Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Teresa Kołeczko - Wacławik

Sędzia SR (del.) Łukasz Malinowski

Protokolant Agnieszka Wołoch

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa B. P. (1)

przeciwko L. B. i H. B.

o eksmisję

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 18 września 2015 r., sygn. akt I C 101/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

3.  przyznaje radcy prawnemu M. K. od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Rybniku) kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt groszy), w tym kwotę 27,60 zł (dwadzieścia siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) podatku od towarów i usług z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu pozwanym w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Łukasz Malinowski SSO Leszek Dąbek SSO Teresa Kołeczko-Wacławik

Sygn. akt III Ca 482/16

UZASADNIENIE

Powódka B. P. żądała rozwiązania umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego w R. przy ul. (...) łączącej pozwanych L. B. i H. B. z Gminą R., nakazania pozwanym opróżnienia i opuszczenia tego lokalu oraz zasądzenia na jej rzecz od pozwanych zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdziła, że na skutek urządzanych przez pozwanych libacji alkoholowych i wielokrotnego zakłócania przez nich ciszy nocnej czynią oni uciążliwym korzystanie z innych lokali.

Pozwani L. B. i H. B. wnieśli o oddalenie powództwa oraz zasądzenia na ich rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu.

Podnosili, że powódka nie wykazała żeby pozwany aktualnie naruszał porządek domowy oraz że są osobami starszymi i schorowanymi oraz znajdują się w trudnej sytuacji materialnej przez co uwzględnienie powództwa byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, co z kolei uzasadnia zastosowanie w sprawie regulacji art. 5 k.c. Ponadto z ostrożności procesowej podnosili pozwany korzysta z pomocy społecznej i w świetle regulacji art. 14 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 21 06 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego jest uprawniony do otrzymania lokalu socjalnego.

Sąd Rejonowy w Rybniku w wyroku z dnia18 09 2015r. uwzględnił powództwo, orzekł o uprawnieniu pozwanego do otrzymania lokalu socjalnego

oraz o braku takiego uprawnienia pozwanej, wstrzymał wykonanie eksmisji pozwanego

ze spornego lokalu do czasu zaoferowania mu lokalu socjalnego oraz orzekł o kosztach procesu.

W motywach orzeczenia przytoczył regulację art. 13 ustawy z dnia 21 06 2001r.

o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2001r. r. 71, poz. 766, późniejszymi zmianami). Następnie dokonał oceny poczynionych ustaleń i w jej konkluzji uznał, że strona powodowa wykazała,

iż zachowanie pozwanego było niewłaściwe i naganne w takim stopniu, który uzasadnia zastosowanie najsurowszej sankcji w postaci odjęcia prawa własności lokalu oraz nie jest zasadne oczekiwanie, iż mniej poważne, dotkliwe środki oddziaływania na pozwa-nego, w tym w szczególności powództwo negatoryjne, mają szansę na osiągnięcie rezultatów, a jego zachowanie godziło w dobra większej liczby lokatorów. Następnie przywołał regulacje art. 5 k.p.c., ocenił, iż po stronie pozwanych nie zachodzą wyjątkowe okoliczności uzasadniające zastosowanie tej regulacji w sprawie i uznał,

że sprawie zostały zrealizowane przewidziane w przywołanej na wstępie regulacji przesłanki uwzględnienia powództwa.

O uprawnieniu pozwanego do otrzymania od powódki lokalu socjalnego i o wstrzy-maniu wykonanie ich eksmisji ze spornego lokalu orzekał na stosując regulację art. 14 ust. 4 powyższej ustawy, nie widząc równocześnie podstaw do zastosowania regulacji 17 ust. 1 tej ustawy. Orzeczenie o kosztach procesu wydano „na mocy powołanych przepisów”.

Orzeczenie zaskarżyli pozwani L. B. i H. B.

którzy wnosili o jego zmianę przez oddalenie powództwa, bądź jego uchylenie

i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Zarzucali, że przy rozpoznaniu sprawy naruszono regulacje :

- art. 207 k.p.c. i 217 k.p.c. poprzez dopuszczenie spóźnionego dowodu z zeznań świadka J. B.,

- art. 217 § 3 k.p.c. w związku z art. art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie istotnego

dla prawidłowego rozpoznania sprawy dowodu z ponownych zeznań świadka D. P.,

- art. 227 k.p.c. w związku z art. 299 k.p.c. poprzez uchylenie i niedopuszczenie pytań strony pozwanej podczas przesłuchania powódki B. P. (1).

Ponadto zarzucali, że przy ferowaniu wyroku naruszono

- prawo procesowe, regulację art. 316 k.p.c. w związku z art. 233 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i wydanie wyroku na podstawie stanu nieistniejącego

w chwili zamknięcia rozprawy oraz regulacji ar. 233 § 1 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c.

poprzez niewłaściwą ocenę zgromadzonego w sprawie materiału,

- prawo materialne, regulację art. 13 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów... poprzez jej niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że pozwani swoim zachowaniem wyczerpali przesłanki dające podstawę do nakazania opróżnienia lokalu oraz regulację art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powodów

a następnie prawidłowo rozpoznał sprawę.

W szczególności - wbrew zarzutom apelacji – nie naruszył wskazanych

w apelacji regulacji prawnych przeprowadzając dowody z zeznań świadków J. B. i D. P. oraz przesłuchania powódki B. P. (1).

Kwestionowany w apelacji dowód z zeznań świadka J. B. został bowiem pierwotnie przeprowadzony na wniosek powodów na okoliczność „zachowania się pozwanych pomiędzy poprzednim terminem rozprawy” a dniem jego przeprowadzenia w celu wykazania nagannego zachowania się pozwanego w ty okresie czasu.

Dotyczył on zatem okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, które zaistniały już po zakreśleniu stronom terminu do złożenia wniosków dowodowych.

W tej sytuacji powodowie nie ponoszą winy w tym, że nie został on zgłoszony w piśmie procesowym złożonym w wykonaniu wcześniejszego zobowiązania Sądu (składając pismo nie mogli bowiem wiedzieć jak będzie zachowywał pozwany

po złożeniu tego pisma) wobec czego w tej części - w świetle regulacji art. 207 § 6 k.p.c.- brak było formalno-procesowych podstaw do jego pominięcia, a w odniesieniu do zachowania się pozwanego we wcześniejszym okresie czasu kolejne dopuszczenie

i przeprowadzenie tego dowodu przez Sąd z urzędu miało prawno-procesowe umocowanie w jego uprawnieniu przewidzianym w regulacji ar. 232 zd. 2 k.p.c.

Zgłoszenie wniosku o ustanowienie stronie fachowego pełnomocnika – zgodnie z art. 124 § 1 zd. 1 k.p.c. – co do zasady nie wstrzymuje biegu postępowania oraz co należy podkreślić pozwany zgłaszając wniosek o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu (k - 94 akt) nie wnosił o odroczenie rozprawy i pomimo prawidłowego zawiadomienia go o posiedzeniu rozprawy w dniu 30 08 2013r.,

na to posiedzenie się nie stawił, pozbawiając się tym samym możliwości zadania pytań świadkowi D. P..

Ze złożonych przez tego świadka zeznań na posiedzeniu rozprawy w dniu 30 06 2013r. - na ponad 2 lata wcześniej przed wydaniem zaskarżonego orzeczenia - wynika, iż był on dzielnicowym na obszarze miejsca położenia spornego lokalu. Nie brał on jednak bezpośredniego udziału w interwencjach mających miejsce w mieszkaniu pozwanych oraz co należy również podkreślić w chwili złożenia zeznań nie pracował już w Policji od około półtora roku czasu i nie posiadał informacji o aktualnym zachowaniu się pozwanego w tym lokalu (k - 121 akt).

Dlatego jego ponowne zaznania miały znaczenie drugorzędne dla ustalenia istotnych okoliczności sprawy i zgłoszony w tej kwestii przez pełnomocnika wniosek dowodowy należy uznać jako powołany jedynie dla zwłoki w rozumieniu regulacji

art. 217 § 3 k.p.c., co z mocy tej regulacji prowadziło do jego oddalenia, jak prawidłowo to uczynił Sąd Rejonowy w kwestionowanym w apelacji postanowieniu.

Z protokołu posiedzenia rozprawy z dnia 30 07 2015r. wynika, że w czasie przeprowadzania dowodu z obszernego przesłuchania powódki B. P. (1) Przewodniczący tylko parokrotnie uchylił pytania pełnomocnika pozwanych (k 409- 412).

Dotyczyły one kwestii wykonania na drzwiach pozwanych wulgarnych napisów i poinformowania pozwanych przez administrację budynku o zamiarze umieszczenia przed ich drzwiami monitoringu.

Pytania te nie zmierzały zatem do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, stąd też zostały one słusznie uchylone przez Przewodniczącego.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną orzeczenia podstawę w przytoczonych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku źródłach dowodowych.

Dokonana przez Sąd pierwszej instancji ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego jest obszerna, logiczna i mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów i w jej ramach nie naruszono wskazanych w apelacji regulacji prawa procesowego.

W głównej mierze zostały one poczynione na podstawie informacji zawartych w osobowych źródłach dowodowych (zeznań świadków i stron) z którymi Sąd

w składzie ferującym zaskarżonego orzeczenie miał bezpośrednia styczność, co miało istotny wpływ na ocenę ich wiarygodności, a Sąd odwoławczy – ze względu na zasadę bezpośredniości - może je zmienić tylko wtedy gdy pomiędzy poczynionym ustaleniami

a materiał sprawy występuję sprzeczność, bądź też dokonana przez Sąd pierwszej instancji ocena praw jest nielogiczna, wewnętrznie sprzeczna lub częściowa,

co w niniejszej sprawie nie ma miejsca.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonana przez Sąd pierwszej instancji ocena prawna ustalonego stanu faktycznego w swym zasadniczym zarysie jest prawidłowa.

W świetle podstawy faktycznej powództwa dochodzone roszczenia mają prawne uzasadnienie w regulację art. 13 ustawy z dnia 21 06 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2001r. r. 71, poz. 766, późniejszymi zmianami) statuującej uprawnienie powódki - jako lokatora w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej ustawy - do dochodzenia rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego pozwanych do używania lokalu i nakazanie im jego opróżnienia.

Z poczynionych ustaleń wynika, iż pozwani przez wiele lat w czasie obowiązywania ciszy nocnej i nie tylko, urządzali w wynajmowanym lokalu z udziałem postronnych osób libacje alkoholowe i dochodzone z ich mieszkania odgłosy uniemożliwiały niektórym lokatorom – w tym także powodom - i ich małoletnim dzieciom prawidłową egzystencję.

Za naruszanie ciszy nocnej pozwany był w przeszłości wiele razy karany

i po pewnej poprawie po wszczęciu powództwa w dalszym ciągu wspólnie z pozwaną zachowują się oni w wynajmowanym lokalu w porze nocnej nadmiernie głośno. uniemożliwia innym lokatorom i ich małoletnim dzieciom – w tym powodom – wspólne z nimi zamieszkiwanie.

Tak stan rzeczy trwa od wielu lat i pomimo interwencji policji oraz wielokrotnego karania pozwanego nie ulega on zmianie, przez co w zasadzie ma on charakter trwały.

Zrealizowane zostały zatem – wbrew temu co zarzuca apelacja - przewidziane w przywołanej regulacji przesłanki zasadności powództwa i powodom przysługują przewidziane w niej roszczenia o rozwiązania zawartej przez pozwanych umowy najmu spornego lokalu i nakazania im jego opróżnienia i opuszczenia.

Zgodnie z utrwalonym w praktyce stosowania prawa, a zwłaszcza w orzecznictwie sądowym poglądem prawnym, dotyczącym sposobu stosowania regulacji art. 5 k.c.,

na zasady współżycia społecznego może powoływać się tylko ten, kto sam swego prawa nie nadużywa.

Z taka sytuacją nie mamy jednak do czynienia w niniejszej sprawie, gdyż w istocie zasadniczą przesłanką dochodzonych roszczeń jest nadużywanie przez pozwanych przynależnego im z mocy posiadanego stosunku najmu prawa do korzystania z wynajmowanego lokalu, przez co omawiana regulacja nie ma w sprawie zastosowania.

Z podanych względów powództwo jest zatem uzasadnione, co znalazło prawidłowe odzwierciedlenie w zaskarżonym wyroku.

Pozwana nie spełnia żadnej z przesłanek przewidzianych w art. 14 o ochronie praw lokatorów... uprawniających sąd do przyznania jej prawa do lokalu socjalnego i nie ma znaczenia dla oceny prawidłowości wydanego w tej kwestii przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięcia - podnoszona w apelacji - okoliczność pozostawania przez nią z pozwanym

w związku małżeńskim (rodzi to jedynie jej uprawnienie do zamieszkania z nim w przyznanym mu lokalu socjalnym, lecz nie rodzi – jak chce tego apelacja - jej prawa do takiego lokalu).

Reasumując zaskarżony wyrok jest prawidłowy i dlatego apelację pozwanych jako bezzasadną oddalono na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy regulacji

art. 98 § 1 k.p.c. biorąc pod uwagę, iż pozwani w całości ulegli w tym postępowaniu i powinni zwrócić solidarnie powódce poniesione przez nich w tym postepowaniu koszty zastępstwa procesowego.