Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący SSO. Anna Łaszczych (spr.)

Sędziowie SSO. Magdalena Dąbrowska

SSO. Marek Konrad

Protokolant: Marlena Achcińska

Przy udziale oskarżycieli subsydiarnych M. Ł., R. M. i K. P.

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2013 r.

sprawy W. K. i R. O.

oskarżonych z art. 158 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Przasnyszu

z dnia 9 lutego 2012 r. sygn. akt. II K 1082/10

o r z e k a :

I uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Przasnyszu do ponownego rozpoznania

Sygn. akt II Ka 231/13

UZASADNIENIE

W. K. i R. O. zostali oskarżeni o to, że :

w dniu 1 sierpnia 2008 roku, w miejscowości B., g. (...), z innym ustalonym sprawcą, działając wspólnie i w porozumieniu, pobili M. Ł., R. M. K. P. w ten sposób, że bili ich rękami i kopali po całym ciele, czym narazili ich na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w art. 156§1 kk lub art. 157§1 kk

to jest o czyn z art. 158 § 1 kk

Sąd Rejonowy w Przasnyszu wyrokiem z dnia 9 lutego 2012 roku w sprawie II K 1082/10:

- W. K. i R. O. uznał za winnych popełnienia zarzucanego im czynu, wypełniającego dyspozycję art. 158§1 kk i na podstawie tego przepisu skazał każdego z nich na 5 (pięć) miesięcy pozbawienia wolności przy czym na podstawie art. 69 §1 kk w zw. z art. 70§1 kk wykonanie tych kar warunkowo zawiesił na okres próby 2 (dwóch) lat;

- na podstawie art. 46 § 2 kk zasądził od każdego z oskarżonych nawiązki w kwotach po 2000 ( dwa tysiące) złotych na rzecz każdego z pokrzywdzonych, tj. M. Ł., R. M. i K. P.;

- zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłat sądowych;

- zasądził od każdego z oskarżonych kwoty po 1000 (jeden tysiąc) złotych na rzecz każdego z pokrzywdzonych - oskarżycieli subsydiarnych, tj. M. Ł., R. M. i K. P..

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonych.

Na podstawie art. 425§1 i 2 kpk oraz art. 444 kpk zaskarżył on wyrok w całości na korzyść obu oskarżonych.

Obrońca oskarżonych na podstawie art. 438 pkt 2 i 4 kpk wyrokowi zarzucił:

1)  naruszenie przepisów prawa procesowego polegające na błędnym przyjęciu wbrew zgromadzonemu w sprawie materiałowi dowodowemu, jedynie na podstawie zeznań pokrzywdzonych i osób im bliskich, że oskarżeni W. K. i R. O. dopuścili się zarzucanego im aktem oskarżenia czynu

2)  naruszenie przepisów prawa procesowego to jest art. 4,7 i 410 kpk poprzez nieuwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść obu oskarżonych oraz dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny i wybiórczy, nie uwzględniający wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oraz art. 5§2 kpk przez nieuwzględnienie zasady domniemania niewinności i w konsekwencji nie dających się usunąć wątpliwości rozstrzygnąć na korzyść oskarżonych.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonych wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanego im aktem oskarżenia czynu. Na rozprawie apelacyjnej obrońca złożył alternatywny wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonych W. K. i R. O. jest o tyle zasadna, że skutkowała uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Trafnie podnosi w apelacji obrońca zarzut obrazy przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 4, art. 7 i art. 410 kpk. W niniejszej sprawie przedstawione są dwie wersje zdarzenia przez uczestników postępowania, które zasadniczo różnią się między sobą, w szczególności co do początku zajścia i jego przebiegu. Uchylając wyrok wydany przez Sąd I instancji w dniu 2 kwietnia 2010 roku i przekazując sprawę do ponownego rozpoznania Sąd Okręgowy zawarł wytyczne w uzasadnieniu wyroku z dnia 16 listopada 2010 roku. Sąd Odwoławczy stwierdził, iż Sąd Rejonowy winien dokładnie przeprowadzić postępowanie dowodowe, wnikliwie przesłuchać oskarżonych, jeśli nie skorzystają z prawa do odmowy składania wyjaśnień oraz świadków, w szczególności pokrzywdzonych i osób im bliskich na okoliczności zdarzenia i początkowej jego fazy. Sąd powinien dokonać wszechstronnej oceny dowodów zgodnie z zasadami określonymi w art. 7 kpk. Sąd Okręgowy podkreślił, że początek zdarzenia ma bardzo duży wpływ na ocenę społecznej szkodliwości czynu, na kwalifikację prawną czynu odpowiadającą stanowi faktycznemu, na sam wymiar kary, bądź zastosowanie innych możliwych instytucji kodeksu karnego (k. 179). Zgodnie z art. 442 § 3 kpk zapatrywania prawne i wskazania sądu odwoławczego co do dalszego postępowania są wiążące dla sądu, któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania.

W pełni podzielić należy stanowisko obrońcy oskarżonych zawarte w apelacji, że Sąd Rejonowy zlekceważył zalecenia Sądu Okręgowego. Analiza akt sprawy pozwala na wysnucie wniosku, że rozpoznając sprawę po raz drugi Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe pobieżnie, ograniczając się do odczytania wyjaśnień oskarżonych, którzy skorzystali z prawa do odmowy składania wyjaśnień, lakonicznego przesłuchania pokrzywdzonych M. Ł., R. M. i K. P. oraz pozostałych świadków, odczytując niektóre z wcześniejszych zeznań złożonych przed Sądem lub w postępowaniu przygotowawczym. Sąd w ogóle nie zajął się wyjaśnieniem sprzeczności występujących w zeznaniach przesłuchanych świadków. Sąd uznał za wiarygodne zeznania pokrzywdzonych i świadków dla nich bliskich, a odmówił wiary wyjaśnieniom oskarżonych i ograniczył się do ogólnikowych twierdzeń odnośnie oceny tych dowodów. W uzasadnieniu brak jest analizy wyjaśnień oskarżonych, zeznań pokrzywdzonych i pozostałych dowodów. Uwadze Sądu uszła okoliczność, iż pokrzywdzeni w czasie zdarzenia znajdowali się w znacznym stanie nietrzeźwości, a powód zdarzenia został podany przez pokrzywdzonego K. P. dopiero po upływie ponad 3 lat od jego zaistnienia. Sąd Rejonowy bezkrytycznie uznał, że możliwość pomyłki oskarżonych, co do tożsamości pokrzywdzonych zasugerowana przez K. P. jest wysoce prawdopodobna i czyni tę wersję zdarzenia bardzo logiczną. Rozważania Sądu I instancji odnośnie przyczyny zdarzenia wskazywanej przez oskarzonych od początku, którzy wracali samochodami z pracy i bez powodu zostali zatrzymani na drodze przez pokrzywdzonych są dowolne i sprzeczne z doświadczeniem życiowym. Ocena dowodów przeprowadzonych w sprawie dokonana przez Sąd Rejonowy jest jednostronna, dowolna i nie odpowiada wymogom art. 7 kpk. Sąd uchybił także zasadzie obiektywizmu wyrażonej w art. 4 kpk, który to przepis stanowi, że organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego.

Sąd Okręgowy w pełni podzielił pogląd obrońcy, iż Sąd dopuścił się obrazy przepisu art. 410 kpk. Zgodnie z tym przepisem podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Z wcześniejszych wywodów Sądu Okręgowego wynika jednoznacznie, że Sąd Rejonowy za podstawę wyroku przyjął tylko część okoliczności i to wyłącznie niekorzystnych dla oskarżonych W. K. i R. O.. Podnieść należy, że oskarżeni wprawdzie odmówili składania wyjaśnień, ale z protokołu rozprawy nie wynika, że odmówili także odpowiedzi na pytania.

Niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji wskazać należy istotne uchybienie, którego dopuścił się Sąd Rejonowy przy sporządzaniu uzasadnienia wyroku. Uzasadnienie wyroku nie tylko nie odpowiada rygorom określonym w art. 424 kpk, ale zostało sporządzone z rażącym i nie mającym żadnego usprawiedliwienia oraz racjonalnego wytłumaczenia przekroczeniem terminu wynikającego z art. 423 § 1 kpk. Uzasadnienie wyroku zostało bowiem sporządzone po upływie 16 miesięcy.

Reasumując. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy obowiązkiem Sądu jest dokładne przeprowadzenie postępowania dowodowego, wyjaśnienie występujących w sprawie sprzeczności i wątpliwości, wnikliwa analiza wszystkich zebranych dowodów i ich ocena w pełni odpowiadająca wymogom określonym w art. 7 kpk. Aktualne pozostają zalecenia Sądu Okręgowego zawarte w uzasadnieniu wcześniejszego wyroku. Dopiero wtedy możliwe będzie wydane prawidłowego rozstrzygnięcia w sprawie.

Z tych względów z mocy art. 437 § 2 kpk Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.