Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2016 r. w Człuchowie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko Zespołowi Szkół (...) w B.

o uchylenie kary porządkowej

I.  Oddala powództwo

II.  Zasadza od powoda A. S. na rzecz pozwanego Zespołu Szkół

Ponadgimnazjalnych w B. kwotę 60,00 zł tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt IV P 161/15

UZASADNIENIE

Powód A. S. wniósł przeciwko Zespołowi Szkół (...) w B. o uchylenie kary nagany z 28.10.2015 r. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż 28 października 2015 r. po złożeniu wyjaśnień otrzymał karę porządkową naganę za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia w dniu 23 października o godz. 8 :21. Od tej kary wniósł sprzeciw do pracodawcy 30 października 2015 r. W sprzeciwie do pracodawcy wskazał, że opuszczenie pracy nastąpiło w związku z tym, iż źle się poczuł i udał się do lekarza oraz, że zwolnienie lekarskie dostarczył w terminie ustawowym – 7 dni. Również wykazał, że nie zaniedbał swoich obowiązków – zajęć wychowania fizycznego, gdyż uczniów zostawił pod opieką nauczyciela wychowania fizycznego, który zajął się uczniami oraz zrealizował przewidziane zajęcia – w tym dniu miał planowo zajęcia do godziny 9:35. „pomimo ponownego wniosku o anulowanie kary, pracodawca podtrzymał swoje stanowisko o odrzuceniu sprzeciwu.

Pozwana szkoła w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazała, iż 28 października 2015 r. pozwany udzielił powodowi kary porządkowej – kary nagany za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia w dniu 23 października 2015 r. W przedmiotowym dniu powód w ogóle nie realizował przydzielonych zajęć. Opuścił pracę bez usprawiedliwienia, bez poinformowania dyrekcji szkoły o konieczności wyjścia, pozostawiając klasę, z którą powinien prowadzić zajęcia lekcyjne z innym nauczycielem, w świetle przepisów nieuprawnionym do zastępstwa (brak zgody dyrekcji), narażając tym samym dyrektora na zarzut zaniedbania w zakresie sprawowanego nadzoru pedagogicznego i zapewnienia bezpieczeństwa uczniom. Regulamin pracy szkoły w pkt. 4 stanowi, że nauczyciele mają obowiązek osobistego zgłoszenia nieobecności w czasie zajęć dydaktycznych dyrektorowi, tak aby umożliwić zastępstwo na czas ich nieobecności, w razie niemożliwości stawienia się w pracy z przyczyn z góry przewidzianych pracownik winien uprzedzić pracodawcę (pkt 5). W dzienniku lekcyjnym klasy IM w piątek 23 października są dokonane wpisy imieniem i nazwiskiem powoda– co jest potwierdzeniem obecności w pracy. W tym przypadku jest to poświadczeniem nieprawdy i fałszowaniem dokumentacji szkolnej. Pracodawca stosując karę nagany zachował wymagania formalne przewidziane przepisami prawa, a ponadto zaistniałe okoliczności świadczą bezspornie o naruszeniu przez nauczyciela zasad przyjętego sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy, przy czym rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy i dotychczasowy stosunek pracownika do pracy uzasadniają wymierzenie kary nagany. Powód przed wymierzeniem kary porządkowej został wysłuchany.

Sąd ustalił co następuje:

Powód jest zatrudniony w Zespole Szkół (...) w B. na stanowisku nauczyciela dyplomowanego.

(dowód: akta osobowe powoda cz. B k.102).

Powód w piątek 23 października 2015 r. wszedł do budynku około 8 ⁰³, około 8 ¹⁵ wszedł na salę a o 8 ²¹ opuścił salę gimnastyczną bez przeprowadzenia zajęć i już tego dania nie wrócił do pracy. Opuścił pracę bez usprawiedliwienia, bez poinformowania dyrekcji szkoły o konieczności wyjścia, pozostawiając klasę, z którą powinien prowadzić zajęcia lekcyjne z innym nauczycielem. Powód wyjaśnił, iż z uwagi na złe samopoczucie poprosił pana K. aby zrobił za powoda lekcję pokazową, która w końcu się nie odbyła, a sam poszedł do lekarza i otrzymał zwolnienie lekarskie na ten dzień, które przedłożył dopiero w środę o godz. 14 ³⁰ .

(dowód: zeznania świadków k.101-102 J. M. od 00:32:00 do 01:06:36, K. R. od 01:07:04 do 01:30:01, kserokopia zwolnienia lekarskiego k.6).

W elektronicznym dzienniku lekcyjnym K. 1M (...) za rok szkolny 2015/2016w dniu 23.10.2015 r. na pierwszych dwóch lekcjach istnieje wpis powoda o przeprowadzeniu lekcji wychowania fizycznego.

(dowód: akta osobowe powoda cz. B k.118).

Powód pełni też funkcję trenera drużyny piłkarskiej D.-B., który to klub w dniu 23.10.2015 r. był na wyjeździe we W.. Powód był na zdjęciach umieszczonych na stronie internetowej powyższego klubu.

(bezsporne).

Z zaświadczenia (...) wynika, że trener A. S. z powodu choroby w dniu 23.10.2015 r. (piątek) nie brał czynnie udziału w żadnych zajęciach prowadzonych przez (...).

(dowód: k.71).

Dyrektor pozwanej szkoły przed udzieleniem kary nagany wysłuchał powoda i miał on możliwość wyjaśnienia sytuacji.

(dowód: akta osobowe powoda cz. B kara nagany k.116 i notatka z rozmowy z 28.10.2015 r. akta k.117, zeznania świadków k.101-102 J. M. od 00:32:00 do 01:06:36, K. R. od 01:07:04 do 01:30:01).

Pozwany pracodawca 28.10.2015 r. udzielił powodowi kary nagany na podstawie art. art. 108 § 1 k.p. oraz Rozdziału V i XI Regulaminu Pracy Zespołu Szkół (...) w B., po wysłuchaniu wyjaśnień powoda w dniu 28 października 2015 r. , za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia w dniu 23 października o godz. 8:21. W tym dniu, na pierwszej i drugiej godzinie lekcyjnej tj. od godz. 8.00 do godz. 9.35 powinien powód realizować zajęcia wychowania fizycznego z klasą I MPS.

(dowód: akta osobowe powoda cz. B, k.116).

Powód 30.10.2015 r. złożył sprzeciw od udzielonej kary nagany.

(dowód: akta osobowe powoda cz. B, k.120).

Pracodawca pismem z 3.11.2015 r. zwrócił się do Międzyzakładowej Komisji (...) w B. o zajęcie stanowiska w sprawie udzielenia powodowi kary nagany.

(dowód: akta osobowe powoda cz. B, k.122).

(...) Komisja (...) w B. w piśmie z 9.11.2015 r. wniosła o uwzględnienie sprzeciwu i anulowanie kary nagany.

(dowód: akta osobowe powoda cz. B, k.123).

Pracodawca pismem z 12.11.2015 r. odrzucił sprzeciw powoda od nałożonej kary nagany.

(dowód: akta osobowe powoda cz. B, k.124).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie bezsporne było, iż powód jest zatrudniony w pozwanej szkole na stanowisku nauczyciela dyplomowanego wychowania fizycznego.

Do stosunku pracy powoda stosownie do przepisu art. 5 k.p. i art. 91c KN przepisy kodeksu pracy stosuje się tylko w zakresie nie uregulowanym przepisami szczególnymi, jakimi są przepisy ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U.2014.191 j.t.).

Zgodnie z art. 75 ust. 1 i 2 KN nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6, a za uchybienia przeciwko porządkowi pracy, w rozumieniu art. 108 Kodeksu pracy, wymierza się nauczycielom kary porządkowe zgodnie z kodeksem pracy.

W sprawach dyscyplinarnych nauczycieli orzekają w pierwszej instancji komisje dyscyplinarne przy wojewodach dla nauczycieli wszystkich szkół na terenie województwa (art. 77 KN).

Podstawowe obowiązki nauczyciela zostały wskazane w art. 6 KN. Jest to między innymi rzetelne realizowanie zadań związanych z powierzonym nauczycielowi stanowiskiem oraz z podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą oraz opiekuńczą, w tym zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.

Pracownik - nauczyciel ponosi również odpowiedzialność porządkową za naruszenie określonych obowiązków pracowniczych, a nie za naruszenie wszystkich obowiązków pracowniczych. Treść art. 108 § 1 k.p., wyraźnie określa czyny pociągające za sobą odpowiedzialność porządkową pracownika. (...) odpowiedzialność porządkowa obejmuje czyny naruszające organizację i porządek w procesie pracy, przepisy bhp i p.poż. oraz przyjęty sposób potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy (por.: Kodeks Pracy, Komentarz M.Gersdorf, K.Rączka, J.Skoczyński, pod red. prof. Zbigniewa Salwy, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexsis, W-wa 2004 , wydanie 6 , str.458).

Jako naruszenia ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy należy traktować również wszelkie uchybienia w stosunku do aktów wewnątrzzakładowych, które ten porządek określają, takich jak układ zbiorowy pracy czy regulamin pracy.

Nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku obejmuje również niewykonywanie prawnie skutecznych poleceń przełożonych dotyczących pracy (por. wyr. SN z 27.7.1990 r., I PRN 26/90, OSP 1991, Nr 4, poz. 90).

Przepisy dotyczące odpowiedzialności porządkowej mają charakter bezwzględnie obowiązujący i nie jest możliwe umowne ich ograniczenie, wyłączenie czy rozszerzenie ani co do rodzaju kar ani co do zakresu ich stosowania. Zaś przesłankami odpowiedzialności porządkowej pracownika jest wina pracownika i bezprawność jego zachowania.

Zgodnie z treścią art. 109 § 1 k.p. kara nie może być stosowana po upływie dwóch tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie trzech miesięcy od popuszczenia się tego naruszenia. Powyższe terminy nie podlegają przywróceniu a po ich upływie nie można wymierzyć kary porządkowej. Z upływem terminów określonych w art. 109 § 1 k.p. następuje definitywna utrata możliwości legalnego uczynienia użytku z kompetencji do zastosowania kary porządkowej. Kara wymierzona przez pracodawcę z naruszeniem któregokolwiek z tych terminów jest sankcją bezprawną w rozumieniu art. 112 § 1 k.p. (por.: Kodeks Pracy, Komentarz pod red. prof. Tadeusza Zielińskiego, DomWydawniczy ABC 2003 wydanie 3 , str.642).

Bieg terminu dwutygodniowego rozpoczyna się w momencie powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego przez osobę uprawnioną do stosowania kar porządkowych.

Kara porządkowa może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika.

Karta nauczyciela w przepisie art. 75 kształtuje dualizm odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli, za uchybienia godności nauczyciela i obowiązkom określonym w art. 6 KN nauczyciele ponoszą wyłącznie odpowiedzialność dyscyplinarną, o której orzekają komisje dyscyplinarne (art. 77 KN), a ponadto za uchybienia przeciwko porządkowi pracy, w rozumieniu art. 108 k.p. ponoszą powszechną odpowiedzialność porządkową przewidzianą w stosunku do wszystkich osób zatrudnionych na podstawie Kodeksu pracy.

W niniejszej sprawie pracodawca wobec powoda zastosował karę nagany na podstawie art. art. 108 § 1 k.p. oraz Rozdziału V i XI Regulaminu Pracy Zespołu Szkół (...) w B., po wysłuchaniu wyjaśnień powoda w dniu 28 października 2015 r. , za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia w dniu 23 października o godz. 8:21. W tym dniu, na pierwszej i drugiej godzinie lekcyjnej tj. od godz. 8.00 do godz. 9.35 powinien powód realizować zajęcia wychowania fizycznego z klasą I MPS.

W ocenie sądu mając na uwadze notatkę z rozmowy z powodem przeprowadzonej 28.10.2015 r. i wiarygodne zeznania świadków J. M. i K. R., pracodawca nie naruszył ani terminu do zastosowania kary porządkowej określonego w treści przepisu art. 109 § 1 k.p. ani obowiązku wysłuchania pracownika przed udzieleniem kary (art. 109 § 2 k.p.).

Przepisów prawa pracy nie narusza okoliczność, iż w praktyce pracodawca ma przed wysłuchaniem pracownika przygotowaną na piśmie karę porządkową, bowiem po wysłuchaniu pracownika, może tej kary mu nie udzielić.

Zdaniem sądu pracodawca przeprowadzonymi dowodami w szczególności jasnymi, logicznymi i korelującymi ze sobą zeznaniami świadków J. M. i K. R. wykazał w toku procesu, iż powód naruszył § 17 pkt. 4 obowiązującego w pozwanej szkole regulamin pracy, który stanowi, iż pracownik może być także zwolniony od pracy na czas niezbędny do załatwienia ważnych spraw osobistych lub rodzinnych, które wymagają załatwienia w godzinach pracy i nie są objęte postanowieniem ust. 2. Zwolnienia tego udziela dyrektor lub wicedyrektor. Nauczyciele mają obowiązek osobistego zgłoszenia nieobecności w czasie zajęć dydaktycznych dyrektorowi, tak aby umożliwić zastępstwo na czas ich nieobecności.

Pozwany zespół szkół, powyższymi zeznaniami świadków wykazał, iż powód w dniu 23.10.2015 r. opuścił miejsce pracy, nie informując o tym dyrekcji szkoły, która w sytuacji konieczności udania się przez powoda do lekarza zobowiązana była do zorganizowania zastępstwa oraz zadbania o bezpieczeństwo i opiekę nad uczniami. Powyższym powód naruszył nie tylko regulamin pracy ale też ustaloną organizację pracy w pozwanej szkole (art. 108 k.p.).

W ocenie sądu powód nie wykazał , iż tego dnia poinformował dyrekcję w jakikolwiek sposób czy to osobiście, telefonicznie, sms-em, czy przez inną osobę np. ucznia, że z uwagi na złe samopoczucie nie może prowadzić zaplanowanych lekcji wychowania fizycznego i musi udać się do lekarza. Powód nawet nie wskazywał też, iż jego stan zdrowia w tym dniu był tak ciężki, wymagający natychmiastowej pomocy lekarskiej, iż nawet nie mógł zawiadomić dyrekcji, że opuszcza stanowisko pracy, albo powiadomić o tym niezwłocznie po uzyskaniu pomocy lekarskiej. Również nie wykazał, iż zobowiązał pana K. również nauczyciela wychowania fizycznego w pozwanej szkole do poinformowania dyrekcji czy też zaopiekowania się uczniami, i że to on zawinił nie przekazując informacji dyrekcji mimo, że miał to zrobić.

Co więcej to powód obciążył odpowiedzialnością kolegę pana K., nie tylko za to, że nie poinformował dyrekcji o opuszczeniu stanowiska pracy ale też, że to Pan K., w domyśle „samowolnie”, dokonał za powoda nieprawdziwego wpisu w dzienniku lekcyjnym, będącym dokumentem, poświadczającego, iż powód przeprowadził zaplanowane lekcje 23.10.2015 r., bowiem zostawił włączony, zalogowany komputer.

Zaznaczyć należy, iż wyjaśnienia powoda złożone przed sądem w wielu fragmentach nie są zgodne jego twierdzeniami zawartymi w notatce z rozmowy z 28.10.2015 r,. znajdującej się w aktach osobowych powoda (cz. B. k.117) oraz zeznaniami świadków J. M. i K. R., co do wyjaśnień powoda przed panią dyrektor szkoły.

Dodatkowo z zapisu w dzienniku lekcyjnym wynika, że z uczniami powód kształtował zdolności motoryczne i wybrane partie mięśni a nie, że brały udział w lekcji pokazowej prowadzonej przez pana K., o której zresztą nie była zawiadomiona dyrekcja, mimo iż w takich przypadkach zwyczajowo jest o tym informowana.

Ponadto trzeba wskazać, iż zaświadczenia (...) wynika tylko, że trener A. S. z powodu choroby w dniu 23.10.2015 r. (piątek) nie brał czynnie udziału w żadnych zajęciach prowadzonych przez (...), a nie że nie brał w ogóle w nich udziału a wyjaśnienia powoda, iż zdjęcia zamieszczone na stronie internetowej klubu z treningu we W. w tym dniu, na których jest powód, zostały wykonane podczas wcześniejszych treningów budą też wątpliwości.

W sprawie bezsporne było, iż powód wcześniej z uwagi na swoje obowiązki w klubie sportowym (...) wielokrotnie, za zgodą dyrekcji miał przesuwane zajęcia lekcyjne a w przypadkach choroby telefonicznie o tym informował dyrekcję.

Analizując zebrany materiał dowodowy sąd uznał, iż nie wynika z niego by pozwana szkoła wymierzając powodowi karę porządkową nagany naruszyła dyspozycję przepisu art. 108 k.p. , art. 109 k.p, art. 110 k.p. czy art. 111 k.p.

Obowiązek usprawiedliwienia zwolnieniem lekarskim nieobecności w pracy pracownika należy odróżnić od obowiązku powiadomienia pracodawcy o opuszczeniu stanowiska pracy i jego przyczynie lub nieobecności w pracy.

Zatem przedłożenie przez powoda 28.10.2015 r. zwolnienia lekarskiego za 23.10.2015 r. nie uchyla jego odpowiedzialności za niepowiadomienie pracodawcy, w terminie określonym w regulaminie pracy, o opuszczaniu stanowiska pracy czy o nieobecności w pracy.

Mając powyższe na względzie, sąd na podstawie przepisu art. 112 § 2 k.p. a contrario oddalił powództwo o uchylenie kary nagany z 28.10.2015 r.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego strony pozwanej ustalono na podstawie § 11 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349) - pkt 2 wyroku.