Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 1 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Karol Paździoch

Protokolant: sekretarz sądowy Kamila Krawczyk

po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletnich A. O., J. O.

przeciwko T. O.

alimenty

I.  zasądza od pozwanego T. O. na rzecz małoletniej powódki A. O. alimenty w kwocie po 350 (trzysta pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatne z góry do dnia 15 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 5 stycznia 2016 roku, z prawem powołania się na płatności dokonane po tej dacie;

II.  zasądza od pozwanego T. O. na rzecz małoletniego powoda J. O. alimenty w kwocie po 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatne z góry do dnia 15 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 5 stycznia 2016 roku, z prawem powołania się na płatności dokonane po tej dacie;

III.  w pozostałej części powództwo oddala;

IV.  nakazuje pobrać od pozwanego T. O. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

V.  zasądza od pozwanego T. O. na rzecz małoletnich powodów A. O. i J. O. kwotę 1200 (tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

VI.  wyrokowi w pkt I i II nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 10/16

UZASADNIENIE

Małoletni J. O. oraz A. O., reprezentowani przez matkę B. A. i zastępowani przez pełnomocnika zawodowego w osobie radcy prawnego, zwrócili się o zasądzenie od pozwanego T. O. alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich, począwszy od grudnia 2015 r., płatnych z góry do dnia 15. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Nadto wnieśli o udzielenie zabezpieczenia roszczenia poprzez zasądzenie od pozwanego kwoty po 800 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż powodowie zamieszkują wraz z matką
w wynajmowanym mieszkaniu w S., pozwany zaś mieszka w innym miejscu. Przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów obecnie przebywa na urlopie macierzyńskim i otrzymuje zasiłek w wysokości ok. 1300 zł miesięcznie, zaś pozwany nie łoży na utrzymanie dzieci żadnych środków (k. 2-4).

Postanowieniem z dnia 12 stycznia 2016 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, z uwagi na niespełnienie w stopniu wystarczającym przesłanki uprawdopodobnienia roszczenia, oddalił zawarty w pozwie wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia (k. 8-9).

W dniu 15 marca 2016 r. strona powodowa ponownie zwróciła się o udzielenie zabezpieczenia poprzez zasądzenie od pozwanego, na czas trwania postępowania, alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów (k. 31-33).

Postanowieniem z dnia 29 marca 2016 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, wskutek zmiany okoliczności, uznał wniosek o zabezpieczenie roszczenia za częściowo zasadny i zobowiązał pozwanego T. O. do zapłaty na rzecz każdego z małoletnich powodów kwot po 350 zł miesięcznie, czyli łącznie 700 zł miesięcznie, począwszy od dnia 15 marca 2016 r. (k. 46-49).

W odpowiedzi na pozew pozwany T. O. wniósł o oddalenia powództwa w całości, jednocześnie przyznając, że spoczywa na nim obowiązek alimentacyjny wobec małoletnich powodów, lecz nie w kwotach żądanych przez ich matkę (k. 15-17), a w trakcie rozprawy uznał żądanie pozwu do kwoty 300 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów (k. 70).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni J. O., urodzony w dniu (...) i A. O., urodzona w dniu (...), są dziećmi pochodzącymi ze związku konkubenckiego T. O. i B. A.. Od połowy listopada 2015 r. rodzice małoletnich żyją w rozłączeniu, a dzieci pozostają przy matce. Dzieci są ogólnie zdrowe, małoletni J. choruje na atopowe zapalenie skóry.

Dowód:

1.  Odpis skrócony aktu urodzenia małoletniego J. O., k. 6;

2.  Odpis zupełny aktu urodzenia małoletniej A. O., k. 7,

3.  Zaświadczenie lekarskie, k. 63,

4.  Przesłuchanie B. A., k. 71-72.

B. A. ma 39 lat, posiada wykształcenie średnie bez wyuczonego zawodu. Pracuje na stanowisku referenta ds. dokumentacji i fakturowania w (...) -Logistyka Sp. z o.o. Zatrudniona jest na czas określony od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 30 czerwca 2019 r. Aktualnie pobiera zasiłek macierzyński w wysokości 1.500,21 zł brutto, tj. 1.271,88 zł netto miesięcznie. Na urlopie macierzyńskim będzie przebywała do 8 października 2016 r. Przed urlopem macierzyńskim otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 1.700 zł netto miesięcznie. Z jej wynagrodzenia komornik dokonuje potrąceń w kwocie 400 zł miesięcznie, a do spłaty zobowiązań pozostała jej tylko jeszcze jedna rata. Na mocy decyzji Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. B. A. miała przyznany od dnia 1 lutego 2016 r. do dnia 30 kwietnia 2016 r. zasiłek okresowy w kwocie 126,24 zł miesięcznie oraz, w tym samym okresie, świadczenie pieniężne na zakup posiłku lub żywności w ramach wieloletniego programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w kwocie 300 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  Zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia B. A., k. 34,

2.  Decyzja (...) o przyznaniu zasiłku okresowego, k. 59-60,

3.  Decyzja (...) o przyznaniu celowego świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności, k. 61-62,

4.  Przesłuchanie B. A., k. 71-72.

Małoletni powodowie zamieszkują wraz z matką w wynajmowanym lokalu mieszkalnym przy ul. (...) w S.. Czynsz w mieszkaniu wynosi 240 zł miesięcznie i obejmuje opłatę za wodę. Dodatkowo matka powodów płaci za telewizję kablową 110-114 zł miesięcznie, a za telefon komórkowy płaci 200 zł miesięcznie, przy czym usprawiedliwiony koszt użytkowania telefonu nie może przekraczać miesięcznie kwoty 50 zł. Od dnia 22 grudnia 2015 r. ma założone blokady kradzieżowe na jeden z telefonów, który użytkował pozwany. Stąd też obecnie za używanie telefonu ponosi opłatę w kwocie 162 zł miesięcznie. Za prąd płaci 270 zł za dwa miesiące tj. 135 zł na miesiąc. W mieszkaniu nie ma gazu. Koszty utrzymania mieszkania wynoszą ok. 500 zł na miesiąc tj. 166 zł miesięcznie na osobę w trzyosobowym gospodarstwie domowym.

Oprócz partycypacji w kosztach utrzymania mieszkania w kwocie 166 zł na miesiąc, do uzasadnionych kosztów utrzymania małoletniej A. O. należy zaliczyć także koszty wyżywienia 200 zł na miesiąc, zakup odzieży 150 zł na miesiąc, środki higieniczne 100 zł na miesiąc, leki 15 zł na miesiąc, bawialnia 30 zł na miesiąc. Łącznie uzasadnione koszty utrzymania małoletniej A. O. wynoszą ok. 660 zł na miesiąc.

Natomiast do uzasadnionych kosztów utrzymania małoletniego J. O., oprócz partycypacji w kosztach utrzymania mieszkania w kwocie 166 zł na miesiąc, zaliczyć należy także: zakup wyżywienia w kwocie 300 zł na miesiąc, zakup odzieży 150 zł na miesiąc, środki higieniczne 100 zł na miesiąc, leki 30 zł na miesiąc, fryzjer 25 zł na miesiąc, bawialnia 30 zł na miesiąc. Łącznie uzasadnione koszty utrzymania małoletniego J. wynoszą ok. 800 zł na miesiąc.

B. A. oprócz małoletnich powodów ma również pełnoletnią, ucząca się córkę, która mieszka ze swoim ojcem. Na córkę płaci alimenty w kwocie 450 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  Opłata za użytkowanie lokalu mieszkalnego, k 38,

2.  Polecenie przelewu opłaty za telewizję kablową, k. 39,

3.  Polecenie przelewu opłaty za telefon, k. 40,

4.  Pismo dotyczące założenia blokady na telefon komórkowy, k. 58,

5.  Kserokopie faktur za zakupy m.in. ubranek, zabawek i żywności, k. 19-24,

6.  Przesłuchanie B. A., k. 71-72.

T. O. ma ukończone 27 lat, legitymuje się wyższym wykształceniem,
z zawodu jest magistrem logistyki. Pozwany pracuje w (...) S.A. w S. za wynagrodzeniem zasadniczym 4.000 zł brutto miesięcznie. Ponadto otrzymuje premię
w wysokości ok. 835 zł brutto miesięcznie. Nie ma innych źródeł dochodów. Wynagrodzenie pozwanego zajęte jest przez Komornika sądowego, wysokość potrącenia wynosi ok. 1.760 zł miesięcznie. Zajęcie dotyczy niespłaconych kredytów konsumpcyjnych, zaciągniętych przez pozwanego w trakcie trwania związku konkubenckiego z B. A.. Ponadto pozwany spłaca kredyt zaciągnięty na zakup mieszkania. Do spłaty pozostało mu jeszcze ok. 110.000 zł. Miesięczna rata kredytu opiewa na kwotę 776 zł. T. O. mieszka
w dwupokojowym mieszkaniu o powierzchni 47 m ² sam z psem. Opłaca czynsz za mieszkanie w kwocie 200 zł na miesiąc, w tym jest opłata za wodę i wywóz odpadów, za prąd płaci 160 zł za dwa miesiące tj. 80 zł na miesiąc, za gaz 30 zł na miesiąc, na fundusz remontowy 20 zł na miesiąc. Nie posiada telewizji ani Internetu. Koszty utrzymania mieszkania wynoszą 330 zł na miesiąc. Pozwany nie zna kosztów ponoszonych na swoje wyżywienie. Od pół roku nie kupuje żadnych ubrań. Jest chory na nadciśnienie, jednak nie przyjmuje żadnych leków. Na kosmetyki i środki higieniczne wydaje 20 zł na miesiąc. Nie posiada samochodu, nie pali papierosów, nie pije alkoholu, nie deklaruje potrzeb kulturalnych. Pozwany nie przekazywał na utrzymanie powodów żadnych środków finansowych, kupował natomiast dzieciom m.in. żywność, ubrania oraz zabawki.

Pozwany T. O. stara się utrzymywać kontakty z dziećmi. Ostatni kontakt pozwanego z synem zakończył się interwencją policji.

Dowód:

1.  Zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia T. O., k. 18,

2.  Odcinek płacowy T. O. za lipiec 2015 r., k. 37,

3.  Faktury VAT za zakupy na rzecz małoletnich ubranek i zabawek, k. 21-22, 79-83, 86, 90-99,

4.  Zeznania T. O., k. 72-73.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Powództwo oparto o przepis art. 133 § 1 k.r.o., zgodnie z którym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zgodnie z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych rodziców względem dzieci każdorazowo wyznaczany jest przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego.

Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego to te, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych. Podkreśla się przy tym, że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, wyznacza natomiast treść art. 96 k.r.o., według którego rodzice zobowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa. Powyższe nie oznacza obowiązku rodziców zaspokajania wszelkich potrzeb ich małoletnich dzieci, lecz jedynie tych, które są niezbędne z punktu widzenia celu ich wychowania i przygotowania do pracy. W tym kontekście należy zauważyć, że rodzic, który w związku z utrzymaniem dziecka ponosi koszty znacznie przekraczające standardowe i niezbędne wydatki związane z utrzymaniem dziecka, nie może żądać od drugiego rodzica, w szczególności znajdującego się w trudnej sytuacji majątkowej, partycypacji w ogóle ponoszonych opłat, a jedynie w tej części, którą wyznacza dyspozycja art. 96 k.r.o.

Pozwany jest ojcem powodów, a zatem zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. zobligowany jest do łożenia na utrzymanie małoletnich, którzy nie posiadają majątku, ani źródeł dochodów,
a zatem nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Powyższa okoliczność nie była kwestionowana przez pozwanego.

Ustalając wysokość alimentów należnych od ojca na rzecz każdego z powodów, Sąd wziął pod uwagę zarówno usprawiedliwione koszty związane z utrzymaniem małoletnich, jak
i możliwości majątkowe i zarobkowe ich obojga rodziców.

Okoliczność, iż małoletni J. O. oraz A. O. aktualnie mieszkają z matką, jest niesporna.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, głównie z zeznań stron, usprawiedliwiony koszt miesięczny utrzymania małoletniego J. O. wynosi ok. 800 zł, a małoletniej A. O. ok. 660 zł miesięcznie. To zróżnicowanie nie może dziwić, zważywszy na fakt, iż A. O. jest o dwa i pół roku młodsza od J. O., a z zasad doświadczenia życiowego i zawodowego wynika, iż usprawiedliwione koszty utrzymania małoletnich dzieci wzrastają wraz z ich dorastaniem.

W ocenie Sądu, deklarowane przez matkę małoletnich koszty związane z zaspokojeniem potrzeb powodów są wygórowane i niektóre z nich nie mieszczą się w zakresie pojęcia „usprawiedliwionych potrzeb małoletnich”. W szczególności dotyczy to kosztów zakupu odzieży deklarowanych w kwotach 300-400 zł na miesiąc na rzecz A. O. i 500 zł na miesiąc na rzecz J. O. oraz kosztów ponoszonych na wyżywienie ww. małoletnich w kwotach po 400 zł miesięcznie na każde dziecko. Zważywszy na wiek małoletnich powodów, są one zbyt wygórowane. Deklarowane kwoty były kwestionowane przez pozwanego, jednocześnie nie zostały przez powodów w sposób nie budzący wątpliwości udowodnione. Ponadto za wygórowane należy uznać wydatki czynione przez matkę małoletnich powodów za użytkowanie telefonu komórkowego. W ocenie Sądu, wystarczająca na ten cel powinna być kwota 50 zł miesięcznie, a w pozostałej części wydatków na ten cel nie powinni partycypować małoletni powodowie. Należy także wskazać, iż strona powodowa nie udowodniła swoich twierdzeń o zaciągnięciu przez matkę dzieci pożyczki na remont i umeblowanie pokoju dziecięcego. W tym zakresie strona powodowa przedłożyła jedynie dokument w postaci harmonogramu spłat pożyczki (k. 35-36), w którym nie został wskazany pożyczkobiorca. Nie udowodniono także wysokości kosztów poniesionych na remont i umeblowanie pokoju dziecięcego, co uniemożliwiło porównanie ich wysokości z kwotą pożyczki. W konsekwencji Sąd nie uwzględnił wysokości rat pożyczki wśród usprawiedliwionych kosztów utrzymania dzieci. Nadto matka małoletnich powodów powinna być świadoma tego, iż roszczenia alimentacyjne małoletnich powodów są zbyt wygórowane, ponieważ sama płaci alimenty w kwocie 450 zł na rzecz swojej pełnoletniej córki z poprzedniego związku, a uzasadnione potrzeby małoletnich powodów, stosownie do ich wieku, są niewątpliwie zdecydowanie mniejsze.

W ocenie Sądu, sytuacja majątkowa i zarobkowa B. A. jest niewątpliwie niekorzystna. W chwili obecnej utrzymuje ona siebie i powodów z zasiłku macierzyńskiego oraz ze świadczeń (...). Wysokość dochodów B. A., jak i sposób ich dokumentowania nie były przez pozwanego kwestionowane.

Pozwany T. O. posiada wykształcenie wyższe ze specjalnością logistyki. Z racji świadczenia pracy ma stałe źródło dochodu. Zarabia 4.000 zł brutto miesięcznie, ponadto otrzymuje premię w wysokości ok. 835 zł brutto miesięcznie, a tym samym powinien uczestniczyć w kosztach utrzymania swoich dzieci na poziomie pozwalającym na zaspokajanie ich usprawiedliwionych potrzeb. Z tego obowiązku nie zwalnia pozwanego fakt, iż musi spłacać kredyty. Zaciągając kredyt lub inne zobowiązania pozwany powinien mieć na uwadze fakt, iż ma na swoim utrzymaniu małoletnich powodów. Obowiązek alimentacyjny ma zaś pierwszeństwo przed zobowiązaniami wobec banków i instytucji kredytowych.

Dokonując ustaleń co do zakresu partycypacji każdego z rodziców w kosztach utrzymania powodów, Sąd wziął pod uwagę możliwości majątkowe i zarobkowe każdego z rodziców i doszedł do przekonania, że ojciec dzieci powinien w większym stopniu niż ich matka przyczyniać się do utrzymania małoletnich.

Z tych też względów Sąd doszedł do przekonania, iż kwoty alimentów 350 zł na miesiąc na rzecz małoletniej A. O. i 450 zł na miesiąc na rzecz małoletniego J. O. są adekwatne do możliwości zarobkowych pozwanego, a równocześnie przewyższają połowę usprawiedliwionych kosztów utrzymania każdego z powodów.

Sąd dokonał oceny zgromadzonych dowodów w oparciu o przepis art. 233 § 1 k.p.c. Sąd nadał moc dowodową zgromadzonym w toku postępowania dokumentom, które nie były przez strony kwestionowane ani w większości nie budziły wątpliwości Sądu. Powyższe dowody pozwoliły na ocenę sytuacji majątkowej i zarobkowej rodziców małoletnich powodów oraz zakresu ich usprawiedliwionych potrzeb.

Tak ustalając, Sąd zasądził od pozwanego T. O. na rzecz małoletniej A. O. alimenty w kwocie po 350 zł miesięcznie i na rzecz małoletniego J. O. w kwocie po 450 zł miesięcznie, poczynając od dnia 5 stycznia 2016 roku, tj. od dnia wniesienia pozwu, albowiem strona powodowa nie wykazała, aby za okres od grudnia 2015 r. do dnia 4 stycznia 2016 r. pozostały jakieś niezaspokojone potrzeby powodów albo niewykonane zobowiązania zaciągnięte na ten cel.

W konsekwencji powyższego, w części nieuwzględnionej, powództwo należało oddalić jako wygórowane.

Stosownie do treści art. 113 ust. 1 u.k.s.c., kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Zasadne jest, zdaniem Sądu, obciążenie pozwanego obowiązkiem zapłaty nieuiszczonych przez stronę powodową kosztów sądowych, które stanowią 5 % dwunastokrotności alimentów zasądzonych od niego na rzecz obojga powodów, tj. w kwocie 480 zł. Zgodnie bowiem z art. 22 k.p.c. w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a stosownie do treści art. 13 ust. 1 u.k.s.c., opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne dla celowego dochodzenia prac i celowej obrony (koszty procesu). Niniejszą sprawę każda ze stron wygrała i równocześnie przegrała w 50 %, jednakże jedynie po stronie powodowej powstały koszty związane z udziałem zawodowego pełnomocnika, którego wynagrodzenie, ustalone na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, wynosiło kwotę 2.400 zł. Stąd też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów z tego tytułu kwotę 1.200 zł.

Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.