Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Z. R. pracował w przedsiębiorstwie (...) na stanowisku przedstawiciela handlowego od około pięciu lat. Do jego obowiązków należało pozyskiwanie nowych klientów dla (...) Polska, zawieranie w imieniu przedsiębiorstwa umów na wykonanie instalacji solarnych, fotowoltaicznych, umów o współpracy handlowej itp. Oskarżony pracował na obszarze całego kraju. W związku ze sprawowaną funkcją korzystał on z samochodu służbowego oraz ze służbowego laptopa. Oskarżony nie był uprawniony do przetrzymywania dokumentacji przedsiębiorstwa poza jego siedzibą. Z. R. nie miał sztywno określonych godzin pracy, zazwyczaj zaczynał pracę około godziny 9.00 w siedzibie przedsiębiorstwa
w T.. W siedzibie przedsiębiorstwa oskarżony pracował w pokoju wraz z J. B..
Do pracy przyjeżdżał samochodem służbowym.

(dowód: protokół przyjęcia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa k. 1 - 5, 15 - 16 zbioru C, tj.142-147 akt głównych, 148v akt,

protokół przesłuchania świadka Z. S. k. 148v akt,

protokół przesłuchania świadka J. B. k. 166 akt;)

Oskarżony żył w konkubinacie ze swoją bezpośrednią przełożoną O. P.. Od połowy czerwca 2015 r. obowiązki przełożonej oskarżonego, w miejsce konkubiny O. P., przejęła E. G.. Na dzień 25 czerwca 2015 r. zaplanowane było spotkanie oskarżonego z przełożoną E. G. celem zapoznania się z wykonywaną przez oskarżonego pracą, w trakcie którego miało m.in. dojść do przekazania dokumentacji służbowej.

(dowód: protokół przesłuchania świadka E. G. k. 149 – 150 akt)

W dniu 25 czerwca 2015 r. około godz. 7.00 Z. R. przybył do pracy samochodem prywatnym marki D. (...) koloru złotego. Udał się do swojego pokoju, zebrał ze swego biurka oraz z parapetu dokumentację „leżącą luzem” oraz zapakował ją do torby. Zebrane w torbie dokumenty zapakował do samochodu. Zabrana dokumentacja miała ok. 30 cm wysokości. W tym samym dniu oskarżony poinformował pracodawcę o niezdolności do pracy. W dniu
30 czerwca 2015 r. wpłynęło zwolnienie lekarskie Z. R. wystawione przez lekarza psychiatrę od dnia 25 czerwca 2015 r. do 14 lipca 2015 r. Pracodawca bezskutecznie wzywał oskarżonego do zwrotu dokumentacji oraz powierzonego jemu mienia. 21 września 2015 r. w trakcie przeszukania mieszkania oskarżonego przy ul. (...) w T. zabezpieczono: 8 protokołów końcowego przedsięwzięcia i przekazania do eksploatacji, 16 umów na zakup
i montaż kolektorów słonecznych, 35 faktur na (...) Polska, 12 blankietów umów na montaż kolektorów słonecznych z pieczątką i podpisem, innych dokumentów firmy (...) w ilości 153 stron, W dniu 25 września 2015r. dokumentacja ta wróciła do pokrzywdzonego Z. S..

(dowód: protokół przeszukania k. 46 – 48, 166 akt,

pokwitowanie zwrotu dokumentów pokrzywdzonemu k. 66, 166 akt,

protokół przesłuchania świadka B. F. k. 149 akt;)

Oskarżony ma 54 lata. Nie był dotychczas karany sądownie (k. 97). Mieszka w T., jest rozwiedziony, ma trójkę dzieci w wieku: 30 lat, oraz dwójkę w wieku ośmiu miesięcy.
Z wykształcenia jest inżynierem rolnictwa. Oskarżony mieszka w T. wraz z konkubiną
i aktualnie nie pracuje. Oskarżony leczył się psychiatrycznie od 25 czerwca 2015 r. na zaburzenia depresyjne.

W czasie popełnienia zarzucanego jemu czynu, z uwagi na depresje, zdaniem biegłych psychiatrów, oskarżony miał ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i kierowania swoim postępowaniem. Aktualny stan zdrowia oskarżonego pozwalał na jego udział
w postępowaniu oraz prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny. Nie był karany sądownie.

( dowód : opinia sądowo- psychiatryczna k. 125 – 126 akt

karta karna k. 80 akt) .

Oskarżony Z. R. nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia na etapie postępowania jurysdykcyjnego ( k. 122-123 akt). Oskarżony odmówił odpowiedzi na pytania prokuratora oraz pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego. Oskarżony wskazał, iż od 12 sierpnia 2015 r. nie pracuje w przedsiębiorstwie (...). Ostatnim dniem jego pracy był 24 czerwca 2015 r. Wyjaśnił, iż po powrocie do pracy z zwolnienia lekarskiego planował zwrócić dokumentacje znajdującą się w jego posiadaniu. Wskazał, iż nie jest prawdą, aby w dniu
25 czerwca 2015 r. wywoził z biura jakąkolwiek dokumentacje. Przyznał, iż tego dnia był na chwilę w pracy, aby zabrać skierowanie na okresowe badania lekarskie. Zabezpieczoną w toku postępowania przygotowawczego w jego domu dokumentacje posiadał jedynie w formie kserokopii, miał mieć ją już od dłuższego okresu czasu w związku z wykonywanymi obowiązkami.

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego. Zdaniem Sądu wyjaśnienia te nie zasługują na uwzględnienie bowiem wiarygodne i spójne zeznania świadków oraz protokoły przeszukania wskazują odmiennie. Na inny stan faktyczny wskazała B. F., która widziała jak oskarżony wynosił w dniu 25 czerwca 2015 r. dokumentacje z pracy . Ponadto, pracująca w jednym pokoju
z oskarżonym J. B. wskazała, iż 24 czerwca 2015 r. w miejscu pracy oskarżonego znajdowały się sterty dokumentacji na wysokość ok. 30 cm, zaś następnego dnia, jego biurko było puste. Wiarygodności wyjaśnień oskarżonego przeczą także zasady doświadczenia życiowego. Zdaniem Sądu mało wiarygodnym jest, ażeby oskarżony zamierzał zwrócić wywiezioną z miejsca pracy dokumentacje, skoro wiedział, że nie jest uprawniony do zabierania tej dokumentacji z pracy oraz pracodawca domaga się jej zwrotu. Zdaniem Sądu oskarżony wiedział o tym,
iż wywieziona dokumentacja jest wywieziona bezprawnie, poszukiwana przez pracodawcę oraz świadomie nie reagował na wezwania do jej zwrotu.

W sprawie przesłuchano świadków: B. F. – naocznego świadka zdarzenia z dnia 25 czerwca 2015 r., J. B. – pracownika (...) Z. S. dzielącą
z oskarżonym jedno stanowisko służbowe, Z. S. – pracodawcę oskarżonego, E. G. – pełniącą od dnia 20 czerwca 2015 r. obowiązki przełożonej oskarżonego, W. K. – kontrahenta przedsiębiorstwa (...), z którym kontakty handlowe utrzymywał oskarżony.

Świadek B. F. (k. 149 akt) w swoich zeznaniach wskazała, iż w dniu 25 czerwca 2015 r., około godziny 7 rano z okna pomieszczenia socjalnego w biurze przedsiębiorstwa (...) widziała jak oskarżony wkłada do samochodu marki D. (...), zaparkowanego bezpośrednio pod oknem, torbę zawierającą dokumentacje oraz pakunek z dokumentami. Zeznania tego świadka zdaniem Sądu mają kluczowe znaczenie w sprawie. Sąd nie miał podstaw do ich kwestionowania albowiem świadek przypadkowo zaobserwowała Z. R.
w trakcie wynoszenia dokumentacji oraz nie miała interesu ażeby go obciążać. Zeznania tego świadka wskazują szczegółowo na sposób działania oskarżonego, fakt jednorazowego zabrania dużej ilość dokumentacji oraz z góry powzięty zamiar, którym obejmował świadome ukrycie dokumentacji przed przejściem na zwolnienie lekarskie.

Świadek J. B. ( k. 166v. akt) od kilku lat pracowała z oskarżonym, zajmując jedno pomieszczenie. Wskazała, iż do czasu gdy oskarżony pracował w przedsiębiorstwie, na jego biurku znajdowały się sterty dokumentów, zaś od dnia w którym odebrał skierowanie na badania lekarskie (tj. 25 czerwca 2015 r,), na jego biurku nie było żadnych dokumentów. Świadek co prawda nie widziała samego momentu zaboru dokumentacji, jednak potwierdziła zaistniały skutek jego działania, zgodnie z zeznaniami B. F.. Zeznania tego świadka korespondowały
z zeznaniami B. F.. Sąd uznał je za wiarygodne.

Świadek E. G. (k. 149-150 akt) wskazała, iż od 20 czerwca 2015 r. pełniła obowiązki przełożonej oskarżonego. Od czasu gdy oddelegowano ją do tej funkcji prosiła oskarżonego o przedstawienie dokumentacji. Wskazała, iż na 25 czerwca 2015 r. była umówiona
z oskarżonym na ostateczne przekazanie jej dokumentacji celem zapoznania się z jego działalnością. Zeznania te wskazały na motyw oskarżonego, jakim było ukrycie dokumentacji przed przełożonym. Świadek wskazała, iż wielokrotnie wzywała oskarżonego do zwrotu zabranej z biura dokumentacji. Opisała konsekwencje zawłaszczenia dokumentacji dla przedsiębiorstwa. Okoliczności przedstawione przez tego świadka Sąd uznał za wiarygodne i spójne z zeznaniami B. F.. Sąd nie znalazł podstaw do odmówienia im wiarygodności.

Zeznania świadka W. K. (k. 150 akt), który utrzymywał kontakty handlowe
z oskarżonym, nie miały większego znaczenia dla wyjaśnienia okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego jemu w akcie oskarżenia czynu. Świadek wskazał, iż jego zdaniem motywem działania oskarżonego mógł być zamiar prowadzenia działalności konkurencyjnej względem (...) Polska, do której rozpoczęcia go namawiał.

Z. S. ( k. 148v, 1 - 5, 15 - 16 zbioru C, tj.142-147 akt głównych) jest właścicielem (...) Polska, jako pracodawca oskarżonego, zawiadomił o przestępstwie organy ścigania. W swoich zeznania opisał zasady uproszczonego obiegu dokumentów w jego przedsiębiorstwie. Wskazał on, iż w jego przedsiębiorstwie nie było dopuszczalne aby przedstawiciele handlowi zabierali dokumenty dotyczące prowadzonej działalności z pracy
do domu. Wskazał iż wskutek przeszukania mieszkania oskarżonego odzyskał on część należącej do niego dokumentacji. Ze względu na uproszczony obieg dokumentów w przedsiębiorstwie oraz charakter pracy oskarżonego, pokrzywdzony nie mógł wskazać jakich dokładnie dokumentów nie odzyskał.

Zbieżność relacji świadków pochodzących z różnych źródeł osobowych nakazują przyjąć, że poczynione ustalenia odpowiadają rzeczywistemu przebiegowi zdarzeń. Przedstawiony przez świadków bieg zdarzeń układa się w spójną i logiczną całość. Bezstronni świadkowie: B. F., E. G., J. B. nie mieli motywu ażeby obciążać oskarżonego. Zeznania świadków obciążają oskarżonego. W sprzeczności z zeznaniami tych świadków pozostają wyjaśnienia oskarżonego.

Ze względu na wątpliwości co do stanu psychicznego oskarżonego, w sprawie zasięgnięto opinii biegłych psychiatrów (k. 125-126). Wedle wniosków przedmiotowej opinii w czasie popełnienia przez oskarżonego przestępstwa, jego zdolność rozpoznawania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona ze względu na zaburzenia depresyjne. Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania przedmiotowej opinii, albowiem była ona sporządzona przez osoby o odpowiednich i wystarczających kwalifikacjach, opinia jest jasna
i niesprzeczna. Opinia biegłych miała istotny wpływ dla ustalenia, iż w chwili popełnienia czynu sprawca działał w warunkach ograniczonej poczytalności.

W toku postępowania zabezpieczono dowody rzeczowe: ujawniono protokoły przeszukania pomieszczeń pokrzywdzonego oraz dokumenty (k. 46 – 48, 66, 80, 166 akt).

Z. R. został oskarżony o to, że w okresie od 25 czerwca 2015 r. do 21 września 2015 r. w T. ukrywał dokumenty, którymi nie miał prawa wyłącznie dysponować, z zakresu działalności (...) Polska Z. S., w skład których wchodziło 8 protokołów końcowego odbioru przedsięwzięcia w przekazaniu do eksploatacji, 16 umów na zakup i montaż kolektorów słonecznych, 35 faktur wystawionych na firmę (...) oraz innych dokumentów wskazanej firmy tj. o przestępstwo z art. 276 kk.

Przestępstwo z art. 276 kk jest przestępstwem przeciwko wiarygodności dokumentów. Przestępstwo to, w rodzajowym przedmiocie ochrony chroni dokument. Indywidualnym przedmiotem ochrony przestępstwa z art. 276 kk jest także prawo podmiotu uprawnionego
do dysponowania dokumentami. Przestępstwo z art. 276 kk można popełnić tylko umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym. Do znamion tego przestępstwa należy m.in. umyślne ukrycie lub usunięcie dokumentu przez podmiot, który nie ma prawa dokumentem wyłącznie dysponować. Pojęcie dokumentu na gruncie prawa karnego ma swoją definicję legalną określoną w art. 115 § 14 kk. Przedmiotem przestępstwa na gruncie niniejszej sprawy są dokumenty
w rozumieniu art. 115 § 14 kk w postaci umów (...) Polska zabranych przez Z. R.
z miejsca pracy i ujawnionych w toku przeszukania domu oskarżonego. Podmiotem uprawnionym do dysponowania dokumentami był Z. S. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...).

Sąd uznał, iż oskarżony wyczerpał znamiona zarzucanego mu w akcie oskarżenia przestępstwa. Bezsprzecznym jest, że oskarżony w dniu 25 czerwca 2015 r. około 7.00 rano zabrał ze swojego miejsca pracy dokumentacje przedsiębiorstwa i udał się na zwolnienie lekarskie oraz nie odpowiadał na wezwania do zwrotu dokumentacji. Na powyższe wskazują zeznania naocznych świadków. Oskarżony nie był uprawniony do dysponowania dokumentacją wbrew woli swojego pracodawcy.

Przechodząc do analizy strony podmiotowej czynu oskarżonego, należy stwierdzić,
iż Z. R. wiedział, że w posiadanie dokumentacji wszedł wbrew woli podmiotu uprawnionego oraz, że dokumentacja winna być niezwłocznie zwrócona. Sąd uznał, iż oskarżony świadomie udał się do pracy w celu ukrycia jej w domu, a zatem działał w bezpośrednim zamiarze popełnienia przestępstwa (dolus directus). Oskarżony otrzymywał od przedstawicieli pokrzywdzonego liczne wezwania do zwrotu dokumentacji przedsiębiorstwa, potrzebnej do prowadzenia działalności gospodarczej. Pomimo wezwań, oskarżony nie zwrócił dobrowolnie dokumentacji. Fakt przebywania na zwolnieniu lekarskim oraz podjęcia leczenia zaburzeń depresyjnych nie usprawiedliwiał powyższego działania. Sposób działania oskarżonego nie uzasadnia przypuszczenia, iż miał wolę zwrotu dokumentacji oraz działał jedynie lekkomyślnie.
W takiej sytuacji podjąłby on bowiem rozmowę z pracodawcą oraz wyraził wolę zwrotu dokumentacji po powrocie ze zwolnienia lekarskiego. Oskarżony nie odpowiadał jednak w żaden sposób na wezwania przedsiębiorstwa, czym celowo odkładał zwrot własności przedsiębiorstwa. Wobec powyższego, uzasadnionym jest przyjęcie twierdzenia, iż oskarżony działał w zamiarze bezpośrednim popełnienia przestępstwa z art. 276 kk tj. mając pełną świadomość, iż nie ma prawa wyłącznie dysponować przedmiotową dokumentacją, bezpośrednio dążył do jej ukrycia przed pracodawcą poprzez usunięcie z miejsca pracy i przewiezienie do domu.

Za przypisane przestępstwo Sąd wymierzył oskarżonemu karę 50 stawek dziennych grzywny przyjmując, iż wysokość jednej stawki na kwotę 30 zł. Zdaniem Sądu ilość wymierzonych stawek dziennych grzywny w odpowiednim stopniu uwzględniała stopień społecznej szkodliwości czynu, zawinienie oraz cele. Przy określaniu wysokości jednej stawki grzywny w dolnej granicy zagrożenia ustawowego Sąd brał pod uwagę, iż oskarżony nie miał w chwili orzekania stałych dochodów. Wymierzając oskarżonemu karę Sąd wziął pod uwagę zarówno okoliczności obciążające jak
i łagodzące jego odpowiedzialność. Jako okoliczność łagodzącą Sąd uznał uprzednią niekaralność oskarżonego oraz fakt, iż przestępstwa dopuścił się w realiach trudnej sytuacji życiowej i obniżonej, przez zaburzenia depresyjne, odporności psychicznej. Jako okoliczność obciążającą Sąd uznał sposób działania sprawcy, działanie w bezpośrednim zamiarze popełnienia przestępstwa oraz fakt, iż swoim działaniem naraził on swego wieloletniego pracodawcę na poniesienie znacznych szkód.

Sąd zważył, iż oskarżony wedle opinii biegłych psychiatrów działał w warunkach ograniczonej poczytalności, o której mowa w art. 31 § 2 kk. Jest to fakultatywna przesłanka nadzwyczajnego złagodzenia kary. Należy jednak lojalnie przyznać, iż biorąc pod uwagę treść powyższej opinii w opisie przypisanego czynu powinno być zawarte stwierdzenie, iż oskarżony działał w warunkach ograniczonej poczytalności. Przepis art. 31 § 2 kk powinien także znaleźć się w podstawie skazania. Zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary nie było jednak obowiązkiem Sądu, a w przedmiotowej sprawie Sąd nie uznał tego za celowe ze względu na rodzaj orzeczonej kary, postać zamiaru i motywację sprawcy, w szczególności fakt działania w sposób przemyślany i z góry zaplanowany. Z tych samych powodów Sąd nie uznał, iż zachodziły podstawy do warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego. Należy brać pod uwagę ilość dokumentów, które ukrywał oskarżony oraz znaczny okres czasu kiedy dokumentami tymi nie mógł dysponować pokrzywdzony. Nie pozwalało to przyjąć, iż wina i społeczna szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu nie była znaczna.

.

Sąd nie znalazł podstaw do zwolnienia oskarżonego od obowiązków ponoszenia kosztów sądowych. Oskarżony pracował, uzyskując wystarczające dochody aby być w stanie te koszty uiścić. W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. 1983.49.223 ze zm.), Sąd wymierzył oskarżonemu opłatę w wysokości 10 % kary grzywny tj. 150 zł. Na kwotę wydatków Skarbu Państwa, zasądzonych oskarżonemu w kwocie 448,72 zł
w myśl rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości
i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz.U. 2013.663), składały się: 20 zł ryczałtu za doręczenia w postępowaniu sądowym (par. 1 niniejszego rozporządzenia), koszty postępowania przygotowawczego (50 zł), koszty uzyskania opinii biegłego o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego (378,72 zł).

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność

T. dnia

sygn. akt