Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lutego 2016 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Czerwińska

Protokolant: Anna Królikowska

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2016 roku w Zgierzu

na rozprawie

sprawy z powództwa P. S.

przeciwko małoletniemu B. S. reprezentowanemu przez przedstawicielkę ustawową I. P.

o obniżenie alimentów

1/ oddala powództwo;

2/ przyznaje adw. A. G. Kancelaria Adwokacka (...) ul. (...) lok. 90 kwotę 738 / siedemset trzydzieści osiem / złotych w tym należny podatek VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, którą nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Zgierzu.

Sygn. akt III RC 175/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 kwietnia 2015 r. P. S. domagał się obniżenia alimentów zasądzonych na rzecz jego małoletniego syna B. S., reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową I. P., z kwoty po 350 złotych miesięcznie do kwoty po 150 złotych miesięcznie. W uzasadnieniu podał, że uzyskuje obecnie dochody w kwocie 1.237,20 złotych miesięcznie, posiada na utrzymaniu dwójkę małoletnich dzieci z innego związku oraz spodziewa się w niedługim czasie narodzenia kolejnego dziecka, a standard życia jego rodziny jest niski (pozew k. 2-5)

W odpowiedzi na pozew I. P., przedstawicielka ustawowa małoletniego pozwanego, wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu podała, że obecna kwota alimentów obciążająca powoda jest niewielka w stosunku do kosztów utrzymania małoletniego pozwanego, a ponadto powód nie interesuje się synem, nie odwiedza go i całym ciężarem opieki nad małoletnim obciąża matkę (odpowiedź na pozew k. 14-15).

W toku postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie (protokoły rozpraw k. 33, k. 43, k. 44v-45).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni pozwany B. S. jest synem powoda P. S. oraz I. P. (okoliczność bezsporna).

Wyrokiem z dnia 13 lutego 2009 r., wydanym w sprawie III RC 547/08, Sąd Rejonowy w Zgierzu podwyższył alimenty zasądzone od P. S. przez Sąd Rejonowy w Zgierzu w dniu 1 lutego 2007 r., w sprawie III RC 442/06, na rzecz małoletniego B. S. z kwoty po 200 złotych miesięcznie do kwoty po 350 złotych miesięcznie, płatne do rąk matki dziecka (wyrok k. 15 akt III RC 547/08 w załączeniu).

W dacie wydania tego orzeczenia P. S. miał 27 lat. Był zatrudniony w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. i z tego tytułu uzyskiwał wynagrodzenie w kwocie 1.668,56 złotych miesięcznie netto. Pozostawał w związku małżeńskim z A. S., która była zatrudniona w tej samej firmie i uzyskiwała wynagrodzenie w kwocie 936,87 złotych miesięcznie netto. Powód nie utrzymywał wówczas żadnych kontaktów z synem (zaświadczenia k. 7-8 akt III RC 547/08 w załączeniu, zeznania przedstawicielki ustawowej k. 13-14 akt III RC 547/08 w załączeniu).

Małoletni B. S. miał wówczas 3 lata. Koszty jego utrzymania wynosiły 350 złotych miesięcznie (zeznania przedstawicielki ustawowej k. 13-14 akt III RC 547/08 w załączeniu).

Matka dziecka I. P. liczyła natomiast 21 lat, nie była nigdzie zatrudniona, nie pobierała żadnej nauki i zajmowała się opieką nad synem. Była również zarejestrowana jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w Z. i nie posiadała prawa do zasiłku. Otrzymywała jednak świadczenia socjalne z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Z. w kwocie 400 złotych miesięcznie. Matka małoletniego zamieszkiwała wraz z synem, swoją matką oraz czwórką rodzeństwa w mieszkaniu komunalnym o powierzchni 38 m ², składającym się z dwóch pokoi i kuchni (zaświadczenie k. 128 akt III RC 547/08 w załączeniu, zeznania przedstawicielki ustawowej k. 13-14 akt III RC 547/08 w załączeniu).

Aktualnie powód P. S. ma 34 lata. Od 1 marca 2013 roku jest zatrudniony w firmie (...) Usługi Budowlane (...) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku pracownika ogólnobudowlanego. Z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości minimalnego ustawowego wynagrodzenia za pracę. Powód zajmuje się wykańczaniem mieszkań, pracę świadczy na terenie całego kraju. Podczas wyjazdów służbowych koszty jego noclegu pokrywa pracodawca, natomiast żywność musi zapewnić sobie we własnym zakresie. Przed podjęciem tego zatrudnienia powód pracował za granicą, między innymi w Holandii przy zbiorze truskawek. Otrzymywał wówczas wynagrodzenie w kwocie 4.000 złotych miesięcznie. Do 2012 roku był natomiast zatrudniony w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. (zaświadczenie o dochodach k. 42, zeznania powoda k. 43v-44, pismo z zakładu pracy k. 48, zaświadczenie o dochodach k. 50).

Powód poza małoletnim pozwanym posiada również trójkę małoletnich dzieci ze związku małżeńskiego z A. S.: 7-letnią N. S., 4-letnią M. S. oraz niespełna rocznego F. S.. Dzieci nie mają problemów zdrowotnych, nie licząc przeziębień czy ospy. Małżonkowie zamieszkują wraz z rodzicami żony powoda i uczestniczą w połowie kosztów utrzymania domu. W okresie letnim jest to kwota 500 złotych miesięcznie, w okresie zimowym dochodzi jeszcze kwota 1.800 złotych na zakup 2 ton węgla oraz kwota 1.100 złotych na zakup drewna (zeznania powoda k. 43-44).

Żona powoda jest zatrudniona w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. na stanowisku magazyniera pakowacza. Obecnie przebywa na urlopie macierzyńskim i otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości 900 złotych miesięcznie. Ponadto od listopada 2015 roku otrzymuje świadczenia rodzinne z Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w L.. W styczniu bieżącego roku wspomniane świadczenia obejmowały zasiłek rodzinny w wysokości 296 złotych oraz dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej w wysokości 90 złotych. A. S. po zakończeniu urlopu macierzyńskiego nie zamierza podjąć pracy i planuje korzystać ze świadczeń socjalnych (zaświadczenie o dochodach k. 37, zaświadczenie z (...) k. 38, zeznania powoda k. 43v i k. 44v).

Małoletni pozwany ma obecnie 10 lat i uczęszcza do trzeciej klasy szkoły podstawowej (zeznania przedstawicielki ustawowej k. 33).

Koszty jego wyżywienia wynoszą 300 złotych miesięcznie i obejmują opłaty za obiady spożywane w szkole w zmiennej wysokości. W maju 2015 roku matka wykupiła małoletniemu 15 obiadów za kwotę 45 złotych, natomiast w czerwcu tego samego roku 20 obiadów za kwotę 60 złotych (k. 23 zaświadczenie ze szkoły, zeznania przedstawicielki ustawowej k. 33 i k. 44).

Na początku bieżącego roku szkolnego na rzecz pozwanego zostały zakupione podręczniki do szkoły za kwotę 373 złotych oraz przybory szkolne za kwotę 100 złotych. Składka na ubezpieczenie małoletniego wynosi 43 złotych rocznie, opłata za szkolną świetlicę 10 złotych rocznie, opłata na komitet rodzicielski 30 złotych rocznie, natomiast składki klasowe 15 złotych miesięcznie. Pozwany uczestniczy w wycieczkach szkolnych oraz klasowych wyjazdach do kina, teatru czy sali zabaw (opinia wychowawcy k. 22, zeznania przedstawicielki ustawowej k. 33).

Zakup odzieży dla małoletniego wiąże się z wydatkiem 400 złotych kwartalnie, natomiast na zakup środków higienicznych wydatkowana jest kwota 20 złotych miesięcznie (zeznania przedstawicielki ustawowej k. 33)

Pozwany uczęszcza na basen co wiąże się z opłatą 14,50 złotych miesięcznie. Poza tym nie uczęszcza na żadne dodatkowe, płatne zajęcia (zeznania przedstawicielki ustawowej k. 33-33v).

Na zakup biletu miesięcznego uprawniającego do korzystania przez małoletniego z usług komunikacji miejskiej wydatkowana jest kwota 40 złotych miesięcznie (zeznania przedstawicielki ustawowej k. 44).

W maju bieżącego roku pozwany będzie miał komunię, co wiąże się z dodatkowymi wydatkami, w tym na zakup stosowanego ubioru (zeznania przedstawicielki ustawowej k. 44).

Małoletni jest dzieckiem zdrowym i nie przyjmuje na stałe żadnych lekarstw (zeznania przedstawicielki ustawowej k. 33-33v i k. 44v).

Przedstawicielka ustawowa pozwanego I. P. od 1 stycznia 2016 roku jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w Z. jako osoba bezrobotna. Otrzymała prawo do zasiłku za okres od dnia 30 grudnia 2015 r. do dnia 26 czerwca 2016 r. w wysokości 664,90 złotych miesięcznie w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku oraz 522,10 złotych miesięcznie w kolejnych dniach posiadania prawa do zasiłku. W okresie od 1 października 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku była zatrudniona w firmie (...) na stanowisku pracownika produkcyjnego na podstawie umowy o pracę na zastępstwo. Uzyskiwała wówczas wynagrodzenie w kwocie 1.750 złotych brutto miesięcznie. Umowa o pracę uległa rozwiązaniu przez pracodawcę za dwutygodniowym wypowiedzeniem (zaświadczenie k. 21, zeznania przedstawicielki ustawowej k. 33 i k. 44, decyzja k. 40).

Matka pozwanego zamieszkuje w wynajmowanym mieszkaniu. wraz z małoletnim B., ze swoim obecnym partnerem R. C., z 5-letnią córką O. oraz z ojcem partnera. Miesięczne koszty utrzymania lokalu obejmują opłatę za energię elektryczną w kwocie 250 złotych, opłatę za internet w kwocie 120 złotych, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w kwocie 80 złotych, koszty wymiany butli z gazem w kwocie 40 złotych oraz opłatę za wodę. Matka pozwanego wraz z partnerem uiszczają połowę wspomnianych opłat oraz połowę czynszu za wynajem (zeznania przedstawicielki ustawowej k. 33 i k. 44).

(...) I. P. jest ojcem jej małoletniej córki O.. Obecnie świadczy pracę na stanowisku kierowcy w hurtowni drobiu. W maju 2015 r. uzyskiwał z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 1.500 złotych miesięcznie netto (oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania k. 19, zeznania przedstawicielki ustawowej k. 44-44v).

Matka pozwanego otrzymuje obecnie zasiłki rodzinne z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Z. w wysokości 117 złotych miesięcznie na rzecz syna oraz w wysokości 89 złotych miesięcznie na rzecz córki. Ponadto przyznano jej jednorazowy dodatek do zasiłku rodzinnego w kwocie 100 złotych z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przez małoletniego we wrześniu 2016 r. (decyzja k. 39).

Powód ostatni raz widział małoletniego pozwanego kilka lat temu. Nie wyraża chęci utrzymywania kontaktów z synem. Miejsce zamieszkania stron dzieli duża odległość (zeznania przedstawicielki ustawowej k. 33v i k. 44, zeznania powoda k. 43v ).

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną żądania powoda P. S. stanowi art. 138 kro. Stosownie do treści tego przepisu każda ze stron może żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego na skutek zmiany stosunków. Przez zmianę stosunków rozumie się zwłaszcza zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie albo ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zwiększenie albo zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Ustalenie zmiany stosunków następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami poprzednio istniejącymi.

Zakres należnych alimentów wyznacza natomiast przepis art. 135 §1 kro, który uzależnia ich wysokość od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, iż powód w tym samym zakresie co dotychczas powinien partycypować w kosztach utrzymania syna.

Nie budzi wątpliwości Sądu, iż od czasu poprzedniego rozstrzygnięcia regulującego obowiązek alimentacyjny P. S. zaszły istotne zmiany zarówno w życiu powoda jak i małoletniego pozwanego.

Przede wszystkim w tym okresie powód został ojcem trójki dzieci co powoduje po jego stronie stosowne wydatki. Sama ta okoliczność nie oznacza jednak, iż wysokość alimentów należnych od powoda małoletniemu pozwanemu powinna ulec zmniejszeniu. Istotna jest bowiem okoliczność, że od 2009 roku znacząco zwiększyły się koszty związane z zaspokajaniem usprawiedliwionych potrzeb małoletniego B. S.. W dacie wydania poprzedniego orzeczenia pozwany był trzyletnim dzieckiem i koszty jego utrzymania nie przekraczały kwoty 350 złotych miesięcznie. Obecnie są mniej więcej dwukrotnie wyższe. W ocenie Sądu bieżący przeciętny miesięczny koszt utrzymania syna powoda, bez kosztów utrzymania mieszkania, sięga sumy co najmniej 700 złotych miesięcznie. Składają się na nią przede wszystkim wydatki związane z wyżywieniem, zakupem odzieży, środków chemicznych i kosmetycznych oraz wydatki związane z nauką. W przypadku wliczenia do tych wydatków również 1/5 opłat za użytkowany lokal mieszkalny, koszty te wzrastają do sumy około 800 złotych miesięcznie.

Należy również pamiętać, że zgodnie z treścią art. 135 §2 kro wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie i wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Jak wynika z niespornych zeznań stron powód od kilku lat nie utrzymuje żadnych kontaktów z synem i w żaden sposób nie uczestniczy w jego wychowaniu. Cały ciężar codziennej pieczy nad pozwanym spoczywa na jego matce, która dodatkowo ponosi koszty utrzymania syna w pieniądzu. Obniżenie świadczeń alimentacyjnych należnych od powoda doprowadziłoby zatem do nadmiernego obciążenia matki pozwanego co byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie bez znaczenia jest także okoliczność, że również I. P. została rodzicem kolejnego dziecka.

Odnosząc się natomiast do możliwości zarobkowej i majątkowej powoda to stwierdzić należy, że z pewnością nie są one mniejsze niż 7 lat temu. Wprawdzie z załączonych do akt dokumentów wynika, iż powód uzyskuje o kilkaset złotych niższe dochody niż w 2009 roku, jednakże możliwości zarobkowe i majątkowe nie muszą być utożsamiane z faktycznie uzyskiwanymi zarobkami. Sąd Najwyższy wskazał, iż przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe” należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych (uzasadnienie uchwały pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42). Zwrócić należy uwagę, że powód jest osobą zdrową i stosunkowo młodą a jednocześnie posiadającą przy tym długoletnie doświadczenie zawodowe. Pomimo tego podjął jednak zatrudnienie za które jest wynagradzany analogicznie jak osoby nieposiadające doświadczenia zawodowego i nie dysponujące żadnymi kwalifikacjami. Nie można zatem uznać, że w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe i majątkowe. Mając na utrzymaniu czwórkę dzieci powód powinien podjąć wszelkie starania ku temu, żeby zacząć uzyskiwać wyższe dochody niż w chwili obecnej. Tym bardziej, że obecna kwota alimentów zasądzonych na rzecz małoletniego pozwanego nie stanowi nawet połowy wydatków związanych z utrzymaniem i wychowaniem dziecka.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo orzekając jak w punkcie pierwszym wyroku.

Na podstawie § 2, § 19 oraz § 7 ust. 1 pkt. 11 w związku z § 7 ust. 4 i w związku z § 6 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd orzekł o zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

.