Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 219/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Kamilla Piórkowska

Protokolant sekr. sądowy Kamil Roliński

Po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2015 r. w Toruniu.

przy udziale -

sprawy z powództwa: K. M. (1)

przeciwko: mał. P. M., działającej przez matkę J. N. (1)

o: obniżenie alimentów

i z powództwa: mał. P. M., działającej przez matkę J. N. (1)

przeciwko: K. M. (1)

o: podwyższenie alimentów

1.  oddala powództwo K. M. (1) o obniżenie alimentów,

2.  podwyższa od K. M. (1) alimenty na rzecz mał. P. M. z kwoty po 350 zł miesięcznie ustalonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 28.02.2012 r. w sprawie III RC (...) do kwoty po 420 zł (czterysta dwadzieścia) miesięcznie, płatnej z góry do rąk matki małoletniej J. N. (1), poczynając od dnia 1.07.2015 r. do dnia 15-tego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności każdej z rat, niezależnie od zasiłku rodzinnego, do pobierania którego uprawniona jest matka małoletniej,

3.  oddala powództwo mał. P. M. w pozostałym zakresie,

4.  nie obciąża stron kosztami sądowymi,

5.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. D. kwotę 600 zł (sześćset) plus VAT tytułem pomocy prawnej udzielonej małoletniej z urzędu,

6.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. D. kwotę 600 zł (sześćset) plus VAT tytułem pomocy prawnej udzielonej K. M. (1) z urzędu,

7.  wyrokowi w pkt 2 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 219/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 23.02.2015r. powód K. M. (1) wniósł przeciwko małoletniej powódce P. M. pozew o obniżenie alimentów z kwoty po 350 zł. miesięcznie do kwoty po 200 zł. miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu podał, że odbywa długoletni wyrok pozbawienia wolności, na terenie zakładu karnego nie pracuje a kwota 350 zł. alimentów jest dla niego zbyt wysoka.

Matka mał. pozwanej J. N. (1) w odpowiedzi na pozew z dnia 4.05.2015r. wniosła o oddalenie powództwa. Swoje stanowisko uzasadniła tym, że córka od 5 lat choruje na cukrzycę, ponadto ma wiele innych schorzeń i jest leczenia u różnych specjalistów. Wiąże się to z dużymi kosztami. Wymaga ponadto specjalnej diety. Matka małoletniej po ukończeniu przez nią 16 lat utraciła prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.

J. N. (1) działająca na rzecz małoletniej P. M. w pozwie przeciwko K. M. (1), wniesionym w dniu 30 czerwca 2015 r., domagała się podwyższenia alimentów z kwoty po 350 zł miesięcznie do kwoty po 600 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 lipca 2015 r.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że od ostatniej sprawy alimentacyjnej potrzeby córki wzrosły z uwagi na upływ czasu i rozpoczęcie przez córkę nauki w szkole ponadgimnazjalnej. Ponadto małoletnia choruje, na leki wydaje ok. 400 zł. miesięcznie. Ojciec nie interesuje się w ogóle małoletnią , nie łoży dodatkowo na jej utrzymanie.

W odpowiedzi na pozew z dnia 15.10. 2015r. K. M. (1) wniósł o oddalenie tego powództwa. W uzasadnieniu podał, że odbywa długoletni wyrok pozbawienia wolności, na terenie zakładu karnego nie pracuje, podjął naukę, aby podwyższyć kwalifikacje. Ma na utrzymaniu jeszcze jedno dziecko na które płaci alimenty w kwocie po 300 zł. miesięcznie.

Na mocy postanowienia tut. Sądu z dnia 5.08.2015r. obie sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

S a d u s t a l i ł, c o n a s t ę p u j e:

Małoletnia P. M. urodziła się w dniu (...) Jest dzieckiem z nieformalnego związku (...). /okoliczność bezsporna /

Uprzednio renta alimentacyjna na rzecz małoletniej P. M. została ustalona Wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu w sprawie III RC (...) na kwotę po 350 zł miesięcznie, płatną z góry do rąk matki małoletniej, poczynając od 22 listopada 2011 r. do dnia 15-tego każdego miesiąca niezależnie od zasiłku rodzinnego do pobierania którego uprawniona była matka małoletniej z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności każdej z rat.

/dowód: Wyrok z 28 lutego 2012 r. – k. 24 akt III RC (...) Sądu

Rejonowego w T./

Wówczas małoletnia miała 13 lat, był zaliczona do osób niepełnosprawnych. Wymagała stałej i długotrwałej pomocy innej osoby. Chorowała na cukrzycę typu I, miała wahania cukru, mogła w każdej chwili zapaść na śpiączkę. Przyjmowała na stałe leki, korzystała z pompy insulinowej. Miesięczny koszt leczenia wynosił 300 zł. Chodziła do klasy VI szkoły podstawowej. Dojeżdżała do szkoły, bilet miesięczny kosztował 43 zł.

Matka dziecka nie pracowała, z uwagi na chorobę córki zrezygnowała z pracy. Otrzymywała świadczenie pielęgnacyjne w kwocie po 520 zł. miesięcznie i zasiłek rodzinny 91 zł. oraz dodatek na rehabilitacje 80 zł. Oprócz małoletniej miała na utrzymaniu jeszcze syna lat 15 i córkę lat 19. Otrzymywała alimenty na dzieci łącznie 800 zł., ponadto na syna 153 zł. zasiłku pielęgnacyjnego i 80 zł. zasiłku na rehabilitację. Mieszkała z dziećmi sama w wynajętym mieszkaniu. Za czynsz płaciła 450 zł. miesięcznie, za prąd 150 zł. miesięcznie, za gaz 54 zł. miesięcznie, za internet i telefon 250 zł. miesięcznie.

Pozwany odbywał karę pozbawienia wolności, przed osadzeniem pracował jako glazurnik i zarabiał ok. 1600 zł. netto. Pozostawał w związku małżeńskim, miał ma utrzymaniu jeszcze jedno dziecko w wieku 11 miesięcy. W ZK nie pracował z uwagi na brak pracy, nie posiadał oszczędności.

/dowód: akta Sądu Rejonowego w Toruniu w sprawie III RC (...)

Aktualnie małoletnia ma 16 lat. Ukończyła gimnazjum. Uczęszcza do kl. I zawodowej szkoły gastronomicznej. Ma w szkole praktyczną naukę zawodu, jest ona nieodpłatna. Uczniowie sami muszą zaopatrywać się w produkty potrzebne na technologię, ich miesięczny koszt to ok. 20 zł. Dojeżdża do szkoły, ma bilet miesięczny. Choruje na cukrzycę, tarczycę typu H., leczy się u alergologa, w poradni wieku rozwojowego, u dermatologa, w poradni reumatologicznej, jej organizm wytwarza przeciwciała, które wyniszczają jej organizm. Przyjmuje na stale leki, m-cznie matka wydaję na nie ok. 400 zł. Do pompy insulinowej dopłaca m-cznie 190 zł.

Małoletnia nosi okulary, ostatnio wzrok jej się pogorszył. Nowe okulary kosztowały ok. 400 zł., wymiana szkła 90 zł.

J. N. (1) otrzymuję na córkę zasiłek rodzinny w kwocie 106 zł.

Ponadto alimenty w kwocie po 350 zł. , zasiłek pielęgnacyjny po 150 zł. miesięcznie i 80 zł. na kształcenie i rehabilitację. Nie ma aktualnie innych dzieci na utrzymaniu. Nie pracuje, jest na utrzymaniu przyjaciela. Nie podejmuje zatrudnienia z uwagi na konieczność dalszego zajmowania się córką, która cierpi na liczne schorzenia i wymaga opieki. Do lutego dostawała świadczenie pielęgnacyjne na P. w kwocie 1200 zł. miesięcznie. Gdy małoletnia skończyła 16 lat utraciła prawo do tego świadczenia. Złożyłam odwołanie. Mieszka z córkami, wnuczką i Konkubentem . Starsza córka ma 24 lata.

Jej konkubent pracuje, zarabia ok. 1800 zł. miesięcznie, całe wynagrodzenie za pracę oddaje J. N.. Prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Za czynsz, śmieci i wodę płacą ok. 500 zł. miesięcznie, za prąd 150 zł. miesięcznie, gaz 50 zł. miesięcznie. Starsza córka częściowo dokłada się do opłat.

Syn J. N. (1) przebywa w zakładzie poprawczym.

/dowód:

- zaświadczenia lekarskie k. 32, 35-58, 113-114, 178,

- decyzja Prezydenta Miasta T. k. 33-34,

- faktury dot. wydatków – k. 115-133, 154-175,

- zeznania świadków k. 201-205,

-dokumenty z akt IIIRC (...) k. 3-17,

- zeznania matki małoletniej – k. 184/.

K. M. (1) jest pozbawiony wolności od 2013r. Koniec kary przypada na 18.01.2019r. Jest skazany za przestępstwa z art. 155, 157, 279 kk. Przed osadzeniem pracował w swoim zawodzie jako posadzkarz, zarabiał ok. 1800 zł. netto. Pracowałem na „czarno”. Ma na utrzymaniu jeszcze 1 dziecko w wieku 3 lat , ma na nie zasądzone alimenty w kwocie 300 zł. miesięcznie. Przed osadzeniem mieszkał z żoną. Żona wychowywała dzieci. Nie pracuje na terenie aresztu.

Nie ma majątku. Przyjmuje leki na stałe. Mam żółtaczkę i leczy się psychiatrycznie. Obecnie nie wydaję nic na leki, dostaje je z aresztu.

/dowód :

- pisma jednostek penitencjarnych – k. 63, 81, 145, 199, 200,

- zeznania K. M. k.83-84/.

Powiatowy Urząd Pracy dla Miasta T. dysponował ofertami pracy dla mężczyzn bez kwalifikacji zawodowych. Proponowane przez pracodawców wynagrodzenie w 2014 r. wynosiło 1680 zł brutto, a w 2015 r. 1750 zł. brutto.

/dowód: pismo PUP w T.– k. 76/

S ą d z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów urzędowych i prywatnych, których domniemanie autentyczności wynikające z art. 245 kpc – a w odniesieniu do dokumentów urzędowych również zgodności z prawdą tego co zostało w nich zaświadczone, wynikające z art. 244 kpc – nie zostały podważone. Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości, co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym.

Ponadto powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków Z. M., B. N. i M. Ż., przesłuchania matki małoletniej i K. M., które uznano za wiarygodne, gdyż były spójne, logiczne, wzajemnie się uzupełniały i dotyczyły faktów znanych tym osobom bezpośrednio, a ponadto znalazły potwierdzenie w stosownych dokumentach urzędowych i prywatnych.

Ustawodawca przewidział, że potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego mogą ulec zmianie, tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego zgodnie z brzmieniem przepisu art. 138 kro w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Natomiast zakres świadczeń alimentacyjnych zależy w myśl art. 135 § 1 kro od dwóch przesłanek: usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Przez zmianę stosunków, o której mowa w art. 138 kro rozumie się istotne zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokojenia się własnymi siłami (por. kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006 r., s. 839).

Nie ulega wątpliwości, że potrzeby dziecka rosną wraz z wiekiem. Kwota ostatnich alimentów na rzecz małoletniej została ustalona prawie 4 lata temu.

Sąd Rejonowy w pełni podziela pogląd Sądu Najwyższego, wyrażony w orzeczeniu z dnia 1 czerwca 1965 r. (I CZ 135/64, niepubl.), że „różnica wieku dzieci spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość renty alimentacyjnej, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb związany z uczęszczaniem do szkoły, pobieraniem dodatkowych lekcji itp., co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków”.

Zdaniem Sądu od ostatniej sprawy alimentacyjnej usprawiedliwione potrzeby małoletniej zmieniły się, znacznie wzrosły koszty jej utrzymania. Małoletnia ma obecnie 16 lata i od 1 września 2015 r. zaczął uczęszczać do szkoły zawodowej, co wiąże się z dodatkowymi opłatami związanymi z praktyczną nauką zawodu i dojazdami do szkoły. Nadto małoletnia poważnie choruje. Stwierdzono u niej wiele schorzeń wymagających leczenia, które jest bardzo kosztowne. Wobec powyższego miesięczny koszt utrzymania małoletniej jest duży i wynosi ok. 1000-1200 zł. Matka dziecka co prawda nie pracuje, jednakże otrzymuje świadczenia z pomocy społecznej, ponadto pozostaje w konkubinacie. Konkubent pracuje i przekazuje jej zarobione pieniądze na utrzymanie domu i rodziny.

Matka małoletniej realizuje swój obowiązek alimentacyjny wobec niej, zaspokajając potrzeby dziecka w zakresie mieszkania, ogrzewania, oświetlenia, liczenia, wyżywienia i ubrania. Wydatki te są w ocenie Sądu całkowicie usprawiedliwione, znajdują uzasadnienie w konieczności zapewnienia dziecku możliwości prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego. Ponadto czyni ona osobiste starania o jej wychowanie. K. M. (1) nie interesuje się małoletnią w ogóle, nie łoży dodatkowo na jej utrzymanie.

Przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe” należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych (por. Henryk Haak, Obowiązek alimentacyjny. Komentarz, Toruń 1995, s. 118-119).

K. M. (1) aktualnie odbywa karę pozbawienia wolności, nie pracuje i nie osiąga żadnych dochodów, jednakże zgodnie z utrwalonym orzecznictwem należy w takiej sytuacji oceniać możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej.

Powiatowy Urząd Pracy dla Miasta T. w okresie ostatnich 6 miesięcy dysponował ofertami pracy dla mężczyzn bez kwalifikacji zawodowych. Proponowane przez pracodawców wynagrodzenie w 2014 r. wynosiło 1680 zł brutto, a w 2015 r. 1750 zł. brutto. W 2012r. kiedy toczyła się poprzednia sprawa alimentacyjna proponowane przez pracodawców wynagrodzenie wynosiło 1500 zł. brutto. Wobec powyższego kwota ta wzrosła o 250 zł. brutto, co daje ok. 210 zł. netto. ( Sąd kwotę te podzielił na 3 części – jedną dla K. M., drugą dla jego syna z aktualnego związku i trzecią dla małoletniej P..)

Analiza możliwości zarobkowych i majątkowych K. M. prowadzi do wniosku, że jest on w stanie na rzecz małoletniej uiszczać alimenty w wysokości po 420 zł miesięcznie, tj. wyższej niż do tej pory o 70 zł. Nie posiada jednak możliwości aby płacić alimenty w wysokości żądanej przez matkę małoletniej, tj. po 600 zł miesięcznie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 135 §1 kro w zw. z art. 138 kro w punkcie 1 sentencji wyroku oddalił powództwo K. M. (1) o obniżenie alimentów, w pkt 2 sentencji podwyższył rentę alimentacyjną na rzecz małoletniej do kwoty po 420 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 lipca 2015 r. , zgodnie z żądaniem pozwu.

Następnie Sąd oddalił powództwo małoletniej w pozostałej części i nie obciążył małoletniej kosztami sądowymi w zakresie oddalonego powództwa mając na uwadze art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.). K. M. (1) był zwolniony od kosztów sądowych.

W punktach 5 i 6 wyroku, Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocników stron ustanowionych z urzędu wynagrodzenia w myśl § 6 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł w punkcie IV wyroku na podstawie art. 333 §1 kpc.