Sygn. akt: KIO 2745/15
WYROK
z dnia 13 stycznia 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza − w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
Protokolant: Paweł Puchalski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 5 stycznia 2016 r. i 11 stycznia 2016 r.
w Warszawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
17 grudnia 2015 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
„Nadzieja” Opieka Pielęgniarstwo Rehabilitacja Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
Stowarzyszenie Opiekuńcze Nadzieja z siedzibą w Lublinie,
w postępowaniu prowadzonym przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie,
orzeka:
1. Oddala odwołanie;
2. Kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: „Nadzieja” Opieka Pielęgniarstwo Rehabilitacja Sp. z o.o.,
Stowarzyszenie Opiekuńcze Nadzieja i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Lublinie.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 2745/15
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający − Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie − prowadzi w trybie
przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.:
Świadczenie usług opiekuńczych dla osób starszych, samotnych i niepełnosprawnych oraz
specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania dla
uprawnionych mieszkańców miasta Chełm.
W dniu 17 grudnia 2015 r. Konsorcjum: „Nadzieja” Opieka Pielęgniarstwo
Rehabilitacja Sp. z o.o., Stowarzyszenie Opiekuńcze Nadzieja wniosło odwołanie wobec
zaniechania wykluczenia z postępowania wykonawców: Lubelski Oddział Okręgowy
Polskiego Czerwonego Krzyża (w Zadaniu I) oraz Opieka w Domu Chorego M. O. (w
Zadaniu I i II). Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów: art. 7 ust. 1, art.
24 ust. 2 pkt 3 oraz art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z pkt. III.1.4 ppkt 2 i 3 ogłoszenia o zamówieniu (pkt
A.V.l SIWZ), w przypadku zadania I oraz zadania II o udzielenie zmówienia mogą ubiegać
się Wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące:
pkt 2) posiadania wiedzy i doświadczenia, w szczególności w okresie ostatnich trzech lat
przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy –
w tym okresie, wykonali lub wykonują:
a) w przypadku zadania I co najmniej 1 usługę polegającą na świadczeniu usług
opiekuńczych dla osób starszych, samotnych i niepełnosprawnych w miejscu
zamieszkania o wartości brutto co najmniej 410 000,00 zł,
b) w przypadku zadania II co najmniej 1 usługę polegającą na świadczeniu specjalistycznych
usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania o
wartości brutto co najmniej 64 000,00 zł;
pkt 3) dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia, w szczególności dysponują:
a) w przypadku zadania I co najmniej 1 osobą mającą wykształcenie medyczne (minimum
pielęgniarskie), której Wykonawca powierzy koordynowanie i nadzorowanie przebiegu
usług opiekuńczych oraz co najmniej 43 osobami posiadającymi wykształcenie co
najmniej zawodowe, przeszkolonymi w zakresie wykonywania czynności opiekuńczych
świadczonych w domu chorego lub ukończony kurs opieki nad osobą starszą,
Sygn. akt: KIO 2745/15
niepełnosprawną, ważne badania lekarskie wydane zgodnie z odpowiednimi przepisami
oraz przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy,
b) w przypadku zadania II co najmniej 1 osobą mającą wykształcenie medyczne (minimum
pielęgniarskie) psychologiczne, pedagogiczne (po pedagogice specjalnej, terapii
zajęciowej), której Wykonawca powierzy koordynowanie i nadzorowanie przebiegu
specjalistycznych usług opiekuńczych oraz co najmniej 5 osobami do świadczenia
specjalistycznych usług w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
które posiadają kwalifikacje do wykonywania zawodu: pracownika socjalnego,
psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty zajęciowego, pielęgniarki, asystenta osoby
niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, specjalisty w zakresie rehabilitacji
medycznej, fizjoterapeuty oraz posiadającymi co najmniej półroczny staż pracy w jednej
z następujących jednostek: szpitalu psychiatrycznym, jednostce organizacyjnej pomocy
społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi, placówce terapii lub placówce
oświatowej do której uczęszczają dzieci z zaburzeniami rozwoju lub upośledzeniem
umysłowym, zakładzie rehabilitacji, ośrodku terapeutyczno-edukacyjno-wychowawczym,
posiadającymi udokumentowane przeszkolenie w zakresie prowadzenia treningów
umiejętności społecznych w zakresie specjalistycznych usług opiekuńczych, zgodnie
z wymogami § 3 pkt. 1, 2, 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z 22 września
2005 w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 189, poz. 1598
z późn. zm.).
Odwołujący wskazał, że do upływu terminu składania ofert (25 listopada 2015 r. godz.
10:00) w postępowaniu zostały złożone następujące oferty:
Zadanie I
Doświadczenie Cena
Lubelski Oddział Okręgowy
Polskiego Czerwonego Krzyża
20 pkt pow. 5 lat prowadzenia
działalności
789 067,80 zł
Opieka w Domu Chorego M. O. 20 pkt pow. 5 lat prowadzenia
działalności
771 435,00 zł
Nadzieja Opieka Pielęgniarstwo
i Rehabilitacja Sp. z o.o. oraz
Stowarzyszenie Opiekuńcze
Nadzieja
20 pkt pow. 5 lat prowadzenia
działalności
Zadanie II
Opieka w Domu Chorego M. O. 20 pkt pow. 5 lat prowadzenia
działalności
123 801,35 zł
Sygn. akt: KIO 2745/15
Nadzieja Opieka Pielęgniarstwo
i Rehabilitacja Sp. z o.o. oraz
Stowarzyszenie Opiekuńcze
Nadzieja
20 pkt pow. 5 lat prowadzenia
działalności
Odwołujący, po dokonaniu wglądu do ofert złożonych przez wykonawców: Opieka
w Domu Chorego M. O. oraz Lubelski Oddział Okręgowy Polskiego Czerwonego Krzyża, w
dniu 30 listopada 2015 r. poinformował Zamawiającego, że ww. wykonawcy podali
nieprawdziwe informacje dotyczące posiadanego personelu oraz podstawy do dysponowania
tymi osobami. Odwołujący podniósł, że w wykazie osób załączonym do oferty Lubelskiego
Oddziału Okręgowego Polskiego Czerwonego Krzyża wskazane zostały następujące
opiekunki: 1) K. B., 2) S. C., 3) A. D., 4) U. K., 5) W. L., 6) A. O., 7) G. O., 8) D. D., 9) G. G.,
10) I. G., 11) E. N., 12) J. P.. Natomiast w wykazie osób załączonym do oferty Wykonawcy
Opieka w Domu Chorego M. O. zostały wskazane następujące osoby: 1) M. B., 2) L. C., 3) I.
D., 4) T. K., 5) L. K., 6) G. K., 7) K. L., 8) T. D., 9) S. N., 10) M. P., 11) G. P., 12) G. P., 13) B.
S., 14) S. T., 15) G. W., 16) A. W., 17) R. L., 18) A. S., 19) A. f.. Odwołujący podniósł, że ww.
opiekunki pracują obecnie dla niego, nie podpisywały żadnych umów cywilnoprawnych z ww.
wykonawcami oraz nie zgadzały się, aby oba te podmioty wykorzystały ich dane osobowe
w przedmiotowym postępowaniu. Informacje zawarte w wykazach osób załączonych do ofert
obu wykonawców, sporządzonych do potwierdzenia spełnienia warunku udziału
w postępowaniu w zakresie dysponowania osobami do realizacji przedmiotu zamówienia
w Zadaniu I i II są informacjami nieprawdziwymi, pozyskanymi jedynie do wykazania
spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Dane te zapewne zostały pozyskane z oferty
Odwołującego złożonej w ubiegłym roku na tożsamy przedmiot zamówienia.
Odwołujący wskazał, że w dniu 7 grudnia 2015 r. został poinformowany przez
Zamawiającego, że w związku z informacjami przedstawionymi w piśmie z 30 listopada 2015
r. Zamawiający skierował do wykonawców pisma z wezwaniem do złożenia wyjaśnień lub
uzupełnień. Następnie w dniu 8 grudnia 2015 r. Zamawiający poinformował o wyborze oferty
wykonawcy Opieka w Domu Chorego M. O. złożonej przez jako najkorzystniejszej w Zadaniu
I i II. W dniu 9 grudnia 2015 r. Odwołujący ponownie podniósł, że złożone oferty zawierają
nieprawdziwe informacje, których nie można ani wyjaśnić ani uzupełnić, bowiem sam fakt
złożenia informacji nieprawdziwych mających wpływ lub mogących mieć wpływ na wynik
postępowania skutkuje obligatoryjnym wykluczeniem wykonawców na podstawie art. 24 ust.
2 pkt 3 ustawy Pzp. Jednocześnie Odwołujący wystąpił do Zamawiającego z wnioskiem o
przesłanie kopii złożonych ofert, kopii wezwań Zamawiającego i odpowiedzi wykonawców.
Zamawiający, na pisma z 7 i z 9 grudnia 2015 r. odpowiedział dopiero w dniu 16 grudnia
2015 r. wskazując, że dokumentacja o której udostępnienie wnioskuje Odwołujący ma
kilkaset stron i z przyczyn technicznych może być udostępniona w siedzibie Zamawiającego
Sygn. akt: KIO 2745/15
oraz że wykonawcy w odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia lub wyjaśnienia wykazu
osób wykazali osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, spełniający w
wymagania określone w SIWZ, a dowody zebrane przez Zamawiającego nie potwierdziły
przedstawionych zarzutów przez Odwołującego.
Odwołujący podniósł, że stosownie do art. 7 ust 2 ustawy Pzp Zamawiający
przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
Natomiast zgodnie z art. 24 ust 2 pkt 3 ustawy Pzp, z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza się również wykonawców, którzy złożyli nieprawdziwe informacje mające wpływ lub
mogące mieć wpływ na wynik prowadzonego postępowania. Ww. przepis stanowi
samodzielną podstawę do wykluczenia wykonawcy z postępowania w sytuacji stwierdzenia,
że po pierwsze wykonawca podał nieprawdziwe informacje w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego, a po drugie informacje te mają lub mogą mieć wpływ na wynik
postępowania, tj. czynność wyboru oferty najkorzystniejszej czy też unieważnienie
postępowania, z którymi to czynnościami wiąże się sytuacja danego wykonawcy w tym
postępowaniu związana z uzyskaniem przez niego tego zamówienia. Wskazana przesłanka
do wykluczenia wykonawcy z postępowania została ukształtowana przez ustawodawcę jako
niezależna od przesłanki opisanej w art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp, zgodnie którą
zamawiający wyklucza wykonawcę, jeśli wykonawca nie wykazał spełniania warunków
udziału w postępowaniu. Umyślne podanie nieprawdziwych informacji (z zamiarem
bezpośrednim lub wynikowym) będzie sankcjonowane wykluczeniem wykonawcy na
podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp. Zdaniem Odwołującego, dane podane
w wykazach osób załączonych do ofert wykonawców: Lubelski Oddział Okręgowy Polskiego
Czerwonego Krzyża oraz Opieka w Domu Chorego M. O., przesądzają wprost o intencjach
w/w Wykonawców do podania nieprawdziwych informacji. Ww. wykonawcy obowiązani byli
wykazać, że dysponują w przypadku Zadania I – co najmniej 44 osobami (w tym 1 z
wykształceniem medycznym) oraz w przypadku Zadania II – co najmniej 6 osobami (w tym 1
z wykształceniem medycznym). Wykonawcy w złożonych wykazach osób wykazali
pracowników (byłych i obecnych) Odwołującego, nie uzyskując uprzednio stosownej zgody
pracowników na wykorzystanie ich danych osobowych celem przedstawienia w ofercie
składanej w przedmiotowym postępowaniu. Żaden z pracowników Odwołującego (były i
obecny) nie współpracuje ani nie zamierza współpracować z żadnym z ww. wykonawców.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania
w charakterze świadków osób, dysponowania którymi dotyczą zarzuty przedstawione
w odwołaniu, przy czym Odwołujący zastrzegł sobie prawo do ograniczenia w/w dowodu do
przesłuchania części z osób, tak aby nie powodować przewlekłości postępowania przed
Sygn. akt: KIO 2745/15
Krajową Izbą Odwoławczą. Odwołujący podniósł, że wskazani świadkowie są pracownikami
Odwołującego, a w/w dowód powołany jest na okoliczność, że wykonawcy: Lubelski Oddział
Okręgowy Polskiego Czerwonego Krzyża oraz Opieka w Domu Chorego M. O., podali w
wykazie osób załączonych do ofert w/w świadków jako osoby, którymi dysponują na
potwierdzenie spełnienia warunku udziału w postępowaniu, nie mając zgody w/w świadków
na posługiwanie się ich danymi osobowymi ani nie mając zgody świadków na udział
w realizacji przedmiotu zamówienia po stronie ww. wykonawców – jako że świadkowie są już
zatrudnieni przez Odwołującego i nie zamierzają realizować zamówienia po stronie ww.
wykonawców, a dane, którymi posłużyli się wykonawcy pozyskali w oparciu o informacje
przedłożone przez Odwołującego w ofercie złożonej Zamawiającemu w ubiegłym roku na
tożsamy przedmiot zamówienia.
Odwołujący podkreślił, że wykaz osób, który składa w ofertach przetargowych nie
stanowi tajemnicy przedsiębiorstwa i każdy zainteresowany może mieć do niego dostęp.
Niemniej jednak fakt, że wykaz osób nie jest „zastrzeżony” nie może uprawniać jakiejkolwiek
osoby czy podmiotu do wykorzystania zawartych w nich danych osobowych do
przedkładania w postępowaniach przetargowych. Takie działanie stanowi naruszenie
przepisów ochrony danych osobowych a udział osób czy podmiotów które pozyskały tego
typu dane i przedstawiają je jako „swoje” w postępowaniach o udzielenie zamówień
publicznych stanowi bezpośrednie naruszenie przepisów o ochronie konkurencji
i konsumentów, bowiem prowadzi do zachwiania uczciwiej konkurencji pomiędzy
wykonawcami w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Nie ma zatem wątpliwości, że takie
działanie jest działaniem umyślnym i nakierowanym na uzyskanie zamówienia za wszelką
cenę.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający naruszył art. 24 ust 2 pkt 3 ustawy Pzp
poprzez zaniechanie wykluczenia z udziału w postępowaniu wskazanych w odwołaniu
wykonawców, mimo że już 30 listopada 2015 r. Odwołujący poinformował Zamawiającego,
że w złożonych ofertach wykonawcy podali świadomie (celowo) nieprawdziwe informacje
celem uzyskania zamówienia. Ponadto Zamawiający naruszył art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp
poprzez wezwanie do uzupełnienia lub wyjaśnienia przedstawionych w ofertach wykazów
osób, mimo że wykonawcy złożyli nieprawdziwe informacje, a w takim przypadku nie
znajduje żadnego uzasadnienia prawnego czy faktycznego uzupełnienie lub wyjaśnienie
nieprawdziwych informacji – de facto złożenie przez wykonawców „prawidłowych” wykazów
osób bez pracowników Odwołującego w odpowiedzi na wezwania Zamawiającego,
zainspirowane niejako pismem Odwołującego z 30 listopada 2015 r. potwierdza wprost
zarzut naruszenia art. 24 ust 2 pkt 3 ustawy Pzp. Odwołujący podkreślił, że złożenie
nieprawdziwych informacji mających wpływ na wynik postępowania stanowi wyjątek od
Sygn. akt: KIO 2745/15
generalnego obowiązku wzywania do uzupełnienia wynikającego z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp,
gdyż nie można zastąpić nieprawdziwej informacji prawdziwą.
Ponadto Odwołujący podniósł, że wykaz usług załączony do oferty wykonawcy
Opieka w Domu Chorego M. O. nie potwierdza spełnienia warunku udziału w postępowaniu.
Wykonawca załączył do oferty wykaz usług, wskazując wykonanie usług dla Zamawiającego,
na podstawie 3 umów rocznych realizowanych w latach 2012, 2013 i 2014 na sumę ogółem
779.733,56 zł. Odwołujący wskazał, że Zamawiający wymagał doświadczenia w realizacji co
najmniej jednej usługi na kwotę co najmniej 410.000 zł, czego przedstawiony wykaz
doświadczenia nie potwierdza, bowiem żaden ze realizowanych kontraktów nie opiewał na
kwotę 410.000 zł.
Odwołujący podniósł, że warunek postawiony przez Zamawiającego w zakresie
wiedzy i doświadczenia jest jasny i precyzyjny. Zamawiający wskazał, że o udzielenie
zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, który zrealizowany co najmniej jedną usługę
o tożsamym przedmiocie zamówienia o wartości co najmniej 410.000 zł. Nie można przyjąć,
że w oparciu o tak postawiony warunek udziału w postępowaniu rozumie się możliwość
wykazania się realizacją nawet kilku usług/zamówień rozumianych jako usługi realizowane
na rzecz danego odbiorcy w okresie ostatnich trzech lat. Taki sposób pojmowania opisu
warunku udziału w postępowaniu jest nielogiczny i nie zasługuje na uwzględnienie.
Sformułowanie w warunku: „co najmniej jedną usługę” oznacza jedną
usługę/zamówienie/umowę/kontrakt, a nie usług realizowane w ciągu ostatnich 3 lat przez
danego wykonawcę. Zdaniem Odwołującego, wykonawca Opieka w Domu Chorego M. O. w
wykazie usług przedstawił realizowane zamówienia w taki sposób, aby z treści wykazu
wynikało spełnienie warunku udziału w postępowaniu – wykonawca wartości
poszczególnych usług zsumował, aby spełnić warunek udziału w postępowaniu.
Zamawiający zaniechał wezwania ww. wykonawcy do uzupełnienia wykazu w trybie art. 26
ust 3 ustawy Pzp.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: powtórzenia czynności badania
ofert wykonawców: Lubelski Oddział Okręgowy Polskiego Czerwonego Krzyża – w Zadaniu I
oraz Opieka w Domu Chorego M. O. – w Zadaniu I i II, wykluczenia ww. wykonawców z
postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp i odrzucenia złożonych przez
nich ofert na podstawie art. 89 ust 1 pkt 5 ustawy Pzp oraz dokonanie wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej w zadaniu I i II.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron i dowody przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła,
co następuje:
Sygn. akt: KIO 2745/15
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący − jako wykonawca, którego oferta
w przypadku potwierdzenia się zarzutów odwołania może zostać wybrana jako
najkorzystniejsza − spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki korzystania ze
środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia, a naruszenie przez
Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie przez niego szkody,
polegającej nieuzyskaniu zamówienia.
1. Zarzut dotyczący zaniechania wykluczenia z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt
3 ustawy Pzp wykonawców Opieka w Domu Chorego M. O. oraz Polski Czerwony Krzyż
Lubelski Oddział Okręgowy
Izba ustaliła, że zgodnie z rozdz. V pkt 1.3 SIWZ, o udzielenie zmówienia mogą
ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące dysponowania odpowiednim
potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia,
w szczególności dysponują:
a) w przypadku zadania I co najmniej 1 osobą mającą wykształcenie medyczne (minimum
pielęgniarskie), której Wykonawca powierzy koordynowanie i nadzorowanie przebiegu
usług opiekuńczych oraz co najmniej 43 osobami posiadającymi wykształcenie co
najmniej zawodowe, przeszkolonymi w zakresie wykonywania czynności opiekuńczych
świadczonych w domu chorego lub ukończony kurs opieki nad osobą starszą,
niepełnosprawną, ważne badania lekarskie wydane zgodnie z odpowiednimi przepisami
oraz przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy,
b) w przypadku zadania II co najmniej 1 osobą mającą wykształcenie medyczne (minimum
pielęgniarskie) psychologiczne, pedagogiczne (po pedagogice specjalnej, terapii
zajęciowej), której Wykonawca powierzy koordynowanie i nadzorowanie przebiegu
specjalistycznych usług opiekuńczych oraz co najmniej 5 osobami do świadczenia
specjalistycznych usług w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
które posiadają kwalifikacje do wykonywania zawodu: pracownika socjalnego,
psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty zajęciowego, pielęgniarki, asystenta osoby
niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, specjalisty w zakresie rehabilitacji
medycznej, fizjoterapeuty oraz posiadającymi co najmniej półroczny staż pracy w jednej
z następujących jednostek: szpitalu psychiatrycznym, jednostce organizacyjnej pomocy
społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi, placówce terapii lub placówce
oświatowej do której uczęszczają dzieci z zaburzeniami rozwoju lub upośledzeniem
umysłowym, zakładzie rehabilitacji, ośrodku terapeutyczno-edukacyjno-wychowawczym,
posiadającymi udokumentowane przeszkolenie w zakresie prowadzenia treningów
Sygn. akt: KIO 2745/15
umiejętności społecznych w zakresie specjalistycznych usług opiekuńczych, zgodnie
z wymogami § 3 pkt. 1, 2, 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z 22 września
2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 189, poz.
1598 z późn. zm.).
Wykonawca Opieka w Domu Chorego M. O. złożył wraz z ofertą wykazy osób, które
będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia.
W odniesieniu do zadania I wykaz obejmuje 44 osoby, w tym następujące osoby
zakwestionowane przez Odwołującego: M. B., I. D., T. K., L. K., G. K., K. L., T. D., S. N., M.
P., G. P., B. S., S. T., G. W., A. W.. W wykazie ma wskazanej w odwołaniu L. C., nie
występuje również G. P. (w wykazie wskazano B. P.).
W odniesieniu do zadania II wykaz obejmuje 6 osób, w tym osoby zakwestionowane
przez Odwołującego (Renata Lewczuk, A. S., A. f.).
Wykonawca Polski Czerwony Krzyż Lubelski Oddział Okręgowy złożył wraz z ofertą
wykazy osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia w zakresie zadania I.
Wykaz obejmuje 52 osoby, w tym następujące osoby zakwestionowane przez
Odwołującego: K. B., S. C., A. D., U. K., W. L., A. O., G. O., D. D., G. G., I. G., E. N., J. P..
W dniu 2 grudnia 2015 r. Zamawiający wezwał wykonawcę Opieka w Domu Chorego
M. O. na podstawie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp do wyjaśnienia lub uzupełnienia wykazu
osób, które będą uczestniczyć w wykonywania zamówienia w zakresie zadania I i II.
Zamawiający wskazał, że część osób wskazanych w wykazie złożyły oświadczenia, które
zostały przesłane do Zamawiającego, z treści których wynika, że nie mają podpisanej umowy
z wykonawcą ani nie wyraziły zgody na umieszczenie ich w wykazie osób. Oświadczenia
takie złożyły: G. K., T. K., S. N., T. D., S. T., G. P.. Zamawiający skazał, że z tych względów
ma uzasadnione wątpliwości, czy wykonawca będzie dysponował osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia. Zamawiający poinformował, że w przypadku niewykazania
dysponowania tymi osobami, wykonawca może przedstawić dodatkowe osoby, jednak
zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, złożone w ramach uzupełnienia dokumenty powinny
potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu nie później niż
w dniu, w którym upłynął termin składania ofert.
W odpowiedzi na wezwanie wykonawca złożył wyjaśnienia, w których poinformował,
że z tytułu druku „Wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia” wyrazy
„będą uczestniczyć” jednoznacznie wynika, że nie pracują aktualnie a będą pracować
w chwili realizacji zadania będącego przedmiotem postępowania przetargowego. Opieka
w domu Chorego była w stałym kontakcie z wykazanymi osobami, które były zainteresowane
zatrudnieniem od 1.01.2016 roku. Rezygnuję z wyjaśniania zaistniałej sytuacji związanej
Sygn. akt: KIO 2745/15
z pobieraniem oświadczeń od niektórych aktualnie pracujących w firmie Nadzieja chcą
uniknąć dla nich przykrych sytuacji (…). Do wyjaśnień wykonawca załączył nowy wykaz osób
dot. Zadania I oraz kserokopie 44 podań o pracę złożonych przez osoby ujęte w nowym
wykazie, w tym przez: M. B., I. D., M. P., B. S., G. W., A. W., B. P., K. L.. Jako podstawę
dysponowania ww. osobami wskazano podanie o przyjęcie do pracy. Od 1.01.2016 r. umowa
zlecenie z obowiązującymi składkami ZUS. W uzupełnionym wykazie nie ujęto
następujących osób z pierwszego wykazu: T. K., G. K., S. N., G. P., S. T., T. D..
Wykonawca przedłożył również wykaz osób dot. Zadania II, zawierający te same
osoby, co wykaz załączony do oferty. Wraz z wykazem przedstawiono kserokopie 6 podań
o pracę, złożonych przez osoby ujęte w wykazie, w tym przez: R. L., A. S., A. F.. Jako
podstawę dysponowania ww. osobami wskazano podanie o przyjęcie do pracy. Od
1.01.2016 r. umowa zlecenie z obowiązującymi składkami ZUS.
Analogiczne wezwanie zostało skierowane do wykonawcy Polski Czerwony Krzyż
Lubelski Oddział Okręgowy, przy czym Zamawiający wskazał, że osoby, które złożyły
oświadczenia przesłane do Zamawiającego, z treści których wynika, że nie mają podpisanej
umowy z wykonawcą ani nie wyraziły zgody na umieszczenie ich w wykazie, to: U. K., K. B.,
S. C., A. D., A. O., G. O..
W odpowiedzi na wezwanie wykonawca poinformował, że nie ma podstaw prawnych
do twierdzenia, iż osoby, które na żądanie konkurencyjnej firmy złożyły oświadczenia oraz
osoby figurujące w złożonych wykazie osób, to te same osoby. Jednakże ze względu na
dobro postępowania oraz rozwianie wszelkich wątpliwości wykonawca postanowił złożyć
nowy wykaz osób. Wykaz załączony do wyjaśnień nie obejmuje osób wskazanych w piśmie
Zamawiającego (osoby te zostały zastąpione innymi osobami).
W dniu 8 grudnia 2015 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę Opieka w Domu Chorego M. O. (w obu
zadaniach). Polski Czerwony Krzyż Lubelski Oddział Okręgowy został sklasyfikowany w
zakresie zadania I na drugim miejscu.
W ocenie Izby zarzut zaniechania wykluczenia ww. wykonawców z postępowania nie
zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp z postępowania o udzielenie zamówienia
wyklucza się wykonawców, którzy złożyli nieprawdziwe informacje mające wpływ lub mogące
mieć wpływ na wynik prowadzonego postępowania.
Wykluczenie wykonawcy z udziału w postępowaniu z powodu złożenia
nieprawdziwych informacji wymaga w pierwszej kolejności (niezależnie od pozostałych
przesłanek) wykazania, że istotne dla postępowania informacje przedstawione przez
Sygn. akt: KIO 2745/15
wykonawcę są niezgodne ze stanem faktycznym. Złożenia nieprawdziwych informacji, ze
względu na grożącą wykonawcy sankcję, nie można domniemywać, a do wykluczenia
wykonawcy nie jest wystarczające wystąpienie jedynie podejrzenia złożenia nieprawdziwych
informacji. W przedmiotowej sprawie Odwołujący, na którym zgodnie z art. 190 ust. 1 ustawy
Pzp spoczywał ciężar dowodu, nie wykazał, że wykonawcy, których dotyczą przedstawione
w odwołaniu zarzuty, przedstawili niezgodne ze stanem faktycznym informacje dotyczące
dysponowania osobami, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia.
Odwołujący przedstawił pisemne oświadczenia niektórych osób, objętych zarzutami
przedstawionymi w odwołaniu. W odniesieniu do wykonawcy Opieka w Domu Chorego M. O.
są to osoby: T. K., G. K., S. N., G. P., S. T., T. D.. Spośród osób wskazanych przez Polski
Czerwony Krzyż Lubelski Oddział Okręgowy oświadczenia złożyły następujące osoby: K. B.,
S. C., A. D., U. K., Aniela Oleander, G. O., W. L.. Dodatkowo podczas rozprawy Odwołujący
przedstawił oświadczenia z podpisami notarialnie poświadczonymi, złożone przez: T. N.
(Opieka w Domu Chorego M. O.) oraz K. B., A. O., U. K. oraz S. C.(Polski Czerwony Krzyż
Lubelski Oddział Okręgowy). W oświadczeniach, zarówno złożonych w zwykłej formie
pisemnej, jak i z podpisami notarialnie poświadczonymi, osoby które je złożyły oświadczyły,
że nie mają podpisanej umowy zlecenia z wykonawcami, którzy wskazali je w wykazach oraz
nie wyraziły zgody na dysponowanie ich danymi osobowymi w przetargu na świadczenie
usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami
psychicznymi organizowanym przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie na rok
2016.
Odnosząc się do powyższych oświadczeń po pierwsze stwierdzić należy, że
niekwestionowany przez Zamawiającego fakt, że osoby wskazane w odwołaniu były na dzień
składania ofert pracownikami Odwołującego nie świadczy o tym, że inni wykonawcy nie
mogli wskazać tych osób na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu.
Jakkolwiek spełnianie warunku udziału w postępowaniu należy wykazać na dzień składania
ofert, to dysponowanie konkretnymi osobami nie musi mieć formy zatrudnienia już w tej
dacie. Wystarczające na dzień składania ofert jest dysponowanie wyrażające się
w uzyskaniu zapewnienia, że określone osoby będą pracować dla wykonawcy w przypadku
uzyskania przez niego zamówienia. Zatem na dzień składania ofert nie jest konieczne
zawarcie definitywnych umów, na podstawie których świadczona jest praca na rzecz
wykonawcy już w tej dacie, a wystarczająca będzie inna forma potwierdzenia dysponowania,
jak np. podanie o pracę i promesa zatrudnienia (takie dokumenty przedłożył na wezwanie
Zamawiającego wykonawca Opieka w Domu Chorego M. O.), porozumienie itp.
Zatem stwierdzenie w oświadczeniach, że kwestionowane osoby nie mają zawartych
z wykonawcą umów zlecenia nie świadczy o tym, że wykonawca nie mógł wykazać
Sygn. akt: KIO 2745/15
dysponowania tymi osobami. Oświadczenia te nie potwierdzają bowiem, że nie zawarto
z tymi osobami innej umowy niż umowa zlecenia, w tym że nie umówiono się na podjęcie
pracy w przypadku uzyskania przez wykonawcę zamówienia.
Drugi element przedłożonych oświadczeń dotyczy niewyrażenia zgody na
dysponowanie danymi osobowymi tych osób. Powyższe nie jest tożsame z niewyrażeniem
zgody/nieumówieniem się z wykonawcą na udział w wykonywaniu zamówienia. Braku zgody
na dysponowanie danymi osobowymi nie można utożsamiać z niedysponowaniem
personelem przewidzianym do wykonywania zamówienia. To pierwsze należy raczej
rozpatrywać na gruncie przepisów o ochronie danych osobowych, co nie ma nic wspólnego
z dysponowaniem samymi osobami dla celów realizacji przyszłego zamówienia publicznego.
W ocenie Izby brak jest podstaw do tak rozszerzającej wykładni złożonych oświadczeń, aby
z faktu niewyrażenia zgody na dysponowanie danymi osobowymi wywodzić brak zgody na
udział w realizacji zamówienia.
W związku z powyższym złożone oświadczenia (nawet te z podpisami notarialnie
poświadczonymi, które mają wyższy stopień wiarygodności niż oświadczenia złożone
w formie pisemnej) nie dowodzą złożenia nieprawdziwych informacji. W odniesieniu do
wykonawcy PCK na marginesie jedynie należy wskazać, że przedstawił on w wykazie więcej
osób niż wymagane przez Zamawiającego minimum (wykonawca przedstawił 52 osoby przy
wymogu dysponowania 44 osobami), zatem nawet uwzględnienie oświadczeń złożonych
przez siedem osób, nie mogłoby prowadzić do wniosku o złożeniu nieprawdziwych informacji
mających wpływ na wynik postępowania. Jak jednak wyżej wskazano, brak jest podstaw do
uznania złożonych oświadczeń za dowód niedysponowania osobami, które takie
oświadczenia złożyły.
Izba uwzględniła złożony przez Odwołującego wniosek o przeprowadzenie dowodu
z zeznań 14 wskazanych podczas rozprawy świadków (T. D., T. K., S. T., A. f., K. B., S. C.,
A. D., I. G., G. G., U. K., W. L., A. O., G. O., D. D.) uznając, że zeznania tych osób mogą
służyć do wykazania okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Ww.
osoby zostały wezwane na drugi termin rozprawy, a wezwania doręczono na adres
wskazany przez Odwołującego, jednak żadna z wezwanych osób nie stawiła się w celu
złożenia zeznań. Fakt ten w ocenie Izby można również poczytać jako brak woli
potwierdzenia przez te osoby tez przedstawionych przez Odwołującego.
Dodatkowo należy wskazać, że złożenia nieprawdziwych informacji nie można
wywodzić z faktu, że wykonawcy na wezwanie Zamawiającego, skierowane na podstawie
art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp, częściowo zmienili wykazy osób. Zmiana takich wykazów nie
jest dowodem złożenia nieprawdziwych informacji, mogła bowiem wynikać z różnych
Sygn. akt: KIO 2745/15
przyczyn, niezwiązanych z wcześniejszym podaniem nieprawdziwych informacji. Samo
podejrzenie Odwołującego, że wykonawcy wycofali się w ten sposób ze złożonych uprzednio
nieprawdziwych oświadczeń, nie jest wystarczające do zastosowania sankcji w postaci
wykluczenia z postępowania.
Podsumowując, Odwołujący nie wykazał złożenia przez wykonawców Opieka
w Domu Chorego M. O. oraz Polski Czerwony Krzyż Lubelski Oddział Okręgowy
nieprawdziwych informacji, zatem zarzut zaniechania wykluczenia tych wykonawców
należało uznać za niezasadny.
2. Zarzut dotyczący niewykazania przez wykonawcę Opieka w Domu Chorego M. O.
spełniania warunku udziału w postępowaniu dotyczącego wiedzy i doświadczenia
Zgodnie z rozdz. V pkt 1.2 SIWZ, o udzielenie zmówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące posiadania wiedzy i doświadczenia,
w szczególności w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania ofert,
a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wykonali lub wykonują:
a) w przypadku zadania I co najmniej 1 usługę polegającą na świadczeniu usług
opiekuńczych dla osób starszych, samotnych i niepełnosprawnych w miejscu
zamieszkania o wartości brutto co najmniej 410 000,00 zł,
b) w przypadku zadania II co najmniej 1 usługę polegającą na świadczeniu
specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu
zamieszkania o wartości brutto co najmniej 64 000,00 zł.
Wykonawca Opieka w Domu Chorego M. O. złożył wraz z ofertą wykaz usług, w
którym wskazał jako przedmiot zamówienia Świadczenie usług opiekuńczych w miejscu
zamieszkania dla 335 osób starszych, samotnych i niepełnosprawnych w dni robocze i dni
wonne od pracy, zamieszkałych na terenie miasta Chełm w wymiarze 88.164 godzin,
zrealizowane na rzecz Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Chełmie. Jako datę
wykonania usługi podano okresy: od 01.01.2012 do 31.12.2012, od 01.01.2013 do
31.12.2013 oraz 01.01.2014 od 31.12.2014, a jako wartość wskazano kwoty odpowiednio:
283.577,00 zł, 263.973,28 zł i 232.183,28 zł oraz podano sumę tych wartości (779.733,56 zł).
W ocenie Izby, na gruncie przytoczonego wyżej brzmienia warunku udziału
w postępowaniu nie ma przeszkód do uznania za dopuszczalne zsumowanie wartości usług
świadczonych na podstawie trzech umów realizowanych w następujących po sobie okresach
rocznych na rzecz tego samego zamawiającego. Po pierwsze należy wskazać, że dla
interpretacji warunku udziału w postępowaniu należy poszukiwać czytelnych postanowień
SIWZ, które zdefiniują pojęcie użyte w opisie warunku, zaś w razie braku takich postanowień
Sygn. akt: KIO 2745/15
trzeba odczytywać znaczenie warunku z uwzględnieniem specyfiki danego zadania oraz
celu, jakiemu określony warunek udziału w postępowaniu ma służyć.
W przedmiotowej sprawie z treści SIWZ nie wynika, że usługa, o której mowa
w spornym warunku, musi obejmować jedną tylko umowę, że jest z nią utożsamiana.
Zamawiający nie wprowadził postanowienia SIWZ, które by pozwalało przyjąć konkretną
definicję usługi na użytek tego postępowania, nawiązującą do jednej umowy. Należy również
zwrócić uwagę, że pojęcie usługi wyrażone w ustawie Pzp nie odnosi się także do jednej
umowy, lecz w art. 2 pkt 10 ustawy wskazuje raczej na aspekt przedmiotowy – w świetle
tego przepisu, przez usługi należy rozumieć wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie
są roboty budowlane lub dostawy, a są usługami określonymi w przepisach wydanych na
podstawie art. 2a lub art. 2b.
Ponadto stwierdzić należy, że warunek udziału w postępowaniu winien odnosić się do
obiektywnych walorów wykonawcy, potwierdzających jego zdolność do realizacji
zamówienia. W razie przyjęcia niedopuszczalności uznania za jedną usługę świadczenia
usług opiekuńczych na rzecz tego samego podmiotu, na podstawie kolejno po sobie
następujących umów pozostających w bezpośrednim związku, uznanie warunku za
niespełniony byłoby oparte na okolicznościach nieistotnych z punktu widzenia jakości
doświadczenia, jakim legitymuje się wykonawca. Nie ma bowiem żadnych podstaw twierdzić,
że wykonawca, który wykonał taki sam zakres usług na podstawie trzech kolejnych umów
zawartych na okresy roczne ma mniejsze lub gorsze doświadczenie niż wykonawca, który
wykonywał te same usługi na podstawie jednej umowy zawartej na dłuższy okres. Przyjęcie
takiej interpretacji warunku udziału w postępowaniu stałoby – zdaniem Izby – w sprzeczności
z wyrażoną w art. 7 ust. 1 ustawy zasadą uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców.
Powyższe względy przemawiały za uznaniem, że zarzut naruszenia przez
Zamawiającego art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania wykonawcy Opieka
w Domu Chorego M. O. do uzupełnienia wykazu usług nie zasługuje na uwzględnienie.
Wobec niestwierdzenia naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
Sygn. akt: KIO 2745/15
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ……………….