go zatem spotykać ze strony otoczenia z tego powodu jakiekolwiek nieprzyjemności, jakikolwiek ostracyzm. Sprawa o wykroczenie drogowe, w której górna granica kary została od razu określona na 200 zł, w ocenie Sądu, nie jest jakim niezwykle stresującym przeżyciem. Jak wskazano wyżej postawienie powoda w stan oskarżenia nie było bezpodstawne i arbitralne, ale poprzedzone postępowaniem wyjaśniającym. Trudno w ogóle zrozumieć, co miał na myśli powód podając w uzasadnieniu powództwa, że było to „piętnujące oskarżenie”. Podane dolegliwości chorobowe powoda, nie mają związku z oskarżeniem go o wykroczenie. Z załączonych dokumentów badania PSA wynika wręcz, że najwyższy wskaźnik (a zatem najmniej korzystne wyniki) odnotowano w 2016 roku, a więc już po zakończeniu postępowania w Sądzie. W trakcie postępowania wykroczeniowego powód leczył się w (...) Centrum Onkologii od połowy kwietnia do początku czerwca 2014 roku i uzyskano poprawę. Rozprawa w sprawie II W 548/13 odbyła się tylko jedna, a powód, jako obwiniony, miał prawo do odmowy składania wyjaśnień. Ani długość rozprawy, ani zakres okoliczności, na jakie zeznawał powód, nie pozwalają na przyjęcie jakiegoś dużego natężenia stresu. Biorąc pod uwagę, iż w marcu 2015 powód spędził z żoną urlop nad Morzem K. za ponad 20 tys. zł, kwota grożącej mu grzywny w wysokości 200 zł nie mogła być dla niego wielkim zagrożeniem finansowym, powodującym jakiś istotny stres. Nie można też uznać za wyjątkowo stresujące, a już na pewno poniżające czy naruszające inne dobra, kontaktów z kancelarią prawną reprezentującą powoda w sprawie o wykroczenie. Powód jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, potem prokurent, a ostatnio prezes spółki, miał z pewnością niejednokrotnie do czynienia z prawnikami i trudno uznać, iż kontakt ten narusza jakiekolwiek jego dobra. Swojego pełnomocnika w sprawie wykroczeniowej powód zresztą dobrze znał. Dodatkowo profesjonalna obsługa sprawy wykroczeniowe przez prawnika odciążała powoda, zmniejszała konieczność bieżącego śledzenia czynności w sprawie, zmniejszała stres związany z uczestniczeniem w tych czynnościach w sytuacji, gdy prawnik przygotowywał powoda do poszczególnych faz postępowania. Zatem szkoda w postaci naruszenia dóbr osobistych nie została w najmniejszym stopniu wykazana.

Art. 417 ( 2) k.c. stanowi, iż jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne, wskazują, że wymagają tego względy słuszności. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 października 2013 roku (I ACa 405/12, LEX nr 1400307), „W wyjątkowych przypadkach względy słuszności mogą uzasadniać odstąpienie od rygorów związanych ze stosowaniem kryterium normalności następstw, przy ustalaniu adekwatnego związku przyczynowego. W każdym jednak wypadku zachowana powinna być łączność przyczynowo-skutkowa pomiędzy zdarzeniem, powodującym szkodę a szkodą. Łączność tego rodzaju, że bez określonego działania funkcjonariusza (choćby w pełni prawidłowego) nie doszłoby do powstania uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia czy utraty żywiciela. Postępowanie funkcjonariusza pozostaje więc istotną przyczyną sprawczą szkody. Tego rodzaju zabieg interpretacyjny w konkretnych okolicznościach jest realizacją postulatu zadośćuczynienia zasadom współżycia społecznego.”. Podobnie w wyroku z dnia 26 czerwca 2014 roku (I ACa 1613/13,LEX nr 1496478) Sąd Apelacyjn[y w Łodzi stwierdził, iż „O przyznaniu odszkodowania na podstawie omawianego przepisu ostatecznie przesądzają względy słuszności. Pod rozwagę należy wziąć przy tym okoliczności sprawy, czyli sytuację, w jakiej doszło do wyrządzenia szkody, motywy podejmowanego działania, rodzaj i znaczenie chronionego interesu. Uwzględnić należy również okoliczności dotyczące osoby poszkodowanego, czyli jego sytuację majątkową, rodzinną, wagę i rozmiar uszczerbku, niezdolność do pracy.”. Biorąc pod uwagę, iż w sprawie żadna szkoda na osobie nie została wykazana, brak podstaw do przyznawania odszkodowania na podstawie omawianego przepisu. Żadne zasady współżycia społecznego nie przemawiają za przyznaniem takiego odszkodowania.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98§1 k.p.c. Na koszty te składają się opłata od pozwu w kwocie 225 zł, wynagrodzenie pełnomocników stron – 2 x 600 zł (§6pkt 3 - rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – Dz.U. z 2002r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.), opłata od pełnomocnictwa powoda 17 zł. Z tego powód poniósł koszty w kwocie 842 zł. Strona pozwana poniosła koszty w kwocie 600 zł. Kosztami pozwanego w kwocie 600 zł został obciążony powód.

/-/ S.S.R. Piotr Chrzanowski