Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Małgorzata Hajduczenia

Protokolant: Magdalena Kalata

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2016 roku w Bielsku Podlaskim

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W.

przeciwko J. D.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego J. D. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. kwotę 35 789,45 zł (trzydzieści pięć tysięcy siedemset osiemdziesiąt dziewięć złotych czterdzieści pięć groszy) z odsetkami umownymi w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym liczonymi od dnia 25 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty od kwoty 33764,85 złotych.

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

III.  Zasądza od pozwanego J. D. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. kwotę 489,38 zł (czterysta osiemdziesiąt dziewięć złotych trzydzieści osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

IV.  Wyrokowi co do pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 66/16

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. domagał się zasądzenia od pozwanego J. D. kwoty 35 789,45 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego od dnia 25 sierpnia 2015 roku od kwoty 33 764,85 zł do dnia zapłaty. Wniósł nadto o zasądzenie kosztów procesu. Uzasadniając żądanie pozwu wskazał, iż przedmiotowa wierzytelność wynika z umowy pożyczki gotówkowej z dnia 12 września 2012 roku nr (...) zawartej przez pozwanego J. D. z powodem (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W.. W ramach umowy pozwany otrzymał kredyt w wysokości 50.500,00 zł i był zobowiązany do spłaty kredytu zgodnie z harmonogramem spłaty kredytu na podstawie umowy. Pozwany J. D. nie wywiązał się z terminowego obowiązku spłaty, pomimo kierowanych do niego wezwań i monitów. W związku z powyższym dokonano wypowiedzenia umowy z dniem 1 sierpnia 2015 roku (k. 28). Przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego, pozwany był wzywany do zapłaty wymaganego zobowiązania. Na kwotę dochodzonego roszczenia składa się kwota 33.764,85 zł – należność główna, kwota 1779,60 zł – odsetki za okres od dnia 12 września 2012 roku do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku, kwota 245 zł – tytułem kosztów, opłat i prowizji oraz dalsze odsetki naliczane od dnia następnego po dniu wystawienia wyciągu z ksiąg do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy L.w L. VI Wydział Cywilny w dniu 4 listopada 2015 roku w sprawie o sygnaturze akt (...) wydał nakaz zapłaty, uwzględniający powództwo w całości. Na mocy postanowienia z dnia 7 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy L.w L. VI Wydział Cywilny przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w B., wskazując iż pozwany złożył skutecznie sprzeciw a nakaz zapłaty utracił moc (k. 5, 9v).

Powód w uzupełnieniu braków formalnych pozwu podtrzymał wytoczone powództwo w całości, z tymże domagał się zasądzenia odsetek umownych od kwoty 35 789,45 zł od dnia 25 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty.

Pozwany J. D., co do zasady nie kwestionował roszczenia. W złożonym sprzeciwie od nakazu zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy L. w L. VI Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze akt (...) wnosił jedynie o rozłożenie kwoty głównej dochodzonej w pozwie na 180 rat po 200 zł miesięcznie oraz o odstąpienie od dochodzenia odsetek od niezapłaconej kwoty. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podnosił, iż znajduje się w bardzo trudnej sytuacji materialnej, która wynika z problemów zdrowotnych pozwanego. W związku z problemami kręgosłupa pozwany nie jest w stanie dalej pracować i prowadzić produkcji opasów. Podnosił, iż bardzo chciałby uregulować swoje zadłużenie wobec powoda.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Bezsporne w sprawie jest, że pozwanego J. D. i powoda (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. łączyła umowa pożyczki gotówkowej nr (...) zawartej w dniu 12 września 2012 roku (k. 22), z którą wiążą się należności dochodzone pozwem.

Pozwany był zobowiązany do spłaty zaciągniętej pożyczki wraz z należytym oprocentowaniem. Zgodnie z umową pożyczki (k.22) bank udzielił pozwanemu pożyczki gotówkowej w kwocie 50.500,00 zł na okres od dnia 12 września 2012 roku do dnia 20 września 2018 roku. Pozwany otrzymał do dyspozycji kwotę pożyczki w wysokości 50.000,00zł. Oprocentowanie nominalne pożyczki wynosiło 10,00% w stosunku rocznym i było stałe w okresie obowiązywania umowy. Kwota naliczanych odsetek umownych od udzielonej pożyczki wynosiła 17.008,64 zł. Pozwany zobowiązał się do terminowej spłaty pożyczki wraz z odsetkami w 72 ratach miesięcznych, płatnych do dnia 20 każdego kolejnego miesiąca, począwszy od 20 października 2012 roku. Kwota miesięcznej raty pożyczki powiększona o opłatę za prowadzenie rachunku przez bank wynosiła 937,62 zł. W dniu 24 sierpnia 2015 roku powód wystawił wyciąg z ksiąg banku (k. 20).

Poza sporem pozostaje, że należność wynikająca z przedmiotowej pożyczki nie została przez pozwanego w całości spłacona.

Zgodnie z art. 720 k.c. § 1 przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Art. 213 § 2 kpc stanowi natomiast, iż Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

Przyjmuje się, że uznanie powództwa jest aktem dyspozycyjności materialnej pozwanego, który za zasadne uznaje zarówno roszczenie powoda, jak i przyznaje uzasadniające je przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne, a w konsekwencji godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego żądanie pozwu (zob. wyrok SN z dnia 14 września 1983 r., III CRN 188/83, OSNC 1984, nr 4, poz. 60). Sąd jest związany uznaniem. Obowiązany jest jednak dokonać oceny, czy czynność ta nie jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

W ocenie Sądu zachowanie pozwanego, który w sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym wystąpił do powoda z wnioskiem o rozłożenie dochodzonej pozwem kwoty na raty należy uznać jako tzw. „niewłaściwe” uznanie długu. Ten rodzaj uznania długu różni go istotnie od uznania właściwego, które ma charakter czynności prawnej związanej ze złożeniem oświadczenia woli zmierzającego do wywołania skutków prawnych. Celem uznania właściwego jest ustalenie lub stabilizacja istniejącej między stronami sytuacji prawnej. Stąd w doktrynie wyrażane były poglądy o możliwości zaliczenia uznania właściwego długu do kategorii umów ustalających. Uznanie niewłaściwe długu jest zaś aktem wiedzy dłużnika. Według poglądów części autorów uznanie niewłaściwe w rzeczywistości stanowi przyznanie prawa. Taki charakter uznania niewłaściwego zaaprobował też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 7 grudnia 1957 r. (OSPiKA 1958, póz. 194} stwierdzając między innymi, że „uznanie niewłaściwe nie jest czynnością prawną, a jedynie przyznaniem obowiązku świadczenia wynikającego z innego źródła, a więc deklaratywnym stwierdzeniem, że taki obowiązek istnieje i że dłużnik nie zamierza się uchylić od jego wypełnienia”. Sąd miał na uwadze także uchwalę składu siedmiu sędziów z dnia 30 grudnia 1964 r. (OSNCP z 1965 r. póz. 90), odnośnie kwestii charakteru prawnego uznania roszczenia w jego postaci tzw. właściwej i niewłaściwej. SN stwierdził, iż „właściwe uznanie roszczenia" stanowi czynność prawną, której treścią jest ustalenie zakresu istniejącego długu, podczas gdy tzw. „uznanie niewłaściwe” jest oświadczeniem wiedzy, jednostronnym przyznaniem faktów, dla skuteczności którego nie jest wymagana żadna szczególna forma i które może być także dorozumiane, np. na skutek częściowego wykonania zobowiązania, prośby dłużnika o odroczenie terminu płatności lub też jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie - prośby o nie występowanie na drogę sądową; czy prośby, aby poczekać na potwierdzenie salda bo pracownik jest na urlopie .Oświadczenie takie nie jest wprawdzie oświadczeniem woli w technicznym tego słowa znaczeniu, a więc nie jest czynnością prawną w rozumieniu art. 56 k.c. W rzeczywistości oświadczenie takie jest bowiem aktem woli, lecz w znaczeniu potocznym - poprzez złożenie takiego oświadczenia dłużnik nie dąży przez to do zmiany istnienia stosunku prawnego, lecz zmierza do stwierdzenia wobec wierzyciela, że jego należność istnieje i jest wymagalna (art. 60 k.c.) i w związku z tym rodzi ono skutki materialnoprawne uznania wierzytelności Okoliczność, że dłużnik nie miał woli uznania roszczenia jest obojętna, jak również jest rzeczą obojętną, czy zdawał sobie sprawę z tych skutków, gdyż następują one niezależnie od woli stwierdzającego. To je właśnie różni od oświadczenia woli sensu stricto.

Dokonując analizy materiału dowodowego Sąd nie dopatrzył się jakichkolwiek przesłanek, określonych w art. 213 § 2 kpc, do uznania tego aktu dyspozycji procesowej pozwanego za niedopuszczalne.

W ocenie Sądu powództwo w zasadniczym zakresie zasługiwało na uwzględnienie. W sprawie bezspornym było, iż strony łączyła umowa pożyczki. Pozwany nie kwestionował faktu zawarcia z powodem umowy pożyczki, wysokości należnych zobowiązań, braku spłaty po jego stronie, jak również okoliczności wypowiedzenia umowy i postawienia zobowiązania w stan natychmiastowej wymagalności. Brak jest również podstaw do stwierdzenia, iż uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Należności dochodzone przez powoda znajdują swoje uzasadnienie w przedłożonych dokumentach, w szczególności w umowie pożyczki z dnia 12 września 2012 roku, zaś pozwany nie kwestionował ani faktu zawarcia przedmiotowej umowy ani sposobu wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem.

Sąd nie uwzględnił natomiast wniosku pozwanego o rozłożenie świadczenia na raty.

W myśl art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia.

W doktrynie wskazano, iż rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty albo wyznaczenie odpowiedniego terminu do spełnienia zasądzonego świadczenia jest możliwe tylko "w szczególnie uzasadnionych wypadkach", tj. wówczas, gdy ze względu na stan majątkowy, rodzinny, zdrowotny spełnienie świadczenia przez pozwanego niezwłoczne lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe lub bardzo utrudnione albo narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody (por. A. Jakubecki (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, LEX 2013 - oraz powołane tam źródła). Natomiast w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2006 r. w sprawie V CSK 20/06 wyjaśniono, iż: "w orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje stanowisko, że art. 320 k.p.c., mimo swojej lokaty, jest przede wszystkim normą z zakresu prawa materialnego (por. wyrok z dnia 9 sierpnia 2005 r. 2005 r., nr IV CK 82/05, niepubl.) oraz że przepis ten, w zakresie objętym jego hipotezą, wyłącza stosowanie art. 5 k.c. (wyrok z dnia 22 listopada 1994 r., II CRN 127/94, LEX nr 82293)."

Sąd Rejonowy aprobuje powołane poglądy. Dodatkowo wskazać należy, że przepis art. 320 k.p.c. i sposób ustalenia spłaty w ratach stanowi odstępstwo od ogólnych reguł wymagalności roszczenia, stąd jego zastosowanie wymaga uwzględnienia interesu wierzyciela, który częściowo zostaje pozbawiony należności z tytułu odsetek. Zakres, w jakim następuje ograniczenie prawa wierzyciela w zakresie odsetek, winien być minimalizowany do niezbędnych granic koniecznych z uwagi na okoliczności, jakie uzasadniają odroczenie terminu płatności lub rozłożenie jej na raty. Podkreślić również należy, że okoliczności te stosownie do art. 320 k.p.c. winny mieć charakter wyjątkowy.

W niniejszej sprawie pozwany jedynie stwierdził, iż chciałby spłacać świadczenie w 180 ratach każda po 200 zł miesięcznie, powołując się ogólnikową na swoją sytuację finansową. Nie wykazał natomiast, iż jego sytuacja majątkowa nie pozwala mu na uiszczenie kwoty dochodzonej pozwem jednorazowo, a zatem wniosek o rozłożenie na raty nie został uwzględniony. Podnieść bowiem należy, że wezwany pozwanego świadek W. D., który miał być słuchany na okoliczność sytuacji materialnej pozwanego, odmówił składania zeznań, natomiast wniosek pozwanego o przesłuchanie go w charakterze strony Sąd oddalił, albowiem pozwany mimo wezwania go do osobistego stawiennictwa, nie stawił się na rozprawę bez usprawiedliwienia.

Mając na względzie powyższe okoliczności, Sąd orzekł na podstawie art. 720 § 1 kc jak w pkt. I sentencji orzeczenia.

O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o art. 481 § 1 i 2 k.c. Sąd zasądził odsetki umowne w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym liczone od dnia 25 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty od kwoty 33 764,85 zł (od kwoty niespłaconego kapitału). Sąd zasądził odsetki umowne od dnia 25 sierpnia 2015 roku, z uwagi na fakt, iż w dniu 24 sierpnia 2015 roku został wystawiony wyciąg z ksiąg banku (k. 20). Powód pierwotnie domagał się zasądzenie odsetek umownych od kwoty 33764,85 złotych, a modyfikując żądanie nie uzasadnił przyczyn zmiany. Z wyciągu z ksiąg banku wynika natomiast, że odsetki umowne, które obciążają dłużnika po dniu wystawienia wyciągu obliczone będą od kwoty 33764,85 złotych. W pozostałym zakresie powództwo podlegało zatem oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 98 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 489,38 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na powyższą kwotę składały się: opłata od pozwu – 448 zł, opłata skarbowa od udzielonych 2 pełnomocnictw - 34 zł oraz opłata notarialna – 7,38 zł.

Jako, że pozwany uznał powództwo w zakresie pierwotnego żądania, Sąd na mocy art. 333 § 1 pkt 2 kpc wyrokowi co do pkt. I nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

S ę d z i a: