Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 września 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przeliczył po rozpatrzeniu wniosku z dnia 3 września 2015 r. wysokość emerytury A. J. od dnia 1 września 2015 r., to jest od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Wskazano, że emerytura podlega waloryzacji i wynosi poczynając od dnia 1 marca 2015 r. – 3.625,72 zł. Organ rentowy wskazał jednocześnie, że świadczenie zmniejsza się z powodu egzekucji sądowej tj. o 2.527,65 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że podstawę opodatkowania stanowi miesięcznie kwota 3.626,00 zł, zaliczka na podatek odprowadzana do urzędu skarbowego wnosi 325,00 zł, składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi łącznie 326,31 zł, w tym odliczana od podatku 280,99 zł i 45,32 zł odliczana z kwoty świadczenia. W związku z powyższym wysokość świadczenia do wypłaty wynosi 446,76 zł miesięcznie. /decyzja - k. 405-406 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 2 listopada 2015 r. A. J. złożyła odwołanie od powyższej decyzji kwestionując dokonywanie przez organ rentowy potrąceń w wysokości 85 % emerytury na rzecz syndyka masy upadłościowej. Zaskarżonej decyzji zarzucono niewłaściwą interpretację przepisów dotyczących upadłości konsumenckiej osoby nie prowadzącej działalności gospodarczej. Podniesiono, że powołany w zaskarżonej decyzji art. 141 ust. l pkt. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie może mieć zastosowania w przypadku upadłości konsumenckiej osoby nie prowadzącej działalności gospodarczej bowiem ustawa dotycząca upadłości konsumenckiej została znowelizowana w styczniu 2015 r. natomiast powołana ustawa o emeryturach i rentach została uchwalona w dniu 17 grudnia 1998 r. /odwołanie - k. 2-3/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w odpowiedzi na odwołanie
z dnia 1 grudnia 2015 r. wniósł o jego oddalenie i podtrzymał dotychczasową argumentację. Dodatkowo wyjaśnił, że pismem z dnia 9 września 2015 r. zawiadomiono A. J. o zmianie wysokości potrąceń dokonywanych na rzecz syndyka masy upadłości omyłkowo wskazując na dokonywanie tych potrąceń od października 2015 r. podczas gdy faktycznie dokonywano ich od września 2015 r. co zostało skorygowano pismem z dnia 8 października 2015 r., oświadczając, że w sprawach tego rodzaju nie wydaje się decyzji lecz zawiadomienia. Jako podstawę prawną potrąceń wskazał art. 141 ust. 1 pkt. 1 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z art. 491 ze zn. 2 ust. 1, art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe naprawcze (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 233 z późn. zm.), art. 833 § 4 kpc. Wskazał, że w związku z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie o sygn. akt XIV GU 70/15 o ogłoszeniu upadłości A. J. jako osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej, organ rentowy dokonał od dnia 1 września 2015 r. zmiany kwoty potrącanej ze świadczenia na rzecz syndyka masy upadłości. Podał, że przed dniem 01 września 2015 r. organ rentowy dokonywał potrąceń w granicach wskazanych w art. 140 ust. 1 pkt. 3 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wyjaśnił, że zgodnie z art. 491 ze zn. 2 ust. 1 w związku z art. 63 ust. 1 cytowanej ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze z masy upadłości wyłączone jest mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów kpc. Nadmienił też, że stosownie do art. 833 § 4 kpc, świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym podlegają egzekucji w zakresie określonym w tych przepisach. Organ rentowy przyjął, że do masy upadłości wchodzi część wypłacanego świadczenia do granicy wyłączenia od egzekucji i potrąceń określonych w art. 141 ust. l pkt. 1 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który nie reguluje odrębnie zasad wypłaty świadczenia wchodzącego do masy upadłości. Nadmienił, że zgodnie z art. 146 ust. 1 powołanej ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, postępowanie egzekucyjne umarza się z momentem uprawomocnienia postanowienia o ogłoszeniu upadłości, co uniemożliwia dokonywanie potrąceń na rzecz innych organów egzekucyjnych. Jednocześnie Zakład wskazał na fakt związany nie określeniem przez syndyka kwoty zadłużenia oraz kwot w jakich mają być dokonywane potrącenia. /odpowiedź na odwołanie - k. 15-15 odwrót/

Na rozprawie w dniu 7 kwietnia 2016 roku wnioskodawczyni poparła odwołanie. Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania. /stanowiska wnioskodawczyni i pełnomocnika ZUS – k. 22-23/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. J. ma ustalone prawo do emerytury od dnia
1 marca 2007 r. na mocy decyzji z dnia 19 kwietnia 2007 r. Wysokość świadczenia została ustalona na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na kwotę 1.908,88 zł brutto miesięcznie. Jednocześnie decyzją tą zawieszono wypłatę emerytury z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia. Kolejną decyzją z dnia 26 sierpnia 2009 r. organ rentowy do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjął wnioskowane 10 lat kalendarzowych, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 2.500,07 zł brutto miesięcznie od dnia 1 sierpnia 2009 r. – wypłatę emerytury zawieszono. Kolejną decyzją z dnia 31 sierpnia 2009 r. organ rentowy uwzględnił w podstawie wymiaru świadczenia dodatkowy składnik wynagrodzenia, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 2.647,86 zł brutto miesięcznie – wypłatę emerytury zawieszono. Kolejną decyzją z dnia 3 marca 2010 r. organ rentowy do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjął wnioskowane 10 lat kalendarzowych, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 2.752,25 zł brutto miesięcznie od dnia 1 lutego 2010 r. a po waloryzacji od 1 marca 2010 r. na kwotę 2.879,40 zł brutto miesięcznie – wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2.395,91 zł miesięcznie. Kolejną decyzją z dnia 26 kwietnia 2010 r. organ rentowy przeliczył wnioskodawczyni emeryturę od dnia 1 maja 2010 r., to jest od miesiąca, w którym wnioskodawczyni ukończyła 60 lat, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 2.879,40 zł brutto miesięcznie – wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2.371,25 zł miesięcznie. Kolejnymi decyzjami Zakład Ubezpieczeń Społecznych waloryzował świadczenie wnioskodawczyni. Kolejną decyzją z dnia 7 lipca 2011 r. organ rentowy do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjął wnioskowane 10 lat kalendarzowych, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 3.121,90 zł brutto miesięcznie od dnia 1 czerwca 2011 r. ­– wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2.566,93 zł miesięcznie. /bezsporne, decyzje – k. 30-31, 42-43, 61-62, 85-86, 86a, 89-90, 122-122 odwrót plik VI akt ZUS/

Decyzją z dnia 27 lipca 2011 r. organ rentowy dokonał rozliczenia emerytury – renty wnioskodawczyni w związku z osiągniętym przychodem w 2010 r. w okresie od 1 stycznia 2010 r. do 30 kwietnia 2010 r. w wysokości 22.006,81 zł, który przekroczył wyższą kwotę graniczną ustaloną dla tego okresu, to jest 16.529,60 zł łącznie o kwotę 5.477,21 zł i uzasadniał zawieszenie łącznej kwoty świadczenia za tenże okres na kwotę 9.899,42 zł w tym od 1 stycznia 2010 r. do 31 stycznia 2010 r. – kwotę 1.388,37 zł, od 1 lutego 2010 r. do 28 lutego 2010 r. – kwotę 2.752,25 zł, od 1 marca 2010 r. do 30 kwietnia 2010 r. – kwotę 2.879,40 zł pomnożone przez dwa miesiące czyli kwotę 5.758,80 zł podczas gdy w tymże okresie świadczenie podlegało zawieszeniu na łączną kwotę 1.388,37 zł. Zakład ustalił, że wnioskodawczyni pobrała nienależne świadczenie w kwocie 8.511,05 zł i zobowiązał ją do zwrotu tego świadczenia. /bezsporne, decyzja – k. 126-126 odwrót plik VI akt ZUS/

Decyzją z dnia 7 października 2011 r. organ rentowy do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjął wnioskowane 10 lat kalendarzowych, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 3.141,64 zł brutto miesięcznie od dnia 1 września 2011 r. a po pomniejszeniu tej kwoty o nienależnie pobrane świadczenia (1.570,82 zł) wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 1.314,45 zł miesięcznie. Na wniosek wnioskodawczyni organ rentowy rozłożył należność z tytułu nienależnie pobranego świadczenia na raty. / bezsporne, decyzja – k. 134 plik VI akt ZUS, wniosek z wyrażeniem zgody – k. 168 – 268 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 21 lutego 2012 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. K. w sprawie Km 400/12. /wezwanie – k. 177-177 odwrót plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych począwszy od należności za kwiecień 2012 r.. wprowadził potrącenie ze świadczenia A. J. wynoszącego 3.212,64 zł. Potrącenie dokonywane było zgodnie z art. 139 i art. 140 z zastrzeżeniem art. 141 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pismem z dnia 5 marca 2012 r. poinformował o powyższym ubezpieczoną oraz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. K.. /zawiadomienie – k. 178 plik VI akt ZUS/

W dniu 5 marca 2012 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło kolejne wezwanie do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury po ograniczeniu wniosku wierzyciela w związku z tą samą egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. K. w sprawie Km 400/12. /wezwanie – k. 181-181 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 12 marca 2012 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło zawiadomienie o umorzeniu powyższej egzekucji z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J.. /zawiadomienie – k. 182 plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych począwszy od należności za kwiecień 2012 roku wstrzymał potrącenie ze emerytury A. J.. /zawiadomienie – k. 183 plik VI akt ZUS/

Decyzją z dnia 23 maja 2012 r. organ rentowy do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjął wnioskowane 10 lat kalendarzowych, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 3.242,11 zł brutto miesięcznie od dnia 1 kwietnia 2012 r. a po pomniejszeniu tej kwoty o nienależnie pobrane świadczenia (500 zł) wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2.260,32 zł miesięcznie. / bezsporne, decyzja – k. 198 plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w związku z wygaśnięciem układu ratalnego z tytułu nienależnie pobranego świadczenia z dniem 16 października 2012 r. od grudnia 2012 r., począwszy od należności za grudzień 2012 r. wprowadził potrącenie ze świadczenia A. J., które po potrąceniu wyniesie 1.355,16 zł. Pismem z dnia 20 listopada 2012 r. poinformował o powyższym ubezpieczoną. /zawiadomienie – k. 243-243 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 21 lutego 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do dokonywania potrąceń z emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. W. w sprawie Km 129/13. /wezwanie – k. 216-216 odwrót plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych począwszy od należności za kwiecień 2013 r wprowadził potrącenie ze świadczenia A. J. wynoszącego 3.371,79 zł. Potrącenie dokonywane jest zgodnie z art. 139 i art. 140 z zastrzeżeniem art. 141 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pismem z dnia 5 marca 2012 r. poinformował o powyższym ubezpieczoną oraz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi. Pismem z dnia 20 marca 2013 roku organ rentowy poinformował ubezpieczoną o zakończeniu realizacji tych potrąceń. /zawiadomienia – k. 217, 219 plik VI akt ZUS/

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2013 r. organ rentowy przeliczył podstawę wymiaru świadczenia z uwzględnieniem wynagrodzenia osiągniętego w 2012 r, które pozostaje jednak bez wpływu na wysokość świadczenia, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 3.422,76 zł brutto miesięcznie - wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2.809,71 zł miesięcznie. / bezsporne, decyzja – k. 229-231 plik VI akt ZUS/

W dniu 24 października 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. K. w sprawie Km 400/12. /wezwanie – k. 232-232 odwrót plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych począwszy od należności za listopad 2013 r wprowadził potrącenie ze świadczenia A. J. wynoszącego 3.422,76 zł. Potrącenie dokonywane było zgodnie z art. 139 i art. 140 z zastrzeżeniem art. 141 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pismem z dnia 30 października 2013 r. poinformował o powyższym ubezpieczoną oraz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi A. K.. /zawiadomienie – k. 233 plik VI akt ZUS/

W dniu 17 stycznia 2012 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło zawiadomienie o umorzeniu powyższej egzekucji z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J.. /zawiadomienie – k. 236 plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych począwszy od należności za luty 2014 r. wstrzymał potrącenie ze emerytury A. J.. /zawiadomienie – k. 237 plik VI akt ZUS

W dniu 24 lutego 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łasku R. S. w sprawie Km 225/14. /wezwanie – k. 238-238 odwrót plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych począwszy od należności za kwiecień 2014 r. wprowadził potrącenie ze świadczenia A. J. wynoszącego 3.477,52 zł. Potrącenie dokonywane było zgodnie z art. 139 i art. 140 z zastrzeżeniem art. 141 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pismem z dnia 5 marca 2014 r. poinformował o powyższym ubezpieczoną oraz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łasku R. S.. /zawiadomienie – k. 239 plik VI akt ZUS/

W dniu 15 kwietnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło zajęcie świadczeń emerytalno - rentowych w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi P. P. (1) w sprawie Km 77927/14. /zajęcie – k. 240 plik VI akt ZUS/

W dniu 16 czerwca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło zajęcie świadczeń emerytalno - rentowych w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wodzisławiu Śląskim M. S. w sprawie Km 1289/14. /zajęcie – k. 243-243 odwrót plik VI akt ZUS/

Decyzją z dnia 27 czerwca 2014 r. organ rentowy przeliczył podstawę wymiaru świadczenia z uwzględnieniem wynagrodzenia osiągniętego w 2013 r., które pozostaje jednak bez wpływu na wysokość świadczenia, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 3.544,27 zł brutto miesięcznie a po potrąceniu z tytułu egzekucji administracyjnej wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2.022,23 zł miesięcznie. / bezsporne, decyzja – k. 251-252 plik VI akt ZUS/

W dniu 18 czerwca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło postanowienie o przekazaniu sprawy Km 225/14 Komornikowi Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi P. P. (2), wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łasku R. S.. /postanowienie – k. 256-256 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 15 kwietnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do dokonywanie potrąceń z renty lub emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi P. P. (1) w sprawie Km 77927/14. /wezwanie – k. 259 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 21 lipca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło pismo informujące o wydaniu postanowienia o przekazaniu sprawy Km 1289/14 Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi P. P. (1), wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wodzisławiu Śląskim M. S.. /pismo – k. 262 plik VI akt ZUS/

W dniu 28 lipca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło zajęcie świadczeń emerytalno - rentowych w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi P. P. (1) w sprawie Km 166382/14. /zajęcie – k. 265 plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych po zakończeniu potrąceń na podstawie poprzedniego zajęcia wprowadzi kolejne potrącenie ze świadczenia A. J. wynoszącego 3.544,27 zł. Potrącenie było dokonywane jest zgodnie z art. 139 i art. 140 z zastrzeżeniem art. 141 ustawy emerytalnej. Pismem z dnia 4 sierpnia 2014 r. poinformował o powyższym ubezpieczoną oraz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Łodzi-Widzewa w Ł. P. P. (1). /zawiadomienie – k. 266 plik VI akt ZUS/

W dniu 2 września 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło zajęcie świadczeń emerytalno - rentowych w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi P. P. (1) w sprawie Km 166382/14 (poprzedni Km 225/14). /zajęcie – k. 269 plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych po zakończeniu potrąceń na podstawie poprzedniego zajęcia wprowadzi kolejne potrącenie ze świadczenia A. J. wynoszącego 3.544,27 zł. Potrącenie było dokonywane jest zgodnie z art. 139 i art. 140 z zastrzeżeniem art. 141 ustawy emerytalnej. Pismem z dnia 4 sierpnia 2014 r. poinformował o powyższym ubezpieczoną oraz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Łodzi-Widzewa w Ł. P. P. (1). /zawiadomienie – k. 270 plik VI akt ZUS/

Pismem z dnia 18 września 2014 r. A. J. zwróciła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przekazanie specyfikacji potrąceń komorniczych wraz z datami ich przekazania do poszczególnych kancelarii komorniczych. /pismo – k. 271 plik VI akt ZUS/

W piśmie z dnia 7 października 2014 r. organ rentowy poinformował wnioskodawczynię, że z jej świadczenia dokonywane są potrącenia na podstawie tytułów wykonawczych zgodnie z wezwaniami następujących Komorników Sądowych w następujących terminach płatności:

- w kwietniu 2013 r. na konto komornika A. W. przekazano kwotę 473,84 zł,

- w listopadzie i grudniu 2013 r. na konto komornika A. K. przekazano kwoty po 855,69 zł i w styczniu 2014 r. przekazano kwotę 110,57 zł,

- w kwietniu i maju 2014 r. na konto komornika R. S. przekazano kwoty po 869,38 zł.

Dalej wskazał, że w czerwcu i lipcu 2014 r. w związku ze zbiegiem egzekucji sądowej komornika R. S. z egzekucją komornika P. P. (1) i komornika M. S., potrącenia z jej świadczenia przekazywane były do depozytu Zakładu (w czerwcu 2014 r. przekazano kwotę 869.38 zł, w lipcu 2014 r. - kwotę 9.022,75 zł). Podał też, że w dniu 6 sierpnia 2014 r. tj. poza terminem płatności organ rentowy przekazał z depozytu kwotę 1772,13 zł na konto komornika P. P. (1), który w wyniku rozstrzygnięcia zbiegu przejął prowadzenie łącznej egzekucji. Poinformował, że począwszy od sierpnia 2014 r. do nadal potrącenia przekazywane są w terminie płatności świadczenia na konto komornika P. P. (1) w kwocie po 886,06 zł. Nadmienił, że w celu uzyskania szczegółowych informacji w sprawie salda zadłużenia względem poszczególnych wierzycieli należy zwrócić się do komornika prowadzącego łączną egzekucję tj. do P. P. (1). /pismo – k. 273 plik VI akt ZUS/

W dniu 1 października 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego organem rentowym na podstawie tytułu wykonawczego wystawionych przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. o nr SM 1/02/14. Pismem z dnia 11 grudnia 2014 r. Naczelnik poinformował organ rentowy o wstrzymaniu realizacji zajęcia wierzytelności do czasu rozstrzygnięcia w przedmiocie zbiegu egzekucji. /zawiadomienia – k. 275, 293 plik VI akt ZUS/

W dniu 27 października 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło zajęcie świadczeń emerytalno - rentowych w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi P. P. (1) w sprawie Km 222883/14. /wezwanie – k. 279 plik VI akt ZUS/

W dniu 14 listopada 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi J. Z. w sprawie Km 3891/14. /wezwanie – k. 282-282 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 11 grudnia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łasku R. S. w sprawie Km 4767/14. /wezwanie – k. 287-287 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 9 stycznia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło postanowienie o przekazaniu sprawy Km 4767/14 Komornikowi Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi P. P. (1), wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łasku R. S.. /postanowienie – k. 297-297 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 12 stycznia 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło postanowienie o przekazaniu sprawy Km 3891/14 Komornikowi Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi P. P. (1), wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi J. Z.. /postanowienie – k. 295-295 odwrót plik VI akt ZUS/

W dniu 23 lutego 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi P. P. (1) w sprawie Km 77927/14. W wezwaniu Komornik poinformował, że został wyznaczony do łącznego prowadzenia egzekucji przeciwko dłużnikowi na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 22 grudnia 2014 r. /zajęcie – k. 303 plik VI akt ZUS/

W dniu 5 marca 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łasku A. D. w sprawie Km 1312/15. /wezwanie – k. 305-305 odwrót plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w marcu 2015 r. wypłacił kwotę 4.439,30 zł pozostającą w depozycie oraz począwszy od kwietnia 2015 r. wprowadzi potrącenie ze świadczenia A. J. wynoszącego 3.617,45 zł, wysokość potrącenia wynosi 895,06 zł. Pismem z dnia 17 marca 2015 r poinformował o powyższym ubezpieczoną, I Urząd Skarbowy Ł. oraz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Łodzi-Widzewa w Ł. P. P. (1). /zawiadomienia – k. 307, 310 plik VI akt ZUS/

Decyzją z dnia 26 marca 2015 r. organ rentowy przeliczył podstawę wymiaru świadczenia z uwzględnieniem wynagrodzenia osiągniętego w 2014 r., które pozostaje jednak bez wpływu na wysokość świadczenia, wysokość świadczenia została ustalona na kwotę 3.581,45 zł brutto miesięcznie - wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2.063,52 zł miesięcznie. / bezsporne, decyzja – k. 320-321 odwrót plik VI akt ZUS/

Pismem z dnia 27 marca 2015 r. A. J. zwróciła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wyjaśnienie sposobu wyliczenia i wysokości potrącanej kwoty. W uzasadnieniu wskazała, że w jego ocenie kwota przekazywana na konto komornika jest mniejsza niż faktycznie potrącona. /pismo – k. 324 plik VI akt ZUS/

W piśmie z dnia 16 kwietnia 2015 r. organ rentowy poinformował wnioskodawczynię, że z jej świadczenia dokonywane są potrącenia na konto Komornika Sądowego P. P. (1). Podał, że kwota 4439,30 zł zgromadzona w depozycie Zakładu od l listopada 2014 r. do 24 marca 2015 r. została przekazana na konto tego komornika w dniu 24 marca 2015 r.

/pismo – k. 329 plik VI akt ZUS/

Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęły kolejne zawiadomienia do dokonywania potrąceń z renty lub emerytury w związku z egzekucją z emerytury wszczętą przeciwko dłużnikowi A. J. wystosowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia - Krzyków W. O. w sprawie Km 782/15, Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Łodzi-Widzewa w Ł. K. P. w sprawie Km 15651/15, Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi M. J. w sprawie Km 70/15, Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łasku A. D. w sprawie Km 1312/15, Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Łodzi-Widzewa w Ł. A. P. w sprawie Km 9930/15. Pismem z dnia 18 maja 2015 r. Komornik Sądowy K. P. odwołał zajęcie emerytury. /zawiadomienia, odwołanie – k. 335-335 odwrót, 338-338 odwrót, 343-343 odwrót, 347, 354, 364-364 odwrót plik VI akt ZUS/

Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie o sygn. akt XIV CU 70/15 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi głosił upadłość obejmującą likwidację majątku dłużniczki A. J. jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, wezwał wierzycieli upadłej do zgłaszania wierzytelności w terminie jednego miesiąca od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, wezwał osoby, którym przysługują prawa oraz prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości należącej do upadłej, jeżeli nie zostały ujawnione przez wpis w księdze wieczystej, do ich zgłoszenia w terminie jednego miesiąca od daty ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, pod rygorem utraty prawa powoływania się na nie w postępowaniu upadłościowym, wyznaczył sędziego-komisarza w osobie Sędziego Sądu Rejonowego Elżbiety Jezierskiej, oraz wyznaczył syndyka masy upadłości w osobie R. L.. /postanowienie – k. 350 plik VI akt ZUS/

Pismem z dnia 4 maja 2015 r. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Ł. poinformował organ rentowy o wznowieniu realizacji zajęcia wierzytelności. /zawiadomienie – k. 341 plik VI akt ZUS/

W dniu 11 maja 2015 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło wezwanie do przekazywania kwot podlegających potrąceniu na wskazany rachunek bankowy masy upadłości w związku z ogłoszeniem upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej A. J., wystosowane przez syndyka masy upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej A. R. L.. /pismo – k. 349 plik VI akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w czerwcu 2015 r. wypłacił kwotę 1.808,72 zł pozostającą w depozycie oraz począwszy od lipca 2015 r. wprowadzi potrącenie ze świadczenia A. J., wysokość potrącenia wynosi 904,36 zł. Pismem z dnia 15 czerwca 2015 r. poinformował o powyższym syndyka. /zawiadomienie – k. 361 plik VI akt ZUS/

Wskazane powyżej postępowania komornicze zostały umorzone względnie odwołano zajęcie emerytury. / zawiadomienie – plik VI akt ZUS/.

W dniu 22 sierpnia 2015 r. wnioskodawczyni zwróciła się telefonicznie do organu rentowego o realizację potrąceń od dnia 1 września 2015 r. zgodnie z wytycznymi Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych z lipca 2015 r. /pismo – k. 383 plik VI akt ZUS/

Pismem z dnia 9 września 2015 r. organ rentowy poinformował ubezpieczoną, że w związku z postanowieniem Sądu o ogłoszeniu upadłości wnioskodawczyni jako osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej, że od października 2015 r. ulega zmianie wysokość potrąceń dokonywanych na rzecz syndyka masy upadłościowej. Wskazał, że w przypadku upadłości osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, na podstawie art. 491 ze zn. 2 ust. 1 w związku z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity Dz. U. z 2015r. poz. 233) z masy upadłości wyłączone jest mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964r. kpc. Podał, że stosownie do art. 833 § 4 powołanego Kodeksu – świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym podlegają egzekucji w zakresie określonym w tych przepisach. W związku z powyższym należy przyjąć, że do masy upadłościowej wchodzi cześć wypłacanego świadczenia do granicy wyłączenia od egzekucji i potrąceń określonego w art. 141 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, która nie reguluje odrębnie zasad wypłaty świadczenia wchodzącego do masy upadłościowej. Podniósł, że zgodnie z art. 141 ust. 1 pkt 1 emerytury i renty są wolne od egzekucji i potrąceń w części odpowiadającej 50% kwoty najniższej emerytury lub renty – zależnie od rodzaju pobieranego przez emeryta (rencistę) świadczenia. Wobec powyższego od października 2015 roku po dokonaniu potrąceń na rzecz syndyka masy upadłościowej do wypłaty pozostaje kwota 440,23 zł. /pismo – k. 386 plik VI akt ZUS/

W odpowiedzi na wniosek A. J. z dnia 16 września 2015 r. w sprawie potrąceń z emerytury, poinformował, że syndyk masy upadłości nie prowadzi postępowania egzekucyjnego przeciwko upadłemu, ponieważ nie jest organem egzekucyjnym. Jest natomiast osobą wyznaczoną przez Sąd do zarządzania majątkiem osoby postawionej w stan upadłości. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze majątek upadłego, z dniem ogłoszenia upadłości, staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. W tym przypadku do masy upadłości wchodzi część wypłacanego świadczenia do granicy wyłączenia od egzekucji i potrąceń określonego w art. 141 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, tj. 50% kwoty najniższej emerytury lub renty. W związku z powyższym organ rentowy prawidłowo ustalił wysokość potrąceń z jej emerytury na rzecz syndyka masy upadłości i wypłaca jej emeryturę w kwocie 50 % najniższej emerytury. Zgodnie z art. 134 ustawy emerytalnej zmniejszenie wysokości świadczeń następuje od miesiąca, w którym została wydana decyzja, albo od następnego miesiąca, jeżeli wcześniejsza zmiana nie była możliwa. Oddział ZUS na podstawie wezwania syndyka z dnia 11 maja 2015 roku do dokonywania potrąceń z jej emerytury, potrąceń zgodnie z powołanymi przepisami dokonuje od września 2015 r. Zakład w skierowanym do niej zawiadomieniu podał niewłaściwy miesiąc, od którego zmienił wysokość świadczenia do wypłaty. /pismo – k. 387 plik VI akt ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w szczególności o powołane dokumenty z akt rentowych. Wskazane dokumenty nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron, a Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, ażeby z urzędu zakwestionować ich wartość dowodową w sprawie. Wskazać także należy, że stan faktyczny był w całości bezsporny pomiędzy stronami, gdyż spór sprowadza się w istocie do odmiennej interpretacji obowiązujących przepisów. Dodatkowo wskazać należy, że odwołująca nie kwestionowała wysokości zwaloryzowanego świadczenia emerytalnego ustalonego zaskarżoną decyzją.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Zasady zwrotu nienależnie pobranych świadczeń emerytalno-rentowych oraz dokonywania z nich egzekucji i potrąceń reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.).

W myśl art. 139 ust. 1 pkt 5 powyższej ustawy ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie – po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych – podlegają potrąceniu,
z uwzględnieniem art. 141, sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Odliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne nie może przekraczać zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 139 ust. 2 cytowanej ustawy).

Według art. 140 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 6 pkt 1 lit c analizowanej ustawy potrącenia, o których mowa w art. 139, mogą być dokonywane, z zastrzeżeniem art. 141, w przypadku innych egzekwowanych należności – do wysokości 25% świadczenia.

Natomiast w art. 141 określona została część emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń, zgodnie z treścią ust. 1 pkt 1 lit. c emerytury i renty są wolne od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem ust. 2, w części odpowiadającej 50% kwoty najniższej emerytury lub renty - zależnie od rodzaju pobieranego przez emeryta (rencistę) świadczenia - przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi.

Z kolei w myśl art. 491 ze zn. 2 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. (Dz. U. 2015.233 j.t. ze zm.) Prawo upadłościowe w sprawach nieuregulowanych w niniejszym tytule przepisy o postępowaniu upadłościowym stosuje się odpowiednio, z tym że przepisów art. 13, art. 21, art. 22a, art. 25, art. 32 ust. 5, art. 36, art. 38, art. 38a, art. 40, art. 74, art. 163, art. 164, art. 307 ust. 1 i art. 361 nie stosuje się.

Zgodnie zaś z art. 63 ust. 1 powyższej ustawy nie wchodzi do masy upadłości:

1) mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.);

2) wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu;

3) kwota uzyskana z tytułu realizacji zastawu rejestrowego lub hipoteki, jeżeli upadły pełnił funkcję administratora zastawu lub hipoteki, w części przypadającej zgodnie z umową powołującą administratora pozostałym wierzycielom.

Natomiast z treści art. 833 § 4 kpc wynika, że świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym podlegają egzekucji w zakresie określonym w tych przepisach.

W rozpoznawanej sprawie kwestią sporną jest to, czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawidłowo dokonuje potrąceń należności na podstawie tytułów wykonawczych na rzecz syndyka masy upadłości z emerytury odwołującej. W ocenie wnioskodawczyni potrącenia z tytułu egzekucji komorniczej nie powinny być naliczane na rzecz syndyka masy upadłości wobec tego, że względem niej ogłoszono upadłość obejmującej likwidację majątku jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

Z treści powołanych przepisów wynika, że podstawą prawną dokonywanych przez organ rentowy potrąceń jest art. 141 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z art. 491 ze zn. 2 ust. 1, art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe naprawcze (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 233 z późn. zm.), art. 833 § 4 kpc. W związku z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie o sygn. akt XIV GU 70/15 o ogłoszeniu upadłości A. J. jako osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej, organ rentowy prawidłowo dokonał od dnia 1 września 2015 r. zmiany kwoty potrącanej ze świadczenia na rzecz syndyka masy upadłości. Prawidłowo też przed dniem 1 września 2015 r. organ rentowy dokonywał potrąceń w granicach wskazanych w art. 140 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie bowiem z art. 491 ze zn. 2 ust. 1 w związku z art. 63 ust. 1 cytowanej ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze z masy upadłości wyłączone jest mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów kpc. Stosownie zaś do art. 833 § 4 kpc, świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym podlegają egzekucji w zakresie określonym w tych przepisach. Organ rentowy prawidłowo zatem przyjął, że do masy upadłości wchodzi część wypłacanego świadczenia do granicy wyłączenia od egzekucji i potrąceń określonych w art. 141 ust. l pkt 1 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który nie reguluje odrębnie zasad wypłaty świadczenia wchodzącego do masy upadłości. Zgodnie z art. 141 ust. 1 pkt 1 emerytury i renty są wolne od egzekucji i potrąceń w części odpowiadającej 50% kwoty najniższej emerytury lub renty – zależnie od rodzaju pobieranego przez emeryta (rencistę) świadczenia. Zgodnie natomiast z art. 146 ust. 1 powołanej ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, postępowanie egzekucyjne umarza się z momentem uprawomocnienia postanowienia o ogłoszeniu upadłości, co uniemożliwia dokonywanie potrąceń na rzecz innych organów egzekucyjnych, co też zostało uczynione. Jednocześnie zauważyć należy, że syndyk nie określił kwoty zadłużenia oraz kwot w jakich mają być dokonywane potrącenia.

Reasumując powyższe rozważania, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zasadnie w zaskarżonej decyzji uznał, że kwota emerytury przysługującej A. J. do wypłaty po dokonaniu z tego świadczenia potrąceń należności innych niż świadczenia alimentacyjne wymienionych w art. 139 ust. 1 pkt 5 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi wynosi 446,76 zł.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że potrącenia z emerytury wnioskodawczyni dokonywane przez organ rentowy nie przekraczają granic wyznaczonych dyspozycją art. 140 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 6 pkt 1 lit c ustawy emerytalnej i nie naruszają kwoty świadczenia wolnej od egzekucji według art. 141 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy emerytalnej.

W tym stanie rzeczy odwołanie wnioskodawczyni jako niezasadne podlegało oddaleniu, o czym Sąd Okręgowy orzekł na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.