Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodnicząca: SO Ludmiła Tułaczko

Sędziowie: SO Anita Jarząbek - Bocian (spr.)

SO Anna Kalbarczyk

Protokolant asystent sędziego Martyna Rokicka

przy udziale prokuratora Józefa Gacka

po rozpoznaniu dnia 17 czerwca 2016 r. w W.

sprawy Ł. F., s. W. i E., ur. (...) w W.

skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie

z dnia 14 stycznia 2016 r. sygn. akt III K 398/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie do ponownego rozpoznania; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. B. kwotę 147,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę skazanego z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT.

SSO Anita Jarząbek – Bocian SSO Ludmiła Tułaczko SSO Anna Kalbarczyk

Sygn. akt VI Ka 553/16

UZASADNIENIE

Ł. F. został skazany prawomocnymi wyrokami:

1. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy – Woli w Warszawie z dnia 16 września 2009 roku w sprawie o sygn. akt III K 530/09 za czyny z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. oraz art. 288 § 1 k.k. i art. 284 § 1 k.k. popełnione w okresie od 17 lutego 2009 roku do 02 maja 2009 roku na karę łączną 1 roku pozbawienia wolności. Sąd zobowiązał również skazanego do naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej w wysokości 2099 złotych. Na poczet kary pozbawienia wolności Sąd zaliczył okres tymczasowego aresztowania od 02 maja 2009 do 16 września 2009 roku.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 22 kwietnia 2010 roku w sprawie o sygn. akt VI Kow 753/10/wz skazany został warunkowo zwolniony z odbywania reszty kary pozbawienia wolności, wyznaczając 2 letni okres próby.

2. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 18 lipca 2013 roku w sprawie o sygn. akt III K 325/13 za czyn z art. 207 § 1 k.k. popełniony w okresie od kwietnia 2012 roku do 13 kwietnia 2013 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres 4 lat próby, w tym czasie oddając skazanego pod dozór kuratora oraz zobowiązując do powstrzymania się od nadużywania i poddania się leczeniu odwykowemu.

Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2014 roku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie w sprawie o sygn. akt III Ko 2383/13 zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary 1 roku pozbawienia wolności.

3. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2014 roku w sprawie o sygn. akt III K 919/13 za czyny z art. 207 § 1 k.k. oraz art. 35 ustawy o ochronie zwierząt, popełnione w okresie od 14 kwietnia 2013 roku do dnia 31 października 2013 roku, na karę łączną 9 miesięcy pozbawienia wolności.

4. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 03 września 2014 roku w sprawie o sygn. akt III K 421/14 za czyn z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełniony w okresie od 15 kwietnia 2014 roku do dnia 07 czerwca 2014 roku, na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

5. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 17 listopada 2014 roku w sprawie o sygn. akt III K 282/14 za czyny z art. 207 § 1 k.k. popełnione w okresie od 01 listopada 2013 roku do 14 kwietnia 2014 roku na karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na poczet kary pozbawienia wolności Sąd zaliczył okres zatrzymania od 05 kwietnia 2014 roku do 07 kwietnia 2014 roku.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi- Północ w Warszawie wyrokiem łącznym z dnia 14 stycznia 2016r. w sprawie o sygn. akt III K 398/15:

I.  na podstawie art. 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw w zw. z art. 85 k.k. i art. 86 § l k.k. połączył wyroki opisane w punkcie 3 (Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2014 roku w sprawie o sygn. akt III K 919/13) i 5 (Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 17 listopada 2014 roku w sprawie o sygn. akt III K 282/14) wymierzając Ł. F. karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, ustalając, że w pozostałym zakresie wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu.

II.  na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie co do wyroków opisanych w punktach 1 (Sądu Rejonowego dla Warszawy – Woli w Warszawie z dnia 16 września 2009 roku w sprawie o sygn. akt III K 530/09), 2 (Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 18 lipca 2013 roku w sprawie o sygn. akt III K 325/13) i 4 (Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 03 września 2014 roku w sprawie o sygn. akt III K 421/14) umorzył;

III.  na podstawie art. 63 § l k.k. na poczet orzeczonej w punkcie I niniejszego wyroku kary łącznej zaliczył skazanemu okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w połączonych sprawach w dniach: 31 października 2013 roku, od 05 kwietnia 2014 roku do dnia 07 kwietnia 2014 roku. i od 14 sierpnia 2014 roku do 14 maja 2015 roku.

IV.  zasądził od Skarbu Państwa kwotę 120 zł plus podatek VAT tytułem udzielonej pomocy prawnej z urzędu na rzecz adw. M. B..

V.  na podstawie art. 624 § l k.p.k. zwolnił skazanego Ł. F. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego. Zaskarżając powyższe rozstrzygnięcie w zakresie kary, na podstawie art. 438 pkt 4 kpk, zarzucił rażącą niewspółmierność kary łącznej, nieuwzględniającej postawy skazanego po osadzeniu w zakładzie karnym, pozytywnych wyników jego resocjalizacji jak również faktu, że kary które podlegały łączeniu zostały wymierzone za czyny popełnione w podobnym czasie i w podobny sposób, które to okoliczności powinny wpływać na wymiar orzeczonej kary łącznej. Podnosząc powyższy zarzut apelujący wniósł o zmianę punktu I zaskarżonego wyroku i orzeczenie wobec skazanego kary łącznej w wysokości roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy skazanego okazała się o tyle zasadna, że zainicjowana wniesionym środkiem odwoławczym kontrola orzeczenia doprowadziła do ujawnienia uchybienia w postaci naruszenia prawa materialnego tj. at. 85 § 1 kk, co skutkowało wydaniem orzeczenia o charakterze kasatoryjnym.

W pierwszej kolejności odnotować należy, iż zgodnie z przepisem art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 396), znowelizowanych przepisów Kodeksu karnego zawartych w rozdziale IX, a dotyczących zbiegu przestępstw i orzeczenia kary łącznej, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie przedmiotowej ustawy. Innymi słowy, w sytuacji gdy postępowaniem o wydanie wyroku łącznego objęte są skazania, które uprawomocniły się przed 1 lipca 2015 r. do orzeczenia kary łącznej stosuje się reguły wynikające z art. 85 k.k. i następne w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. W tym zakresie zaskarżone orzeczenie błędu nie wykazuje albowiem to właśnie o przepisy Kodeksu karnego w tym brzmieniu Sąd Rejonowy oparł swoje orzeczenie. Jednakże w realiach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do orzeczenia łącznej kary pozbawienia wolności obejmujące skazania na kary pozbawienia wolności orzeczone w wyrokach: III K 919/13 i III K 282/14 Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ w Warszawie.

Zgodnie z treścią art. 85 k.k. w brzemieniu przed 1 lipca 2015r., normującego warunki orzekania kary łącznej, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Konieczne jest zatem istnienie realnego zbiegu przestępstw. Zbieg taki występuje wówczas, gdy ten sam sprawca popełnia kilka przestępstw (tzn. co najmniej dwa) przed wydaniem pierwszego nieprawomocnego wyroku za którekolwiek z nich. Punktem wyjścia jest zatem chronologicznie pierwszy wyrok. Ponadto, aby można było wymierzyć karę łączną, kary wymierzone za poszczególne przestępstwa pozostające w zbiegu muszą być karami tego samego rodzaju albo stanowić inne kary podlegające łączeniu.

Problem, który wyłonił się na gruncie niniejszej sprawy związany jest z błędnym ustaleniem przez Sąd Rejonowy dat popełnionych czynów objętych wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 17 listopada 2014r., w sprawie o sygn. III K 282/14. Sąd ten, co wynika tak z wyroku jak i jego uzasadnienia, przyjął, iż czynów objętych tym skazaniem (z art. 207 § 1 kk) Ł. F. dopuścił się w okresie od 1 listopada 2013r. do 14 kwietnia 2014r. Jest to jednak ustalenie błędne, którego konsekwencją było właśnie nieprawidłowe zastosowanie art. 85 § 1 kk. Trzeba bowiem pamiętać, że niejednokrotnie, co jest szczególnie częste przy występkach z art. 207 § 1 kk, wyniki postępowania rozpoznawczego doprowadzają sąd orzekający do innych ustaleń w zakresie czasu popełnienia zarzucanych czynów względem tego określonego w akcie oskarżenia. Oznacza to, iż przy analizie warunków do wydania wyroku łącznego, nigdy i w żadnym przypadku, nie jest wystarczające oparcie się na opisie czynów zarzucanych ale koniecznym jest ich zweryfikowanie z przypisanymi w danym wyroku, bo te mogą się różnić. Tak też było w niniejszym przypadku, gdzie – a co wynika z wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 17 listopada 2014r., w sprawie o sygn. III K 282/14 – oskarżonemu Ł. F. przypisano popełnienie dwóch czynów z art. 207 § 1 kk popełnionych w okresach: 1) od 1 listopada 2013r do 9 czerwca 2014r. i 2) od lutego 2014r. do 9 czerwca 2014r. Czyny te zostały zatem popełnione w łącznym okresie od 1 listopada 2013r. do 9 czerwca 2014r., a nie jak – za aktem oskarżenia przyjął Sąd Rejonowy - w okresie od 01 listopada 2013r. do 14 kwietnia 2014r. Tymczasem prawidłowe porównanie, na podstawie art. 85 § 1 kk sprzed 01 lipca 2015r., daty końcowej czynów przypisanych oskarżonemu Ł. F. w wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 17 listopada 2014r., w sprawie o sygn. III K 282/14 tj. 9 czerwca 2014r. z datę – pierwszego - wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie w sprawie o sygn. III K 919/13 tj. 29 kwietnia 2014r., dowodzi, iż skazania te nie mogły podlegać połączeniu albowiem wymienione czyny zostały popełnione po dacie wyroku w sprawie III K 919/13. Skoro tak w sprawie doszło do naruszenia art. 85 § 1 kk sprzed 01 lipca 2015r., które to uchybienie musiało skutkować uchyleniem zaskarżonego orzeczenia i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, albowiem ze względu na wagę tego naruszenia, a mającego znaczenie dla prawidłowego ukształtowania kary łącznej, konieczne jest ponowne rozważenie połączenia wyroków będących przedmiotem orzeczenia i zajęcie merytorycznego stanowiska.

Przy ponownym rozpoznaniu Sąd Rejonowy wydając wyrok łączny powinien zatem prawidłowo uwzględnić zasady wynikające z art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. i kierując się tymi zasadami rozważyć zasadność połączenie wyrokiem łącznym wyroków Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2014r. w sprawie o sygn. III K 919/13 i z dnia 3 września 2014r. w sprawie o sygn. III K 421/14.

Ponadto Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. B. kwotę 147,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę skazanego z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy orzekła jak w wyroku.

SSO Anita Jarząbek – Bocian SSO Ludmiła Tułaczko SSO Anna Kalbarczyk