Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 kwietnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił S. P. prawa do emerytury z uwagi na niewykazanie ustawowego minimum zatrudnienia wykonywanego w szczególnych warunkach. Do ogólnego stażu pracy organ nie uwzględnił okresu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach /decyzja k. 83 akt ZUS/.

Od powyższej decyzji S. P. odwołał się w dniu 24 kwietnia 2015 roku do Sądu Okręgowego w Łodzi i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji ZUS, albowiem był zatrudniony w szczególnych warunkach jako maszynista robót ziemnych /odwołanie k. 2 /.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawcy nie zaliczono zatrudnienia w szczególnych warunkach od 15 lutego 1988 roku do 8 grudnia 1988 roku, od 15 grudnia 1988 roku do 2 czerwca 1991 roku, od 27 czerwca 1991 roku do 4 kwietnia 1993 roku, od 7 kwietnia 1993 roku do 7 września 1993 roku, z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach /odpowiedź na odwołanie k. 3-4/.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi

ustalił następujący stan faktyczny:

S. P. urodził się w dniu (...) / wniosek k. 1-5 akt ZUS/.

W dniu 13 listopada 2015 roku ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury / wniosek k. 1-5 akt ZUS/.

Wnioskodawca przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego, w dniu 23 marca 2015 roku złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE na dochody budżetu Państwa / wniosek k.70 akt ZUS /.

Wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. od 15 lutego 1988 roku do 8 grudnia 1988 roku, od 15 grudnia 1988 roku do 2 czerwca 1991 roku, od 27 czerwca 1991 roku do 4 kwietnia 1993 roku, od 7 kwietnia 1993 roku do 7 września 1993 roku / angaże k. 13, 19, 20, 22, 23, 30, 31, 42, 43, rozwiązanie umowy k.16, umowa o pracę k.33,34, 38v, 39, 40, 41, 44, 45, karty przyjęcia i zwolnienia k.36,38 akt ZUS, akta osobowe wnioskodawcy k.12/.

Wnioskodawca został oddelegowany na stanowisko dozorcy na okres 1 miesiąca od 1 do 31 października 1990 roku, gdyż jak ziemia była zamarznięta to koparką czy spycharką nie można było kopać ziemi, wtedy wnioskodawcę przeniesiono na portiernię i na noce pilnował zakładu. / angaż k.31 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy e-protokół z dnia 7 stycznia 2016 r. 00:09:13 w zw. z k.22/.

(...) Przedsiębiorstwo (...) w K. zajmowało się wykonywaniem przyłączy do budynków i zakładów przemysłowych, wodociągów, kanalizacji, burzówki / zeznania świadka R. B. k.21 zeznania wnioskodawcy e-protokół z dnia 7 stycznia 2016 r. 00:03:19 w zw. z zeznania wnioskodawcy k.22/.

To była Państwowa firma która podlegała pod Urząd Miasta w K. / zeznania wnioskodawcy e-protokół z dnia 7 stycznia 2016 r. 00:03:19 w zw. z zeznania wnioskodawcy k.22/.

Wnioskodawca jeździł koparką albo spychaczem. Spychacz był gąsienicowy a koparka 1 łycha . Były brygady i wnioskodawca pracował w transporcie. Każda brygada miała do wykonania określone zadanie / zeznania świadka R. B. k.21, zeznania wnioskodawcy k.22/.

Wnioskodawca albo kopał albo zasypywał wykopy pod wodociąg , kanalizacje, burzówkę. Wnioskodawca pracował jako operator sprzętu ciężkiego inaczej maszynista robót ziemnych / zeznania świadka R. B. k.21, zeznania wnioskodawcy e-protokół z dnia 7 stycznia 2016 r. 00:03:19 w zw. z k.22/.

Był węzeł gdzie szła produkcja żwiru do betonowania i wnioskodawca wtedy koparką wrzucał urobek na wózek, który podawał je na mieszadła. Ale to było sporadycznie, zasadą była spycharka / zeznania świadka R. B. k.21, zeznania wnioskodawcy e-protokół z dnia 7 stycznia 2016 r. 00:09:13 w zw. z k.22/.

Zawsze była praca / zeznania świadka R. B. k.21/.

Wnioskodawca pracował na 1 zmianę od 7-15. / zeznania świadka R. B. k.21, zeznania wnioskodawcy e-protokół z dnia 7 stycznia 2016 r. 00:03:19 w zw. z zeznania wnioskodawcy k.22/.

Jak koparka wykopała wykopy pod rury to wnioskodawca jechał spychaczem i zasypywał ziemię po ułożeniu rur. To był spychacz DT 75R. / zeznania wnioskodawcy e-protokół z dnia 7 stycznia 2016 r. 00:09:13 w zw. z zeznania wnioskodawcy k.22, akta osobowe wnioskodawcy k.12/.

Jako operator spychacza musiał dbać żeby on był sprawny , zatankowany i przesmarowany / zeznania wnioskodawcy e-protokół z dnia 7 stycznia 2016 r. 00:09:13 w zw. z zeznania wnioskodawcy k.22/.

Wnioskodawca posiada uprawnienia maszynisty ciężkich maszyn budowlanych i drogowych na spycharki i ciągniki od dnia 28 kwietnia 1982 roku / uprawnienia k.17/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte, w załączonych do akt sprawy, aktach emerytalnych ZUS oraz o zeznania wnioskodawcy i zeznania świadka R. B.. Na znaczną uwagę Sądu zasługiwały także akta osobowe i płacowe wnioskodawcy regulujące w poszczególnych latach status zatrudnienia wnioskodawcy w zakładzie pracy. Wynika z nich w sposób nie budzący wątpliwości, że wnioskodawca w okresie od 15 lutego 1988 roku do 8 grudnia 1988 roku był zatrudniony jako operator spychacza, natomiast w okresach od 15 grudnia 1988 roku do 2 czerwca 1991 roku, od 27 czerwca 1991 roku do 4 kwietnia 1993 roku, od 7 kwietnia 1993 roku do 7 września 1993 roku na stanowisku maszynisty robót ziemnych, przy czym jeździł spychaczem DT-75. Analiza dokumentacji osobowej wnioskodawcy jest zatem zbieżna z jego zeznaniami oraz twierdzeniami świadka R. B., tym bardziej, że ubezpieczony posiada uprawnienia maszynisty ciężkich, maszyn budowlanych i drogowych na spycharki i ciągniki od dnia 28 kwietnia 1982 roku zatem Sąd nie znalazł podstaw, by zeznaniom tym odmówić wiarygodności mocy dowodowej oraz uznał je za wystarczające, gdyż odwołujący wycofał się z przedstawienia dowodu z zeznań świadka B. L. z uwagi na jego chorobę.

Podkreślić należy także, iż zeznania świadka oraz wnioskodawcy nie zostały zasadnie podważone przez organ rentowy w toku procesu.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi

zważył, co następuje i dokonał następującej oceny materiału dowodowego:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych oraz przeprowadzonej oceny dowodów, należy uznać, że odwołanie od decyzji emerytalnej zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura, po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 ,jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dal mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

2. Emerytura ,o której mowa w ust.1 , przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

Stosownie do art. 32 ust. 1 powołanej ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Ustęp 2 tego przepisu stanowi natomiast, że dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Ustęp 4 cytowanego przepisu stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ustępie 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ustępie 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Przywołane przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz.43 z późn zm.). W myśl § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ustęp 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. W § 3 ustawodawca wskazał, że za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany „wymaganym okresem zatrudnienia” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Z kolei §4 tego rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do cytowanego wyżej rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporna pozostała zatem kwestia ustawowego minimum zatrudnienia w szczególnych warunkach, gdyż ZUS uznał wnioskodawcy zatrudnienie takie w ilości 13 lat 6 miesięcy i 18 dni, zatem do ustawowego minimum wnioskodawcy brakował 1 rok, 5 miesięcy i 12 dni. Nie zaliczono do zatrudnienia w szczególnych warunkach okresu od 15 lutego 1988 roku do 8 grudnia 1988 roku, od 15 grudnia 1988 roku do 2 czerwca 1991 roku, od 27 czerwca 1991 roku do 4 kwietnia 1993 roku, od 7 kwietnia 1993 roku do 7 września 1993 roku.

Okresy pracy w szczególnych warunkach, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował Sąd Najwyższy, między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku (II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239).

Podkreślić należy, iż istotnym jest jakie prace realnie w toku swojego zatrudnienia wykonywał skarżący oraz czy prace te są wymienione w cytowanym wyżej Rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 roku, gdyż właśnie to Rozporządzenie jest aktem prawnym, w oparciu o który należy orzekać czy dana praca była pracą w warunkach szczególnych. Sama natomiast nazwa stanowiska ( lub brak tej nazwy ) nie może dyskwalifikować faktycznie wykonywanych prac w spornym okresie zatrudnienia.

W tej sytuacji Sąd przyjął, że wnioskodawca w tej firmie pracował w szczególnych warunkach jako maszynista koparki jednonaczyniowej w okresie od 15 lutego 1988 roku do 8 grudnia 1988 roku oraz maszynista spychacza od 15 grudnia 1988 roku do 2 czerwca 1991 roku, od 27 czerwca 1991 roku do 4 kwietnia 1993 roku, od 7 kwietnia 1993 roku do 7 września 1993 roku, przy czym już przyjęcie tylko okresu od 15 grudnia 1988 roku do 2 czerwca 1991 roku, stanowi 2 lata 5 miesięcy i 19 dni, co z okresem uznanym przez ZUS przekracza już ustawowe minimum.

Świadectwo pracy czy też świadectwo pracy w szczególnych warunkach w postępowaniu sądowym traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki może być więc weryfikowany pod kątem prawdziwości wskazanych w nim faktów / por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 r. sygn. III AUa 3113/08, opubl. LEX nr 552003; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 listopada 2006 r. sygn. III AUa 466/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach rok 2007, Nr 3, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 września 2008 r. sygn. III AUa 795/08, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacji B. rok 2008, Nr 4, str. 60/. Dokumentacje tę potwierdziły zeznania świadka i wnioskodawcy.

Załącznik do przywołanego na wstępie rozporządzenia - Wykaz A zatytułowany “Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego” zawiera listę prac rodzajowo zróżnicowanych wedle kryterium branżowego. W dziale V w punkcie 3 wykaz ten przewiduje prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych.

Natomiast stanowisko maszynisty koparki jednonaczyniowej wymienione jest w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy w budownictwie, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę lub do wzrostu emerytury bądź renty - w wykazie A dziale V poz. 3 punkt 1, zaś w pkt.3 wymienione jest stanowisko maszynisty spycharki gąsiennicowej, a właśnie taka była DT-75. Wykazy wymieniają zatem taki rodzaj pracy, jaki wedle nie budzących wątpliwości ustaleń, wykonywał ubezpieczony.

Mając powyższe ustalenia na uwadze Sąd Okręgowy uznał, iż ubezpieczony spełnił wszystkie wymagane warunki do uzyskania prawa do emerytury w związku z powyższym na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję odmawiającą prawa do emerytury i przyznał ubezpieczonemu to prawo od dnia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE na dochody budżetu Państwa z uwagi na art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.