Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2012r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2012r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. G. i B. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w J.

o naprawienie szkody

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. akt I Cgg 43/09

i zażalenia pozwanej

na postanowienie tego Sądu z dnia 15 czerwca 2012r.

1.  uchyla pkt 3 wyroku;

2.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Gliwicach) kwotę 2.310 (dwa tysiące trzysta dziesięć) złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od apelacji;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

4.  uchyla zaskarżone postanowienie i umarza postępowanie w zakresie nim objętym.

V ACa 477/12

VACz 543/12

U z a s a d n i e n i e.

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy:

1.  zobowiązał pozwaną Spółkę (...) do naprawienia szkody górniczej na nieruchomości powodów przez przywrócenie wzniesionego na niej budynku mieszkalnego do stanu poprzedniego poprzez wykonanie koniecznych prac remontowych,

2.  zobowiązał pozwaną do zapłaty solidarnie na rzecz powodów kwoty 3855,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 grudnia 2009 r.,

3.  koszty prac remontowych określonych szczegółowo w pkt 1 wyroku ustalił na kwotę 46.183, 33 zł wskazując w motywach wyroku, że określenie kosztów tych robót ma znaczenie o tyle, że wpływa na ustalenie kosztów sądowych,

4.  oddalił powództwo w pozostałej części,

5.  zasadził od pozwanej na rzecz powodów kwotę 3600 zł tytułem kosztów procesu,

6.  nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2503 zł tytułem nieuiszczonej przez powodów opłaty sądowej od pozwu.

Powyższy wyrok - w pkt 3 - zaskarżyli powodowie i zarzucając Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 321 k.p.c. przez zamieszczenie w wyroku rozstrzygnięcia nieobjętego żądaniem pozwu oraz art. 94 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1944 r. – Prawo geologiczne i górnicze przez ograniczenie finansowe prac remontowych koniecznych do przywrócenia uszkodzonego budynku do stanu poprzedniego i wnieśli o zmianę wyroku w pkt 3 przez określenie, że wartość przedmiotu sporu ustala się na kwotę 46.188,33 zł lub użycie innego równoważnego sformułowania ewentualnie uchylenie wyroku w pkt 3 i umorzenie postępowania w zakresie nim objętym.

Równocześnie powodowie złożyli wniosek o wykładnię wyroku w zaskarżonej części i postanowieniem z dnia15 czerwca 2012 r., Sąd Okręgowy dokonał jego wykładni „przez wyjaśnienie wzajemnych relacji pomiędzy rozstrzygnięciami zawartymi w pkt 1 i 3 wyroku w ten sposób, iż zakres prac do wykonania których zobowiązał pozwaną winien być dokładnie taki sam, jak to opisano w pkt 1 niezależnie od ich wartości w chwili ich wykonywania, przy czym prace winny być przeprowadzone w sposób zgodny ze sztuką budowlaną, a więc jeżeli ich prawidłowe wykonanie wymagać będzie tzw. prac towarzyszących, należy je wykonać”.

Na powyższe postanowienie zażalenie wniosła strona pozwana domagając się jego zmiany przez określenie, że koszt remontu budynku wynosi 46.188,33 zł ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

W literaturze i orzecznictwie przyjmuje się, że określenie wartości przedmiotu sporu ma między innymi na celu ustabilizowanie przedmiotu sporu dla eliminacji możliwości jego dowolnego określania w poszczególnych stadiach postępowania oraz dla rozliczenia między stronami kosztów procesu Określenie wartości przedmiotu sporu następuje zatem według oceny właściwej w chwili wniesienia pozwu, przy czym tak określona wartość pozostaje niezmieniona do końca postępowania (por. art. 25 i 26 k.p.c.), chyba że w dalszym toku postępowania nastąpi zmiana powództwa (art. 193 § 2 k.p.c.), w wyniku której wartość przedmiotu sporu ulega zmianie. Wdanie się przez pozwanego w spór co do istoty sprawy uniemożliwia w związku z tym późniejsze sprawdzenie wartości przedmiotu sporu.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zawarte w pkt. 3 wyroku podlegało zatem uchyleniu wobec braku podstaw do rozstrzygania w tym przedmiocie tak w przepisach kodeksu postępowania cywilnego regulujących zwrot kosztów procesu, jak i w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych; a jego zamieszczenie w części orzekającej merytorycznie o żądaniu powodów mogło budzić uzasadnione wątpliwości interpretacyjne.

Określenie przez biegłego wartości robót koniecznych do przywrócenia uszkodzonego budynku do stanu poprzedniego miało na celu jedynie ustalenie czy koszt remontu nie przekroczy wartości budynku i jest oczywiste, że po przystąpieniu do ich wykonania koszty te mogą, z różnych przyczyn, ulec zmianie. Z tego też powodu nie ma podstaw do ich określania w wyroku.

Z tej przyczyny i na podstawie art. 355 w zw. z art.386 § 1 k.p.c. rozstrzygnięcie powyższe podlegało zmianie przez jego uchylenie.

Wobec uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia, uchyleniu i umorzeniu postępowania w zakresie nim objętym podlegało zaskarżone postanowienie (art. 355 w zw. z art. 386 § 3 i 397 § 2 k.p.c.).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 98 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Koszty zastępstwa procesowego zasądzono w stawce minimalnej w wysokości 1800 zł, na podstawie § 6 pkt 5 § 12 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Orzeczenie o kosztach sądowych uzasadnia natomiast art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Na jego podstawie, nieuiszczona przez powodów opłata od apelacji w kwocie 2310 zł podlega bowiem pobraniu od strony pozwanej.