KIO 2435/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Paweł Puchalski
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 2435/15
WYROK
z dnia 30 listopada 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant: Paweł Puchalski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2015 r. przez wykonawcę Wydawnictwo
C.H. Beck Sp. z o. o., ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa w postępowaniu
prowadzonym przez Sąd Apelacyjny w Krakowie reprezentowany przez Centrum
Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki Budżetowej, ul. Farmaceutów 2, 31-
463 Kraków
przy udziale wykonawcy Wolters Kluwer S.A., ul. Przyokopowa 33, 01-208 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.uwzględnia odwołanie (w zakresie zarzutów opisanych w punktach 1,3,4,5 odwołania) i
nakazuje Zamawiającemu dokonanie zmiany Opisu Przedmiotu Zamówienia poprzez
zmniejszenie minimalnych wymagań co do ilości komentarzy oraz orzeczeń (str. 31,32,33,38
OPZ), a także nakazuje dokonanie zmiany w zakresie zmniejszenia wymagań w zakresie
opisanych funkcjonalności systemu w sposób zapewniający zachowanie konkurencji
wykonawców, z uwzględnieniem wytycznych w uzasadnieniu.
Oddala zarzut dotyczący opisania przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia
zachowanie uczciwej konkurencji odnoszący się do pozycji 44 na stronie 33 Opisu
Przedmiotu Zamówienia
2. kosztami postępowania obciąża Sąd Apelacyjny w Krakowie reprezentowany przez
Centrum Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki Budżetowej, ul.
Farmaceutów 2, 31-463 Kraków i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Wydawnictwo
C.H. Beck Sp. z o. o., ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od Sądu Apelacyjnego w Krakowie reprezentowanego przez Centrum
Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki Budżetowej, ul.
Farmaceutów 2, 31-463 Kraków na rzecz Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o. o.,
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i zastępstwa prawnego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Krakowie.
Przewodniczący: ……………………..
Sygn. akt: KIO 2435/15
U z a s a d n i e n i e
Odwołujący Wydawnictwo C.H. Beck sp. z o.o. wniósł odwołanie od czynności
Zamawiającego polegającej na ustaleniu treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia
dotyczącej Postępowania, w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp. Odwołujący zarzucił
Zamawiającemu, że prowadząc przedmiotowe postępowanie naruszył w szczególności
następujące przepisy art. 29 ust. 2 ustawy Pzp poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w
sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję; art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez przygotowanie
i prowadzenie Postępowania w sposób niezapewniający zachowanie uczciwej konkurencji
oraz równe traktowanie wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu dokonania
zmiany treści SIWZ w sposób wskazany w uzasadnieniu odwołania, nakazanie
Zamawiającemu zmiany terminu składania ofert, jeśli okaże się to niezbędne.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający zdefiniował wymogi w zakresie przedmiotu
zamówienia w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, tym samym uniemożliwiając Odwołującemu złożenie ważnej oferty.
Wymagania Zamawiającego jest w stanie spełnić tylko jeden system, tj. System informacji
prawnej oferowany przez Wolters Kluwer S.A. z siedzibą w Warszawie.
Takie działanie Zamawiającego narusza zasadę uczciwej konkurencji wyrażoną w art. 29
ust. 2 ustawy Pzp, a co za tym idzie zasadę równego dostępu do zamówienia, wyrażoną w
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Zdaniem Odwołującego, doszło do nieprawidłowości w opisie
przedmiotu zamówienia, a tym samym sprzeczności z prawem polegającej na możliwości
utrudnienia uczciwej konkurencji, poprzez wprowadzenie określonych zapisów do treści
SIWZ i niedopuszczenie przez Zamawiającego możliwości sporządzenia ważnej oferty przez
Wykonawcę.
Odwołujący wskazał, że nie kwestionuje, że określenie przedmiotu zamówieniu jest decyzją
Zamawiającego. Jednakże Zamawiający powinien opisać przedmiot zamówienia w zgodzie z
przepisami ustawy Pzp.
Zamawiający na stronie 31 OPZ w poz. 1-4, 6 i 9 wskazał, iż wymaga zaoferowania przez
wykonawcę: minimum 5 komentarzy książkowych do ustawy Kodeks cywilny, minimum 4
komentarzy książkowych do ustawy Kodeks postępowania cywilnego, minimum 5
komentarzy książkowych do ustawy Kodeks karny, minimum 4 komentarzy książkowych do
ustawy Kodeks postępowania karnego, minimum 2 komentarzy książkowych do ustawy
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz minimum 3 komentarzy
książkowych do ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Odwołujący wskazał, że powyższe minimalne wymagania spełnia jedynie system oferowany
przez Wolters Kluwer S.A. Stąd, w ocenie Odwołującego, działanie Zamawiającego ma na
celu jedynie ograniczenie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez
bezpodstawne i niecelowe ograniczanie udziału w Postępowaniu innych wykonawców.
Odwołujący wniósł o zmianę powyższych wymagań, zgodnie z sugestią zawarta w
odwołaniu.
Zamawiający w tabeli ilościowe wymagania minimalne dla typów: 1,2,3 (str. 31 OPZ)
wymagał minimum jednego komentarza książkowego do każdej z ustaw, wskazanych w
tabeli "Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert", w kolumnie "ZAWARTOŚĆ
MERYTORYCZNA - KATEGORIA LITERATURA", w wierszach od nr 34 do 44. Powyższy
wymóg dotyczący komentarza książkowego odnosi się zatem również do wskazanej w poz.
44 na str. 33 OPZ ustawy o ustroju sądów powszechnych. Zgodnie z definicją „komentarza
książkowego” zawartą na str. 36 OPZ poz. 1 za „komentarz książkowy" uznaje się w
szczególności „najaktualniejszą pozycję książkową (pełny tekst komentarza), opublikowaną
w wersji papierowej po 1 stycznia 2008 roku”.
Odwołujący wskazał, że powyższe minimalne wymagania spełnia jedynie system oferowany
przez Wolters Kluwer S.A. Stąd, w ocenie Odwołującego, działanie Zamawiającego ma na
celu jedynie ograniczenie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez
bezpodstawne i niecelowe ograniczanie udziału w Postępowaniu innych wykonawców.
Odwołujący wniósł o zmianę wymagania na następujący: Do każdej z ustaw, wskazanych w
tabeli "Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert", w kolumnie
"ZAWARTOŚĆMERYTORYCZNA - KATEGORIA LITERATURA", w wierszach od nr 34 do
43 (poniżej) Zamawiający wymaga minimum jednego komentarza książkowego w każdym z
wierszy.
Zamawiający na str. 31 OPZ w ostatnim wierszu tabeli ilościowe wymagania minimalne dla
typów: 1,2,3 wskazał - W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert" w
kolumnie „Publikacje zwarte", w wierszach od nr 24-70 (poniżej) Zamawiający wymaga
łącznie minimum 60 publikacji zwartych, przy czym w każdym z wierszy od nr 24 do 44
(poniżej) minimum po dwie publikacje zwarte.
W poz. 36-38, 41 i 43 Zamawiający wymaga minimum 2 publikacji zwartych dla
następujących pozycji: Kodeks karny wykonawczy, Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia, Kodeks wykroczeń, Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
Ustawa o ochronie danych osobowych.
Ponadto Zamawiający na str. 37 OPZ w ostatnim wierszu tabeli Ilościowe wymagania
minimalne dla typów: 4, 5 wskazał - W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria
ofert" w kolumnie „Publikacje zwarte", w wierszach od nr 20-66 (poniżej) Zamawiający
wymaga łącznie minimum 30 publikacji zwartych , przy czym w każdym z wierszy od nr 20 do
40 (poniżej) minimum po dwie publikacje zwarte.
W poz. 32-34, 37 i 39 Zamawiający wymaga minimum 2 publikacji zwartych dla
następujących pozycji: Kodeks karny wykonawczy, Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia, Kodeks wykroczeń, Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
Ustawa o ochronie danych osobowych.
Odwołujący wskazał, że powyższe wymagania spełnia tylko wykonawca Wolters Kluwer S.A.
Odwołujący wniósł o modyfikację ostatniego wiersza tabeli ilościowe wymagania minimalne
dla typów: 1,2,3 (str. 31 OPZ) w następujący sposób:
W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert" w kolumnie „Publikacje
zwarte", w wierszach od nr 24-70 (poniżej) Zamawiający wymaga łącznie minimum
55publikacji zwartych, przy czym w każdym z wierszy od nr 24-35, 39-40, 42, 44 (poniżej)
minimum po dwie publikacje zwarte, w pozostałych poz. wystarczy minimum po jednej
publikacji zwartej.
Jednocześnie Odwołujący wniósł o modyfikację oraz ostatniego wiersza tabeli Ilościowe
wymagania minimalne dla typów: 4, 5 (str. 37 OPZ) w następujący sposób:
W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert" w kolumnie „Publikacje
zwarte", w wierszach od nr 20-66 (poniżej) Zamawiający wymaga łącznie minimum 25
publikacji zwartych, przy czym w każdym z wierszy od nr 20-31, 35-36, 38, 40 (poniżej)
minimum po dwie publikacje zwarte, w pozostałych poz. wystarczy minimum po jednej
publikacji zwartej.
Zamawiający na str. 32 OPZ dla poz. 14 Orzeczenia administracyjne w tym m. in. Głównej
Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych przy
Ministerstwie Finansów, Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, Regionalnych Izb
Obrachunkowych wymaga minimum 43 707 orzeczeń, dla poz. 17 Orzeczenia Głównej
Komisji Arbitrażowej - minimum 1168 orzeczeń, dla poz. 18 Orzeczenia Regionalnych
Komisji Orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych - minimum
149 orzeczeń, dla poz. 20 Orzeczenia Sądów Powszechnych - minimum 1 022 519, dla poz.
22 Orzeczenia Zespołu Arbitrów/Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu
Zamówień Publicznych/ Krajowej Izby Odwoławczej - minimum 22 409 orzeczeń.
Odwołujący podniósł, że wymagania co do minimalnej ilości orzeczeń dla poz. 14,17,18,22
spełnia tylko Wolters Kluwer S.A. Wymaganie co do minimalnej ilości orzeczeń w poz. 20,
przy przyjęciu legalnej definicji sądów powszechnych zawartej w art. 1 § 1 Ustawy z 27 lipca
2001 r. o ustroju sądów powszechnych („Sądami powszechnymi są sądy rejonowe, sądy
okręgowe oraz sądy apelacyjne."), nie spełnia żaden z wykonawców.
Odwołujący wniósł o modyfikację poz. 14,17,18, 20, 22 Wymagania dodatkowe dla typów:
1,2,3 - Pozacenowe kryteria ofert - zawartość merytoryczna - kategoria orzecznictwo (str. 32
OPZ) w sposób wskazany w odwołaniu.
Jednocześnie Zamawiający na str. 38 OPZ dla poz. 14 Orzeczenia administracyjne w tym m.
in. Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych
przy Ministerstwie Finansów, Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, Regionalnych Izb
Obrachunkowych wymaga minimum 43 707 orzeczeń, dla poz. 16 Orzeczenia Sądów
Powszechnych - minimum 1 022 519, dla poz. 18 Orzeczenia Zespołu Arbitrów/Krajowej Izby
Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych/ Krajowej Izby Odwoławczej -
minimum 22 409 orzeczeń.
Odwołujący wskazał, że wymagania co do minimalnej ilości orzeczeń dla poz. 14 i 18 spełnia
tylko Wolters Kluwer S.A. Wymaganie co do minimalnej ilości orzeczeń w poz. 16, przy
przyjęciu legalnej definicji sądów powszechnych zawartej w art. 1 § 1 Ustawy z 27 lipca 2001
r. o ustroju sądów powszechnych („Sądami powszechnymi są sądy rejonowe, sądy
okręgowe oraz sądy apelacyjne."), nie spełnia żaden z wykonawców.
Odwołujący wniósł o modyfikację poz. 14, 16, 18 Wymagania dodatkowe dla typów: 4, 5 -
Pozacenowe kryteria ofert - zawartość merytoryczna - kategoria orzecznictwo (str. 38 OPZ)
w sposób wskazany w odwołaniu.
Na str. 6-7, 13-14, 19-20 OZP Zamawiający postawił następujące wymagania co do
funkcjonalności systemu:
Poz. 143 Możliwość kopiowania zarówno całości jak również części dokumentów
bezpośrednio z programu do edytora tekstu;
Poz. 144 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie, automatycznie otwieranie nowego
aktu prawnego w nowym oknie (zakładce);
Poz. 149 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego/komentarza/monografii lub
jego fragmentu;
Poz. 163 Zawężanie listy wynikowej aktów prawnych, orzeczeń do rodzaju i autora.
Z kolei na str. 24-25 i 29-30 OZP Zamawiający postawił następujące wymagania co do
funkcjonalności systemu:
Poz. 90 Możliwość kopiowania zarówno całości jak również części dokumentów
bezpośrednio z programu do edytora tekstu;
Poz. 91 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie, automatycznie otwieranie nowego
aktu prawnego w nowym oknie (zakładce);
Poz. 95 Możliwość wydruku całego aktu prawnego, poszczególnych jednostek redakcyjnych,
zaznaczonego fragmentu, z przypisami i bez przypisów z zachowaniem formatowania
widocznego na monitorze;
Poz. 96 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego/komentarza/monografii lub jego
fragmentu.
Odwołujący wskazał, że wymagania te spełnia tylko Wolters Kluwer S.A.
W związku z powyższym Zamawiający wniósł o modyfikację OPZ w następujący sposób: str.
6-7,13-14,19-20 OZP
Poz. 143 Możliwość kopiowania całości lub części dokumentów bezpośrednio z programu do
edytora tekstu;
Poz. 144 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie z funkcją otwierania nowego aktu
prawnego w nowym oknie (zakładce);
Poz. 149 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego lub jego fragmentu;
Poz. 163 Zawężanie listy wynikowej aktów prawnych, orzeczeń do rodzaju.
str. 24-25 OPZ:
Poz. 90 Możliwość kopiowania całości lub części dokumentów bezpośrednio z programu do
edytora tekstu;
Poz. 91 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie z funkcją otwierania nowego aktu
prawnego w nowym oknie (zakładce);;
Poz. 96 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego lub jego fragmentu.
Str. 29-30 OPZ:
Poz. 90 Możliwość kopiowania całości lub części dokumentów bezpośrednio z programu do
edytora tekstu;
Poz. 91 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie z funkcją otwierania nowego aktu
prawnego w nowym oknie (zakładce);
Poz. 96 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego lub jego fragmentu.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający, określając wymagania w SIWZ zbyt restrykcyjnie,
bez żadnego uzasadnienia uniemożliwia zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe
traktowanie wykonawców, powodując, że ofertę w tym zakresie może złożyć tylko jeden
podmiot. Niespełnienie powyższych kryteriów przez innych wykonawców, spowoduje bowiem
odrzucenie oferty, jako niespełniającej wymagań określonych przez Zamawiającego.
Pozostawienie SIWZ w obecnym kształcie spowoduje w sposób nieuzasadniony
szczególnymi potrzebami Zamawiającego wykluczenie jakiejkolwiek konkurencji pomiędzy
wykonawcami.
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i
dowody Stron złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do
wniesienia odwołania, zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. Jest
wykonawcą zainteresowanym uzyskaniem możliwości złożenia oferty w niniejszym
postępowaniu.
W ocenie Izby zasadny okazał się zarzut, iż prowadząc przedmiotowe postępowanie,
Zamawiający naruszył art. 29 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, poprzez opisanie
przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję. Uzasadniony jest
również zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, poprzez przygotowanie i prowadzenie postępowania w sposób niezapewniający
zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Art. 29 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że przedmiotu zamówienia nie
można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.
Wystarczającym dla stwierdzenia naruszenia zasady wyrażonej w powołanym artykule
ustawy jest takie zestawienie przez Zamawiającego charakterystycznych lub granicznych
parametrów nabywanych produktów, że wskazuje ono na konkretny produkt. Wyklucza to
bowiem możliwość udziału w postępowaniu wykonawców, którzy oferują inne produkty, ale o
tym samym zastosowaniu.
W niniejszym postępowaniu mamy właśnie do czynienia z taką sytuacją. Zamawiający w
trakcie rozprawy przedstawił ofertę Wykonawcy Wolters Kluwer S.A., złożoną w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem była dostawa
oprogramowania z systemem informacji prawnej wraz z licencją na korzystanie na potrzeby
sądów powszechnych ZP-15/2014. Na stronie 14 oferty wykonawca przedstawił, jaką liczbę
orzeczeń oferuje w swoim systemie informacji prawnej. Liczba orzeczeń wymaganych przez
Zamawiającego w obecnym postępowaniu wprost odpowiada liczbie orzeczeń (z
dokładnością do jednego orzeczenia), jaką oferuje Wolters Kluwer S.A. Dla przykładu są to
Orzeczenia Zespołu Arbitrów/Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień
Publicznych/ Krajowej Izby Odwoławczej – w ilości 22 409 orzeczeń, Orzeczenia Głównej
Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych przy
Ministerstwie Finansów, Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, Regionalnych Izb
Obrachunkowych w liczbie 43 707 orzeczeń, Orzeczenia Głównej Komisji Arbitrażowej w
ilości 1168 orzeczeń, Orzeczenia Regionalnych Komisji Orzekających w sprawach o
naruszenie dyscypliny finansów publicznych w liczbie 149 orzeczeń. Z powyższego zatem
niezbicie wynika, że Zamawiający opisał zamawiany produkt w sposób, który odpowiada
opisowi produktu, który oferuje wyłącznie jeden z wykonawców.
Co istotne, Zamawiający ma możliwość opisania produktu poprzez wskazanie określonych
cech minimalnych, jednakże powinien bezwzględnie wykazać, że taki produkt odpowiada
jego racjonalnym i uzasadnionym potrzebom. Uzasadnione potrzeby Zamawiającego mogą
ograniczać potencjalny krąg wykonawców oraz wpływać na zakres oferowanych przez nich
usług, dostaw i robót budowlanych, o ile wynikają one z celu, dla którego Zamawiający
wszczyna określone postępowanie, a cel ten jest nakierowany na realizację tych potrzeb i w
żaden inny sposób nie może zostać osiągnięty.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający nie wykazał takiej okoliczności. Nie przedstawił
żadnej analizy potrzeb Zamawiającego, z której wynikałaby konieczność określonych
wymogów stawianych zamawianemu systemowi informacji prawnej. W ocenie Izby trudno
uwierzyć, aby Zamawiający potrzebował dokładnie minimum 22 409 orzeczeń Zespołu
Arbitrów/Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych/ Krajowej
Izby Odwoławczej. Zamawiający nie potrafił także wyjaśnić, dlaczego nie jest wystarczające
np. 19 000 orzeczeń, które zawarte są w produkcie, oferowanym przez drugiego wykonawcę.
W ocenie Izby nie jest także uzasadniony argument, że „im więcej orzeczeń, tym lepiej”. Jak
wskazano powyżej, Zamawiający powinien wykazać racjonalne i rzeczywiste potrzeby, nie
zaś kierować się jedynie prostą zasadą, że potrzebę Zamawiającego spełnia wyłącznie (albo
co najmniej) produkt, który posiada maksymalne funkcjonalności, czy parametry na rynku.
Zamawiający przyznał w trakcie rozprawy, że nie były prowadzone badania, ani ankiety
wśród sędziów, co do wymaganych ilości orzeczeń i innych zasobów systemu informacji
prawnej. Przeprowadzenie analizy pośród sędziów w zakresie rzeczywistych potrzeb co do
orzeczeń czy komentarzy dałoby prawdziwą odpowiedź, czy nie jest wystarczająca (być
może nawet z naddatkiem) ilość 19 000 orzeczeń. Tym bardziej, że jak wskazywał
Zamawiający, istotne znaczenie mają dla niego chociażby takie okoliczności, jak aktualność.
Zamawiający wskazywał także, że w jego ocenie co do zasady wymóg aktualności spełniają
publikacje po 2008 roku. Tym samym, w ocenie Izby oczywistym jest, że Zamawiający nie
wykazał, aby postawione przez niego wymogi odpowiadały jego rzeczywistym potrzebom. Z
całą pewnością nie wykazał, że wyłącznie produkt o maksymalnych funkcjonalnościach jako
jedyny spełnia jego wymagania.
Nie jest uprawnione postępowanie Zamawiającego, polegające na wskazaniu z jednej strony
podmiotu oferującego produkt o maksymalnych parametrach (tj. największej liczbie
komentarzy i orzeczeń), a z drugiej prowadzeniu procedury otwartej i twierdzenie, że celem
takiego działania jest nieograniczanie konkurencji. To stanowisko jest sprzeczne samo w
sobie i nieprawidłowe, gdyż Odwołujący wprost oświadczył, że nie spełnia maksymalnych
wymagań Zamawiającego. Zatem Zamawiający ma pełną świadomość co do okoliczności,
że tylko jeden z wykonawców na rynku spełnia jego wymagania. Tym samym konkurencja
nie występuje. Tym bardziej, że przedmiot zamówienia (jak wskazano powyżej) został
opisany nie na podstawie rzeczywistych potrzeb Zamawiającego, ale właśnie w oparciu o
produkt o maksymalnych funkcjonalnościach, oferowany przez jednego z Wykonawców
(poprzez przyjęcie za minimalne wymagania maksymalnych parametrów/funkcjonalności
oferowanych przez jeden podmiot).
Wewnętrzna analiza rzeczywistych potrzeb Zamawiającego mogłaby także przyczynić się do
uzyskania przez Zamawiającego produktu całkowicie odpowiadającego jego potrzebom.
Zamawiający mógłby (i powinien jako podmiot tak wyjątkowy) stawiać wymagania
wykonawcom, nie zaś opisywać wymagania jedynie poprzez przyjęcie za minimalne takich
warunków, jakie spełnić może wyłącznie jeden produkt o maksymalnych parametrach na
rynku.
Powyższe uwagi należy także odnieść do podnoszonych w zarzucie nr 1 i 3 minimalnych
wymagań ilościowych dla komentarzy. W ocenie Izby, Zamawiający nie przedstawił swoich
uzasadnionych potrzeb w zakresie ilości komentarzy książkowych (do ustawy kodeks
cywilny, kodeks postępowania cywilnego, kodeks karny, kodeks postępowania karnego,
kodeks rodzinny i opiekuńczy, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), czy
publikacji opisanych w zarzucie nr 3. Oznacza to, że nie rozwiał wątpliwości co do tego, że
przedmiot zamówienia został opisany w sposób umożliwiający złożenie oferty wyłącznie
jednemu wykonawcy.
Odwołujący wnosił o obniżenie wymagań minimalnych, przy jednoczesnym przyznawaniu
punktów za wszystko, co przewyższać będzie wymagania minimalne. W ocenie Izby,
opisanie przedmiotu zamówienia przy użyciu ww. mechanizmu jest uzasadnione. Nie jest
wiarygodny argument przedstawiany przez Zamawiającego, że takie rozwiązanie
(przeprowadzone rok wcześniej) nie spełniało oczekiwań Zamawiającego. Należy zauważyć,
że w uprzednio prowadzonym postępowaniu inne były kryteria oceny ofert: 60% kryterium
ceny, 40% kryteria jakościowe oferowanego produktu. W niniejszym postępowaniu waga obu
kryteriów wynosi po 50%. Podkreślić należy, że Zamawiający ma możliwość znacznie
poważniejszej zmiany oceny kryterium (niż obecnie jedynie 10 %), celem uzyskania
wymaganych parametrów i jak najlepszego produktu. Fakt, że w poprzednio prowadzonym
postępowaniu wykonawcy w zakresie zawartości merytorycznej systemów informacji prawnej
zaoferowali minimum wymagane przez Zamawiającego, nie uzasadnia, aby w niniejszym
postępowaniu Zamawiający żądał maksimum zawartości merytorycznej, w dodatku
oferowanego tylko przez jednego wykonawcę. Fakt dokupowania przez sądy dodatkowych
pełnych modułów komentarzowych w ocenie Izby świadczy o tym, że Zamawiający nie
zbadał rzeczywistych potrzeb sądów w zakresie systemu informacji prawnej, lub
niewłaściwie określił kryteria. Ponownie należy zauważyć, że decydując się na prowadzenie
procedury w trybie przetargu nieograniczonego, Zamawiający nie powinien ograniczać
konkurencyjności. Zamawiający powinien w taki sposób opisać zamówienie, aby nie tylko
umożliwić konkurencję, ale także uzyskać produkt dostosowany do jego potrzeb.
Przedstawione jako dowód: Informacja o potrzebach sądów dotyczących dostępu do
literatury prawniczej na podstawie ubiegłorocznych zakupów oraz Informacja o wyborze
oferty najkorzystniejszej przez Sąd Rejonowy w Biłgoraju nie potwierdzają okoliczności, na
jaką zostały powołane. Przedstawiona informacja o potrzebach sądów nie jest czytelna.
Przedmiotem rozważań Izby były pojedyncze komentarze (w ilości 3 sztuki lub 5 sztuk) do
poszczególnych aktów prawnych, jakie są zobowiązani zaoferować wykonawcy. Nie
wiadomo, czego dotyczy informacja, skoro jest w niej mowa o ilościach 748 sztuk, 853
sztuki. Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej przez Sąd Rejonowy w Biłgoraju nie
świadczy o tym, że wszystkie sądy były niezadowolone z przeprowadzonego przez
Zamawiającego przetargu. Nie wiadomo też, jaka była ilość systemów zamówionych w
pierwotnym postępowaniu i czy w związku z tym do każdego zakupionego pierwotnie
systemu dokupiono pełny dostęp.
W ocenie Izby, Zamawiający nie wykazał także, aby wymóg spełnienia opisanych
funkcjonalności (str. 6-7 OPZ poz. 143, 144, 148, 149, 163 Typ 1 - Funkcjonalności systemu,
str. 13-14 OPZ poz. 143, 144, 148, 149, 163 Typ 2 - Funkcjonalności systemu, str. 19-20,
OPZ poz. 136, 143, 144, 148, 149, 163 Typ 3 - Funkcjonalności systemu, str. 24-25 OPZ
poz. 90, 91, 95, 96 Typ 4 - Funkcjonalności systemu, str. 29-30 OPZ poz. 90, 91, 95, 96 -Typ
5 - Funkcjonalności systemu) był wynikiem rzeczywistych potrzeb Zamawiającego lub w
istotny sposób ułatwiał pracę z programem.
Przede wszystkim podnieść należy, że w postępowaniu prowadzonym w roku ubiegłym,
Zamawiający zrezygnował z postawienia obligatoryjnego wymogu spełnienia tych
funkcjonalności, co wskazuje na okoliczność, że nie są to funkcjonalności dla
Zamawiającego niezbędne. Podnoszony przez Zamawiającego argument w postaci wygody
w postaci mniejszej ilości kliknięć, niezbędnych do uruchomienia danej funkcjonalności,
także nie przemawia za poświęceniem w imię tej mniejszej ilości kliknięć, możliwości
konkurowania przez dwóch wykonawców oferujących na polskim rynku systemy informacji
prawnej.
W zakresie funkcjonalności, polegającej na możliwości kopiowania całości, jak również
części dokumentów bezpośrednio z programu do edytora tekstu, podnieść należy, że spór
pomiędzy Odwołującym a Zamawiającym dotyczył możliwości wydrukowania całego tekstu
komentarzy do aktów prawnych. Zamawiający wymagał, aby możliwe było wydrukowanie od
razu całego komentarza do aktu prawnego, czyli faktycznie całej książki, zawierającej
komentarz. W ocenie Izby, funkcjonalność ta, nawet gdyby przyjąć, że ktokolwiek by z niej
skorzystał, ma znaczenie marginalne i nie uzasadnia ograniczenia konkurencji. W przypadku
pracy z komentarzami do aktów prawnych, kluczowe znaczenie mają komentarze do
poszczególnych przepisów aktu prawnego, a nie całość komentarza. Obaj wykonawcy
oferujący systemy informacji prawnej, oferują możliwość wydrukowania komentarzy do
poszczególnych przepisów aktów prawnych i brak jest racjonalnych podstaw do żądania
możliwości wydruku całego komentarza – od pierwszego do ostatniego przepisu danego
aktu prawnego. Zamawiający nie dowiódł także, aby taka wyłącznie taka funkcjonalność była
niezbędna. Tym samym zasadne jest wprowadzenie przez Zamawiającego zmiany poprzez
zastąpienie treści funkcjonalności: „Możliwość kopiowania zarówno całości jak również
części dokumentów bezpośrednio z programu do edytora tekstu”, treścią zgodną z żądaniem
odwołania: „Możliwość kopiowania całości lub części dokumentów bezpośrednio z programu
do edytora tekstu”.
Z powyższą funkcjonalnością łączy się funkcjonalność opisana m.in. w pkt. 149, w którym
Zamawiający żądał możliwości wyświetlenia nie tylko całego aktu prawnego, ale także
całego komentarza lub monografii. Także w tym przypadku żądanie wyświetlenia całego
komentarza lub monografii nie znajduje racjonalnego uzasadnienia, gdyż podstawowe
znaczenie ma możliwość wyświetlenia komentarza lub monografii, odnoszących się do
poszczególnych przepisów aktu prawnego. Tym samym zasadne jest wprowadzenie przez
Zamawiającego zmiany poprzez zastąpienie treści funkcjonalności: „Możliwość wyświetlenia
treści całego aktu prawnego/komentarza/monografii lub jego fragmentu” funkcjonalnością:
„Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego lub jego fragmentu”.
Zamawiający wymagał funkcjonalności, polegającej na zawężaniu listy wynikowej aktów
prawnych, orzeczeń, do rodzaju i autora. Izba podziela stanowisko Odwołującego, że
żądanie zawężania listy wyników do autora danego aktu prawnego jest funkcjonalnością,
która nie znajduje racjonalnego uzasadnienia. Tym bardziej, że w odniesieniu do aktów
prawnych takich jak ustawa, trudno wskazać ich autora. W ocenie Izby, potrzebnym i nie
ograniczającym konkurencji wymogiem, jest postawienie wymogu ograniczania listy
wynikowej do rodzaju aktów prawnych i orzeczeń. Tym samym zasadne jest wprowadzenie
przez Zamawiającego zmiany w SIWZ poprzez zmniejszenie treści funkcjonalności do
„zawężanie listy wynikowej aktów prawnych, orzeczeń do rodzaju”.
Zamawiający wymagał możliwości pracy na kilku aktach jednocześnie, stawiając dodatkowy
wymóg automatycznego otwierania nowego aktu prawnego w nowym oknie (zakładce). W
ocenie Izby, wystarczającym wymogiem jest, aby zapewniona była możliwość jednoczesnej
pracy na kilku aktach, bez konieczności automatycznego otwierania nowego aktu prawnego
w nowym oknie. Jeżeli decyzja co do otwierania nowych okien pozostawiona jest
użytkownikowi, a nie dokonywana automatycznie, to w ocenie Izby i tak zapewnia to
sprawną pracę z programem. Każdy z programów może więc zapewnić wymaganą
ostatecznie funkcjonalność. Stawianie dodatkowych wymagań (w postaci automatyczności),
które jedynie mają utrudnić konkurencję jednemu z wykonawców, w ocenie Izby nie jest
uprawnione. Ponownie należy podkreślić, że argument w postaci wygody w postaci mniejszej
ilości kliknięć, niezbędnych do uruchomienia danej funkcjonalności, nie przemawia za
poświęceniem w imię tej mniejszej ilości kliknięć, możliwości konkurowania przez dwóch
wykonawców oferujących na polskim rynku systemy informacji prawnej. Tym samym
zasadne jest wprowadzenie przez Zamawiającego zmiany w SIWZ poprzez zastąpienie
treści funkcjonalności: „Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie, automatycznie
otwieranie nowego aktu prawnego w nowym oknie (zakładce)” funkcjonalnością: „Możliwość
pracy na kilku aktach jednocześnie z funkcją otwierania nowego aktu prawnego w nowym
oknie (zakładce)”.
Izba oddaliła zarzut Odwołującego dotyczący opisania przedmiotu zamówienia w sposób,
który utrudnia zachowanie uczciwej konkurencji odnoszący się do pozycji 44 na stronie 33
Opisu Przedmiotu Zamówienia.
Zamawiający wymagał minimum jednego komentarza książkowego do każdej z ustaw, w tym
także do wskazanej w poz. 44 na str. 33 OPZ ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Zgodnie z definicją „komentarza książkowego” zawartą na str. 36 OPZ poz. 1 za „komentarz
książkowy" uznaje się w szczególności „najaktualniejszą pozycję książkową (pełny tekst
komentarza), opublikowaną w wersji papierowej po 1 stycznia 2008 roku”.
W ocenie Izby Zamawiający wskazał na obiektywne kryteria, które uzasadniają wymaganie,
aby komentarz był aktualny w dacie po 1 stycznia 2008 roku. Wskazał przede wszystkim, że
data ta odnosi się do wszystkich ustaw w wierszach od 34 do 44, nie zaś wyłącznie do
ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Nie jest to więc działanie Zamawiającego,
który mając świadomość, że Odwołujący jest w posiadaniu komentarza Prawo o ustroju
sądów powszechnych w wydaniu starszym niż na dzień 01 stycznia 2008 roku, ma na celu
ograniczenie uczciwej konkurencji. Należy także podkreślić, że Zamawiający w sposób
wyczerpujący uzasadnił swoje racjonalne potrzeby. Wskazał (co Izba uznaje za
uzasadnione), że komentarze wydane przed 1 stycznia 2008 roku są mniej użyteczne niż te
wydane po tej dacie. Nadto należy mieć na uwadze, że ustawa Prawo o ustroju sądów
powszechnych jest dla Zamawiającego w niniejszym postępowaniu, a więc sądów, ustawą
kluczową. Domaganie się zatem najbardziej aktualnego komentarza do tej ustawy, jest
wymaganiem zasadnym. Tym bardziej, że ustawa zmieniana jest dosyć często i kilkakrotnie
została zmieniona od 2008 r. Tym samym postawione przez Zamawiającego wymaganie nie
narusza uczciwej konkurencji wykonawców w niniejszym postępowaniu.
Reasumując, w świetle powyższych ustaleń, w ocenie Izby Zamawiający powinien dokonać
modyfikacji opisu przedmiotu zamówienia poprzez określenie wymagań minimalnych w
spornych pozycjach, poprzez zmniejszenie minimalnej ilości komentarzy i publikacji w taki
sposób, aby zapewnić konkurencyjność postępowania. Oznacza to, że Zamawiający winien
zmodyfikować treść SIWZ (ostatni wiersza tabeli Ilościowe wymagania minimalne dla typów:
1, 2, 3 (str. 31 OPZ)) w następujący sposób:
W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert" w kolumnie „Publikacje
zwarte", w wierszach od nr 24-70 (poniżej) Zamawiający wymaga łącznie minimum 55
publikacji zwartych, przy czym w każdym z wierszy od nr 24-35, 39-40, 42, 44 (poniżej)
minimum po dwie publikacje zwarte, w pozostałych pozycjach wystarczy minimum po jednej
publikacji zwartej.
Jednocześnie zmodyfikować ostatni wiersz tabeli Ilościowe wymagania minimalne dla typów:
4, 5 (str. 37 OPZ) w następujący sposób: W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe
kryteria ofert" w kolumnie „Publikacje zwarte", w wierszach od nr 20-66 (poniżej)
Zamawiający wymaga łącznie minimum 25 publikacji zwartych, przy czym w każdym z
wierszy od nr 20-31, 35-36, 38, 40 (poniżej) minimum po dwie publikacje zwarte, w
pozostałych pozycjach wystarczy minimum po jednej publikacji zwartej.
W zakresie ilości komentarzy, Zamawiający winien uwzględnić minimalne ilości (kodeks
cywilny – 3 sztuki, kodeks postępowania cywilnego – 3 sztuki, kodeks karny – 3 sztuki,
kodeks postępowania karnego – 3 sztuki, prawo o postepowaniu przed sądami
administracyjnymi – 1 sztuka, kodeks rodzinny i opiekuńczy – 1 stuka). Nadto Zamawiający
winien uwzględnić wskazywaną przez Odwołującego ilość orzeczeń poszczególnych
organów (str. 32 OPZ poz. 14, 17, 18, 20, 22 i str. 38 OPZ poz. 14,16,18).
Izba w treści sentencji wskazała jedynie kierunek, nie nakazywała zaś Zamawiającemu
dokonania zmian jak sugerowano w treści odwołania, pozostawiając Zamawiającemu także
ewentualną możliwość zmiany kryteriów oceny ofert.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przewodniczący:
………………………………
WYROK
z dnia 30 listopada 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant: Paweł Puchalski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2015 r. przez wykonawcę Wydawnictwo
C.H. Beck Sp. z o. o., ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa w postępowaniu
prowadzonym przez Sąd Apelacyjny w Krakowie reprezentowany przez Centrum
Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki Budżetowej, ul. Farmaceutów 2, 31-
463 Kraków
przy udziale wykonawcy Wolters Kluwer S.A., ul. Przyokopowa 33, 01-208 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.uwzględnia odwołanie (w zakresie zarzutów opisanych w punktach 1,3,4,5 odwołania) i
nakazuje Zamawiającemu dokonanie zmiany Opisu Przedmiotu Zamówienia poprzez
zmniejszenie minimalnych wymagań co do ilości komentarzy oraz orzeczeń (str. 31,32,33,38
OPZ), a także nakazuje dokonanie zmiany w zakresie zmniejszenia wymagań w zakresie
opisanych funkcjonalności systemu w sposób zapewniający zachowanie konkurencji
wykonawców, z uwzględnieniem wytycznych w uzasadnieniu.
Oddala zarzut dotyczący opisania przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia
zachowanie uczciwej konkurencji odnoszący się do pozycji 44 na stronie 33 Opisu
Przedmiotu Zamówienia
2. kosztami postępowania obciąża Sąd Apelacyjny w Krakowie reprezentowany przez
Centrum Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki Budżetowej, ul.
Farmaceutów 2, 31-463 Kraków i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Wydawnictwo
C.H. Beck Sp. z o. o., ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od Sądu Apelacyjnego w Krakowie reprezentowanego przez Centrum
Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki Budżetowej, ul.
Farmaceutów 2, 31-463 Kraków na rzecz Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o. o.,
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i zastępstwa prawnego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Krakowie.
Przewodniczący: ……………………..
Sygn. akt: KIO 2435/15
U z a s a d n i e n i e
Odwołujący Wydawnictwo C.H. Beck sp. z o.o. wniósł odwołanie od czynności
Zamawiającego polegającej na ustaleniu treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia
dotyczącej Postępowania, w sposób naruszający przepisy ustawy Pzp. Odwołujący zarzucił
Zamawiającemu, że prowadząc przedmiotowe postępowanie naruszył w szczególności
następujące przepisy art. 29 ust. 2 ustawy Pzp poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w
sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję; art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez przygotowanie
i prowadzenie Postępowania w sposób niezapewniający zachowanie uczciwej konkurencji
oraz równe traktowanie wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu dokonania
zmiany treści SIWZ w sposób wskazany w uzasadnieniu odwołania, nakazanie
Zamawiającemu zmiany terminu składania ofert, jeśli okaże się to niezbędne.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający zdefiniował wymogi w zakresie przedmiotu
zamówienia w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, tym samym uniemożliwiając Odwołującemu złożenie ważnej oferty.
Wymagania Zamawiającego jest w stanie spełnić tylko jeden system, tj. System informacji
prawnej oferowany przez Wolters Kluwer S.A. z siedzibą w Warszawie.
Takie działanie Zamawiającego narusza zasadę uczciwej konkurencji wyrażoną w art. 29
ust. 2 ustawy Pzp, a co za tym idzie zasadę równego dostępu do zamówienia, wyrażoną w
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Zdaniem Odwołującego, doszło do nieprawidłowości w opisie
przedmiotu zamówienia, a tym samym sprzeczności z prawem polegającej na możliwości
utrudnienia uczciwej konkurencji, poprzez wprowadzenie określonych zapisów do treści
SIWZ i niedopuszczenie przez Zamawiającego możliwości sporządzenia ważnej oferty przez
Wykonawcę.
Odwołujący wskazał, że nie kwestionuje, że określenie przedmiotu zamówieniu jest decyzją
Zamawiającego. Jednakże Zamawiający powinien opisać przedmiot zamówienia w zgodzie z
przepisami ustawy Pzp.
Zamawiający na stronie 31 OPZ w poz. 1-4, 6 i 9 wskazał, iż wymaga zaoferowania przez
wykonawcę: minimum 5 komentarzy książkowych do ustawy Kodeks cywilny, minimum 4
komentarzy książkowych do ustawy Kodeks postępowania cywilnego, minimum 5
komentarzy książkowych do ustawy Kodeks karny, minimum 4 komentarzy książkowych do
ustawy Kodeks postępowania karnego, minimum 2 komentarzy książkowych do ustawy
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz minimum 3 komentarzy
książkowych do ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Odwołujący wskazał, że powyższe minimalne wymagania spełnia jedynie system oferowany
przez Wolters Kluwer S.A. Stąd, w ocenie Odwołującego, działanie Zamawiającego ma na
celu jedynie ograniczenie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez
bezpodstawne i niecelowe ograniczanie udziału w Postępowaniu innych wykonawców.
Odwołujący wniósł o zmianę powyższych wymagań, zgodnie z sugestią zawarta w
odwołaniu.
Zamawiający w tabeli ilościowe wymagania minimalne dla typów: 1,2,3 (str. 31 OPZ)
wymagał minimum jednego komentarza książkowego do każdej z ustaw, wskazanych w
tabeli "Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert", w kolumnie "ZAWARTOŚĆ
MERYTORYCZNA - KATEGORIA LITERATURA", w wierszach od nr 34 do 44. Powyższy
wymóg dotyczący komentarza książkowego odnosi się zatem również do wskazanej w poz.
44 na str. 33 OPZ ustawy o ustroju sądów powszechnych. Zgodnie z definicją „komentarza
książkowego” zawartą na str. 36 OPZ poz. 1 za „komentarz książkowy" uznaje się w
szczególności „najaktualniejszą pozycję książkową (pełny tekst komentarza), opublikowaną
w wersji papierowej po 1 stycznia 2008 roku”.
Odwołujący wskazał, że powyższe minimalne wymagania spełnia jedynie system oferowany
przez Wolters Kluwer S.A. Stąd, w ocenie Odwołującego, działanie Zamawiającego ma na
celu jedynie ograniczenie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez
bezpodstawne i niecelowe ograniczanie udziału w Postępowaniu innych wykonawców.
Odwołujący wniósł o zmianę wymagania na następujący: Do każdej z ustaw, wskazanych w
tabeli "Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert", w kolumnie
"ZAWARTOŚĆMERYTORYCZNA - KATEGORIA LITERATURA", w wierszach od nr 34 do
43 (poniżej) Zamawiający wymaga minimum jednego komentarza książkowego w każdym z
wierszy.
Zamawiający na str. 31 OPZ w ostatnim wierszu tabeli ilościowe wymagania minimalne dla
typów: 1,2,3 wskazał - W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert" w
kolumnie „Publikacje zwarte", w wierszach od nr 24-70 (poniżej) Zamawiający wymaga
łącznie minimum 60 publikacji zwartych, przy czym w każdym z wierszy od nr 24 do 44
(poniżej) minimum po dwie publikacje zwarte.
W poz. 36-38, 41 i 43 Zamawiający wymaga minimum 2 publikacji zwartych dla
następujących pozycji: Kodeks karny wykonawczy, Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia, Kodeks wykroczeń, Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
Ustawa o ochronie danych osobowych.
Ponadto Zamawiający na str. 37 OPZ w ostatnim wierszu tabeli Ilościowe wymagania
minimalne dla typów: 4, 5 wskazał - W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria
ofert" w kolumnie „Publikacje zwarte", w wierszach od nr 20-66 (poniżej) Zamawiający
wymaga łącznie minimum 30 publikacji zwartych , przy czym w każdym z wierszy od nr 20 do
40 (poniżej) minimum po dwie publikacje zwarte.
W poz. 32-34, 37 i 39 Zamawiający wymaga minimum 2 publikacji zwartych dla
następujących pozycji: Kodeks karny wykonawczy, Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia, Kodeks wykroczeń, Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
Ustawa o ochronie danych osobowych.
Odwołujący wskazał, że powyższe wymagania spełnia tylko wykonawca Wolters Kluwer S.A.
Odwołujący wniósł o modyfikację ostatniego wiersza tabeli ilościowe wymagania minimalne
dla typów: 1,2,3 (str. 31 OPZ) w następujący sposób:
W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert" w kolumnie „Publikacje
zwarte", w wierszach od nr 24-70 (poniżej) Zamawiający wymaga łącznie minimum
55publikacji zwartych, przy czym w każdym z wierszy od nr 24-35, 39-40, 42, 44 (poniżej)
minimum po dwie publikacje zwarte, w pozostałych poz. wystarczy minimum po jednej
publikacji zwartej.
Jednocześnie Odwołujący wniósł o modyfikację oraz ostatniego wiersza tabeli Ilościowe
wymagania minimalne dla typów: 4, 5 (str. 37 OPZ) w następujący sposób:
W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert" w kolumnie „Publikacje
zwarte", w wierszach od nr 20-66 (poniżej) Zamawiający wymaga łącznie minimum 25
publikacji zwartych, przy czym w każdym z wierszy od nr 20-31, 35-36, 38, 40 (poniżej)
minimum po dwie publikacje zwarte, w pozostałych poz. wystarczy minimum po jednej
publikacji zwartej.
Zamawiający na str. 32 OPZ dla poz. 14 Orzeczenia administracyjne w tym m. in. Głównej
Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych przy
Ministerstwie Finansów, Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, Regionalnych Izb
Obrachunkowych wymaga minimum 43 707 orzeczeń, dla poz. 17 Orzeczenia Głównej
Komisji Arbitrażowej - minimum 1168 orzeczeń, dla poz. 18 Orzeczenia Regionalnych
Komisji Orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych - minimum
149 orzeczeń, dla poz. 20 Orzeczenia Sądów Powszechnych - minimum 1 022 519, dla poz.
22 Orzeczenia Zespołu Arbitrów/Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu
Zamówień Publicznych/ Krajowej Izby Odwoławczej - minimum 22 409 orzeczeń.
Odwołujący podniósł, że wymagania co do minimalnej ilości orzeczeń dla poz. 14,17,18,22
spełnia tylko Wolters Kluwer S.A. Wymaganie co do minimalnej ilości orzeczeń w poz. 20,
przy przyjęciu legalnej definicji sądów powszechnych zawartej w art. 1 § 1 Ustawy z 27 lipca
2001 r. o ustroju sądów powszechnych („Sądami powszechnymi są sądy rejonowe, sądy
okręgowe oraz sądy apelacyjne."), nie spełnia żaden z wykonawców.
Odwołujący wniósł o modyfikację poz. 14,17,18, 20, 22 Wymagania dodatkowe dla typów:
1,2,3 - Pozacenowe kryteria ofert - zawartość merytoryczna - kategoria orzecznictwo (str. 32
OPZ) w sposób wskazany w odwołaniu.
Jednocześnie Zamawiający na str. 38 OPZ dla poz. 14 Orzeczenia administracyjne w tym m.
in. Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych
przy Ministerstwie Finansów, Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, Regionalnych Izb
Obrachunkowych wymaga minimum 43 707 orzeczeń, dla poz. 16 Orzeczenia Sądów
Powszechnych - minimum 1 022 519, dla poz. 18 Orzeczenia Zespołu Arbitrów/Krajowej Izby
Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych/ Krajowej Izby Odwoławczej -
minimum 22 409 orzeczeń.
Odwołujący wskazał, że wymagania co do minimalnej ilości orzeczeń dla poz. 14 i 18 spełnia
tylko Wolters Kluwer S.A. Wymaganie co do minimalnej ilości orzeczeń w poz. 16, przy
przyjęciu legalnej definicji sądów powszechnych zawartej w art. 1 § 1 Ustawy z 27 lipca 2001
r. o ustroju sądów powszechnych („Sądami powszechnymi są sądy rejonowe, sądy
okręgowe oraz sądy apelacyjne."), nie spełnia żaden z wykonawców.
Odwołujący wniósł o modyfikację poz. 14, 16, 18 Wymagania dodatkowe dla typów: 4, 5 -
Pozacenowe kryteria ofert - zawartość merytoryczna - kategoria orzecznictwo (str. 38 OPZ)
w sposób wskazany w odwołaniu.
Na str. 6-7, 13-14, 19-20 OZP Zamawiający postawił następujące wymagania co do
funkcjonalności systemu:
Poz. 143 Możliwość kopiowania zarówno całości jak również części dokumentów
bezpośrednio z programu do edytora tekstu;
Poz. 144 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie, automatycznie otwieranie nowego
aktu prawnego w nowym oknie (zakładce);
Poz. 149 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego/komentarza/monografii lub
jego fragmentu;
Poz. 163 Zawężanie listy wynikowej aktów prawnych, orzeczeń do rodzaju i autora.
Z kolei na str. 24-25 i 29-30 OZP Zamawiający postawił następujące wymagania co do
funkcjonalności systemu:
Poz. 90 Możliwość kopiowania zarówno całości jak również części dokumentów
bezpośrednio z programu do edytora tekstu;
Poz. 91 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie, automatycznie otwieranie nowego
aktu prawnego w nowym oknie (zakładce);
Poz. 95 Możliwość wydruku całego aktu prawnego, poszczególnych jednostek redakcyjnych,
zaznaczonego fragmentu, z przypisami i bez przypisów z zachowaniem formatowania
widocznego na monitorze;
Poz. 96 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego/komentarza/monografii lub jego
fragmentu.
Odwołujący wskazał, że wymagania te spełnia tylko Wolters Kluwer S.A.
W związku z powyższym Zamawiający wniósł o modyfikację OPZ w następujący sposób: str.
6-7,13-14,19-20 OZP
Poz. 143 Możliwość kopiowania całości lub części dokumentów bezpośrednio z programu do
edytora tekstu;
Poz. 144 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie z funkcją otwierania nowego aktu
prawnego w nowym oknie (zakładce);
Poz. 149 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego lub jego fragmentu;
Poz. 163 Zawężanie listy wynikowej aktów prawnych, orzeczeń do rodzaju.
str. 24-25 OPZ:
Poz. 90 Możliwość kopiowania całości lub części dokumentów bezpośrednio z programu do
edytora tekstu;
Poz. 91 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie z funkcją otwierania nowego aktu
prawnego w nowym oknie (zakładce);;
Poz. 96 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego lub jego fragmentu.
Str. 29-30 OPZ:
Poz. 90 Możliwość kopiowania całości lub części dokumentów bezpośrednio z programu do
edytora tekstu;
Poz. 91 Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie z funkcją otwierania nowego aktu
prawnego w nowym oknie (zakładce);
Poz. 96 Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego lub jego fragmentu.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający, określając wymagania w SIWZ zbyt restrykcyjnie,
bez żadnego uzasadnienia uniemożliwia zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe
traktowanie wykonawców, powodując, że ofertę w tym zakresie może złożyć tylko jeden
podmiot. Niespełnienie powyższych kryteriów przez innych wykonawców, spowoduje bowiem
odrzucenie oferty, jako niespełniającej wymagań określonych przez Zamawiającego.
Pozostawienie SIWZ w obecnym kształcie spowoduje w sposób nieuzasadniony
szczególnymi potrzebami Zamawiającego wykluczenie jakiejkolwiek konkurencji pomiędzy
wykonawcami.
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i
dowody Stron złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do
wniesienia odwołania, zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. Jest
wykonawcą zainteresowanym uzyskaniem możliwości złożenia oferty w niniejszym
postępowaniu.
W ocenie Izby zasadny okazał się zarzut, iż prowadząc przedmiotowe postępowanie,
Zamawiający naruszył art. 29 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, poprzez opisanie
przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję. Uzasadniony jest
również zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych, poprzez przygotowanie i prowadzenie postępowania w sposób niezapewniający
zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Art. 29 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że przedmiotu zamówienia nie
można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.
Wystarczającym dla stwierdzenia naruszenia zasady wyrażonej w powołanym artykule
ustawy jest takie zestawienie przez Zamawiającego charakterystycznych lub granicznych
parametrów nabywanych produktów, że wskazuje ono na konkretny produkt. Wyklucza to
bowiem możliwość udziału w postępowaniu wykonawców, którzy oferują inne produkty, ale o
tym samym zastosowaniu.
W niniejszym postępowaniu mamy właśnie do czynienia z taką sytuacją. Zamawiający w
trakcie rozprawy przedstawił ofertę Wykonawcy Wolters Kluwer S.A., złożoną w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem była dostawa
oprogramowania z systemem informacji prawnej wraz z licencją na korzystanie na potrzeby
sądów powszechnych ZP-15/2014. Na stronie 14 oferty wykonawca przedstawił, jaką liczbę
orzeczeń oferuje w swoim systemie informacji prawnej. Liczba orzeczeń wymaganych przez
Zamawiającego w obecnym postępowaniu wprost odpowiada liczbie orzeczeń (z
dokładnością do jednego orzeczenia), jaką oferuje Wolters Kluwer S.A. Dla przykładu są to
Orzeczenia Zespołu Arbitrów/Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień
Publicznych/ Krajowej Izby Odwoławczej – w ilości 22 409 orzeczeń, Orzeczenia Głównej
Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych przy
Ministerstwie Finansów, Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, Regionalnych Izb
Obrachunkowych w liczbie 43 707 orzeczeń, Orzeczenia Głównej Komisji Arbitrażowej w
ilości 1168 orzeczeń, Orzeczenia Regionalnych Komisji Orzekających w sprawach o
naruszenie dyscypliny finansów publicznych w liczbie 149 orzeczeń. Z powyższego zatem
niezbicie wynika, że Zamawiający opisał zamawiany produkt w sposób, który odpowiada
opisowi produktu, który oferuje wyłącznie jeden z wykonawców.
Co istotne, Zamawiający ma możliwość opisania produktu poprzez wskazanie określonych
cech minimalnych, jednakże powinien bezwzględnie wykazać, że taki produkt odpowiada
jego racjonalnym i uzasadnionym potrzebom. Uzasadnione potrzeby Zamawiającego mogą
ograniczać potencjalny krąg wykonawców oraz wpływać na zakres oferowanych przez nich
usług, dostaw i robót budowlanych, o ile wynikają one z celu, dla którego Zamawiający
wszczyna określone postępowanie, a cel ten jest nakierowany na realizację tych potrzeb i w
żaden inny sposób nie może zostać osiągnięty.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający nie wykazał takiej okoliczności. Nie przedstawił
żadnej analizy potrzeb Zamawiającego, z której wynikałaby konieczność określonych
wymogów stawianych zamawianemu systemowi informacji prawnej. W ocenie Izby trudno
uwierzyć, aby Zamawiający potrzebował dokładnie minimum 22 409 orzeczeń Zespołu
Arbitrów/Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych/ Krajowej
Izby Odwoławczej. Zamawiający nie potrafił także wyjaśnić, dlaczego nie jest wystarczające
np. 19 000 orzeczeń, które zawarte są w produkcie, oferowanym przez drugiego wykonawcę.
W ocenie Izby nie jest także uzasadniony argument, że „im więcej orzeczeń, tym lepiej”. Jak
wskazano powyżej, Zamawiający powinien wykazać racjonalne i rzeczywiste potrzeby, nie
zaś kierować się jedynie prostą zasadą, że potrzebę Zamawiającego spełnia wyłącznie (albo
co najmniej) produkt, który posiada maksymalne funkcjonalności, czy parametry na rynku.
Zamawiający przyznał w trakcie rozprawy, że nie były prowadzone badania, ani ankiety
wśród sędziów, co do wymaganych ilości orzeczeń i innych zasobów systemu informacji
prawnej. Przeprowadzenie analizy pośród sędziów w zakresie rzeczywistych potrzeb co do
orzeczeń czy komentarzy dałoby prawdziwą odpowiedź, czy nie jest wystarczająca (być
może nawet z naddatkiem) ilość 19 000 orzeczeń. Tym bardziej, że jak wskazywał
Zamawiający, istotne znaczenie mają dla niego chociażby takie okoliczności, jak aktualność.
Zamawiający wskazywał także, że w jego ocenie co do zasady wymóg aktualności spełniają
publikacje po 2008 roku. Tym samym, w ocenie Izby oczywistym jest, że Zamawiający nie
wykazał, aby postawione przez niego wymogi odpowiadały jego rzeczywistym potrzebom. Z
całą pewnością nie wykazał, że wyłącznie produkt o maksymalnych funkcjonalnościach jako
jedyny spełnia jego wymagania.
Nie jest uprawnione postępowanie Zamawiającego, polegające na wskazaniu z jednej strony
podmiotu oferującego produkt o maksymalnych parametrach (tj. największej liczbie
komentarzy i orzeczeń), a z drugiej prowadzeniu procedury otwartej i twierdzenie, że celem
takiego działania jest nieograniczanie konkurencji. To stanowisko jest sprzeczne samo w
sobie i nieprawidłowe, gdyż Odwołujący wprost oświadczył, że nie spełnia maksymalnych
wymagań Zamawiającego. Zatem Zamawiający ma pełną świadomość co do okoliczności,
że tylko jeden z wykonawców na rynku spełnia jego wymagania. Tym samym konkurencja
nie występuje. Tym bardziej, że przedmiot zamówienia (jak wskazano powyżej) został
opisany nie na podstawie rzeczywistych potrzeb Zamawiającego, ale właśnie w oparciu o
produkt o maksymalnych funkcjonalnościach, oferowany przez jednego z Wykonawców
(poprzez przyjęcie za minimalne wymagania maksymalnych parametrów/funkcjonalności
oferowanych przez jeden podmiot).
Wewnętrzna analiza rzeczywistych potrzeb Zamawiającego mogłaby także przyczynić się do
uzyskania przez Zamawiającego produktu całkowicie odpowiadającego jego potrzebom.
Zamawiający mógłby (i powinien jako podmiot tak wyjątkowy) stawiać wymagania
wykonawcom, nie zaś opisywać wymagania jedynie poprzez przyjęcie za minimalne takich
warunków, jakie spełnić może wyłącznie jeden produkt o maksymalnych parametrach na
rynku.
Powyższe uwagi należy także odnieść do podnoszonych w zarzucie nr 1 i 3 minimalnych
wymagań ilościowych dla komentarzy. W ocenie Izby, Zamawiający nie przedstawił swoich
uzasadnionych potrzeb w zakresie ilości komentarzy książkowych (do ustawy kodeks
cywilny, kodeks postępowania cywilnego, kodeks karny, kodeks postępowania karnego,
kodeks rodzinny i opiekuńczy, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), czy
publikacji opisanych w zarzucie nr 3. Oznacza to, że nie rozwiał wątpliwości co do tego, że
przedmiot zamówienia został opisany w sposób umożliwiający złożenie oferty wyłącznie
jednemu wykonawcy.
Odwołujący wnosił o obniżenie wymagań minimalnych, przy jednoczesnym przyznawaniu
punktów za wszystko, co przewyższać będzie wymagania minimalne. W ocenie Izby,
opisanie przedmiotu zamówienia przy użyciu ww. mechanizmu jest uzasadnione. Nie jest
wiarygodny argument przedstawiany przez Zamawiającego, że takie rozwiązanie
(przeprowadzone rok wcześniej) nie spełniało oczekiwań Zamawiającego. Należy zauważyć,
że w uprzednio prowadzonym postępowaniu inne były kryteria oceny ofert: 60% kryterium
ceny, 40% kryteria jakościowe oferowanego produktu. W niniejszym postępowaniu waga obu
kryteriów wynosi po 50%. Podkreślić należy, że Zamawiający ma możliwość znacznie
poważniejszej zmiany oceny kryterium (niż obecnie jedynie 10 %), celem uzyskania
wymaganych parametrów i jak najlepszego produktu. Fakt, że w poprzednio prowadzonym
postępowaniu wykonawcy w zakresie zawartości merytorycznej systemów informacji prawnej
zaoferowali minimum wymagane przez Zamawiającego, nie uzasadnia, aby w niniejszym
postępowaniu Zamawiający żądał maksimum zawartości merytorycznej, w dodatku
oferowanego tylko przez jednego wykonawcę. Fakt dokupowania przez sądy dodatkowych
pełnych modułów komentarzowych w ocenie Izby świadczy o tym, że Zamawiający nie
zbadał rzeczywistych potrzeb sądów w zakresie systemu informacji prawnej, lub
niewłaściwie określił kryteria. Ponownie należy zauważyć, że decydując się na prowadzenie
procedury w trybie przetargu nieograniczonego, Zamawiający nie powinien ograniczać
konkurencyjności. Zamawiający powinien w taki sposób opisać zamówienie, aby nie tylko
umożliwić konkurencję, ale także uzyskać produkt dostosowany do jego potrzeb.
Przedstawione jako dowód: Informacja o potrzebach sądów dotyczących dostępu do
literatury prawniczej na podstawie ubiegłorocznych zakupów oraz Informacja o wyborze
oferty najkorzystniejszej przez Sąd Rejonowy w Biłgoraju nie potwierdzają okoliczności, na
jaką zostały powołane. Przedstawiona informacja o potrzebach sądów nie jest czytelna.
Przedmiotem rozważań Izby były pojedyncze komentarze (w ilości 3 sztuki lub 5 sztuk) do
poszczególnych aktów prawnych, jakie są zobowiązani zaoferować wykonawcy. Nie
wiadomo, czego dotyczy informacja, skoro jest w niej mowa o ilościach 748 sztuk, 853
sztuki. Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej przez Sąd Rejonowy w Biłgoraju nie
świadczy o tym, że wszystkie sądy były niezadowolone z przeprowadzonego przez
Zamawiającego przetargu. Nie wiadomo też, jaka była ilość systemów zamówionych w
pierwotnym postępowaniu i czy w związku z tym do każdego zakupionego pierwotnie
systemu dokupiono pełny dostęp.
W ocenie Izby, Zamawiający nie wykazał także, aby wymóg spełnienia opisanych
funkcjonalności (str. 6-7 OPZ poz. 143, 144, 148, 149, 163 Typ 1 - Funkcjonalności systemu,
str. 13-14 OPZ poz. 143, 144, 148, 149, 163 Typ 2 - Funkcjonalności systemu, str. 19-20,
OPZ poz. 136, 143, 144, 148, 149, 163 Typ 3 - Funkcjonalności systemu, str. 24-25 OPZ
poz. 90, 91, 95, 96 Typ 4 - Funkcjonalności systemu, str. 29-30 OPZ poz. 90, 91, 95, 96 -Typ
5 - Funkcjonalności systemu) był wynikiem rzeczywistych potrzeb Zamawiającego lub w
istotny sposób ułatwiał pracę z programem.
Przede wszystkim podnieść należy, że w postępowaniu prowadzonym w roku ubiegłym,
Zamawiający zrezygnował z postawienia obligatoryjnego wymogu spełnienia tych
funkcjonalności, co wskazuje na okoliczność, że nie są to funkcjonalności dla
Zamawiającego niezbędne. Podnoszony przez Zamawiającego argument w postaci wygody
w postaci mniejszej ilości kliknięć, niezbędnych do uruchomienia danej funkcjonalności,
także nie przemawia za poświęceniem w imię tej mniejszej ilości kliknięć, możliwości
konkurowania przez dwóch wykonawców oferujących na polskim rynku systemy informacji
prawnej.
W zakresie funkcjonalności, polegającej na możliwości kopiowania całości, jak również
części dokumentów bezpośrednio z programu do edytora tekstu, podnieść należy, że spór
pomiędzy Odwołującym a Zamawiającym dotyczył możliwości wydrukowania całego tekstu
komentarzy do aktów prawnych. Zamawiający wymagał, aby możliwe było wydrukowanie od
razu całego komentarza do aktu prawnego, czyli faktycznie całej książki, zawierającej
komentarz. W ocenie Izby, funkcjonalność ta, nawet gdyby przyjąć, że ktokolwiek by z niej
skorzystał, ma znaczenie marginalne i nie uzasadnia ograniczenia konkurencji. W przypadku
pracy z komentarzami do aktów prawnych, kluczowe znaczenie mają komentarze do
poszczególnych przepisów aktu prawnego, a nie całość komentarza. Obaj wykonawcy
oferujący systemy informacji prawnej, oferują możliwość wydrukowania komentarzy do
poszczególnych przepisów aktów prawnych i brak jest racjonalnych podstaw do żądania
możliwości wydruku całego komentarza – od pierwszego do ostatniego przepisu danego
aktu prawnego. Zamawiający nie dowiódł także, aby taka wyłącznie taka funkcjonalność była
niezbędna. Tym samym zasadne jest wprowadzenie przez Zamawiającego zmiany poprzez
zastąpienie treści funkcjonalności: „Możliwość kopiowania zarówno całości jak również
części dokumentów bezpośrednio z programu do edytora tekstu”, treścią zgodną z żądaniem
odwołania: „Możliwość kopiowania całości lub części dokumentów bezpośrednio z programu
do edytora tekstu”.
Z powyższą funkcjonalnością łączy się funkcjonalność opisana m.in. w pkt. 149, w którym
Zamawiający żądał możliwości wyświetlenia nie tylko całego aktu prawnego, ale także
całego komentarza lub monografii. Także w tym przypadku żądanie wyświetlenia całego
komentarza lub monografii nie znajduje racjonalnego uzasadnienia, gdyż podstawowe
znaczenie ma możliwość wyświetlenia komentarza lub monografii, odnoszących się do
poszczególnych przepisów aktu prawnego. Tym samym zasadne jest wprowadzenie przez
Zamawiającego zmiany poprzez zastąpienie treści funkcjonalności: „Możliwość wyświetlenia
treści całego aktu prawnego/komentarza/monografii lub jego fragmentu” funkcjonalnością:
„Możliwość wyświetlenia treści całego aktu prawnego lub jego fragmentu”.
Zamawiający wymagał funkcjonalności, polegającej na zawężaniu listy wynikowej aktów
prawnych, orzeczeń, do rodzaju i autora. Izba podziela stanowisko Odwołującego, że
żądanie zawężania listy wyników do autora danego aktu prawnego jest funkcjonalnością,
która nie znajduje racjonalnego uzasadnienia. Tym bardziej, że w odniesieniu do aktów
prawnych takich jak ustawa, trudno wskazać ich autora. W ocenie Izby, potrzebnym i nie
ograniczającym konkurencji wymogiem, jest postawienie wymogu ograniczania listy
wynikowej do rodzaju aktów prawnych i orzeczeń. Tym samym zasadne jest wprowadzenie
przez Zamawiającego zmiany w SIWZ poprzez zmniejszenie treści funkcjonalności do
„zawężanie listy wynikowej aktów prawnych, orzeczeń do rodzaju”.
Zamawiający wymagał możliwości pracy na kilku aktach jednocześnie, stawiając dodatkowy
wymóg automatycznego otwierania nowego aktu prawnego w nowym oknie (zakładce). W
ocenie Izby, wystarczającym wymogiem jest, aby zapewniona była możliwość jednoczesnej
pracy na kilku aktach, bez konieczności automatycznego otwierania nowego aktu prawnego
w nowym oknie. Jeżeli decyzja co do otwierania nowych okien pozostawiona jest
użytkownikowi, a nie dokonywana automatycznie, to w ocenie Izby i tak zapewnia to
sprawną pracę z programem. Każdy z programów może więc zapewnić wymaganą
ostatecznie funkcjonalność. Stawianie dodatkowych wymagań (w postaci automatyczności),
które jedynie mają utrudnić konkurencję jednemu z wykonawców, w ocenie Izby nie jest
uprawnione. Ponownie należy podkreślić, że argument w postaci wygody w postaci mniejszej
ilości kliknięć, niezbędnych do uruchomienia danej funkcjonalności, nie przemawia za
poświęceniem w imię tej mniejszej ilości kliknięć, możliwości konkurowania przez dwóch
wykonawców oferujących na polskim rynku systemy informacji prawnej. Tym samym
zasadne jest wprowadzenie przez Zamawiającego zmiany w SIWZ poprzez zastąpienie
treści funkcjonalności: „Możliwość pracy na kilku aktach jednocześnie, automatycznie
otwieranie nowego aktu prawnego w nowym oknie (zakładce)” funkcjonalnością: „Możliwość
pracy na kilku aktach jednocześnie z funkcją otwierania nowego aktu prawnego w nowym
oknie (zakładce)”.
Izba oddaliła zarzut Odwołującego dotyczący opisania przedmiotu zamówienia w sposób,
który utrudnia zachowanie uczciwej konkurencji odnoszący się do pozycji 44 na stronie 33
Opisu Przedmiotu Zamówienia.
Zamawiający wymagał minimum jednego komentarza książkowego do każdej z ustaw, w tym
także do wskazanej w poz. 44 na str. 33 OPZ ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Zgodnie z definicją „komentarza książkowego” zawartą na str. 36 OPZ poz. 1 za „komentarz
książkowy" uznaje się w szczególności „najaktualniejszą pozycję książkową (pełny tekst
komentarza), opublikowaną w wersji papierowej po 1 stycznia 2008 roku”.
W ocenie Izby Zamawiający wskazał na obiektywne kryteria, które uzasadniają wymaganie,
aby komentarz był aktualny w dacie po 1 stycznia 2008 roku. Wskazał przede wszystkim, że
data ta odnosi się do wszystkich ustaw w wierszach od 34 do 44, nie zaś wyłącznie do
ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Nie jest to więc działanie Zamawiającego,
który mając świadomość, że Odwołujący jest w posiadaniu komentarza Prawo o ustroju
sądów powszechnych w wydaniu starszym niż na dzień 01 stycznia 2008 roku, ma na celu
ograniczenie uczciwej konkurencji. Należy także podkreślić, że Zamawiający w sposób
wyczerpujący uzasadnił swoje racjonalne potrzeby. Wskazał (co Izba uznaje za
uzasadnione), że komentarze wydane przed 1 stycznia 2008 roku są mniej użyteczne niż te
wydane po tej dacie. Nadto należy mieć na uwadze, że ustawa Prawo o ustroju sądów
powszechnych jest dla Zamawiającego w niniejszym postępowaniu, a więc sądów, ustawą
kluczową. Domaganie się zatem najbardziej aktualnego komentarza do tej ustawy, jest
wymaganiem zasadnym. Tym bardziej, że ustawa zmieniana jest dosyć często i kilkakrotnie
została zmieniona od 2008 r. Tym samym postawione przez Zamawiającego wymaganie nie
narusza uczciwej konkurencji wykonawców w niniejszym postępowaniu.
Reasumując, w świetle powyższych ustaleń, w ocenie Izby Zamawiający powinien dokonać
modyfikacji opisu przedmiotu zamówienia poprzez określenie wymagań minimalnych w
spornych pozycjach, poprzez zmniejszenie minimalnej ilości komentarzy i publikacji w taki
sposób, aby zapewnić konkurencyjność postępowania. Oznacza to, że Zamawiający winien
zmodyfikować treść SIWZ (ostatni wiersza tabeli Ilościowe wymagania minimalne dla typów:
1, 2, 3 (str. 31 OPZ)) w następujący sposób:
W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe kryteria ofert" w kolumnie „Publikacje
zwarte", w wierszach od nr 24-70 (poniżej) Zamawiający wymaga łącznie minimum 55
publikacji zwartych, przy czym w każdym z wierszy od nr 24-35, 39-40, 42, 44 (poniżej)
minimum po dwie publikacje zwarte, w pozostałych pozycjach wystarczy minimum po jednej
publikacji zwartej.
Jednocześnie zmodyfikować ostatni wiersz tabeli Ilościowe wymagania minimalne dla typów:
4, 5 (str. 37 OPZ) w następujący sposób: W tabeli „Wymagania dodatkowe - Pozacenowe
kryteria ofert" w kolumnie „Publikacje zwarte", w wierszach od nr 20-66 (poniżej)
Zamawiający wymaga łącznie minimum 25 publikacji zwartych, przy czym w każdym z
wierszy od nr 20-31, 35-36, 38, 40 (poniżej) minimum po dwie publikacje zwarte, w
pozostałych pozycjach wystarczy minimum po jednej publikacji zwartej.
W zakresie ilości komentarzy, Zamawiający winien uwzględnić minimalne ilości (kodeks
cywilny – 3 sztuki, kodeks postępowania cywilnego – 3 sztuki, kodeks karny – 3 sztuki,
kodeks postępowania karnego – 3 sztuki, prawo o postepowaniu przed sądami
administracyjnymi – 1 sztuka, kodeks rodzinny i opiekuńczy – 1 stuka). Nadto Zamawiający
winien uwzględnić wskazywaną przez Odwołującego ilość orzeczeń poszczególnych
organów (str. 32 OPZ poz. 14, 17, 18, 20, 22 i str. 38 OPZ poz. 14,16,18).
Izba w treści sentencji wskazała jedynie kierunek, nie nakazywała zaś Zamawiającemu
dokonania zmian jak sugerowano w treści odwołania, pozostawiając Zamawiającemu także
ewentualną możliwość zmiany kryteriów oceny ofert.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przewodniczący:
………………………………