Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2014 r. w Gliwicach

sprawy S. S. (1) (S.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury górniczej

na skutek odwołania S. S. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11 lipca 2013 r. nr (...) -SP- (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej począwszy od 1 maja 2013r.;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz ubezpieczonego kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Janina Kościelniak

Sygn. akt: VIII U 2007/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. zaskarżoną decyzją
z dnia 11.07.2013 r. odmówił ubezpieczonemu S. S. (1)(S.) prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 50a przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227). W uzasadnieniu wskazano, iż odwołujący na dzień wydania zaskarżonej decyzji udowodnił jedynie 9 lat i 26 dni pracy górniczej, w tym 6 lat, 2 miesiące i 23 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1. Dalej wyjaśniono, iż do pracy górniczej nie zaliczono skarżącemu okresów zatrudnienia: od 9.03.1984 r. do 30.04.1985 r. na stanowisku obchodowego i od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r. na stanowisku mechanika napraw pojazdów samochodowych i sprzętu technologicznego ponieważ stanowiska te nie figurują w załączniku nr 2 i 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r.

Z powyższą decyzją nie zgodził się ubezpieczony, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury górniczej. W szczególności odwołujący zażądał uwzględnienia do stażu pracy górniczej, pracy wykonywanej na rzecz (...) S.A. Oddział (...) B. w R. w okresie od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r. liczonej w wymiarze półtorakrotnym, powołując się m.in. na świadectwo wykonywania pracy górniczej wydane w oparciu o protokół komisji weryfikacyjnej z dnia 15.05.2008 r., z którego wynika, iż odwołujący był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako rzemieślnik wykonujący prace mechaniczne na odkrywce bezpośrednio w przodku na koparkach i zwałowarkach, tj. stanowisku wymienionym pod poz. 7, działu III w załączniku nr 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r. Skarżący zawnioskował nadto o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków w osobach M. R., Z. O. oraz R. J..

Odpowiadając na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wskazał, iż odwołujący nie udowodnił wymaganego 25-letniego okresu pracy górniczej łącznie z okresami pracy równorzędenj ani 15-letniego okresu pracy górniczej określonej w art. 50 c ust. 1. Dalej wyjaśniono, iż pomimo twierdzeń pracodawcy zamieszczonych w świadectwie pracy, pozostała dokumentacja dotycząca zatrudnienia skarżącego w spornych okresach wskazuje, że odwołujący od 9.03.1984 r. do 30.04.1985 r. był zatrudniony jako obchodowy, natomiast od 26.08.1986 r. wykonywał pracę mechanika napraw pojazdów samochodowych i sprzętu technologicznego. W związku z faktem, że prace te nie zostały wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty nie uwzględniono tych kresów jako wykonywanych w wymiarze półtorakrotnym.

ZUS nadmienił nadto, iż ubezpieczony przedłożył protokół z posiedzenia komisji weryfikacyjnej z dnia 17.03.2010 r., która stwierdziła, że w okresie od 9.03.1984 r. do 30.04.1985 r. odwołujący pomimo posiadania angażu na konserwatora taśm przenośnikowych-obchodowego, wykonywał pracę górnika kopalni odkrywkowej na oddziale T-2. Skarżący przedłożył również protokół z posiedzenia komisji weryfikacyjnej z dnia 15.05.2008 r., w którym stwierdzono, że w okresie od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r. skarżący pomimo posiadania angażu na mechanika maszyn górniczych w okresie od 26.08.1986 r. do 16.11.2006 r. oraz od 17.11.2006 r. do 31.01.2007 r. na mechanika napraw samochodowego sprzętu na odkrywce, wykonywał pracę rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonujący prace mechaniczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń na oddziale Rs-4.

W trakcie postępowania przed Sądem ubezpieczony doprecyzował, że żąda zaliczenia do stażu pracy górniczej jedynie okresu od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony urodził się w dniu (...) Odwołujący nie jest członkiem OFE i z dniem 7.04.2013 r. ukończył 50 rok życia. Natomiast w dniu 20.05.2013 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej.

Skarżący posiada świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 15.05.2013 r., wystawione przez (...) S.A. Oddział Kopalnia (...). W dokumencie tym zaznaczono, iż ubezpieczony w okresie od 9.03.1984 r. do 30.04.1985 r. oraz od 26.08.1986 r. do nadal wykonywał pracę górniczą stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, w tym:

-

od 9.03.1984 r. do 30.04.1985 r. na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej,

-

od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r. na stanowisku rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach wykonującego prace mechaniczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń,

-

od 1.02.2007 r do nadal na stanowisku operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce.

W okresie spornym tj. od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r. odwołujący zatrudniony był w oddziale Rs-4 na stanowisku mechanika sprzętu technologicznego. Oddział ten zajmował się zabezpieczaniem sprzętu pomocniczego w postaci: spycharek oraz koparek jednonaczyniowych dla oddziałów górniczych. Oprócz tego istniał również m.in. oddział T-2, który w latach 1984-1985 r. zajmował się transportem węgla i naprawami przenośników i stacji napędowych. Pracownicy tego oddziału wykonywali przy użyciu sprzętu pomocniczego pracę na rzecz oddziałów górniczych.

W okresie spornym ubezpieczony naprawiał i konserwował spycharki oraz koparki jednonaczyniowe dla oddziałów górniczych w zakresie mechanicznym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do zakresu jego obowiązków należały m.in.: wymiana płyt gąsienicowych, łańcuchów gąsienicowych, siłowników hydraulicznych, przewodów hydraulicznych, rozdzielaczy kół jezdnych oraz rolek podtrzymujących, a nadto ubezpieczony zajmował się montażem i demontażem tych urządzeń i maszyn.

Skarżący był zatrudniony w systemie czterobrygadowym, nie pracował natomiast na tzw. ”styki”. Koparki i spycharki, których konserwacją i remontem zajmował się ubezpieczony pracowały w przodku.

Były to maszyny pomocnicze, współpracujące bezpośrednio z maszynami podstawowymi, tj. koparkami i zwałowarkami wielonaczyniowymi. Wszystkie czynności odwołujący wykonywał na odkrywce w obrębie maszyn podstawowych, tj. koparek wielonaczyniowych i zwałowarek w odległości ok. 20 metrów od tych maszyn; nie pracował poza obszarem odkrywki, w tym na zapleczach i warsztatach. Czynności na maszynach podstawowych nie wykonywał. Ubezpieczony nigdy nie naprawiał samochodów ponieważ w oddziale Rs-4 ich nie było. W związku z pracą na odkrywce otrzymywał dodatek do pensji.

W protokole komisji weryfikacyjnej z dnia z dnia 15.05.2008 r. stwierdzono, że w okresie od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r. skarżący pomimo posiadania angażu na mechanika maszyn górniczych w okresie od 26.08.1986 r. do 16.11.2006 r. oraz od 17.11.2006 r. do 31.01.2007 r. na mechanika napraw samochodowego sprzętu na odkrywce, przez (...) dniówki wykonywał pracę rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonującego prace mechaniczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń na oddziale Rs-4.

W związku ze swoim zatrudnieniem w (...) S.A., odwołujący złożył do akt (...) Oddział w T., przy wniosku o ustalenie kapitału początkowego zaświadczenie pracy datowane na 12.12.2003 r., w którym zaznaczono, że ubezpieczony od 26.08.1986 r. zajmował stanowisko mechanika napraw pojazdów samochodowych i sprzętu technologicznego.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o: akta organu rentowego, akta osobowe ubezpieczonego z (...) B., zeznania świadków w osobach M. R. (vide k. 55 a.s.), Z. O. (vide k. 54 a.s.) oraz R. J. (vide k.53 a.s.), zeznania odwołującego(vide k. 16 i 63 a.s.).

Sąd uznał zebrany w sprawie materiał dowodowy za wystarczający do poczynienia rzetelnych ustaleń w sprawie, a w konsekwencji do wydania orzeczenia opartego na faktach. W szczególności za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków w osobach M. R., Z. O. oraz R. J., którzy pracowali w okresie spornym ze skarżącym, co pozwala uznać, iż dysponują oni dostateczną wiedzą w przedmiocie rodzaju i zakresu wykonywanych przez ubezpieczonego prac.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 50 a ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227), górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Z kolei zgodnie z treścią ust. 2 w/w artykułu, wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Stosownie do art. 50c ust. 1, pkt 4 powoływanej ustawy za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa;

W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994 r.(Dz. U. z 1995 r., nr 2, poz. 5), w załączniku nr 2 tego aktu zawierającym wykaz stanowisk pracy na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego i innych podmiotów wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego, na których praca wykonywana jest za pracę górniczą, pod poz. 32 wymieniono stanowisko ”rzemieślnicy i inni robotnicy zatrudnieni stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych: ślusarze, spawacze, elektrycy, mechanicy, monterzy, wulkanizatorzy, cieśle”.

Okolicznością sporną w niniejszej sprawie pozostawało rozstrzygnięcie, czy skarżący wykonywał pracę górniczą w okresie spornym, tj. od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r., co pozwalałoby na przyznanie mu prawa do emerytury górniczej w związku z wykazaniem 25-letniego okresu pracy górniczej i równorzędnej, w tym 15 lat pracy górniczej w rozumieniu art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, ubezpieczony w okresie spornym wykonywał obowiązki mechanika, dokonując bieżących napraw i konserwacji maszyn pomocniczych w obrębie maszyn podstawowych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce. Nie świadczył natomiast pracy poza obszarem odkrywki, w szczególności w warsztatach i na zapleczu. Powyższe pozwala przyjąć, iż skarżący w związku ze swoim zatrudnieniem w (...) S.A. Oddział Kopalnia (...), wykonywał pracę na stanowisku wymienionym w powołanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r., zał. 2, poz. 32, a zatem pracę górniczą.

Bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność, że z angaży znajdujących się w aktach osobowych, a także z treści przedłożonego przez skarżącego zaświadczenia pracy z dnia 12.12.2003 r. wynika, iż ubezpieczony zajmował stanowisko mechanika napraw pojazdów samochodowych i sprzętu technologicznego. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem, nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283). I tak Sąd w niniejszym postępowaniu ustalił, iż faktycznie wykonywane przez ubezpieczonego prace w okresie od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r., mieszczą się w zakresie pojęcia pracy górniczej, o której mowa w art. 50 c ust. 1. Wyjaśniono m.in., że stanowisko wówczas przez niego zajmowane nie odpowiadało rzeczywiście świadczonej pracy. Mianowicie odwołujący nie naprawiał pojazdów samochodowych, jak sugeruje nazwa stanowiska, co jest tym bardziej prawdopodobne, że w tym okresie oddział zatrudniający skarżącego, tj. Rs-4 nie dysponował takimi pojazdami.

Sąd miał na uwadze także protokół z posiedzenia komisji weryfikacyjnej z dnia 15.05.2008 r., w którym stwierdzono, że w okresie od 26.08.1986 r. do 31.01.2007 r. ubezpieczony pomimo posiadania angażu na mechanika maszyn górniczych w okresie od 26.08.1986 r. do 16.11.2006 r. oraz od 17.11.2006 r. do 31.01.2007 r. na mechanika napraw samochodowego sprzętu na odkrywce, wykonywał pracę rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonującego prace mechaniczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń na oddziale Rs-4.

Nadmienić należy również, że dla rozsądzenia, czy odwołującemu przysługuje prawo do żądanego świadczenia obojętna jest kwestia wykonywania przez skarżącego pracy w przodku. Przedmiotem niniejszego postępowania pozostaje bowiem jedynie rozstrzygnięcie prawa do emerytury, fakt pracy w przodku jest natomiast okolicznością relewantną dla ustalenia wysokości już przyznanego świadczenia.

Reasumując, Sąd uznał, że przy uwzględnieniu udowodnionego przed ZUS stażu pracy górniczej ubezpieczony, po doliczeniu okresu spornego uznanego przez Sąd, wykazał wymagany 25-letni staż pracy górniczej i równorzędnej, w tym 15-letni staż pracy górniczej w rozumieniu art. 50 c ust. 1, co czyni zasadnym przyznanie mu prawa do emerytury górniczej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. uwzględnił odwołanie orzekając jak w punkcie pierwszym wyroku. Z kolei o kosztach zastępstwa procesowego orzeczono jak w punkcie drugim wyroku.

SSO Janina Kościelniak