Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2016 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko P. B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego P. B. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 2.250,- zł (dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt złotych ) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22.01.2016r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałej części,

III.  koszty procesu wzajemnie znosi.

Sygn. akt I C 485/16 upr.

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł pozew, domagając się zasądzenia od pozwanego P. B. kwoty 4.747 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwany był studentem Wyższej Szkoły (...) w W., która świadczyła na jego rzecz usługi edukacyjne w zamian za przysługujące jej wynagrodzenie w postaci czesnego. Pozwany był obowiązany do uiszczania opłat w wysokości 450 złotych miesięcznie, jednakże w okresie od września 2006 r. do stycznia 2007 r. nie realizował swego obowiązku. Na podstawie umowy o zakup wierzytelności powód nabył od Wyższej Szkoły (...) wierzytelność z tego tytułu. Pozwany został wezwany do zapłaty, jednak nie uregulował należności. Powód dokonał kapitalizacji wartości odsetek ustawowych, doliczając kwotę 2.496,87 zł do dochodzonej przez siebie należności głównej.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 27 stycznia 2016 r. w sprawie I Nc 59/16 uwzględniono roszczenie powoda w całości.

Pozwany P. B. wniósł sprzeciw od tego nakazu zapłaty, w którym w całości zaskarżył powyższe orzeczenie, wnosząc o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu podniósł zarzut przedawnienia roszczenia, wskazując, że roszczenie pierwotnego wierzyciela jest związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, w związku z czym w niniejszej sprawie znajduje zastosowanie 3-letni termin przedawnienia. Roszczenie dochodzone przez powoda uległo przedawnieniu dla kolejnych rat w dniach: 11.09.2009 r., 11.10.2009 r., 11.11.2009 r., 11.12.2009 r. i 11.02.2010 r. Roszczenie w zakresie odsetek także należy uznać za przedawnione, w związku z przedawnieniem należności głównej. Dodatkowo pozwany podniósł, że powód nie udowodnił istnienia roszczenia, bowiem nie przedstawił dokumentu z którego miałby wynikać obowiązek uiszczania opłat. Ostatecznie pozwany zakwestionował także legitymację czynną powoda, wskazując, że nie nabył skutecznie istniejącej wierzytelności wobec pozwanego.

W piśmie procesowym z dnia 20 kwietnia 2016 r. pełnomocnik powoda podniósł w zakresie zarzutu pozwanego, co do terminu przedawnienia roszczenia, że zastosowanie znajduje ogólny dziesięcioletni termin, powołując się przy tym na orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 02 października 2004 r. pozwany P. B. podpisał akt ślubowania i rozpoczął studia na Wyższej Szkole (...) w W..

(dowód: akt ślubowania, k. 22)

Wyższa Szkoła (...) z siedzibą w W. jest uczelnią niepubliczną wpisaną do rejestru uczelni niepublicznych i związku uczelni niepublicznych. Jej działalność normuje statut, regulamin studiów oraz zarządzenie o wysokości opłat pobieranych za naukę.

(dowód: odpis z rejestru uczelni niepublicznych i związków uczelni niepublicznych, k. 20-20v, statut, k. 23-26v, regulamin, k. 31-35, k. 36-38, zarządzenie z dnia 01.09.2005 r., k. 40)

Zarządzeniem Rektora z dnia 01.09.2005 r. wysokość czesnego w Wyższej Szkole (...) w W. została ustalona na kwotę 450 złotych miesięcznie.

( zarządzenie z dnia 01.09.2005 r., k. 40)

Decyzją Rektora Wyższej Szkoły (...) w W. z dnia 2 lutego 2007 r. pozwany został skreślony z listy studentów uczelni. W treści tej decyzji wskazano, że uregulowanie zaległości wobec uczelni jest jednym z warunków wznowienia studiów przez pozwanego.

(dowód: decyzja o skreśleniu z listy studentów, k. 41)

W rozliczeniu z dnia 04 listopada 2011 r. stwierdzono zaległości pozwanego względem uczelni z tytułu nieopłaconego czesnego za okres od września 2006 r. do stycznia 2007 r., które wynosiły 2.250,00 zł.

(dowód: rozliczenie z kontrahentem k. 39)

Umową z dnia 09 listopada 2011 r. Wyższa Szkoła (...) w W. sprzedała powodowi wierzytelność przysługującą jej względem pozwanego w kwocie 2.250 zł.

(dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 09 listopada 2011 r. wraz z załącznikiem k. 42-43)

Powód sporządził wezwanie do zapłaty z dnia 16 listopada 2011 r., w którym stwierdził, że pozwany jest obowiązany do zapłaty na jego rzecz kwoty 2.250,00 zł wraz z naliczonymi odsetkami ustawowymi w wysokości 1.396,93 zł.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 44)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową, których prawdziwość nie była kwestionowana przez strony a nadto nie budziła wątpliwości sądu.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Po myśli art. 509 § 2 k.c. wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Jak stanowi art. 510 § 1 k.c. umowa sprzedaży, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Zgodnie z treścią art. 511 k.c. jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelność powinien być również pismem stwierdzony.

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

W pierwszej kolejności wskazania wymaga, że powód wykazał, że pozwany był studentem Wyższej Szkoły (...) w W.. Okoliczność ta wynika wprost z przedłożonego wraz z pozwem aktu ślubowania, zgodnie z którym powód rozpoczął studia we wrześniu 2004 r. Choć pozwany w sposób ogólny zakwestionował zasadność roszczenia, nie przeczył temu, że był studentem wymienionej uczelni.

Jednocześnie podjęcie studiów było związane z ponoszeniem opłat. W tym zakresie przywołania wymaga art. 160 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, zgodnie z którym (według pierwotnego brzmienia, przed wejściem w życie noweli z dnia 18 marca 2011 r.) warunki odpłatności za studia określa umowa zawarta między uczelnią a studentem w formie pisemnej. Brak przedłożenia takiej umowy przez powoda nie oznacza jednak, że ustalenie treści umowy na podstawie innych dowodów z dokumentów nie jest dopuszczalne. Zgodnie bowiem z art. 74 § 1 k.c. zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności ma ten tylko skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności.

Odpłatny charakter kształcenia pozwanego, oraz sposób ustalania opłat wynikał z przedłożonych przez powoda wewnętrznych aktów prawnych uczelni, tj. z § 38 statutu Wyższej Szkoły (...) w W. oraz § 2 pkt 1 regulaminu studiów, zatwierdzonego na posiedzeniu Senatu w dniu 28 września 2001 r., jak również § 1 pkt 2 późniejszego regulaminu, zatwierdzonego w dniu 12 września 2006 r. Z treści złożonego przez pozwanego ślubowania wynika, że uznał on prawa zwierzchności akademickiej i zobowiązał się do przestrzegania przepisów obowiązujących w szkole. W ocenie Sądu zaakceptował tym samym odpłatny charakter kształcenia.

Wobec ustalenia, że pozwany był obowiązany do opłacania czesnego, oraz twierdzeń powoda, zgodnie z którymi pozwany nie uregulował opłat w okresie od września 2006 r. do stycznia 2007 r., to na pozwanym spoczywał ciężar wykazania, że opłaty te zostały przez niego uiszczone. Jednakże pozwany kwestionował samo istnienie stosunku zobowiązaniowego pomiędzy nim a pierwotnym wierzycielem, nie negując okresu, w którym zgodnie z twierdzeniami powoda miał nie realizować obowiązku ponoszenia opłat związanych z kształceniem w Wyższej Szkole (...) w W.. Mając na uwadze wyniki rozprawy, w tym w szczególności wykazanie przez powoda, że pozwany od roku akademickiego 2004/2005 był studentem Wyższej Szkoły (...) w W., fakt ten należało uznać za niezaprzeczony (art. 230 k.p.c.). W związku z tym Sąd ustalił, że pozwany nie uiszczał czesnego w okresie od września 2006 r. do stycznia 2007 r.

Wysokość opłaty w kwocie 450 złotych miesięcznie wynika z treści zarządzenia rektora uczelni z dnia 01 września 2005 r. Tym samym przysługiwanie pierwotnemu wierzycielowi wierzytelności wobec pozwanego w łącznej kwocie 2.250 złotych (5 miesięcy x 450 złotych) zostało wykazane przez powoda. Wierzytelność ta przeszła na niego na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności zgodnie z powołanymi art. 509 § 1 k.c. i art. 510 § 1 k.c.

W dalszej kolejności należy się odnieść do zgłoszonego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczenia. Został on sformułowany w oparciu o twierdzenie, że roszczenie powoda, jako związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, ulega przedawnieniu z upływem lat trzech (art. 118 k.c. in fine).

Kwestia określenia właściwego terminu przedawnienia roszczenia dochodzonego z tytułu opłat w postaci wynagrodzenia za studia była przedmiotem licznych wypowiedzi w orzecznictwie sądowym. Problem ten został ostatecznie rozstrzygnięty w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2015 r., sygn. akt III CZP 67/15, zgodnie z którą do przedawnienia roszczenia o opłatę za studia określoną w umowie zawartej na podstawie art. 160 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym w dniu 01 października 2009 r., w okresie przed dniem wejścia w życie ustawą z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014, poz. 1198), miał zastosowanie dziesięcioletni termin przewidziany w art. 118 k.c.

W tym kontekście należy odwołać się do art. 106 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, zgodnie z którym prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Nie budzi zaś wątpliwości, że stosunek zobowiązaniowy łączący pierwotnego wierzyciela z pozwanym był bezpośrednio związany z działalnością dydaktyczną uczelni.

Tym samym twierdzenie o tym, że w niniejszej sprawie znajdował zastosowanie nie 10-letni, a 3-letni termin przedawnienia, należy uznać za chybione. Mając na uwadze, że pierwsza z nieuiszczonych przez pozwanego na rzecz uczelni opłat dotyczy września 2006 r., a powód wniósł pozew w dniu 22 stycznia 2016 r., doszło do przerwania biegu przedawnienia, co oznacza, że biegnie ono na nowo (art. 124 § 1 k.c.).

Podniesiony zarzut przedawnienia mógł być skuteczny w części dotyczącej odsetek za okres przekraczający trzy lata przed wytoczeniem powództwa (art. 118 k.c.), jednakże samo powództwo w zakresie skapitalizowanych odsetek w kwocie 2.496,87 zł należało ocenić jako niezasadne.

Choć powód wskazywał terminy zapłaty należności z tytułu opłat za studia i powoływał się na wymagalność swego roszczenia, nie udowodnił że pozwany był obowiązany dokonywać płatności w oznaczonym terminie. Termin zapłaty nie wynika w szczególności z przedłożonego przez powoda statutu uczelni bądź jej regulaminu, ani też z zarządzenia ustalającego wysokość opłaty za studia.

Zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W tych okolicznościach należało uznać, że dopiero wniesienie pozwu w niniejszej sprawie spowodowało, że nastąpiła wymagalność należności głównej dochodzonej przez powoda. W związku z tym w pkt I wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 22 stycznia 2016 r., liczone od kwoty 2.250 zł, o czym orzeczono w oparciu o art. 481 § 1 i 2 k.c.

Konsekwencją powyższego jest oddalenie powództwa w pozostałej części, o czym orzeczono w pkt II wyroku.

W pkt III Sąd wzajemnie zniósł między stronami koszty procesu. Roszczenie powoda zostało uwzględnione w 47%, a oddalone w 53%. Tymczasem wysokość poniesionych przez strony kosztów procesu była bardzo zbliżona. Obie strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników będących radcami prawnymi, których wynagrodzenie wynosi po 1.200 złotych. Dodatkowo powód wniósł opłatę w kwocie 100 złotych. Wobec tego, że pozwany poniósł 48%, a powód 52% kosztów procesu, ich rozliczanie byłoby zbyteczne.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

- (...)

- (...),

3.  (...)

S., (...)