Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSO Małgorzata Korfanty

Protokolant Sonia Wiktor

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2014 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko: (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o zapłatę

zasądza od pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 394.899,19 (trzysta dziewięćdziesiąt cztery tysiące osiemset dziewięćdziesiąt dziewięć 19/100) zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r.

oraz kwotę 26.962,00 (dwadzieścia sześć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt dwa 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Małgorzata Korfanty

Sygn. akt X GC 249/12

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwoty 394.899,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania tytułem zapłaty części niezapłaconej należności za sprzedane, dostarczone i zamontowane regały magazynowe, których montaż został potwierdzony protokołem odbioru technicznego z dnia
28 października 2011 r.

W nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym Sąd uwzględnił roszczenie powódki w całości.

W sprzeciwie pozwana zaskarżyła nakaz w całości i wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana wskazała na zastrzeżenia do prac wykonanych przez powódkę i brak odbioru wykonanych prac przez pozwaną. Pozwana wskazała także na brak podpisu pod fakturą VAT. Zdaniem pozwanej powódka nie wykonała wszystkich prac, do których zobowiązała się, a część prac została wykonana wadliwie.

Pozwana podkreśliła, że nie składała żadnych oświadczeń woli dotyczących wykonania zobowiązania przez powódkę w sposób prawidłowy
i bez zastrzeżeń. Według pozwanej roszczenie powódki należało uznać
za przedwczesne, a powódka może dochodzić go po całkowitym zakończeniu prac i wykonaniu napraw wad już istniejących.

W toku postępowania powódka podtrzymała swoje stanowisko, twierdzenia i wnioski.

Powódka nadmieniła, że pozwana nie wskazała konkretnie na czym miałyby polegać nieprawidłowości w wykonaniu prac. Zdaniem powódki wykazała ona wykonanie prac bez żadnych zastrzeżeń poprzez złożenie trzech protokołów odbioru. Powódka wskazała, że finalny klient i użytkownik instalacji potwierdził prawidłowe wykonanie prac przez powódkę. Powódka zaznaczyła także, że pozwana w piśmie z dnia 21 grudnia 2011 r. potwierdziła zasadność wystawienia kwestionowanej w sprzeciwie faktury VAT. Z pisma tego powódka wywiodła także uznanie długu przez pozwaną.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 30 sierpnia 2011 r. powódka złożyła pozwanej ofertę na regały paletowe tradycyjne (dowód: oferta nr (...) wraz z pismem przewodnim – k. 15-38; zeznania świadka G. S. – k. 118-119; zeznania świadka P. N. – k. 119-121; zeznania świadka J. G. – k. 42-43 akt Sądu Rejonowego w Łomży o sygn. VIII Cps 12/13).

W tym samym dniu pozwana zaakceptowała ofertę powódki oraz zaproponowaną należność za instalację regałów w kwocie 92.000 EUR netto oraz formę płatności poprzez zapłatę 10% kwoty brutto w terminie 7 dni
po potwierdzeniu zamówienia oraz zapłatę pozostałej części w terminie
do 45 dni po podpisaniu protokołu zdawczo-odbiorczego (dowód: akceptacja oferty – k. 39). Pozwana zaakceptowała także zakres prac montażowych, zgodnie z ofertą (dowód: zaakceptowany wykaz prac montażowych – k. 40).

Klient finalny – J. G., u którego miały być zamontowane regały spotkał się z przedstawicielami powódki celem omówienia oczekiwań
co do inwestycji. Pracownicy powódki dokonali pomiaru hali, w które miały być montowane regały (dowód: zeznania świadka J. G. – k. 42-43 akt Sądu Rejonowego w Łomży o sygn. VIII Cps 12/13; zeznania świadka J. B. – protokół rozprawy z dnia 13 stycznia 2014 r. – czas nagrania: 00:09:33-00:43:49).

W dniu 14 października 2011 r. powódka obciążyła pozwaną należnością stanowiącą 10% wartości należności w kwocie 48.828,54 zł (dowód: faktura VAT nr (...).301 – k. 41).

W dniu 20 października 2011 r. powódka zleciła swemu podwykonawcy P. K. montaż regałów paletowych tradycyjnych z elementów klienta za kwotę 20.200 zł (zlecenie montażu – k. 42).

W dniu 25 października 2011 r. dostarczono i przekazano materiał
do montażu regałów (dowód: protokół odbioru oraz przekazania materiału
– k. 45).

Zakres prac powódki nie obejmował przygotowania posadzki pod regały (dowód: zeznania świadka G. S. – k. 118-119; zeznania świadka P. N. – k. 119-121).

Powódka wykonała montaż sprzedanych i dostarczonych pozwanej regałów (dowód: dokumentacja zdjęciowa – k. 70; zeznania świadka G. S. – k. 118-119; zeznania świadka P. N. – k. 119-121; zeznania świadka J. G. – k. 42-43 akt Sądu Rejonowego
w Łomży o sygn. VIII Cps 12/13; zeznania świadka J. B. – protokół rozprawy z dnia 13 stycznia 2014 r. – czas nagrania : 00:09:33-00:43:49).

W toku wykonywania robót klient finalny zaakceptował uzgodnione
z powódką modyfikacje. Nie zamontowano części regałów niższych. Prace
w zakresie tych regałów ograniczyły się do złożenia materiału i ustawienia regałów na długości około 30 m, bez ich zakotwienia. Umiejscowienie części zamontowanych, zakotwionych regałów kolidowało z dylatacją posadzki. Wskazane kolizje zostały zgłoszone pozwanej (dowód: adnotacja – k. 57-58; zeznania świadka G. S. – k. 118-119; zeznania świadka P. N. – k. 119-121; zeznania świadka J. G. – k. 42-43 akt Sądu Rejonowego w Łomży o sygn. VIII Cps 12/13; zeznania świadka J. B. – protokół rozprawy z dnia 13 stycznia 2014 r. – czas nagrania: 00:09:33-00:43:49).

W dniu 28 października 2011 r. w obecności przedstawiciela podmiotu,
u którego dokonano montażu regałów oraz przedstawiciela powódki dokonano odbioru robót. W trakcie odbioru stwierdzono, że prace zostały wykonane zgodnie z ofertą, ofertą techniczną oraz zaleceniami producenta, zasadami wiedzy technicznej oraz obowiązującymi normami i przepisami. Komisja dokonała odbioru bez uwag (dowód: protokół odbioru technicznego robót –
k. 43; protokół odbioru prac montażowych – k. 44; zeznania świadka G. S. – k. 118-119; zeznania świadka J. G. – k. 42-43 akt Sądu Rejonowego w Łomży o sygn. VIII Cps 12/13).

Pozwana nie zgłaszała zastrzeżeń do wykonanych prac (dowód: zeznania świadka J. B. – protokół rozprawy z dnia 13 stycznia 2014 r. – czas nagrania : 00:09:33-00:43:49).

W powyższym dniu powódka obciążyła pozwaną należnością
za sprzedane, dostarczone i zamontowane regały w kwocie 442.899,19 zł (dowód: faktura VAT nr (...).497 – k. 46-47; zeznania świadka G. S. – k. 118-119).

W dniu 25 listopada 2011 r. uzupełniono ofertę powódki w zakresie dotyczącym osi regałów (dowód: załącznik do oferty – k. 48; ).

W tym samym dniu powódka złożyła pozwanej ofertę uzupełniającą, mającą na celu zastosowanie innego rozwiązania, dotyczącego zakotwienia instalacji (dowód: oferta nr 44.02.11 – k. 128-135; zeznania świadka P. N. – k. 119-121).

W dniu 21 grudnia 2011 r. pozwana zwróciła się do powódki z prośbą
o wydłużenie do dnia 30 stycznia 2012 r. terminu zapłaty należności (dowód: pismo pozwanej – k. 49; zeznania świadka G. S. – k. 118-119).

W dniu 23 grudnia 2011 r. powódka odmówiła wydłużenia terminu
do zapłaty (dowód: pismo powódki – k. 50; zeznania świadka G. S. – k. 118-119).

W dniu 12 marca 2012 r. powódka obciążyła pozwaną należnościami odsetkowymi za zwłokę w zapłacie w kwocie 14.354,79 zł (dowód: nota odsetkowa 01/03/12 – k. 51).

W tym samym dniu powódka wezwała pozwaną do zapłaty należności głównej w kwocie 442.899,19 zł (dowód: wezwanie do zapłaty – k. 52-53).

W dniu 18 kwietnia 2012 r. powódka złożyła pozwanej kolejną ofertę uzupełniającą, mającą na celu zastosowanie innego rozwiązania, dotyczącego zakotwienia instalacji (dowód: oferta nr 44.02.11v2 – k. 136-143; zeznania świadka P. N. – k. 119-121).

W dniu 9 maja 2012 r. powódka ponownie wezwała pozwaną do zapłaty wskazanej powyżej kwoty (dowód: ostateczne przesądowe wezwanie do zapłaty – k. 54-55).

W dniu 5 grudnia 2012 r. pozwana wezwała powódkę do wykonania umowy pod rygorem odstąpienia od umowy (dowód: wezwanie do wykonania umowy – k. 188).

W dniu 19 listopada 2012 r. powódka złożyła pozwanej po raz kolejny ofertę uzupełniającą, mającą na celu zastosowanie innego rozwiązania, dotyczącego zakotwienia instalacji (dowód: oferta nr 44.02.11v2 – k. 190-194; zeznania świadka P. N. – k. 119-121 i 197-205).

W reakcji na powyższe wezwanie powódka w dniu 20 grudnia 2012 r. poinformowała, iż wykonała prace określone w ofercie zgodnie z ustaleniami stron oraz późniejszymi ustaleniami podczas montażu. Powódka wskazała,
iż część z zarzutów pozwanej wyniknęło z faktu, że doszło do kolizji w związku z nieprzygotowaniem przez zamawiającego i nie dostosowaniem posadzki
do wcześniej zaakceptowanego projektu instalacji regałowej. Mimo zaproponowania konkretnych rozwiązań problemu pozwana nie zaakceptowała ich (dowód: pismo powódki – k. 189 i 195-196).

W tym samym dniu pracownik powódki wykonał oględziny instalacji magazynowej (dowód: pismo klienta finalnego – k. 206).

Po wizycie pracownika powódki w siedzibie klienta powódka zobowiązała się do dołożenia wszelkich starań, aby wykonać prace celem usunięcia ewentualnych braków (dowód: pismo powódki z 20 grudnia 2012 r. – k. 207-209).

W dniu 21 grudnia 2012 r. powódka podtrzymała wolę podjęcia stosownych czynności celem zakończenia sprawy (dowód: pismo powódki –
k. 210-211).

W dniu 8 stycznia 2013 r. pozwana wezwała powódkę do wcześniejszego poinformowania jej o zamiarze rozpoczęcia prac, ich zakresie i terminie (dowód: pismo pozwanej – k. 212).

W dniu 18 marca 2013 r. i 22 kwietnia 2013 r. pozwana wyraziła zgodę na przerobienie zamontowanych regałów (dowód: pismo pozwanej – k. 213
i 216).

W dniu 7 maja 2013 r. pozwana zaakceptowała rozwiązanie techniczne zaproponowane przez powódkę (dowód: pismo pozwanej – k. 219; projekty rozwiązań – k. 220-221).

W dniu 14 maja 2013 r. powódka poinformowała pozwaną o zamiarze przystąpienia do prac od dnia 22 maja 2013 r. Prace powódki polegały
na zmianie metody zakotwienia części regałów poprzez zastosowanie specjalnych belek dostarczonych przez powódkę (dowód: pismo powódki –
k. 222-223; zeznania świadka J. B. – protokół rozprawy z dnia
13 stycznia 2014 r. – czas nagrania : 00:09:33-00:43:49).

W dniu 24 maja 2013 r. pozwana podpisała protokół zdawczo-odbiorczy prac oraz protokół odbioru prac montażowych. Pozwana nie zgodziła się
na zakotwienie regałów wysokości 4 m na długości około 30 m, stanowiących 5-10% tego co miało być zakotwione (dowód: protokół zdawczo-odbiorczy –
k. 224; protokół odbioru prac montażowych – k. 225; zeznania świadka J. B. – protokół rozprawy z dnia 13 stycznia 2014 r. – czas nagrania : 00:09:33-00:43:49).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o złożone i wskazane powyżej dokumenty oraz zeznania świadków, uznając zgromadzony w ten sposób materiał dowodowy za wystarczający, a przeprowadzone postępowanie dowodowe za pozwalające na wyjaśnienie i rozstrzygnięcie sprawy i nie wymagające uzupełnienia.

Sąd nie znalazł podstaw, by kwestionować wiarygodność treści dokumentów zwłaszcza, że ich autentyczność nie była kwestionowana przez strony. Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności, które pozwoliłyby
na podważenie ich wiarygodności i dlatego uwzględnił fakty z nich wynikające w całości.

Sąd uznał zeznania świadków w zakresie przytoczonych ustaleń
za wiarygodne i przekonywujące, gdyż okazały się spójne, logiczne
i konsekwentne. Zeznania te znalazły poparcie w pozostałym materiale dowodowym i nie wymagały uzupełnienia.

Sąd oddalił wnioski dowodowe z osobowych źródeł dowodowych, gdyż okoliczności, na które zostały powołane wynikają ze złożonych w sprawie dokumentów. Ponadto Sąd nie dostrzegł zasadności zgłaszania tych wniosków dowodowych dopiero w piśmie procesowym z dnia 25 marca 2014 r. Pozwana mogła złożyć te wnioski wcześniej, już na etapie formułowania sprzeciwu

od nakazu zapłaty, w którym wyraziła jednoznacznie swoje stanowisko procesowe. Należało zatem uznać wskazane wnioski dowodowe pozwanej
za spóźnione.

Sąd postanowił oddalić także wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ze względu na treść tezy dowodowej, która została postawiona
w piśmie procesowym pozwanej z dnia 31 grudnia 2012 r. Wykonywanie ewentualnych zleceń przez biegłego sądowego, wskazanych przez pozwaną, biorąc pod uwagę zgromadzony materiał dowodowy w postaci dokumentów, należało uznać za bezcelowe. Zdaniem Sądu opinia biegłego nie zmieniłaby niczego w zakresie ustaleń, które zostały poczynione na podstawie dowodów
z dokumentów, zeznań J. G., które w ocenie Sądu okazały się bardzo istotne, również w konfrontacji z zeznaniami świadka G. S.. Wskazane dowody dały Sądowi taki pogląd na sprawę, który nie musi być dodatkowo potwierdzany, wykazywany przez te tezy dowodowe, które zostały naprowadzone przez pełnomocnika pozwanej we wskazanym piśmie procesowym. Gdyby wskazane tezy dowodowe w zakresie powołania dowodu
z opinii biegłego były inne w swojej istocie to Sąd musiałby rozważyć kwestię dalszego procedowania, natomiast te tezy dowodowe w zakresie tych okoliczności, które miały miejsce już w trakcie procedowania przez Sąd
i w trakcie dokonywania prac poprawkowych nie okazały się celowe.

Sąd zważył co następuje :

Powództwo jest zasadne zarówno co do istoty jak i wysokości.

Nie jest kwestią sporną ,iż strony procesu związane były umowa o dzieło.

W wypadku umowy o dzieło istotne jest osiągnięcie umówionego rezultatu, bez względu na rodzaj i intensywność świadczonej w tym celu pracy i staranności. Najistotniejszym elementem umowy o dzieło jest jej rezultat. Mające powstać dzieło nie może być oznaczone w sposób zbyt ogólny; rezultat winien być określony z góry, dokładnie i według obiektywnie sprawdzalnych cech. Obowiązek osobistego wykonania dzieła przez przyjmującego zamówienie będzie miał w odniesieniu do umowy o dzieło mniejsze znaczenie, jeżeli rezultat końcowy zostanie osiągnięty. Dzieło powinno być oznaczone jako wykonane na zamówienie, a zatem odpowiadające osobistym potrzebom, upodobaniom czy wymaganiom zamawiającego.

Przedmiot umowy o dzieło może być określony w różny sposób i różny może być stopień dokładności tego określenia, pod warunkiem że nie budzi on wątpliwości, o jakie dzieło chodzi. Zgodnie z trafnym w tym zakresie stanowiskiem SN wyrażonym w wyroku z 5 marca 2004 r. (I CK 329/03, niepubl.) zasadniczy w tej materii przepis art. 627 k.c. wskazuje tylko na potrzebę "oznaczenia dzieła" i dopuszcza określenie świadczenia ogólnie w sposób nadający się do przyszłego dookreślenia na podstawie wskazanych w umowie podstaw lub bezpośrednio przez zwyczaj bądź zasady uczciwego obrotu (art. 56 k.c.). Przy dziełach skomplikowanych poza określeniem wszystkich istotnych cech dzieła niezbędna jest dalsza indywidualizacja jego przedmiotu w postaci rozwiniętego opisu rezultatu pod względem technicznym, funkcjonalnym bądź estetycznym. Wspomniana wzajemna relacja między świadczeniami wzajemnymi zamawiającego i przyjmującego zamówienie w tym znaczeniu, że jedno stanowi ekonomiczny odpowiednik drugiego, wymaga dokładnej znajomości parametrów przyszłego dzieła i nakładów (kosztów) potrzebnych do jego wytworzenia oraz osiągnięcia ustalonego poziomu jakości.

W sprawie nie jest kwestionowany fakt ,iż klient finalny – J. G., u którego miały być zamontowane regały spotkał się z przedstawicielami powódki celem omówienia oczekiwań co do inwestycji i to on dzieło odebrał i użytkuje nieprzerwanie po dokonanych przez powoda naprawach. Skoro umowa o dzieło charakteryzuje się tym, że nakłada na przyjmującego zamówienie obowiązek wykonania i oddania dzieła (art. 642 k.c.), na zamawiającego zaś obowiązek odebrania dzieła, które przyjmujący wykonał zgodnie ze swym zobowiązaniem (art. 643 k.c.). Oddanie i odebranie dzieła stanowią czynności ekwiwalentne, jednak nie są to czynności tożsame. Zważyć należy ,iż oddanie dzieła nie oznacza jego odbioru, nie wymaga zachowania szczególnej formy, może nastąpić zatem także poprzez czynności faktyczne. Oddanie dzieła następuje także wówczas, jeżeli z umowy inaczej nie wynika, gdy przyjmujący zamówienie stawia dzieło do dyspozycji zamawiającego, który może je odebrać, choć tego nie czyni.

Nawet brak sporządzenia protokołu odbioru nie stanowi przeszkody do uznania, że odbiór dzieła nastąpił, jeżeli faktycznie miał on miejsce, a zatem w sytuacji, w której czynności faktyczne świadczą o tym, że do tego doszło.

Artykuł 643 k.c. nie nakłada na zamawiającego obowiązku odebrania dzieła, jeżeli jest ono dotknięte wadą istotną, czyniącą je niezdatną do zwykłego użytku, lub sprzeciwiającą się wyraźnie umowie. Jeżeli jednak pomimo istnienia wady dzieło odbiera, ciąży na nim obowiązek zapłaty wynagrodzenia, co nie pozbawia go możliwości wykazywania, że doszło do nienależytego wykonania umowy, w związku z czym obowiązek ten wyraża się niższą kwotą, a nawet, że w ogóle nie istnieje. Zatem przyjąć należy ,iż nietrafnie powołuje się pozwany na okoliczność braku odbioru dzieła z uwagi na brak podpisu na protokole odbioru osoby umocowanej do działania w imieniu pozwanego.

Z kolei co do zarzutu niewykonania dzieła w całości przyjąć należy ,iż roszczenie wywodzone z przepisu art. 639 k.c. nie ma charakteru odszkodowawczego, lecz stanowi należne przyjmującemu zamówienie wynagrodzenie pomniejszone jedynie o kwotę, którą oszczędził z powodu niewykonania dzieła, mimo że był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących zamawiającego. Za przyczyny dotyczące zamawiającego należy uznać wszelkie przyczyny leżące po jego stronie - także niezawinione, które udaremniły wykonanie dzieła. W tym konkretnym przypadku to na wyraźne życzenie odbiorcy finalnego powód ostatecznie nie dokonał w całości montażu regałów chociaż był przygotowany na wykonanie dzieła w całości. Ratio legis art. 639 k.c zakłada przyznanie wynagrodzenia w całości, a nie w części proporcjonalnej do zakresu realizacji, przy czym ustawodawca zezwolił na jego pomniejszenie jedynie o kwotę zaoszczędzoną przez wykonawcę z powodu niewykonania dzieła. Jest to zatem swoista sankcja grożąca zamawiającemu, jeżeli do niewykonania dzieła dojdzie z przyczyn leżących (wyłącznie) po jego stronie, choćby nawet nie były to przyczyny zawinione. Odpowiedzialność zamawiającego w takiej sytuacji wynika ze "stanu gotowości" wykonawcy. Z protokołu odbioru prac montażowych z dnia 24.05.2013r. wynika ,iż „regał czterometrowy po modyfikacji przez klienta i braku informacji odnośnie końcowego jego ustawienia w dniu odbioru nie został zmontowany”. Przy braku materiału stosownego dowodowego oraz inicjatywy dowodowej w tym zakresie Sąd przyjął ,iż o zakresie odpowiedzialności pozwanego decyduje także złożone w dniu 21 grudnia 2011r. pismo prezesa zarządu Pozwanej Spółki , w który pozwana nie podnosiła żadnych uwag co do zakresu odpowiedzialności z tyt. powstałego obowiązku zapłaty a jedynie wnosiła o wydłużenie terminu zapłaty z wystawionej faktury za montaż regałów.

Rzeczą wykraczającą poza ramy procesu jest realizacja uprawnień pozwanego z tyt. ewentualnych wad czy usterek dzieła. Z zeznań J. G. wynika ,iż cała inwestycja podlegała jego nadzorowi , to podpisał protokół odbioru robót , a „problem z dylatacją i kotwicami został rozwiązany przez M.”. Przyjąć należy ,iż prace te wykonywane były w ramach usuwania usterek skoro uprawniony nie zakwalifikował tychże braków jako wady istotne i nie skorzystał z uprawnień przyznanych mu przez ustawodawcę w przepisach art. 635-637 kc przed odbiorem dzieła.

Ostatecznie przyjąć należy ,iż wnioskowany przez pozwanego dowód z opinii biegłego w ramach tezy dowodowej naprowadzonej przez pełnomocnika pozwanego w ramach pisma z dnia 31 grudnia 2012r. – karta 150 akt –jako nieprzydatny w sprawie został oddalony i na mocy art. 627 w zw. z art. 471 kc orzeczono o roszczeniu powoda. O kosztach procesu postanowiono na mocy art. 98 i 108 kpc.

SSO Małgorzata Korfanty