Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 stycznia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił J. W. prawa do emerytury z powodu niespełnienia przez ubezpieczoną przesłanki 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do pracy w szczególnych warunkach organ rentowy zaliczył łącznie 13 lat, 7 miesięcy i 23 dni świadczonej w okresach: od 29 grudnia 1978 roku do 28 lipca 1981 roku, od 4 marca 1985 roku do 31 marca 1986 roku, od 3 kwietnia 1986 roku do 30 kwietnia 1996 roku. (decyzja k 33/34 akt ZUS)

W dniu 29 stycznia 2015 roku J. W. odwołała się od powyżej decyzji, wnosząc o uwzględnienie w stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych okresu pracy w Przedsiębiorstwie Handlowo – Usługowym (...) od dnia 1 maja 1996 roku do dnia 31 sierpnia 2000 roku, gdzie wykonywała w tych samych warunkach te same czynności co w okresie zatrudnienia w W. Fabryce (...), skąd została przejęta w trybie art.23 ¹ k.p. (odwołanie k 2)

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 9 lutego 2015 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując na brak świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Handlowo Usługowym (...). (odpowiedź na odwołanie k 4)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. W. urodziła się w dniu (...). W dniu 18 grudnia 2014 roku wnioskodawczym złożyła wniosek o przyznanie prawa do emerytury, wskazując że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. (wniosek k 1-8 pliku I akt ZUS załączonych do akt sprawy)

W okresie od 1 maja 1996 roku do 31 sierpnia 2000 roku J. W. była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Handlowo Usługowym (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. – Zakładzie Pracy (...), który przejął ją z (...) S.A. w Ł. na podstawie przepisu art.23 ¹ k.p. W okresie tego zatrudnienia ubezpieczona zajmowała stanowisko pakarki. (dokumenty zawarte w aktach osobowych – koperta k 16)

Warunki zatrudnienia wnioskodawczyni w przejmującym zakładzie pracy – stanowisko, zakres obowiązków, wymiar czasu pracy (8 godzin dziennie), wysokość wynagrodzenia oraz miejsce wykonywania pracy pozostały niezmienione w porównaniu do okresu zatrudnienia w (...) S.A. w Ł..

J. W. nadal zajmowała się pakowaniem nici w paczki i pudełka. Pracę tę wykonywała stale, nie była oddelegowana do żadnych innych czynności.

(zeznania świadka H. D. – e- protokół rozprawy z dnia 9.02.2016 – zapis nagrania 00:18:08 – 00:25:39, zeznania świadka T. S. – e- protokół rozprawy z dnia 9.02.2016 – zapis nagrania 00:26:56 – 00:31:32, zeznania świadka K. S. – e- protokół rozprawy z dnia 9.02.2016 – zapis nagrania 00:34:48 – 00:43:47, przesłuchanie wnioskodawczyni – e- protokół rozprawy z dnia 8.04.2016 – zapis nagrania 00:03:27 – 00:05:24)

Organ rentowy na wymagane 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uznał za udowodnione 13 lat, 7 miesięcy i 23 dni takiej pracy: od 29 grudnia 1978 roku do 28 lipca 1981 roku, od 4 marca 1985 roku do 31 marca 1986 roku, od 3 kwietnia 1986 roku do 30 kwietnia 1996 roku. Jako ogólny staż pracy organ rentowy uznał za udowodniony staż w wymiarze 20 lat i 3 dni, w tym 16 lat, 7 miesięcy i 2 dni okresów składkowych oraz 3 lata, 5 miesięcy i 1 dzień okresów nieskładkowych. (niesporne)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie dokumentacji osobowej ze spornego okresu zatrudnienia korespondującej z zeznaniami zgłoszonych świadków i przesłuchaniem wnioskodawczyni w charakterze strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługuje na aprobatę.

Zgodnie z brzmieniem art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2013 r., poz.1440 z późn. zm.) (dalej: ustawa emerytalna) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl art.184 ust.2 cytowanej ustawy emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Z przepisu art.32 tej ustawy wynika z kolei, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zasady przechodzenia na wcześniejsze emerytury oraz wykazy stanowisk do tego uprawniających określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 z późn. zm).

Według treści § 3 i 4 tego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawczyni spełniła warunki do uzyskania emerytury w zakresie wymaganego wieku (ukończone 55 lat), ogólnego stażu pracy (co najmniej 20 lat).

Kwestią sporną pozostaje kwalifikacja pracy J. W. wykonywanej w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Handlowo – Usługowym (...) w Ł. w okresie od 1 maja 1996 r. do 31 grudnia 1998 roku na stanowisku pakowaczki jako pracy w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę ubezpieczona wykazała, że jej praca we wskazanym zakładzie w charakterze pakowaczki odpowiada pracy na stanowisku „pakowacza” wymienionego w dziale VII poz. 1 pkt 43 wykazu A stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze prac resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Bez znaczenia pozostaje brak świadectwa pracy w warunkach szczególnych z tego okresu, pomimo istnienia zakładu pracy, w którym wnioskodawczyni była w spornym okresie zatrudniona.

Co prawda w myśl § 2 ust.1 cytowanego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl § 2 ust. 2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Nie ma już jednak sporu co do tego, że iż regulacja § 2 cytowanego rozporządzenia, statuująca ograniczenia dowodowe, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. III UZP 5/85; uchwałę Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, opubl. OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. 562).

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie w sposób jednoznaczny wykazał, że w okresie od 1 maja 1996 roku do 31 sierpnia 2000 roku J. W. była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Handlowo Usługowym (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. – Zakładzie Pracy (...), który przejął ją z (...) S.A. w Ł. na podstawie przepisu art.23 ¹ k.p., gdzie do 30 kwietnia 1996 roku wykonywała pracę w szczególnych warunkach zajmując stanowisko paskarki, zaliczoną przez organ rentowy do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Ustalenia Sądu wskazują także wprost, że warunki zatrudnienia wnioskodawczyni w przejmującym zakładzie pracy – stanowisko, zakres obowiązków, wymiar czasu pracy (8 godzin dziennie), wysokość wynagrodzenia oraz miejsce wykonywania pracy pozostały niezmienione w porównaniu do okresu zatrudnienia w (...) S.A. w Ł., że J. W. nadal zajmowała się pakowaniem nici w paczki i pudełka, a pracę tę wykonywała stale, nie była oddelegowana do żadnych innych czynności.

Tym samym Sąd Okręgowy stwierdził, że do dotychczas udowodnionego okresu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat, 7 miesięcy i 23 dni podlega zaliczeniu okres pracy wnioskodawczyni od 1 maja 1996 r. do 31 grudnia 1998 roku, co oznacza, że łączny okres pracy w warunkach szczególnych wyniósł ponad 15 lat.

Dlatego też Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał J. W. prawo do żądanego świadczenia począwszy od dnia 1 grudnia 2014 roku, tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym został złożony wniosek o emeryturę.

Stosownie do wyników postępowania, na podstawie art. 98 k.p.c. Sąd obciążył organ rentowy obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez wnioskodawczynię. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (t. j. Dz.U. z 2013 r., poz. 461) - w brzmieniu obowiązującym w dacie złożenia odwołania.