Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 25 lutego 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący:SSR Dariusz Jastrzębski

Protokolant:Mariola Przywarta

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2016 r. w Szczecinie

sprawy z powództwa W. S. oraz H. S.

przeciwko J. W.

o alimenty

I.  oddala powództwa,

II.  zasądza od powodów W. S. i H. S. na rzecz pozwanej J. W. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

III.  przyznaje adwokatowi J. L. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin P. i Zachód w S. kwotę 2400 (dwa tysiące czterysta) złotych powiększoną
o należny podatek VAT tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu.

Sygn. akt VIIIRC 519/13

UZASADNIENIE

W dniu 7 maja 2013 roku powodowie W. S. i H. S. złożyli przeciwko J. W. pozew o zasądzenie alimentów w kwocie 1.000 złotych miesięcznie, poczynając od dnia 1 stycznia 2013 roku.

W uzasadnieniu pozwu wskazali, iż znajdują się w bardzo trudnej sytuacji materialnej. Pozwana pomimo próśb powodów nie udziela im żadnej pomocy. Nie utrzymuje z rodzicami kontaktów. W. S. otrzymuje świadczenie emerytalne w kwocie 620 złotych miesięcznie, a H. S. w kwocie 1.280 złotych miesięcznie. Powodowie ponoszą koszty utrzymania mieszkania w wysokości około 800 złotych miesięcznie. H. S. z uwagi na stan zdrowia wymaga stałej opieki. Przeciwko powodom toczy się postępowanie egzekucyjne na kwotę 6.317 złotych z wniosku pozwanej. W wyniku tego postępowania zajęciu uległo świadczenie powoda, a także rachunek bankowy powodów. Pozwana znajduje się w dobrej sytuacji materialnej Zatrudniona jest w Ośrodku Pomocy (...) w P.. Mąż pozwanej K. W. pracuje dorywczo, zajmuje się świadczeniem usług budowlanych. Pozwana posiada spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego oraz jest współwłaścicielką nieruchomości położonej w P., w której znajduje się lokal mieszkalny powodów. Pozwana jest właścicielka trzech samochodów.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa, nadto obciążenie powodów kosztami procesu według norm przepisanych prawem.

W uzasadnieniu wskazała, iż powodowie znajdują się w dobrej sytuacji materialnej i finansowej. Otrzymują świadczenia emerytalne. Dodatkowo czerpią korzyści z wynajmu mieszkania, są właścicielami uzbrojonej działki budowlanej o wartości około 150.000 złotych. Nadto powodowie czepią korzyść z opłat za dzierżawę gruntu, na którym usytuowana jest wieża przekaźnikowa. Pozwana wskazała również, iż powodowie mają problem alkoholowy i posiadane środki finansowe przeznaczają na zakup alkoholu.

Na rozprawie w dniu 23 września 2013 roku strona powodowa wniosła
o zasądzenie od pozwanej alimentów w kwocie po 500 złotych na rzecz każdego z powodów poczynając od dnia 1 stycznia 2013 roku. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Na rozprawie w dniu 4 sierpnia 2014 roku pełnomocnik powodów rozszerzył powództwo wnosząc o zasądzenie od pozwanej alimentów w kwocie po 600 złotych na rzecz każdego z powodów, poczynając od dnia 4 sierpnia 2014 roku. Pozwana J. W. podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W. S. i H. S. pozostają w związku małżeńskim.
Z tego związku pochodzi dwoje dzieci J. W. urodzona (...) oraz syn A. S. (1), który zmarł 08 grudnia 2010 roku /bezsporne/.

Powód H. S. ma 67 lat. Otrzymuje świadczenie emerytalne w kwocie 1.993 złotych miesięcznie oraz zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 300 złotych miesięcznie.

Powód leczy się na cukrzycę, nadciśnienie, ma problemy z płucami i kręgami lędźwiowymi. Ma również kłopoty z pamięcią. Przyjmuje lek na zanik kory mózgowej. W 2012 roku przeszedł operację kręgów szyjnych. Powód był wówczas w złym stanie psychicznym z powodu śmierci syna, nie chciał się leczyć. Pozostawał po stałą opieką żony i synowej S. S.. Poruszał się z pomocą chodzika. Nie wychodził z domu. Jego stan zdrowia uległ poprawie w 2013 roku. Aktualnie powód z uwagi na problemy neurologiczne i zawroty głowy wymaga pomocy w czynnościach higienicznych, ubraniu oraz przygotowaniu posiłków. Pomocy udziela mu powódka oraz synowa S. S., która zawozi go do lekarza. Powód wychodzi na korytarz domu, przed dom, jeździ na grzyby.

W dniu 18 grudnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych w S. uznał H. S. za niezdolnego do samodzielnej egzystencji do 31 grudnia 2016 roku.

Dowód:

- orzeczenie k.7,

- decyzja k. 32, 244, 246, 444,

- zapis na płycie CD k. 78, 318, 368,

- przesłuchanie powódki W. S. w charakterze strony k. 384-388,

- przesłuchanie powoda H. S. w charakterze strony k. 449-451.

W. S. ma 64 lata. Do 2012 roku pracowała zawodowo, następnie pozostawała bez zatrudnienia. W 2013 roku osiągnęła wiek emerytalny. Świadczenie emerytalne powódki wynosiło w 2013 roku 620 złotych miesięcznie, aktualnie wynosi 657 złotych miesięcznie. Świadczenie powódki podlegało w 2015 roku zajęciu do kwoty 189 złotych z tytułu egzekucji administracyjnej. Od grudnia 2013 roku do października 2014 roku powódka pracowała na umowę zlecenie jako pracownik ochrony w NFZ. Z tego tytułu otrzymywała wynagrodzenie, w zależności od wypracowanych godzin, w kwocie 700-828 złotych. Powódka choruje na refluks, nadciśnienie, astmę, ma problemy z kręgosłupem i kolanami.

Dowód:

- decyzja k. 33, 245, 338-339, 422, 448,

- wynik badania k. 250, 353, 395, 397, 423,

- wypowiedzenie k. 337,

- zeznania świadka S. S. k. 252-254,

- przesłuchanie powódki W. S. w charakterze strony k. 384-388.

Powodowie zamieszkują w P. przy ul. (...). Zajmują górę budynku stanowiącego współwłasność powódki, pozwanej i jej męża oraz synowej powodów S. S. i jej dzieci. Na dole budynku zamieszkuje S. S. z dziećmi. Umową darowizny z dnia 19 marca 2013 roku powódka darowała wnukom D. S. i A. S. (2), ze swojego udziału wynoszącego 98/300, udział do 96/300 w nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę nr (...), z obrębu P., gmina P.. Wartość przedmiotu nieruchomości strony ustaliły na kwotę 6.000 złotych. Koszt sporządzenia umowy wyniósł 455,84 złote, uiszczony został przez powódkę. Przedmiot darowizny stanowił odrębny lokal mieszkalny, który aktualnie pozostaje połączony z mieszkaniem S. S. i jest przez nią oraz dzieci zajmowany. Do 2012 roku lokal ten był wyjmowany przez powódkę za kwotę 500 złotych miesięcznie.

Kolejną umową darowizny z dnia 23 października 2013 roku powódka darowała małoletnim wnukom D. S. i A. S. (2) udział wynoszący 6/12 części tj. po 3/12 części dla każdego z obdarowanych w nieruchomości niezabudowanej stanowiącej działkę o obszarze 0.1952 ha, położonej w obrębie P., gmina P.. Wartość przedmiotu nieruchomości strony ustaliły na kwotę 6.000 złotych. Koszt sporządzenia umowy wyniósł 655,84 złote, uiszczony został przez powódkę.

Dowód:

- umowy darowizny k. 267-270,

- zeznania świadka S. S. k. 252-254,

- zeznania świadka K. W. k. 256-257,

- zaświadczenie k. 460,

- przesłuchanie powódki W. S. w charakterze strony k. 384-388,

- przesłuchanie powoda H. S. w charakterze strony k. 449-451.

Powodowie ponoszą opłaty związane z użytkowaniem energii w kwocie średnio 300-350 złotych co dwa miesiące, opłaty za wodę 50 złotych co dwa miesiące, opłaty za gaz w kwocie 30 złotych co dwa miesiące, opłatę za wywóz śmieci 12 złotych miesięcznie, oraz za wywóz nieczystości średnio około 100 złotych miesięcznie. Opłacają nadto podatek od nieruchomości liczony na pięciu współwłaścicieli, który za 2012 wyniósł 1.160 złotych na, za 2013 roku 1.229 złotych.

W sezonie grzewczym powodowie zakupują 6-8 ton węgla. Koszt zakupu jednej tony wynosi około 700 złotych. Na ten cel zaciągnęli w 2013 i 2014 roku kredyty. Miesięczna rata pierwszego z nich to 480 złotych miesięcznie, drugiego 180 złotych miesięcznie.

Na leki powodowie wydatkują kwotę około 950 złotych miesięcznie. Powódka na bóle kręgosłupa zakupuje dodatkowo plastry, ich koszt to 80 złotych miesięcznie, zakupuje także żele na żylaki, ich koszt to 28 złotych. Powódka oczekuje na operację żylaków, czas oczekiwania to dwa lata. Dostała propozycję opłatnej operacji, której koszt wyniósłby 800 złotych.

Do 2011 roku powodowie dzierżawili firmie (...) teren pod maszt przekaźnikowy. Aktualnie maszt w dalszym ciągu pozostaje na ich nieruchomości, nie otrzymują jednakże z tego tytułu żadnych opłat.

W 2013 roku powodowie zakupili telewizor za kwotę 1.649 złotych, wstawili także nowe drzwi wejściowe, których cena wyniosła 298 złotych.

Dowód:

- faktury k. 9-10,12-15, 18-30, 195-197, 218, 220-240, 248-249, 335, 340-341, 360, 399, 409-421, 461-462,

- decyzja o wymiarze podatku k.16-17, 175-176,

- umowa k. 167-172, 328-334,

- przesłuchanie powódki w charakterze strony k. 384-388.

W dniu 14 marca 2013 roku Zakład (...) w P. wezwał powódkę do uregulowania zaległości za opłaty za wodę w kwocie 90,16 złotych. Opłata została dokonana 22 marca 2013 roku.

W dniu 31 maja 2013 roku (...) SA przesłała powódce upomnienie w związku z brakiem zapłaty za energie elektryczna w kwocie 541,09 złotych, kolejne w dniu 29 listopada 2013 roku na kwotę 359,33 złotych. W dniu w dniu 13 grudnia 2013 roku powódka otrzymała wezwanie do zapłaty powyższej kwoty. W dniu 24 stycznia 2014 roku powódka otrzymała kolejne wezwanie do zapłaty na kwotę 497,16 złotych, w dniu 5 lutego 2014 roku na kwotę 187,17 złotych, w dniu 7 kwietnia 2014 roku na kwotę 647,72 złotych. Brak opłat dotyczył miesięcy od listopada 2013 roku do marca 2014 roku.

W dniu 6 lutego 2014 roku Urząd Miejski w P. wezwał powódkę do uregulowania należności z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na łączną kwotę 104 złote.

Dowód:

- upomnienie k.11, 198, 200, 206, 207, 216, 217, 219,

- wezwanie k. 201, 209-211.

Z zaświadczenia wydanego przez Burmistrza P. wydanego w dniu 04 lipca 2014 roku wynika, iż W. S. zalega z zaległościami podatkowymi z tytułu podatku rolnego i opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w łącznej kwocie 1.420,05 złotych.

Dowód:

- zaświadczenie k.181-194.

Powódka W. S. korzysta z pomocy finansowej sąsiadów, w szczególności I. M.. Są to kwoty po 100-200 złotych miesięcznie. Zobowiązanie spłaca regularnie po otrzymaniu emerytury. Zdarza się także powódce zrealizować recepty z odroczona płatnością, oddaje pieniądze po otrzymaniu świadczenia emerytalnego.

Dowód:

- zeznania świadka I. M. k. 348-349.

W dniu 12 lutego 2013 roku Ośrodek Pomocy (...) w P. przyznał W. S. zasiłek celowy w kwocie 400 złotych z czego kwota 200 złotych miała być wykorzystana na zakup leków, a kwota 200 złotych na zakup żywności. Następnie w dniu 22 kwietnia 2013 roku przyznał zasiłek specjalny celowy w kwocie 400 złotych z przeznaczeniem 250 złotych na pokrycie kosztów poniesionych na zakup leków i 150 zloty na zakup żywności. Nadto na podstawie ustawy o pomocy społecznej W. S. otrzymała w grudniu 2013 roku, lutym i czerwcu 2014 roku zasiłek specjalny w kwocie 450 złotych. H. S. nie korzystał z pomocy społecznej.

Dowód:

- decyzje k.55-56,

- pismo k. 445.

W dniu 1 marca 2013 roku Ośrodek Pomocy (...) w P. wydał decyzję odmawiającą przyznania W. S. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w związku z opieką nad niepełnosprawnym mężem H. S. za okres od 18 grudnia 2012 roku do 31 grudnia 2012 roku i od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2016 roku. Nadto wydał decyzje o odmowie przyznania W. S. świadczenia w formie specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad niepełnosprawnym mężem H. S..

Dowód:

- decyzje k.53-54.

Pozwana J. W. ma 44 lata. Od dnia 03 sierpnia 2009 roku do czerwca 2015 roku zatrudniona była w Ośrodku Pomocy (...)
w P.. Otrzymywała wynagrodzenie w kwocie netto 1.895,63 złotych.
W okresie od 09 listopada 2014 roku do 06 lutego 2015 roku, jako niezdolna do pracy, otrzymywała świadczenie rehabilitacyjne. Umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron. Wynagrodzenie pozwanej obciążone było spłatą pożyczki zaciągniętej u pracodawcy w wysokości 233 złotych miesięcznie. Pożyczkę zaciągnęła w kwocie 7.000 złotych, z przeznaczeniem na remont mieszkania. Remontu jednakże nie wykonała, środki przeznaczyła na spłatę zadłużenia w banku i spółdzielni mieszkaniowej. Data spłaty pożyczki przypadała na dzień 30 listopada 2015 roku. Na leczenie i leki związane z nadciśnieniem, tarczycą oraz depresją pozwana wydatkuje średnio 200 złotych miesięcznie. Pozwana spłaca debet na karcie kredytowej kwocie 5.000 złotych. Pozwana miesięcznie dokonuje wpłat w kwocie 200-300 złotych. Środki z debetu pozwana przeznacza na bieżące wydatki, w tym zakupu leków, żywności. Aktualnie pozwana jest osobą bezrobotną, zamieszkuje u swoich córek. Nie otrzymuje zasiłku dla bezrobotnych. Córki pozwanej studiują w Niemczech, utrzymują się z kredytu studenckiego. Pozwana nie pracuje na terenie Niemiec. Raz w miesiącu przyjeżdża do Polski na konsultacje lekarskie.

Dowód:

- zaświadczenie k.80-81,163-164,

- zaświadczenie k.82,

- decyzja k. 317,

- zaświadczenie lekarskie k. 377,

- faktura k. 378,

- przesłuchanie pozwanej w charakterze strony k. 428-430.

Mąż pozwanej K. W. od dnia 01 sierpnia 2011 roku był zatrudniony na stanowisku kierowcy w Powiatowym Urzędzie Pracy w S.. Miesięcznie otrzymywał wynagrodzenie średnio 1.200 złotych netto. Od końca 2013 roku pracuje w Norwegii. Średnio przebywa w pracy dwa miesiące, następnie na okres dwóch tygodni przyjeżdża do Polski. Praca ma charakter dorywczy, otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 6.000 złotych, zdarzają się też okresy, w których nie uzyskuje dochodu. Mąż pozwanej przekazuje na utrzymanie żony i domu kwoty od 500 do 1.500 złotych miesięcznie. Pozwana wraz z mężem posiadają lokal mieszkalny w P., koszt jego utrzymania mieszkania wynosi około 700 złotych miesięcznie. Mąż pozwanej posiada także lokal w P., nie posiada on kuchni ani łazienki. Lokal nie jest zamieszkany. Pozwana wraz z mężem uiszczają podatek od nieruchomości położonej w P. w kwocie 165 złotych kwartalnie.

J. W. nie jest właścicielką samochodu. K. W. jest właścicielem samochodu osobowego marki V..

Z uwagi na trudną sytuację finansową pozwana wraz z mężem zawarli w dniu 22 stycznia 2010 roku umowę kredytu na kwotę 50.000 złotych na okres 5 lat. Data ostatecznej spłaty kredytu przypadała na 6 lutego 2015 roku. Miesięczna rata kredytu wynosiła 1.233,73 złotych.

Dowód:

- harmonogram spłat k.88,

- zeznania świadka K. W. k. 256-257,

- przesłuchanie pozwanej w charakterze strony k.428-430.

W. S. i H. S. pozostają w wieloletnim konflikcie z pozwaną i jej mężem.

W 2012 roku toczyło się postępowanie z powództwa H. S. i W. S. przeciwko J. W. o odwołanie darowizny. W związku z prawomocnym oddaleniem powództwa powodowie zostali zobowiązani do uiszczenia na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym przed Sądem II instancji, w kwocie łącznej 6.317 złotych. W zakresie tej kwoty prowadzone było postępowanie egzekucyjne, emerytura powoda do 2015 roku podlegała zajęciu do kwoty 462 złotych miesięcznie.

Z kolei wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2010 roku wydanym przez Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie W. S. została uznana za winną popełnienia czynu określonego w art. 157 § 1 k.k., na szkodę K. W.. Z związku z wyżej wskazanym zdarzeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w P. orzeczeniem z dnia 8 czerwca 2010 roku zaliczył K. W. do stopnia niepełnosprawności umiarkowanej. W odrębnym postępowaniu zdarzeniem powódka została zaś zobowiązania od uiszczenia na rzecz K. W. kwoty 9.000 złotych tytułem zadośćuczynienia. Kwota ta nie została przez powódkę zapłacona.

Również w 2010 roku Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w P. prowadziła postępowanie w sprawie z wniosku J. W. i K. W. w przedmiocie nadużywania alkoholu przez powódkę W. S. i powoda H. S.. W toku postępowania sporządzono opinie psychiatryczno-psychologiczne z których wynika, że brak jest podstaw do rozpoznania u W. S. oraz H. S. uzależnienia od alkoholu.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k. 36,

- wyrok k.83,

- decyzja k.84,

- zawiadomienie k. 241, 242,

- dokumentacja Komisji k 289-303,

- zeznania świadka M. W. k. 254-255,

- zeznania świadka P. W. k. 255,

- zeznania świadka K. W. k. 256-257,

- przesłuchanie powódki W. S. w charakterze strony k. 384-388,

- przesłuchanie pozwanej w charakterze strony k.428-430.

Sąd zaważył co następuje.

Powództwa W. S. i H. S. okazały się nieuzasadnione.

Przesłanki ustalenia świadczeń alimentacyjnych różnią się w zależności od tego, do jakiego kręgu osób należą uprawniony i zobowiązany. Dziecko niebędące w stanie utrzymać się samodzielnie korzysta z prawa do alimentacji bez względu na to, czy znajduje się w niedostatku. Pozostali krewni, a także dziecko, które osiągnęło zdolność samodzielnego utrzymania się, nabywają prawo do alimentowania, jeżeli znajdą się w niedostatku (art. 133 § 1 i 2 k.r.o.). Ponadto byt roszczenia alimentacyjnego i jego kształt, a ściślej mówiąc jego wysokość uzależnione będą od potrzeb uprawnionego oraz możliwości płatniczych zobowiązanego (art. 135 k.r.o.).

Kluczowym pojęciem, na kanwie niniejszego postępowania, jest zatem wyjaśnienie definicji niedostatku osoby uprawnionej. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie definiuje pojęcia niedostatku. W orzecznictwie przyjmuje się, iż niedostatek występuje wtedy, gdy uprawniony nie może w pełni własnymi siłami i z własnych środków zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb (teza III uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 III CZP 91/86). Charakteryzując bliżej to pojęcie Sąd Najwyższy stwierdził, iż „zaspokojenie potrzeb każdego człowieka powinno przede wszystkim nastąpić z jego własnych środków, dotyczy to dochodów z pracy, majątku, emerytury.” Mając na myśli pojęcie „usprawiedliwione potrzeby uprawnionego”, w tym przypadku osoby dorosłej, należy przez to rozumieć dostarczenie osobie uprawnionej do alimentów środków utrzymania adekwatnych do jego wieku, stanu zdrowia, wykształcenia, które pozwolą na zapewnienie godziwych warunków. Przy czym w orzeczeniu z dnia 29 września 1958 r. 2 Cr 817/57 (opubl. OSPiKA 1959/11 poz. 294), charakteryzując niedostatek, Sąd Najwyższy przyjął, iż występuje on nie tylko wtedy, „gdy uprawniony do alimentacji nie posiada żadnych środków utrzymania, lecz określa także
i taką sytuację materialną osoby uprawnionej, gdy nie może ona w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb”. W świetle twierdzeń powodów zawartych w uzasadnieniu pozwu istotnym jest również wskazanie, iż należy odróżnić „niedostatek" od „samodzielnego utrzymania się" (art. 133 § 1 k.r.o.). Pierwsza sytuacja ma miejsce wówczas, gdy dana osoba ma trudności z utrzymaniem się na minimalnym poziomie. W drugim przypadku poziom życia dziecka powinien być zbliżony do poziomu życia rodziców (tzw. zasada równej stopy życiowej).

Tak rozumiane pojęcie niedostatku nie przystaje, w ocenie Sądu, do sytuacji majątkowej powodów. Wskazać należy, iż występując z roszczeniem alimentacyjnym nie spełniają oni bowiem podstawowej przesłanki uprawniającej do świadczenia alimentacyjnego od zstępnych, a mianowicie „pozostawania w niedostatku”. Istotnym jest również wskazanie, iż choć każdemu z powodów przysługuje odrębne formalnoprawnie roszczenie, to jednakże ich sytuację materialną Sąd oceniał biorąc pod uwagę łączący ich związek małżeński, w tym w szczególności funkcjonującą mieczy nimi wspólność gospodarczą. Powyższe wymaga podkreślenia z uwagi na dalece zróżnicowany zakres dochodów W. S. i H. S.. Podkreślić również należy, iż obowiązek wykazania zasadności powództwa,
a zatem zaistnienia stanu niedostatku po stronie uprawnionych oraz możliwości zarobkowych zobowiązanego spoczywał na stronie powodowej, zgodnie z treścią art. 6 k.c.

Ze zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego wynika zaś, iż comiesięcznie powodowie dysponuje kwotą około 3.000 złotych, w tym emeryturą powoda w kwocie 1.993 złotych, dodatkiem pielęgnacyjnym w kwocie 300 złotych oraz emeryturą powódki w kwocie 650 złotych. Świadczenia te począwszy od dnia złożenia pozwu kształtowały się na zbliżonym poziomie. W okresie od grudnia 2013 roku do października 2014 roku dochód powodów uzupełniony był nadto o wynagrodzenie W. S. z tytułu zatrudnienia w kwocie 700-800 złotych miesięcznie. Po stronie wydatków powodowie ponoszą je głównie w związku z utrzymaniem mieszkania oraz zakupem lekarstw. W pierwszym przypadku (przyjmując wydatki w okresie miesięcznym i w ich udziale obciążającym wyłącznie powodów) są to kwoty 150 złotych miesięcznie tytułem opłat za energię elektryczną, po 30 złotych miesięcznie tytułem opłat za wodę i gaz, 12 złotych miesięcznie tytułem opłat wywóz śmieci, około 100 złotych miesięcznie za wywóz nieczystości, oraz 20 złotych w skali miesiąca tytułem podatku od nieruchomości. Łącznie jest to kwota około 450 złotych miesięcznie. Ponadto powodowie w sezonie zimowym dokonują nabycia węgla, na ten cel przeznaczają kwotę średnio 350 złotych miesięcznie (poprzez spłatę zaciągniętego na ten cel kredytu). Na leki powodowie przeznaczają kwotę około 950 złotych miesięcznie. Łącznie zatem wydatki powodów w powyższym zakresie wynoszą około 1.750 złotych miesięcznie. Ustalając jak powyżej Sąd przyjął twierdzenia powodów za wiarygodne, w części bowiem dotyczącej wydatków mieszkaniowych znalazły one odzwierciedlenie w przedłożonych w toku postępowania dokumentach (faktury, rachunki), w zakresie wydatków na leki także w zaświadczeniu lekarskim obejmującym niezbędne powodom medykamenty. Jedynym wyjątkiem pozostawała kwota opłat za wywóz nieczystości, w tym zakresie twierdzenia powódki, iż jest to kwota 400 złotych miesięcznie, stały w sprzeczności z przedłożonymi rachunkami (k. 13). Wskazana powyżej kwota wydatków odpowiada przy tym zasadniczo tej wskazanej przez powodów w przedłożonym do akt na wstępie sprawy oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania (k. 29).

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż - choć z pewnością sytuacja majątkowa powodów z biegiem lat uległa pogorszeniu i nie należy do najlepszych - to jednakże po odliczeniu wskazanych wydatków pozostaje im co miesięcznie co najmniej kwota 1.250 złotych z przeznaczeniem na wyżywienie oraz zakup odzieży i w ocenie Sądu jest to kwota z pewnością mogącą również i te potrzeby zaspokoić. Co zaś się tyczy potencjalnych wydatków na opiekę dla powoda Sąd stanął na stanowisku, iż opieka ta jest – w koniecznym zakresie – udzielna aktualnie przez powódkę. Wynika to wprost z zeznań powódki, w związku z tą okolicznością występowała ona w 2013 roku o świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia. Sama powódka także wskazała, iż stan zdrowia powoda pod kątem jego samodzielności, a zatem i zakresu koniecznej pomocy uległ poprawie
w stosunku do 2012 oraz także 2013 roku. W 2014 roku, mimo odmiennych twierdzeń zawartych w pozwie, była w stanie także podjąć zatrudnienie bez szkody dla sytuacji męża. Dodać należy, iż w celu częściowego pokrycia wydatków związanych z koniecznością zapewnienia opieki powodowi przyznano mu zasiłek pielęgnacyjny.

W zakresie sytuacji majątkowej powodów zauważyć również należy, iż w stosunkowo niedawnej przeszłości powódka osiągała dodatkowe dochody
z tytułu zatrudnienia, nadto - na co słusznie wskazuje pozwana – Sąd nie może pominąć kwestii dokonanych przez powódkę darowizn. O czym już była mowa powyżej zaspokojenie potrzeb każdego człowieka powinno przede wszystkim nastąpić z jego własnych środków, dotyczy to dochodów z pracy, emerytury ale także i posiadanego majątku. W niniejszej sprawie dotyczy to lokalu mieszkalnego, który do 2012 roku był wynajmowany przez powódkę. Lokal ten został w 2013 roku darowany przez W. S. małoletnim wnukom. Zasadności tej decyzji Sąd nie ocenia, jest to bowiem prawo powódki, tym niemniej dla potrzeb niniejszej sprawy tego rodzaju rozporządzenie majątkiem bierze pod uwagę oceniając możliwości majątkowe uprawnionych i ich możliwość utrzymania we własnym zakresie. Nie może bowiem powódka wyzbywając się majątku (także gruntów rolnych) oczekiwać następnie pomocy finansowej od pozwanej twierdząc, iż pozostaje w niedostatku. Generalnie wskazać należy, iż problemy finansowe powodów i wynikające z tego opóźnienia w płatnościach, zaciągane pożyczki, wynikły z faktu toczącego się przeciwko nim postępowania egzekucyjnego i dokonanego zajęcia świadczenia emerytalnego powoda do kwoty około 450 złotych miesięcznie. Sytuacja ta wpłynęła niewątpliwie niekorzystnie na sytuację majątkową powodów. Podkreślić należy jednakże, iż zajęcie to wynikało z nieuregulowanego zobowiązania na rzecz pozwanej, powstałego wskutek niezasadnego powództwa o odwołanie darowizny. Niezasadnym byłoby zatem uwzględnienie potrącenia dla oceny sytuacji majątkowej powodów albowiem ostatecznie to pozwana - uiszczając alimenty na ich rzecz - dokonywałaby de facto spłaty własnej wierzytelności. Sąd miał na uwadze, iż zajęciu podlegało w 2015 roku także i świadczenie emerytalne powódki, w kwocie 189 złotych miesięcznie. Jednakże i w tym zakresie Sąd nie znalazł podstaw do przyjęcia, iż jest to spłata „długu pozwanej i jej męża”, jak twierdziła w toku postępowania powódka. Zajęcie to dotyczy bowiem podatku od nieruchomości obciążającego W. S.. Opłaty z tego tytułu Sąd wlicza w koszty utrzymania powodów. Strona powodowa nie wykazała zaś by faktycznie było to zobowiązanie osoby trzeciej, na tę okoliczność nie naprowadziła jakiegokolwiek dowodu. Pozwana zaś w toku postępowania konsekwentnie wskazywała, iż podatek w części ją obciążającej na bieżąco reguluje.

Trafnie akcentowała także strona pozwana wydatki ponoszone przez powodów a przeczące niedostatkowi, takie jak zakup nowego telewizora za kwotę 1.649 złotych, wymianę drzwi, ponoszenie opłat notarialnych w kwocie około 1.000 złotych. W tym ostatnim zakresie Sąd oparł się bowiem o jednoznaczne zapisy dokumentów, nie zaś odmienne twierdzenia powódki. Z drugiej strony Sąd jako niewykazane przyjął twierdzenia pozwanej, iż powodowie czerpią dodatkowe dochody z dzierżawy nieruchomości na rzecz firmy (...). Twierdzenia te pozostały bowiem gołosłowne. Ostatecznie wskazać należy, iż powodowie posiadali pozytywną ocenę ich zdolności kredytowej albowiem uzyskali chociażby kredyt w kwocie 10.000 złotych w 2013 roku, następnie kolejny w 2014 roku na kwotę 3.200 złotych. To zaś przy istniejącym stanie niedostatku, a zatem brakiem środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb, z pewnością nie byłoby możliwie.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o przedłożone w toku postępowania dokumenty w postaci faktur, rachunków, zaświadczeń, decyzji, oraz zapisy na płytach CD, nie były one bowiem kwestionowane przez żadną ze stron. Sąd oparł się także o dowód z przesłuchania stron, w tym zakresie zasadniczo powódki oraz pozwanej, ocenionych jak powyżej, H. S. zaś nie dysponował tak szczegółową wiedzą w zakresie kosztów utrzymania ponoszonych przez powodów. Sąd oparł się także uzupełniająco o dowód z zeznań świadków, tym niemniej ich wiedza w zakresie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy była ograniczona. Sąd oddalił z kolei wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego (po ostatecznym jego sprecyzowaniu w zakresie dotyczącym osoby powoda) albowiem uprzednio zgromadzony materiał dowody sprawy dostarczył wiadomości w przedmiocie tezy powołanej na k. 326. I tak w zakresie zdolności powoda do samodzielnej egzystencji i konieczności opieki funkcjonuje orzeczenie ZUS (k. 7), w zakresie koniecznych powodowi leków zaświadczenie lekarza rodzinnego (k. 460). Sąd oddalił nadto wnioski dowodowe w postaci umowy darowizny z dnia 04 listopada 2005 roku, aktu notarialnego o odwołaniu testamentu, dokumentów na kartach 271-280 oraz wniosek o przeprowadzenie dowodu z materiałów Telewizji (...) S.A. albowiem czy to czasowo czy też przedmiotowo pozostawały bez wpływu na rozstrzygniecie niniejszej sprawy.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 7 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zasadzając od powodów, jako przegrywających postępowanie, na rzecz pozwanej kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Na podstawie § 2 ust. 3 w zw. z § 6 pkt 5 oraz w zw. z § 19 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie adwokatowi J. L. kwotę 2.400 złotych tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu.

Sygn. akt VIII RC 519/13 21 marca 2016 roku

Zarządzenia:

1.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powodów,

2.  akta przedłożyć z apelacją lub za 21 dni.