Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk - Południe w Gdańsku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Magdalena Czaplińska

Protokolant Anita Grunt

po rozpoznaniu w dniu 27.06.2016 r. sprawy:

R. K., ur. (...) w P.,

oskarżonego o to, że:

5. w dniu 19.11.2010 r. w G. w II Oddziale (...) S. A. w celu uzyskania na podstawie umowy o kredyt na działalność gospodarczą – biznes ekspres nr (...) z dnia 30.11.2010.r kwoty w wysokości 70.000 zł złożył we wniosku o kredyt zawierające nieprawdę oświadczenie dot. okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania w/w kredytu, tj. o wysokości osiągniętego przychodu i zysku w roku obrachunkowym 2008, 2009 i 10-2010 oraz poświadczające nieprawdę podrobione zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2009 r. PIT – 36L opatrzone stemplem nadania w Urzędzie Skarbowym w W. w dniu 29.04.2010 r.,

tj. o przestępstwo z art. 297 § 1 k. k. w zb. z art. 270 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k.;

6. w dniu 31.01.2011 r. w G. w II Oddziale (...) S. A. w celu uzyskania na podstawie umowy o kredyt na działalność gospodarczą - biznes ekspres nr (...) z dnia 31.01.2011 r. kwoty w wysokości 50.000 zł złożył we wniosku o kredyt zawierające nieprawdę oświadczenie dot. okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania w/w kredytu, tj. o wysokości osiągniętego przychodu i zysku w roku obrachunkowym 2008, 2009 i 2010,

tj. o przestępstwo z art. 297 § 1 k. k.

oraz sprawy

M. B. (1), urodzonego (...) w G.,

syna H. i I. z domu J.

oskarżonego o to, że:

7. w dniu 08.10.2010 r. w G. w 08 Oddziale (...) S. A. w celu uzyskania na podstawie umowy o kredyt na działalność gospodarczą – biznes ekspres nr (...) z dnia 13.10.2010 r. kwoty w wysokości 100.000 zł złożył we wniosku o kredyt zawierające nieprawdę oświadczenie dot. okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania w/w kredytu tj. o wysokości osiągniętego przychodu i zysku w roku obrachunkowym X – XII 2009 i 09-2010, obliczenie dochodu wg wzoru księgi oraz poświadczające nieprawdę podrobione zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2009 r. PIT – 36, opatrzone potwierdzeniem nadanie w Urzędzie Skarbowym w P. w dniu 28.04.2010 r.,

tj. o przestępstwo z art. 297 § 1 k. k. w zb. z art. 270 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k.

I.  ustalając, że oskarżony R. K. dopuścił się popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie 5. aktu oskarżenia, kwalifikowanego z art. 297 § 1 k. k. w zb. z art. 270 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k. i czynu zarzucanego mu w punkcie 6. aktu oskarżenia kwalifikowanego z art. 297 § 1 k. k. oraz uznając, że wina sprawcy i społeczna szkodliwość czynów nie są znaczne, na podstawie art. 66 § 1 i 2 k. k. w zw. z art. 67 § 1 k. k. postępowanie warunkowo umarza na okres próby wynoszący 1 (jeden) rok;

II.  na podstawie art. 67 § 3 k. k. w zw. z art. 39 pkt 7 k. k. w zw. z art. 43a § 1 k. k. orzeka wobec oskarżonego R. K. świadczenie pieniężne w wysokości 2.000 (dwóch tysięcy) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

III.  ustalając, że oskarżony M. B. (1) dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu kwalifikowanego z art. 297 § 1 k. k. w zb. z art. 270 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k . oraz uznając, że wina sprawcy i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, na podstawie art. 66 § 1 i 2 k. k. w zw. z art. 67 § 1 k. k. postępowanie warunkowo umarza na okres próby wynoszący 1 (jeden) rok;

IV.  na podstawie art. 67 § 3 k. k. w zw. z art. 39 pkt 7 k. k. w zw. z art. 43a § 1 k. k. orzeka wobec oskarżonego M. B. (1) świadczenie pieniężne w wysokości 1.000 (jednego tysiąca) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

V.  na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r., nr 123, poz. 1058 z późniejszymi zmianami) oraz § 1, 2, 14 ust. 2 pkt 3, 16, 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1348 z późniejszymi zmianami) zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. K. B. kwotę 723,24 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu R. K. z urzędu;

VI.  na podstawie art. 626 § 1 k. p. k., art. 627 k. p. k. oraz art. 1, art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami) zasądza od oskarżonego R. K. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 873,24 złotych, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 100 złotych;

VII.  na podstawie art. 626 § 1 k. p. k., art. 627 k. p. k. oraz art. 1, art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami) zasądza od oskarżonego M. B. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 150 złotych, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 100 złotych.

Sygn. akt: II K 343/16

W związku ze złożeniem wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku wyłącznie przez oskarżonego M. B. (1), Sąd na podstawie art. 423 § 1a k. p. k. ograniczył zakres uzasadnienia do części wyroku dotyczących tego oskarżonego.

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. B. (1) prowadził działalności gospodarczą pod firmą (...). W ramach przedsiębiorstwa zajmował się świadczeniem usług marketingowych. Na początku października 2010 roku postanowił poczynić starania o uzyskanie kredytu na rozwój prowadzonej działalności. W tym celu wypełnił formularz deklaracji podatkowej PIT-36 za rok 2009, po czym udał się do nieustalonej osoby, która opatrzyła ów formularz potwierdzeniem nadania w Urzędzie Skarbowym w P. w dniu 28 kwietnia 2010 roku. Nadto oskarżony sporządził dokument zatytułowany „obliczenie dochodu według wzoru księgi”. Dane zawarte w sporządzonych w ten sposób dokumentach różniły się od danych zawartych w formularzu rzeczywiście złożonym w Urzędzie Skarbowym w P., gdyż wskazywały na osiąganie przez M. B. (1) wyższego niż w rzeczywistości dochodu.

Dnia 8 października 2010 roku M. B. (1) spotkał się z pośrednikiem kredytowym A. M. (1), któremu przekazał wymieniony wyżej formularz zeznania podatkowego PIT-36 i dokument zatytułowany „obliczenie dochodu według wzoru księgi”, a także zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek ZUS i zaświadczenie o braku zaległości podatkowych. W trakcie spotkania mężczyźni wypełnili wspólnie, za pomocą komputera, pozostałe dokumenty konieczne do uzyskania kredytu, w tym wniosek kredytowy. Przy wypełnianiu rubryk dotyczących sytuacji majątkowej,M. B. (1) zadeklarował, iż w ostatnim roku obrachunkowych (okres X-XII 2009 roku) oraz bieżącym okresie obrachunkowych (okres 2009-2010), osiągnął wyższy niż w rzeczywistości przychód (odpowiednio 36.860 zł i 87.860 zł) oraz zysk (odpowiednio 35.980 zł i 82.130 zł). Tego samego dnia po spotkaniu A. M. (1) udał się do oddziału nr 8 Banku (...) w G., gdzie przekazał skompletowaną dokumentację pracownikom banku. Na skutek pozytywnego rozpatrzenia wniosku kredytowego bank zawarł z M. B. (1) umowę kredytową nr (...), na podstawie której wypłacił mu środki pieniężne w kwocie 100.000 złotych.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego A. M. (1) - k. 1677-78, 1681-1685 akt II K 1500/14; zeznania świadka Z. M. - k. 37 akt II K 1500/14; lista klientów (...) S.A. obsługiwanych przez A. M. (1) - k. 43 akt II K 1500/14; pismo US w P. - k. 601 akt II K 1500/14; zeznania świadka E. P. - k. 615-618 akt II K 1500/14; zeznania świadka A. M. (2); zeznania świadka P. M. (1) - k. 834-834 akt II K 1500/14; zeznania świadka P. W. - k. 1214-1216 akt II K 1500/14; zeznania świadka E. W. - k. 1217-1219 akt II K 1500/14; zeznania świadka M. B. (2) - k. 1220-1222 akt II K 1500/14; zeznania świadka M. D. - k. 1224 akt II K 1500/14; zeznania świadka M. K. (1) - k. 1230-1231 akt II K 1500/14; zeznania świadka M. S. - k. 1233 akt II K 1500/14; zeznania świadka D. P. - k. 1234-1235 akt II K 1500/14; zeznania świadka B. P. - k. 1243 akt II K 1500/14; zeznania świadka M. W. - k. 1246 akt II K 1500/14; zeznania świadka M. K. (2) - k. 1247-1248 akt II K 1500/14; zeznania świadka B. W. - k. 1250 akt II K 1500/14; zeznania świadka P. M. (2) - k. 1269-1270 akt II K 1500/14; zeznania świadka D. Z. (1) - k. 1381 akt II K 1500/14; wniosek kredytowy, umowa kredytu, zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek ZUS, zaświadczenie o braku zaległości podatkowych, oświadczenie o aktualności dokumentów rejestrowych – k. 71 załącznika do akt sprawy II K 1500/14 (segregator); PIT/B, PIT-36, obliczenie dochodu wg wzoru księgi - załącznik do akt sprawy II K 1500/14 (segregator)

Dnia 30 sierpnia 2011 roku M. B. (1) wypowiedział umowę kredytową nr (...), po czym do dnia 29 listopada 2011 roku dokonał całkowitej spłaty zaciągniętego kredytu.

Dowód: wypowiedzenie umowy kredytu - k. 1433 II K 1500/14; zaświadczenie o spłacie kredytu - k.1434 II K 1500/14

Przesłuchiwany w postępowaniu przygotowawczym oskarżony M. B. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień.

wyjaśnienia oskarżonego M. B. (1) - k. 54

M. B. (1) nie był dotąd karany przez Sąd.

Dowód: dane o karalności - k. 58

Sąd zważył, co następuje:

Dokonując ustaleń faktycznych w sprawie Sąd oparł się przede wszystkim na zebranych dokumentach urzędowych i prywatnych, a także na wyjaśnieniach A. M. (1), oskarżonego w sprawie II K 1500/14 i zeznaniach świadków – pracowników banku (...).

A. M. (1), oskarżony w sprawie II K 1500/14, opisał okoliczności, w jakich dochodziło do przekazania dokumentów i zawarcia umów z bankiem (...) S.A. Sąd dał wiarę tym wyjaśnieniom, gdyż były logiczne i odpowiadały wskazaniom doświadczenia życiowego, a brak było dowodów pozwalających podważyć ich wiarygodność. Sąd nie oceniał wyjaśnień A. M. (1) w zakresie, w jakim zaprzeczał on popełnieniu zarzucanych mu czynów, gdyż ta część wyjaśnień nie dotyczyła przedmiotu niniejszego postępowania.

Świadek Z. M. opisał m. in. okoliczności, w jakich doszło do wykrycia nieprawidłowości związanych umowami zawieranymi za pośrednictwem A. M. (1). Sąd dał wiarę tym zeznaniom, gdyż były logiczne i odpowiadały wskazaniom doświadczenia życiowego, a przy tym w pełni korespondowały z przedłożoną przez bank (...) S.A. dokumentacją kredytową. Na podobnej zasadzie, Sąd dał wiarę zeznaniom świadków E. P., A. M. (2), P. M. (1), P. W., E. W., M. B. (2), M. D., M. K. (1), M. S., D. P., B. P., M. W., M. K. (2), B. W., P. M. (2) i D. Z. (1). Świadkowie ci opisali sposób postępowania po złożeniu wniosku kredytowego, podając, iż dokumentacja kredytowa była przedkładana w oddziałach banków przez pośrednika A. M. (1).

Dla poczynienia ustaleń faktycznych w zakresie czynu zarzucanego oskarżonemu M. B. nie miały znaczenia zeznania pozostałych przesłuchanych w sprawie świadków. W szczególności świadek D. Z. (2) (k. 1282), której podpis widnieje na umowie zawartej między bankiem a oskarżonym M. B. (1), zeznała, iż nie ma szczegółowej wiedzy na temat okoliczności udzielenia kredytu, gdyż klient ten obsługiwany był przez innego pracownika - J. B..

Sąd dał wiarę wszystkim dokumentom urzędowym przywołanym w ustaleniach faktycznych. Zostały one sporządzone przez uprawnione do tego osoby, w zakresie ich kompetencji i w prawem przepisanej formie. Ich autentyczność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Stanowią one obiektywne dowody zaświadczonych nimi okoliczności. Sąd nie znalazł żadnych podstaw dla umniejszenia ich wartości dowodowej.

Podobnie brak było podstaw, by kwestionować wskazane dokumenty prywatne.

Ustalony stan faktyczny stanowił podstawę do przypisania M. B. (1) czynu z art. 297 § 1 k. k. w zb. z art. 270 § 1 k. k. w zw. z art. 11 § 2 k. k. Dnia 8 października 2010 roku, działając za pośrednictwem A. M. (1), przedłożył on w oddziale (...) w G. nierzetelne (stwierdzające nieprawdę) dokumenty zaświadczające o wysokości osiągniętego dochodu oraz przychodu. Nadto, przy wypełnianiu wniosku kredytowego złożył oświadczenie o podobnej treści. Nie ma wątpliwości co do tego, iż informacje zawarte w treści tychże dokumentów oraz wynikające z oświadczenia były istotne z punktu widzenia decyzji o udzieleniu pożyczki. Wskazywały one, że oskarżony posiada i będzie posiadał w przyszłości składniki majątkowe mogące posłużyć zaspokojeniu roszczeń banku w przypadku nieuiszczenia rat kredytu, co miało znaczenie w kontekście oceny ryzyka kredytowego. W ten sposób u pracownika przyjmującego wniosek kredytowy, a następnie u osób uruchamiających kredyt, oskarżony wywołał mylne przeświadczenie co do możliwości zabezpieczenia kredytu. Jasne jest, że gdyby bank miał świadomość co rzeczywistego do stanu majątkowego M. B. (1), to przyznany zostałby mu kredyt na niższą kwotę bądź też w ogóle nie zostałby mu przyznany. Dla przyjętej kwalifikacji prawnej czynu nie ma znaczenia fakt, że oskarżony spłacił całą kwotę zaciągniętego kredytu, gdyż przepis art. 297 § 1 k. k. penalizuje samo przedłożenie nierzetelnego dokumentu lub złożenie nierzetelnego oświadczenia. Zachowanie sprawcy nie musi wywołać skutku w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego.

Nie ulega wątpliwości, że dołączona do wniosku kredytowego deklaracja PIT-36 była dokumentem podrobionym, gdyż stwarzała pozory, że jest co do treści tożsama z deklaracją rzeczywiście złożoną do Urzędu Skarbowego w P.. Jasne jest również, że przedmiotowy falsyfikat został użyty jako autentyczny, gdyż został przekazany do banku wraz z wnioskiem kredytowym.

W czasie popełnienia przez oskarżonego przypisanego mu czynu nie zachodziła żadna okoliczność wyłączająca jego kryminalną bezprawność. Nie zachodziły również żadne okoliczności wyłączające winę oskarżonego. Nie był on w szczególności ograniczony w możliwości rozpoznania znaczenia i konsekwencji swojego czynu przez chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy lub czasowe zaburzenie czynności psychicznych. M. B. (1) jest i już w trakcie popełnienia czynu był osobą dorosłą. W inkryminowanym czasie nie zaszła także czasowa niepoczytalność oskarżonego.

Stopień szkodliwości społecznej czynu M. B. (1) oraz stopień jego winy nie były znaczne. Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje na to, że pomimo przedłożenia bankowi nierzetelnych (w tym podrobionych) dokumentów, oskarżony miał zamiar spłacać zaciągnięte zobowiązanie i posiadał środki finansowe pozwalające na osiągnięcie tego celu. Na skutek popełnionego czynu nie doszło do powstania szkody w majątku banku, gdyż kredyt został całkowicie spłacony.

W ocenie Sądu, właściwości osobiste oskarżonego, jego dotychczasowy tryb życia, w uprzednia niekaralność, pozwalają sądzić, iż będzie on przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Postawa oskarżonego daje realną nadzieję na to, że jego czyn nie wynikał z nieuczciwej natury, lecz był jedynie efektem nieroztropnej decyzji. Zgromadzony materiał dowodowy nie daje jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia, jakoby był on osobą zdemoralizowaną. Można przypuszczać, iż samo prowadzenie przeciwko oskarżonemu postępowania karnego i postawienie go w stan oskarżenia było dla niego pewną dolegliwością, która może odwieść go w przyszłości od popełniania przestępstw. W ocenie Sądu, poddanie oskarżonego próbie oraz jednoczesne orzeczenie świadczenia pieniężnego pozwoli na zrealizowanie wobec niego celów kary.

Ponieważ w badanej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki pozytywne określone w art. 66 § 1 k. k. (szkodliwość społeczna czynu oraz wina sprawcy nie były znaczne, a prognoza kryminologiczna wobec oskarżonego jest pozytywna) oraz, że nie została spełniona przesłanka negatywna z art. 66 § 2 k. k. (czyny z art. 270 § 1 k.k. i 297 § 1 k.k. zagrożone są karą pozbawienia wolności do lat 5), w punkcie III. sentencji wyroku Sąd zastosował wobec oskarżonego M. B. (1) dobrodziejstwo warunkowego umorzenia postępowania, ustalając długość okresu próby na rok. Należy w tym miejscu podkreślić, iż wyrok warunkowo umarzający postępowanie jest na gruncie postępowania karnego orzeczeniem szczególnym. Mimo stwierdzenia zaistnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności karnej, wydający rozstrzygnięcie sąd odstępuje od skazania sprawcy przestępstwa. Postawa sprawcy w okresie próby decyduje o tym, czy odstąpienie od skazania ma charakter definitywny. Przepis art. 68 k. k. nakłada na osobę, wobec której zastosowano ten środek, obowiązki, których nieprzestrzeganie rodzi możliwość, a w niektórych przypadkach konieczność, podjęcia postępowania i wydania wyroku skazującego. Mimo dolegliwości, jakie za sobą niesie, warunkowe umorzenie postępowania stanowi niewątpliwą korzyść dla osoby nim objętej.

Jak zasygnalizowano wyżej, w punkcie IV. sentencji wyroku Sąd nałożył na oskarżonego realną dolegliwość, która powinna zapobiec wywołaniu w nim poczucia bezkarności, tj. świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 1.000 złotych.

W punkcie VII. sentencji wyroku Sąd obciążył M. B. (1) kosztami postępowania w kwocie 150 złotych, albowiem swoim zachowaniem przyczynił się on do ich powstania.