Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2014 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w G., P. W.

przeciwko M. T.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego M. T. na rzecz powoda P. W. kwotę 137.109,04 (sto trzydzieści siedem tysięcy sto dziewięć 04/100) złotych z ustawowymi odsetkami:

a)  od kwoty 130.000 (sto trzydzieści tysięcy) złotych od 1 lipca 2012 roku;

b)  od kwoty 7.109,04 (siedem tysięcy sto dziewięć 04/100) złotych od 12 grudnia 2013 roku;

2.  oddala powództwo (...) Sp. z o.o. w G.;

3.  zasądza od pozwanego M. T. na rzecz powoda P. W. kwotę 1817 (tysiąc osiemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. w G. na rzecz pozwanego M. T. kwotę 1808,50 (tysiąc osiemset osiem 50/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Katarzyna Banko

Sygn. akt I C 241/13

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o. o. w G. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwany M. T. ma zapłacić powodowi kwotę 137.109,04 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 130.000,00 zł od dnia 1 lipca 2012r. do dnia zapłaty,

- 7.109,04 zł od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty

oraz koszty procesu według norm przepisanych, w tym koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) Sp. z o.o. w G.. W dniu 30 marca 2013r. powód zawarł umowę cesji wierzytelności z P. W.. W wyniku umowy na powoda jako cesjonariusza przelana została wierzytelność przysługująca cedentowi z tytułu umowy pożyczki zawartej w dniu 11 kwietnia 2012r. z pozwanym M. T.. Na podstawie umowy z dnia 11 kwietnia 2012r. pozwanemu została udzielona pożyczka w wysokości 130.000,00 zł. Suma został przekazana z chwilą podpisania umowy. Umowa miała charakter odpłatny, pozwany zobowiązał się w umowie do zapłaty wynagrodzenia w wysokości 30.000,00 zł, które miało zostać przekazane z wymienioną kwotą w dniu 30 czerwca 2012r. Zgodnie z postanowieniem umowy w przypadku zwłoki pozwanego ze spłatą pożyczki zobowiązał się on do sprzedaży za kwotę pożyczki i wynagrodzenia czyli za kwotę 160.000,00 zł działki nr (...) - zgodnie z załączonym do umowy pożyczki projektem podziału nieruchomości obejmującej działki o numerach (...), objętej księgami wieczystym (...). Pomimo upływu terminu zastrzeżonego w umowie i dwukrotnego wezwania pozwany nie wykonał ciążącego na nim zobowiązania.

Sąd Okręgowy nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 24 lipca 2013r. wydanym w sprawie I Nc 37/13 orzekł, że pozwany M. T. ma zapłacić powodowi (...) Sp. z o.o. w G. kwotę 137.109,04 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 130.000,00 zł od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia zapłaty;

- 7 109,04 zł od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty

oraz kwotę 5.331,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Pozwany M. T. wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany wskazał, że nie jest dłużnikiem powoda. Umowa cesji jest nieważna, ponieważ zbywca wierzytelności P. W. był jedynym wspólnik spółki. Zdaniem pozwanego umowa ta zgodnie z art. 210 § 1 ksh wymagała formy aktu notarialnego, bez którego spełnienia zgodnie z art. 73 § 2 zd. 1 kc jest nieważna. Pozwany wskazał na sprzeczność na postawie art. 58 § 2 i 353 ¹ kc z zasadami współżycia społecznego żądania wynagrodzenia określonego kwotowo w wysokości 30.000,00 zł. Powód nie wykazał, że przekazał pozwanemu kwotę pożyczki, czemu ten ostatni zaprzeczył. Pozwany wskazał, że przekazał P. W. kwotę 130.000,00 zł co zostało przez odbiorcę potwierdzone. Świadczenie to było nienależne i powinno zostać zwrócone. Powód dochodzi zapłaty świadczenia, które zostało już przez pozwanego spełnione. Roszczenie co do odsetek jest również błędne i bezpodstawne ponieważ umowa pożyczki nie zastrzega odsetek, a przewidziane w pozwie wynagrodzenie w postaci odsetek nie znajduje żadnego uzasadnienia co również oznacza sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.

W dniu 12 grudnia do tutejszego Sądu wpłynęło pismo P. W., w którym podał on, że przystępuje do sprawy w charakterze powoda na zasadzie art. 196 § 1 kpc.

Sąd ustalił co następuje:

Powód P. W. był Prezesem Zarządu (...) Sp. z o.o. w G. do dnia 5 grudnia 2012r. W skład zarządu spółki wyłącznie wchodził P. W., który zgodnie z wpisem do KRS uprawniony był do jednoosobowej reprezentacji spółki. Powód (...) Sp. z o.o. w G. przy ul. (...), wpisany jest do rejestru przedsiębiorców prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Gliwicach, Wydział X Gospodarczy pod nr KRS (...).

Prócz tego P. W. reprezentował w przeszłości spółkę swej matki R. M. B..

Pozwany M. T. do chwili śmierci swego wspólnika T. K., tj. do dnia 05 lutego 2012r. prowadził z nim działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej pod firmą PHU (...). Przez kilka lat strony pozostawały w wzajemnych stosunkach gospodarczych. Firma (...) w przeszłości otrzymała od powoda zaliczki na kwotę 80.000,00 zł. W trakcie procesu pozwany przedstawił dowody wpłaty kwot PHU (...) na rzecz R. tytułem zwrotu zaliczki. Jeden dowód wpłaty nosi datę 4 lipca 2012r. i dotyczy zwrotu kwoty 120.000,00 zł, zaś drugi nie posiada daty a dotyczy zwrotu kwoty 10.000,00 zł.

W dniu 11 kwietnia 2012r. w G. pomiędzy powodem P. W. a pozwanym M. T. została zawarta umowa pożyczki na kwotę 130.000,00 zł. Zgodnie z § 2 pożyczkobiorca potwierdził odbiór kwoty 130.000,00 zł w gotówce. Pożyczkobiorca zobowiązał się w umowie do zwrotu wymienionej kwoty wraz z wynagrodzeniem w wysokości 30. 000,00 zł do dnia 30 czerwca 2012r. Strony ustaliły, że w przypadku zwłoki, pożyczkobiorca sprzeda za kwotę pożyczki i wynagrodzenia, czyli 160.000,00 zł działkę nr (...) o powierzchni 0.19.58 ha mająca być wynikiem podziału nieruchomości K.-P. obręb 84 – działek o numerach (...) objętych księgami wieczystymi (...)

Pismem z dnia 06 lipca 2012r. powód P. W. wezwał pozwanego M. T. do stawiennictwa u notariusza D. S. w dniu 18 lipca 2012r. celem przeniesienia własności wspomnianej działki zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki. Kolejnym pismem nadanym w dniu 19 lipca 2012r. powód P. W. ponownie wezwał pozwanego M. T. do stawiennictwa u notariusza w dniu 30 lipca 2012r. Jednocześnie powód wezwał pozwanego do zwrotu kwoty pożyczki i wynagrodzenia, tj. 160.000,00 zł.

Powód P. W. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 13 lipca 2012r. za przestępstwo z art. 270 § 1 kk. Powyższy wyrok uprawomocnił się z dniem 06 grudnia 2012r. Na podstawie regulacji art. 18 § 2 k.s.h. powód P. W. nie mógł być członkiem zarządu spółki. W związku z tym Sąd Rejonowy w Gliwicach postanowieniem z dnia 07 maja 2013r. wykreślił powoda P. W. jako członka Zarządu (...) Sp. z o. o. w G. z rejestru spółki. Powyższe postanowienie uprawomocniło się z dniem 06 czerwca 2013r.

W dniu 29 marca 2013r. zawarto umowę sprzedaży udziałów (...) Sp. z o.o. w G. między sprzedającym udziałowcem P. W. a kupującym D. O.. Sprzedający oświadczył, że jest właścicielem wszystkich stu udziałów spółki o łącznej wartości nominalnej 100.000,00 zł. Przedmiotem sprzedaży był jeden udział, którego cena wynosiła 1.000,00 zł. Notariusz D. S. poświadczyła, że podpisy pod powyższą umową sprzedaży złożyli własnoręcznie w jej Kancelarii i jej obecności P. W. i D. O..

Następnie w dniu 30 marca 2013r. odbyło się nadzwyczajne zgromadzenie wspólników (...) Sp. z o.o. w siedzibie spółki przy ul. (...), zwołane przez zarząd spółki. W trakcie zgromadzenia ustanowiono pełnomocnika D. O. w zakresie reprezentowania spółki w umowie cesji wierzytelności pomiędzy spółką, a Prezesem Zarządu P. W.. Zgromadzeniu przewodniczył powód P. W.. W Zgromadzeniu wzięli udział wspólnicy reprezentujący 100% udziałów tj. P. W. i D. O.. Tego samego dnia, umową cesji powód P. W. zbył powodowi (...) Sp. z o.o. w G. wierzytelności z tytułu umowy pożyczki z dnia 11 kwietnia 2012r. udzielonej pozwanemu M. T. w wysokości 160.000,00 zł. Spółkę przy zawarciu tej umowy reprezentował pełnomocnik D. O.. Umowa zawarta została w formie pisemnej. Pismem z dnia 10 kwietnia 2013r. P. W. zawiadomił pozwanego M. T. o dokonanej cesji wierzytelności.

W dniu 6 czerwca 2013r. odbyło się nadzwyczajne zgromadzenie wspólników spółki (...) Sp. z o.o. w G., zwołane przez zarząd spółki. W trakcie zgromadzenia wybrano nowy, jednoosobowy zarząd spółki. Prezesem Zarządu (...) Sp. z o.o. w G. został E. B.. Zgromadzeniu przewodniczył powód P. W., w zgromadzeniu wzięli udział wspólnicy reprezentujący 100% udziałów tj. P. W. i D. O.. Powyższe dane zostały wpisane w KRS postanowieniem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 28 października 2013r. Prokurentem został ustanowiony D. O..

Powyższe okoliczności faktyczne Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów: umowy cesji (k. 28), zawiadomienia o cesji (k. 29-30), umowy pożyczki (k. 31), wezwań (k. 32 – 34), umowy sprzedaży udziałów (k. 86-88), protokółu nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (k. 89-90), zawiadomienie KRK (k. 115), zarządzenia SR w Gliwicach (k. 116), postanowienia SR w Gliwicach (k. 117-118), informacji KRS (k. 119-125), protokołu nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (k. 133-134), postanowienia KRS w G. (k. 136), wniosku powoda (k.138), oświadczenia P. W. (k. 150). Dowody z dokumentów urzędowych zostały sporządzone przez uprawnione osoby, w granicach ich kompetencji, a zatem były w pełni wiarygodne. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły także dokumentny prywatne, których prawdziwość - poza dowodami i wpłaty - nie była podważana. Analizując zeznania stron wzięto pod uwagę te twierdzenia, które były niesporne, przyznane bądź niezaprzeczone, oraz te które znalazły potwierdzenie w dokumentach.

Sąd zważył, co następuje:

W ustalonym stanie faktycznym na uwzględnienie zasługuje powództwo P. W., zaś oddaleniu podlegało powództwo (...) Sp. z o. o. w G..

Powód (...) Sp. z o. o. w G. swoje roszczenia wywodzi z umowy cesji zawartej z powodem P. W. w dniu 30 marca 2013r. Bezspornym w sprawie było, że powód P. W. był Prezesem jednoosobowego Zarządu (...) Sp. z o. o. w G., a jednocześnie do dnia 29 marca 2013r. jedynym wspólnikiem spółki. W dniu 29 marca 2013r. zawarto umowę sprzedaży udziałów (...) Sp. z o.o. w G. między sprzedającym udziałowcem P. W. a kupującym D. O.. Z kolei w dniu 30 marca 2013r. odbyło się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki (...), które podjęło uchwałę o ustanowieniu pełnomocnikiem spółki (...). Przy zawarciu umowy cesji z dnia 30 marca 2013r. spółka była reprezentowana przez D. O. – pełnomocnika spółki ustanowionego uchwałą nadzwyczajnego zjazdu wspólników w dniu 30 marca 2013 r.

Powód P. W. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 13 lipca 2012r. za przestępstwo z art. 270 § 1 kk. Powyższy wyrok uprawomocnił się z dniem 06 grudnia 2012r. Zgodnie z art. 18 § 2 k.s.h. nie może być członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej albo likwidatorem osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa określone w przepisach rozdziałów XXXIII-XXXVII Kodeksu karnego oraz w art. 585, art. 587, art. 590 i w art. 591 ustawy. Według § 3 tego przepisu zakaz, o którym mowa w § 2, ustaje z upływem piątego roku od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego, jednakże nie może zakończyć się wcześniej niż z upływem trzech lat od dnia zakończenia okresu odbywania kary. Zgodnie z § 4 w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku, o którym mowa w § 2, skazany może złożyć wniosek do sądu, który wydał wyrok, o zwolnienie go z zakazu pełnienia funkcji w spółce handlowej lub o skrócenie czasu obowiązywania zakazu. Takie zwolnienie nie dotyczy jednak przestępstw popełnionych umyślnie. Sąd Najwyższy wskazuje w swoim orzecznictwie na brak możliwości podejmowania czynności przez prezesa zarządu spółki, w stosunku do którego orzeczono zakaz pełnienia tej funkcji (art. 18 § 2 k.s.h.). W wyroku z dnia 10 stycznia 2008 r. IV CSK 356/2007 (OSNC 2009/3 poz. 43) podkreślił nieskuteczność ustanowienia pełnomocnika procesowego przez prezesa jednoosobowego zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w stosunku do którego orzeczono taki zakaz. Utrata zdolności do pełnienia funkcji określonych w art. 18 § 1 k.s.h., w tym do pełnienia funkcji członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, następuje z chwilą uprawomocnienia się wyroku za popełnione przestępstwo i skutek ten następuje ex lege, czyli bez orzekania o tym zakazie w wyroku skazującym sprawcę. Utrata tej zdolności nie jest sankcją karną, gdyż nie jest wymieniona wśród kar ani wśród środków karnych (art. 32 i 39 kk).

Przewodniczącym zgromadzenia wspólników, które odbyło się w dniu 30 marca 2013r. oraz protokolantem był powód P. W., który w protokole jest wymienioy jako Przezes Zarządu, podczas gdy nie sprawował on tej funkcji już od dnia 06 grudnia 2012r.

Przepis art. 210 k.s.h. stanowi wyjątek od zasady wyrażonej w art. 201 § 1 i 204 k.s.h., że jedynie zarząd spółki jest organem uprawnionym do reprezentowania jej w sądzie i poza sądem. Członek zarządu nie może bowiem zawierać umowy z samym sobą ani też z innymi członkami zarządu jako reprezentantami spółki. Jako wyjątkowy komentowany przepis nie może podlegać wykładni rozszerzającej. W konsekwencji, w sprawach niewymienionych w tym przepisie zarząd nie może być pozbawiony prawa reprezentacji spółki. W stanach faktycznych opisanych w art. 210 k.s.h., tj. w umowach między spółką a członkami zarządu, a także w sporach zarządu z nimi, spółkę mogą reprezentować bądź rada nadzorcza, bądź pełnomocnicy.

Z treści uchwały nr (...) podjętej przez Nadzwyczjane Zgromadzenie Wspólników Spółki (...) podjętej w dniu 30 marca 2013r. wynika, że D. O. został ustanowiony pełnomocnikiem do reprezentowania spółki w umowie cesji wierzytelności pomiędzy spółką a Prezesem Zarządu P. W..

Pełnomocnik do reprezentowania spółki w celu zawarcia umowy między spółką a członkiem zarządu może być powołany - jak stanowi art. 210 § 1 k.s.h. - „uchwałą zgromadzenia wspólników.” Oznacza to, że uchwała taka nie może być podjęta bez odbycia zgromadzenia w trybie pisemnego głosowania, a ponadto - zważywszy na treść art. 247 § 2 k.s.h. (sprawa osobowa) - zapada w głosowaniu tajnym, co również wyklucza powzięcie jej poza zgromadzeniem wspólników, gdyż pisemne sposoby głosowania, o których mowa w art. 227 § 2 k.s.h.., nie zapewniają tajności.

Z protokołu Nadzwyczjanego Zgromadzenia Wspólników Spółki (...) wynika, że uchwała nr (...) została podjęta w glosowaniu jawnym, zatem już z tego względu podjęta uchwała jest wadliwa.

Do spornej problematyki udzielania pełnomocnictw na gruncie prawa spółek odniósł się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 23 sierpnia 2006 r. III CZP 68/2006 (OSNC 2007/6 poz. 82). Z jej uzasadnienia oraz aprobujących glos wynika, że do pełnomocnictwa na gruncie prawa spółek, w tym do umocowania udzielanego członkowi zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, należy stosować przepisy ogólne kodeksu cywilnego, dotyczące pełnomocnictwa (art. 2 k.s.h. z zw. z art. 95 § 1 k.c.). Zgodnie z art. 95 § 1 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można jej dokonać przez przedstawiciela, z przepisu art. 96 k.c. wynika natomiast, że umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe), albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo). W art. 95 § 1 k.c. wyrażono więc generalną zasadę, że czynności prawnej można dokonać przez przedstawiciela, w tym przez pełnomocnika (art. 96 k.c.), o ile ustawa nie przewiduje wyjątków ani wyjątki te nie wynikają z właściwości czynności prawnej, która ma być dokonana. Stosowanie tej zasady na gruncie prawa spółek oznacza, że m.in. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może dokonywać czynności prawnych przez pełnomocnika. Należy jednak wyraźnie zastrzec, że uregulowania kodeksu cywilnego w zakresie pełnomocnictwa mają zastosowanie na gruncie prawa o spółkach handlowych tylko wtedy, gdy kodeks spółek handlowych nie zawiera własnych regulacji dotyczących pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 15 czerwca 2012r. II CSK 217/11(LexPolonica nr 3968029) Sąd Najwyższy stwierdził, że „na gruncie prawa spółek handlowych odrębną (własną) regulacją objęte jest pełnomocnictwo udzielane w celu reprezentacji spółki w umowach i sporach z członkami zarządu (art. 210 § 1 k.s.h. i odpowiednio art. 379 k.s.h.). Umocowanie pełnomocnika następuje w trybie szczególnym, a mianowicie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników. W doktrynie podkreśla się, że pełnomocnik umocowany na podstawie takiej uchwały nie jest pełnomocnikiem spółki sensu stricto, bowiem jego umocowanie nie wynika z oświadczenia woli członków zarządu, a więc organu uprawnionego do reprezentowania spółki, lecz jest specjalnym przedstawicielem nazywanym pełnomocnikiem korporacyjnym lub organizacyjnym. Skarżący trafnie wskazał, że w przypadku, gdy uchwałę podejmuje „zgromadzenie wspólników”, a więc organ nie dysponujący samodzielną kompetencją do reprezentacji „zewnętrznej”, należy przyjąć, że umocowanie pełnomocnika wynika ze swoistego aktu „zarządu wewnętrznego.” Wskazane w art. 210 § 1 k.s.h. źródło umocowania różni się więc zasadniczo od źródła pełnomocnictwa uregulowanego w kodeksie cywilnym. O szczególnym charakterze pełnomocnictwa przewidzianego w art. 210 § 1 k.s.h. świadczy również ograniczony - w stosunku do pełnomocnictwa „cywilnego” - zakres jego kompetencji. Pełnomocnictwem tym objęte są tylko czynności prawne i spory, w których kontrahentem (przeciwnikiem) spółki jest członek jej zarządu. Pełnomocnik spełnia we wskazanym zakresie niejako funkcję zastępczego zarządcy w celu wykonania ściśle oznaczonych czynności, które należą do sfery kompetencji zarządu, jako organu spółki.”

Uchwała nr (...) podjęta przez Nadzwyczjane Zgromadzenie Wspólników Spółki (...) w dniu 30 marca 2012r. jest wadliwa, gdyż dotyczyła spraw osobowch i podjęta powinna była być w trybie tajnym. Ponadto z treści powyższej uchwały wynika, że D. O. został ustanowiony pełnomocnikiem do reprezentowania spółki w umowie z Prezesem Zarządu P. W., a zatem nie mogł on skutecznie zawrzeć umowy w imieniu spóki z inną osobą niż członek zarządu, zaś P. W. nie pełnił funcji Prezesa Zarządu od dnia 06 grudnia 2012r. Zawarcie umowy z członkiem zarządu zgodnie z art. 210 § 2 zdanie 2 k.s.h. wymagało formy aktu notarialnego. Zatem umowa cesji z dnia 30 marca 2013r. z uwagi na brak właściwej reprezentacji spółki (...), niezachowanie formy aktu notarialnego jest nieważna co w dalszej kolejności skutkować musiało oddaleniem powództwa (...) Sp. z o. o. w G..

Powód P. W. wywodzi swoje roszczenia z umowy pożyczki zawartej w dniu 11 kwietnia 2012r. z pozwanym M. T..

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę sama ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zgodnie z§ 2 tego przepisu prawa umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych powinna być stwierdzona pismem. Ustawodawca więc dla tego rodzaju umów zastrzegł formę pisemną jedynie dla celów dowodowych.

W dniu 11 kwietnia 2012r. w G. pomiędzy powodem P. W. a pozwanym M. T. została zawarta umowa pozyczki kwoty 130.000 zł, która wraz z wynagrodzeniem w kwcie 30.000 zł miała zostać zwrócona do dnia 30 czerwca 2012r. Pozwany M. T. nie kwestionował faktu zawarcia powyższej umowy oraz podpisania dokumentu stwierdzającego treść powyższej umowy. Wnosząc o oddalenie powództwa twierdził, że nie otrzymał kwoty wymienionej w umowie pożyczki, a dokument ten podpisał w celu zabezpieczenia wcześniej pobranych od powoda zaliczek na prowadzoną w formie spółki cywilnej działalość gospodarczą. Powyższy zarzut pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż umowa pożyczki ma charakter konensualny, a niezależnie od tego w § 2 umowy pożyczki pozwany potwierdził odbiór kwoty 130.000,00 zł.

W dalszej kolejności pozwany przdstawił dowody wpłaty twiedząc, że zwrócił powodowi kwotę 130.000,00 zł. Z zeznań stron wynika, że prowadziły one ze sobą stałą współpracę gospodarczą. Dowód KP dotyczący zwrotu kwoty 10.000 zł potwierdza zwrot zaliczki udzielonej pozwanemu na prowadznie działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, zaś jego treści nie można wnioskować, iż dotyczył zwrotu pożyczki. Odnośnie drugiego dowodu wpłaty powód P. W. stwierdził, że jego zdaniem cyfra „1”została dopisana na tym dokumencie i wniósł o przeprowadznie dowodu z opinii biegłego zakresu grafologii. Zdaniem Sądu przeprowadznie tego dowodu było zbędne, gdyż przedstawiony dokument potwierdza zwrot zaliczki przez P.H.U. (...) na rzecz firmy (...), zatem również nie stanowi dowodu spłaty pożyczki z dnia 11 kwietnia 2012r.

Kodeks cywilny pozostawia stronom umowy pożyczki swobodę w zakresie ustalenia wynagrodzenia z tytułu przeniesienia własności przedmiotu umowy na pożyczkobiorcę, mogą zatem ukształtować umowę pożyczki jako umowę odpłatną albo nieodpłatną. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 czerwca 2005 r. II CK 742/2004 „skuteczne zawarcie samej umowy pożyczki nie przesądza o ważności wszystkich jej postanowień. Umowa pożyczki ze swej natury służy przede wszystkim interesowi pożyczkobiorcy, ale może także pożyczkodawcy zapewniać wymierne korzyści, z reguły w postaci odsetkowej. Umowa w tym względzie nie może być wolna od oceny z zastosowaniem kryteriów, o których mowa w art. 353[1] k.c. W przeciwnym wypadku mogłoby to bowiem oznaczać w skrajnych sytuacjach przyzwolenie na wypaczenie sensu umowy w aspekcie charakteru stosunku prawnego tą umową ukształtowanego, zarówno z punktu widzenia zasady ograniczenia swobody kontraktowej, jak i granic wykonywania prawa podmiotowego. W wyroku z dnia 27 lipca 2000 r. IV CKN 85/2000 (OSP 2001/3 poz. 48) Sąd Najwyższy przyjął, iż zastrzeganie w umowie pożyczki między osobami fizycznymi odsetek w wysokości nadmiernej nie mającej uzasadnienia ani w wysokości inflacji ani w zyskach osiąganych w ramach normalnej, rzetelnie prowadzonej działalności gospodarczej może być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Taką też właściwość należy przypisać określonej w umowie stopie odsetkowej, nie przystającej, z racji jej wysokości, do wynagrodzenia możliwego do osiągnięcia w uczciwym obrocie jakiegokolwiek rodzaju. Już tylko samo określenie stopy odsetkowej w stosunku dziennym jest ewenementem, a jeżeli dodać, że stopa ta wyraża się wielokrotnością odsetka, to przyjąć należy, że ma ona zdecydowanie lichwiarski charakter. Tak określone w umowie obciążenie pożyczkobiorcy w skutkach może się okazać dla niego rujnujące, pożyczkodawcy natomiast przysparza korzyści nie dających się uzasadnić żadnymi racjami. Tego rodzaju następstwa umowy w zakresie zastrzeżonego na rzecz pożyczkodawcy wynagrodzenia godzą w porządek prawny i z tych przyczyn muszą być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Pozostaje tylko do rozważenia czy w omawianym zakresie czynność prawna objęta jest nieważnością w zupełności czy tylko w części. Sąd Najwyższy w obecnym składzie podziela stanowisko wyrażone w wyroku tego Sądu z dnia 30 października 1969 r. II CR 430/69 (OSNCP 1970/9 poz. 152), w myśl którego postanowienia umów zastrzegające nadmierne odsetki nie stają się nieważne w całości, a jedynie co do nadwyżki. Nadwyżkę zaś, stosownie do treści art. 359 § 2 k.c. stanowią odsetki przerastające wysokość odsetek ustawowych. Nieważność postanowienia umowy w przedmiocie wysokości odsetek wywołuje bowiem taki skutek, jak gdyby wysokość ta nie była w inny sposób oznaczona. Dotyczy to zarówno wynagrodzenia za wskazany w umowie okres korzystania z pożyczonych pieniędzy jak i odszkodowania z tytułu opóźnienia zwrotu tych pieniędzy.”

Powyższe rozważania odnieść należy do wynagrodzenia, o którym stanowi § 3 umowy pożyczki z dnia 11 kwietnia 2012r. Zgodnie z art. 359 § 2 ¹ k.c. wysokość odsetek maksymalnych stanowi ograniczenie swobody stron w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia należnego pożyczkodawcy. Zgodnie z treścia powyższego przepisu maksymalna wysokość odsetek nie może przekraczać czterorotności stopy kredytu lombardowego NBP, zastrzeżenie wyższej wysokości powoduje obniżenie do poziomu odsetk maksymalnych zgodnie z art. 359 § 2 ² k.c. Strona powoda ograniczyła w tym zakresie żądanie do kwoty 7.109,04 zł, tj. kwoty stanowiącej zgodnie z art. 359 § 2 ¹ k.c. odsetki maksymalne stanowiące czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP. W świetle art. 359 § 2 ² k.c. powództwo w tym zakresie zasługiwalo na uwzględnienie.

Mając powyższe ustalenia i rozważania na względzie na zasadzie art. 720 kp.c. i umowy pożyczki z dnia 11 kwietnia 2012r. orzeczono jak w sentencji. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c.

Zgodnie z art. 198 § 2 k.p.c. skutki prawne, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, w stosunku do osób zawiadomionych w myśl artykułów poprzedzających następują z chwilą przystąpienia tych osób do sprawy w charakterze powodów. Powód P. W. złożył oświadczenie o przystąpieniu do sprawy w charakterze powoda w piśmie procesowym, które do tutejszego sądu wpłynęło w dniu 12 grudnia 2013r. Zatem ustawowe odsetki od dochodzonych pozwem kwot zasądzono od dnia 01 lipca 2012r.oraz od dnia 12 grudnia 2013r.

W związku z przystąpieniem do sprawy powoda P. W. po stronie powodowej powstało współuczestnictwo procesowe określane jako koknurencyjne, do którego mają zastosowanie przepisy o współuczestnictwie materialnym. Opłatę sądową od pozwu poniósł powód R., który przegrał sprawę. Powodów reprzentował ten sam pełnomocnik, któremu przysługuje zwrot kosztów w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego pełnomocnika (por. postanowienie SN z dnia 07 kwietnia 2011r. IV CZ 142/2010). Skoro powództwo (...) Sp. z o.o.w G. oddalono to na rzecz powoda P. W. na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzono połowę należnego wynagrodzenia pełnomocnika, tj. kwotę 1.800,00 zł wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa. Pozwany był reprzentowany również przez profesjonalnego pełnomocnika, a ponieważ powód (...) Sp. z o. o. w G. przegrał sprawę to zgodnie z art.98 k.p.c. powinien zwrócić pozwanemu połowę kosztów zastępstwa procesowego.

Gliwice, dnia 14 kwietnia 2014r. SSO Katarzyna Banko