Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2016r. w S.

odwołania Z. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 23 stycznia 2015 r. Nr (...)

w sprawie Z. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 215/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 stycznia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. działając na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił przyznania Z. P. prawa do emerytury. W uzasadnieniu ZUS wskazał, iż ubezpieczony udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 r. jedynie 10 lat i 25 dni pracy w warunkach szczególnych, zamiast wymaganych 15 lat.

Od decyzji tej odwołanie złożył ubezpieczony Z. P.. Wskazał, że legitymuje się 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Jego zdaniem, do pracy w powyższych warunkach powinien być zaliczony okres zatrudnienia w Wytwórni Prac (...) w M., gdzie od 1 września 1982 r. do 31 grudnia 1983 r. pracował jako majster, a od 1 lipca 1984 r. do 31 grudnia 1991 r. jako majster warsztatu. Pracę majstra warsztatu ubezpieczony wykonywał również od 2 stycznia 1992 r. do 28 lutego 1995 r. w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o. o. w W.. Ubezpieczony zakwestionował również niezaliczenie do okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia od 1 lutego 1977 r. do 31 lipca 1979 r. oraz okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej od 23 kwietnia 1971 r. do 12 kwietnia 1973 r. (odwołanie k. 1-4).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i powołał się na argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji. ZUS wskazał, iż do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył zatrudnienia ubezpieczonego od 1 września 1982 r. do 31 grudnia 1983 r. na stanowisku p. o. kierownika wytwórni w Przedsiębiorstwie (...). Zdaniem ZUS, wykonywanie jakichkolwiek czynności o charakterze administracyjno-biurowym lub przebywanie w czasie zmiany roboczej w pomieszczeniu oddalonym od stanowisk robotniczych uniemożliwia zaliczenie danej pracy jako wykonywanej w warunkach szczególnych. Jedynie praca polegająca na osobistym dozorowaniu i kontroli może być uznana za pracę w warunkach szczególnych (odpowiedź na odwołanie 5-7).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony Z. P., ur. (...), w dniu 2 grudnia 2014 r. złożył do (...) Oddział w S. wniosek o przyznanie emerytury, w którym wskazał, iż nie jest członkiem OFE (k. 1-2 a. e.). Na podstawie przedłożonych dokumentów, organ rentowy ustalił, iż Z. P. legitymuje się stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 29 lat, 10 miesięcy i 17 dni, z czego 10 lat i 25 dni stanowi okres pracy w warunkach szczególnych. Do tego okresu ZUS zaliczył zatrudnienie w (...) od 21 marca 1970 r. do 22 kwietnia 1971 r. oraz pracę w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o. o. w W. (poprzednia nazwa (...) w W.) od 1 sierpnia 1974 r. do 31 stycznia 1977 r., od 1 sierpnia 1979 r. do 31 sierpnia 1982 r., od 1 marca 1995 r. do 31 grudnia 1996 r., od 17 stycznia 1997 r. do 2 lutego 1997 r. oraz od 15 lutego 1997 r. do 31 grudnia 1998 r. Do kategorii pracy w warunkach szczególnych ZUS nie zaliczył natomiast zatrudnienia ubezpieczonego u wyżej wymienionego pracodawcy w okresie od 1 września 1982 r. do 31 grudnia 1983 r. na stanowisku p.o. kierownika Wytwórni. Na tej podstawie, w dniu 23 stycznia 2015 r. ZUS wydał zaskarżoną decyzję, w której odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury.

Odwołanie Z. P. nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w wyżej wymienionym wieku, jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia - co najmniej 25 lat mężczyzna, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W myśl § 2 ust. 1 wskazanego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Jedyną sporną kwestią w niniejszej sprawie było, czy Z. P. udokumentował 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań ubezpieczonego (k. 18-18v), świadków M. K., A. P., W. P. oraz J. W. (k. 12v-13) oraz zaświadczenia wydanego przez (...) S. A. w W. (k. 4 a. e.), świadectw wykonywania prac w szczególnych warunkach wydanych przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o. o. w W. z dnia 1 grudnia 2014 r. oraz 15 stycznia 2015 r. (k. 8 i k. 20 a. e.) jak również dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych ubezpieczonego nie pozwala na przyjęcie, iż ubezpieczony legitymuje się 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

Na wstępie zaznaczyć należy, iż Z. P. nie spełnia przesłanek do uznania okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej od 23 kwietnia 1971 r. do 12 kwietnia 1973 r. jako pracy w warunkach szczególnych. Przed rozpoczęciem służby wojskowej, tj. od 21 marca 1970 r. do 22 kwietnia 1971 r. ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych w (...) (zaświadczenie wydane przez (...) S. A. w W. k. 4 a. e.). Jak wynika z tego pisma, ubezpieczony po zakończeniu służby wojskowej co prawda powrócił na okres niespełna dwóch tygodni do pracy w (...), jednakże w tym okresie nie świadczył już pracy w warunkach szczególnych. Jak wskazał zaś Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 16 października 2013 r. II UZP 6/13 w okresie od 1971 do 1973 r. szczególne uprawnienia żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową regulował art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony (w jego pierwotnym brzmieniu) i § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. Z przepisów tych wynikała zasada, że pracownikowi, który we wskazanym terminie po zakończeniu służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w chwili powołania do tej służby, okres służby podlegał wliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Ustanawiały więc one tzw. fikcję prawną, z której wynika, że pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach, który po zakończeniu czynnej służby wojskowej powraca do tego zatrudnienia w przepisanym terminie, zachowuje status pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach w rozumieniu § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w okresie pełnienia tej służby. Pogląd ten został utrwalony w orzecznictwie, co potwierdził Sąd Apelacyjny w Lublinie w uzasadnieniu do wyroku z dnia 1 sierpnia 2012 r. III AUa 612/12. Wynika stąd, iż Z. P. nie spełnił powyższego wymogu. Ubezpieczony nie wykazał żadnymi dowodami, by po powrocie do pracy w (...) świadczył pracę w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu, ubezpieczony wykazał, by sporny okres zatrudnienia na stanowisku p. o. kierownika wytwórni od 1 września 1982 r. do 31 grudnia 1983 r. w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o. o. w W. (poprzednio (...) w W.) miał zostać zaliczony jako praca w warunkach szczególnych. Według treści angażu (k. 23 cz. B akt osobowych), ubezpieczony miał pełnić funkcję p. o. kierownika Wytwórni (...) w M.. Jednostka ta podlegała wówczas (...) w W.. Zgodnie z treścią zeznań ubezpieczonego (k. 18-18v), zajmował się on nadzorem pracy w tej jednostce. Praca ta powinna zostać zakwalifikowana jako praca pełniona w warunkach szczególnych tj. jako kontrola międzyoperacyjna, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywanie są prace wymienione w wykazie- poz. 24 w dziale XIV w wykazie A załącznika do przywołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Ubezpieczony nadzorował bowiem pracę przy produkcji masy bitumicznej. Produkcja ta powinna zostać zakwalifikowana jako wymieniona przywołanym wyżej wykazie w dziale IX pod poz. 5, tj. prace bitumiarzy i przy produkcji asfaltobetonu. Omawiany okres wynosi 1 rok i 4 miesiące.

Według treści angaży znajdujących się w aktach osobowych ubezpieczonego, miał on od 1 lutego 1977 r. do 31 lipca 1979 r. pracować jako referent ds. materiałowych (k. 12 i 17 cz. B akt osobowych), od 1 lipca 1984 r. do 31 grudnia 1991 r. jako inspektor ds. normowania (k. 29 cz. B akt osobowych) oraz od 2 stycznia 1992 r. do 28 lutego 1995 r. jako specjalista ds. warsztatowych (k. 61 cz. B akt osobowych). Z relacji jednak ubezpieczonego i świadków M. K., A. P., W. P. oraz J. W. (k. 12v-13) wynika, iż w okresach tych ubezpieczony faktycznie wykonywał pracę majstra w warsztacie. Na uwagę jednak, zdaniem Sądu zasługuje treść przywołanych angaży. Według treści wspomnianych dokumentów ubezpieczony miał powierzane różne stanowiska pracy i w związku z tym otrzymywał wyższe wynagrodzenie. W tej sytuacji wątpliwym jest przyjęcie, iż pracując na różnych stanowiskach, w tym określanych jako referent ds. materiałowych czy inspektor ds. normowania ubezpieczony bezpośrednio dozorował i kontrolował pracę mechaników pracujących w warsztacie. Niezależnie od powyższego przyjąć należy, iż Z. P. nie udowodnił, by w okresach tych zajmował się nadzorowaniem pracy mechaników, którzy dokonywali napraw pojazdów wyłącznie w kanałach remontowych. Z zeznań ubezpieczonego (18-18v) jak i świadków wynika, że do obowiązków Z. P. należało nadzorowanie i rozdzielanie pracy pomiędzy mechaników. W warsztacie tym zajmowano się naprawami ciężkiego sprzętu drogowego oraz samochodów ciężarowych. Pracy ubezpieczonego jednakże nie można kwalifikować pracy w warunkach szczególnych. Praca ta nie wpisuje się w pojęcie kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozoru inżynieryjno-technicznego na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywanie są prace wymienione w wykazie- tj. poz. 24 w dziale XIV w wykazie A załącznika do przywołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Z. P. zajmował się nadzorem pracy mechaników naprawiających pojazdy zaliczające się do ciężkiego sprzętu drogowego, jednakże, naprawy pojazdów nie odbywały się wyłącznie w kanałach. Powyższe wynika jednoznacznie ze spójnych zeznań świadków. Każdy z wymienionych świadków przyznał, iż nie wszystkie naprawy odbywały się w kanałach. Mechanicy pracowali w kanale „w zależności od naprawy”. Część napraw wykonywana była na powietrzu. Tym samym pracy osób podległych ubezpieczonemu nie można zakwalifikować jako prac wykonywanych w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych, czyli pracy wymienionej w przywołanym wykazie w dziale XIV pod poz. 16, gdyż do takiej kwalifikacji koniecznym jest, by naprawy odbywały się wyłączne w kanałach remontowych. Co z tym związane, nie można przyjąć, iż ubezpieczony nadzorował pracę świadczoną na wydziale lub oddziale, w której jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

W konsekwencji, w spornych okresach pracy na stanowisku referenta ds. materiałowych, inspektora ds. normowania, specjalisty ds. warsztatowych Z. P. nie spełnił przesłanki kontroli jakości produkcji i usług oraz dozoru inżynieryjno-technicznego na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywanie są prace wymienione w wykazie, tj. w tym przypadku prac wykonywanych w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych.

W tej sytuacji przyjąć należy, iż ubezpieczony nie wykazał, by świadczył pracę w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat. Do czasu uznanego przez ZUS, tj. 10 lat i 25 dni doliczyć jedynie można okres pracy ubezpieczonego jako p. o. kierownika Wytwórni (...) w M., tj. 1 rok i 4 miesiące, czyli łącznie 11 lat, 4 miesiące i 25 dni. Dlatego też z uwagi na nieposiadanie przez Z. P. co najmniej 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych, jego odwołanie należało oddalić.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzekł jak w wyroku.