Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 czerwca 2016 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie - Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Hanna Nowicka de Poraj

Sędziowie: SSA Marek Boniecki

SSA Barbara Baran (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2016 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi A. C.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawie z powództwa D. S. przeciwko A. C. o ochronę dóbr osobistych, prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Krakowie sygn. akt I C 1975/14

postanawia:

oddalić skargę.

SSA Barbara Baran SSA Hanna Nowicka de Poraj SSA Marek Boniecki

UZASADNIENIE

A. C. wniosła skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, dotyczącą postępowania zainicjowanego pozwem D. S. przeciwko skarżącej o ochronę dóbr osobistych, tocząca się przed Sądem Okręgowym w Krakowie do sygn. akt I C 1975/14. W skardze zarzuciła, że w zasadniczym postępowaniu zaprzeczyła zasadności twierdzeń powódki, jednakże najistotniejszą kwestią jest to, że do dnia złożenia skargi nie odbyła się żadna rozprawa a taka sytuacja powoduje w stosunku do skarżącej negatywne konsekwencje. Skarżąca jest profesjonalnym pełnomocnikiem, zaś zgłaszane przez powódkę w pozwie okoliczności nie pozostają bez wpływu na dobre imię i wizerunek skarżącej. Sprawa winna być rozstrzygnięta bez zbędnej zwłoki.

Wiceprezes Sądu Okręgowego w Krakowie wniósł w oddalenie skargi, podnosząc, że czynności w sprawie podejmowane są rytmicznie, bez zbędnej zwłoki, zaś terminy kolejnych rozpraw wynikają z konieczności rozpoznawania wniosków składanych przez powódkę.

Sąd Apelacyjny na podstawie akt I C 1975/14 ustalił następujący stan faktyczny:

Pozew D. S. przeciwko A. C., pełniącej wcześniej obowiązki pełnomocnika z urzędu, ustanowionego dla D. S., wpłynął do Sądu Okręgowego w Krakowie w dniu 21 października 2014 r. W dniu 12 listopada 2014 r. zostało wydane zarządzenie o wezwaniu powódki do uzupełnienia braków pozwu, doręczone powódce w dniu 4 grudnia 2014 r.

W dniu 11 grudnia 2014 r. powódka częściowo uzupełniła braki, składając pismo w 1 egzemplarzu i wnosząc jednocześnie o zwolnienie jej od kosztów sądowych. Zarządzeniem z dnia 8 stycznia 2015 r., doręczonym powódce w dniu 18 lutego 2015 r. wezwano zatem powódkę o kolejne uzupełnienie braków poprzez dołączenie odpisu pisma z dnia 11 grudnia 2014 r. oraz o uzupełnienie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych poprzez dołączenie odpowiedniego oświadczenia o jej stanie rodzinnym i majątkowym.

Powódka złożyła odpis pisma i oświadczenie w dniu 6 marca 2015 r.

Następnie w dniu 9 marca 2015 r. wezwano powódkę o czytelny odpis pozwu, który powódka złożyła w dniu 16 marca 2015 r.

Postanowieniem z 23 kwietnia 2015 r. zwolniono powódkę od kosztów sądowych w całości. W tym samym dniu zarządzono doręczenie odpisu pozwu pozwanej z jednoczesnym zobowiązaniem pozwanej do złożenia odpowiedzi na pozew. Korespondencja skierowana do pozwanej powróciła do sądu w dniu 15 maja 2015 r. z adnotacją doręczyciela o błędnym adresie pozwanej. W dniu 12 czerwca 2015 r. wydane zostało zarządzenie o wezwaniu powódki do wskazania prawidłowego adresu pozwanej zastrzeżeniem stosownego rygoru, które to wezwanie powódka otrzymała w dniu 6 lipca 2015 r. Powódka dniu 17 lipca 2015 r. wskazała adres kancelarii pozwanej jako miejsca dla doręczeń. W dniu 23 lipca 2015 r. wydane zostało zarządzenie o doręczeniu odpisu pozwu na nowy, wskazany adres.

Odpis pozwu został doręczony pozwanej w dniu 27 sierpnia 2015 r., zaś odpowiedź na pozew wpłynęła do sądu w dniu 10 września 2015 r.

W dniu 6 października 2015 r. wyznaczony został na dzień 29 grudnia 2015 r. termin rozprawy, wraz z wydaniem stosownych zarządzeń .

W dniu 1 grudnia 2015 r. powódka złożyła wniosek o wyłączenie sędziego SO M. W.od rozpoznania niniejszej sprawy. W dniu 8 grudnia 2015 r. SSO M. W.złożyła stosowne oświadczenie w przedmiocie wniosku o wyłączenie. W dniu 9 grudnia 2015 r. został wyznaczony skład sędziowski do rozpoznania tego wniosku a w dniu 16 grudnia 2015 r. zostało wydane postanowienie o oddaleniu wniosku powódki o wyłączenie sędziego. Wobec nieprawomocności tego postanowienia odwołany został termin rozprawy wyznaczonej na dzień 29 grudnia 2015 r.

Także w dniu 1 grudnia 2015 r. powódka wniosła o przywrócenie jej terminu do złożenia wniosków dowodowych i o przyznanie jej pełnomocnika z urzędu.

W dniu 28 stycznia 2016 r. wpłynęło zażalenie powódki na odmowę wyłączenia sędziego.

W dniu 15 lutego 2016 r. Sąd odmówił ustanowienia dla powódki pełnomocnika z urzędu. Wobec braku dowodu doręczenia tego postanowienia powódce reklamowano dowód doręczenia. W dniu 16 marca 2016 r. powódka wniosła zażalenie na to postanowienie.

W dniu 4 kwietnia 2016 r. przedstawiono Sądowi Apelacyjnemu akta z zażaleniami powódki na postanowienia o odmowie wyłączenia sędziego oraz o odmowie przyznania adwokata z urzędu. (...) SA oddalające obydwa zażalenia zapadło w dniu 28 kwietnia 2016 r., akta zwrócono do Sądu Okręgowego w dniu 4 maja 2016 r.

Przed zwrotem akt, w dniu 12 kwietnia 2016 r. powódka złożyła wniosek o zawieszenie postępowania. Postanowienie o odmowie zawieszenia postępowania zostało wydane przez Sąd Okręgowy w dniu 12 maja 2016 r. Jednocześnie wyznaczony został termin rozprawy na dzień 28 czerwca 2016 r. wraz z wydaniem stosownych zarządzeń.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga jest bezzasadna.

Ustawa o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki umożliwiła kontrolę sprawności postępowania i częstokroć przyspieszenie biegu procesu przez wniesienie przez określony podmiot stosownej skargi w sprawie toczącej się przed wszystkimi organami sądowymi, jak również prokuratorskimi (postępowanie przygotowawcze). Jednocześnie konieczność szybkiego i sprawnego zakończenia postępowania nie może odbywać się kosztem niewypełnienia zadań przewidzianych przez ustawodawcę dla danego postępowania i niewyjaśnienia istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w postanowieniu z 10 września 2012 r. (sygn. I S 86/12) „postępowanie jest przewlekłe, jeśli trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty (…), uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.”.

Pojęcie przewlekłości postępowania nie jest zależne wprost od długości toczącego się procesu – nie można zatem oceniać biegu postępowania jedynie poprzez pryzmat czasu, jaki upłynął od wniesienia pozwu do momentu wydania prawomocnego rozstrzygnięcia lub – jak w niniejszej sprawie wskazuje skarżąca – do wyznaczenia rozprawy. Przewlekłość oznacza bowiem, że jakieś czynności są nadmiernie rozciągnięte w czasie, rozwleczone i przedłużają się. Jest to pojęcie względne i musi być odnoszone do konkretnej sprawy i postępowania w tej sprawie przez sąd. Jedynie nadmierne odstępstwa od czasu koniecznego do wykonania określonych czynności sądowych, prac i procedur mogą być uznawane za tworzące stan nieuzasadnionej zwłoki (tak SA w Katowicach w sprawie I S 5/05).

Obydwa wyżej zacytowane stanowiska są podzielane przez Sąd Apelacyjny w niniejszej sprawie. Przedstawione w ramach ustalonego wyżej stanu faktycznego kalendarium czynności sądu w sprawie I C 1975/14 nie pozwala na przyjęcie, by niniejsza sprawa toczyła się przewlekle w rozumieniu ustawy, w trybie której wpłynęła skarga. Zwrócić bowiem należy uwagę na długotrwałość etapu uzupełniania braków pozwu (z przyczyn leżących poza sądem orzekającym), na wielość czynności procesowych podejmowanych przez powódkę a szczególnie na czynności, które powodują konieczność przeprowadzenia postępowania zażaleniowego wraz z poprzedzającym je postępowaniem międzyinstancyjnym. Wreszcie istotnym dla biegu postępowania działaniem powódki było złożenie wniosku o wyłączenie sędziego, który również musiał uzyskać stosowny bieg, wraz z koniecznością rozpoznania zażalenia na postanowienie, zapadłe przed Sądem I instancji. Wszystkie te czynności były dokonywane rytmicznie, w terminach właściwych dla pracy Wydziału I Cywilnego Sądu Okręgowego w Krakowie, przy uwzględnieniu znaczących obciążeń ilością prowadzonych postępowań w odniesieniu tak do sędziów, jak i pracowników tej jednostki. Dotyczy to zarówno czynności w postaci wydawania zarządzeń przez sędziego, wykonania tych zarządzeń, jak i wyznaczenia terminu rozprawy – w tej ostatniej kwestii istotne jest także, jaki i wolnymi terminami dysponuje sąd. Skutkiem istniejących obciążeń, wynikających z ilości wpływających spraw jest bowiem także często znaczny odstęp czasu pomiędzy datą wydania zarządzenia o wyznaczeniu rozprawy a data samej rozprawy. Nie nastąpiło w niniejszej sprawie przekroczenie rozsądnego terminu rozpoznania sprawy.

To, że powódka w sprawie I C 1975/14 inicjuje wiele postępowań nie oznacza, że którekolwiek z nich ma przebiegać według odmiennych reguł, lub korzystać z jakiegokolwiek pierwszeństwa przed innymi sprawami. W niniejszej sprawie sąd postępuje zgodnie z wymogami k.p.c., zaś tempo postępowania wynika z wielości czynności, jakie muszą być podejmowane wobec wpływających kolejno wniosków i zażaleń.

Z tych względów skarga jako bezzasadna uległa oddaleniu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r . o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

SSA Barbara Baran SSA Hanna Nowicka de Poraj SSA Marek Boniecki