Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Siedlcach Andrzeja Boruty

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2016 r.

sprawy S. R.

oskarżonego o przestępstwo z art. 178 a §4 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 4 lutego 2016 r. sygn. akt II K 692/15

zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżonego S. R. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze stwierdzając, że wydatki tego postępowania ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt II Ka 210/16

UZASADNIENIE

S. R. został oskarżony o to, że w dniu 19 listopada 2015 r.
w miejscowości S., gm. W. znajdując się w stanie nietrzeźwości (0,28 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu) prowadził samochód m-ki (...) nr rej. (...) w ruchu lądowym, będąc wcześniej prawomocnie skazany przez Sąd Rejonowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 20 maja 2010 r., sygn. akt sprawy II K 225/10 za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości
oraz niestosowanie się do zakazu sądowego,

tj. o czyn z art. 178a § 4 k.k.

Wyrokiem z dnia 4 lutego 2016 r., sygn. akt II K 692/15, Sąd Rejonowy
w Siedlcach:

I.  oskarżonego S. R. uznał za winnego tego że w dniu 19 listopada 2015 roku w miejscowości S., gm. W. znajdując się w sta­nie nietrzeźwości (0,28 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu) prowadził samochód m-ki (...) nr rej. (...) w ruchu lądowym, będąc wcześniej dwukrotnie prawomocnie skazanym przez Sąd Rejonowy w Siedlcach za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości wyrokiem z dnia 19 marca 2008r. w sprawie VII K 233/08 oraz wyrokiem z dnia 20 maja 2010r.
w sprawie II K 225/10, który to czyn wyczerpał dyspozycję art. 178a § 4 k.k.
i za czyn ten na podstawie art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 37b k.k. skazał go na karę 1 miesiąca pozbawienia wolności oraz karę ograniczenia wolności w postaci obowiązku pozostawania w miejscu stałego pobytu z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego w wymiarze 10 miesięcy po 70 godzin tygodniowo
i 10 godzin dziennie;

II.  na podstawie art. 42 § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio;

III.  na podstawie art. 43a § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 10.000 złotych;

IV.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 złotych tytułem zwrotu wydatków postępowania i zwolnił oskarżonego z ponoszenia opłaty.

Apelację od zaprezentowanego wyżej wyroku wywiódł oskarżony S. R., zaskarżając go punkcie I., w części dotyczącej orzeczenia o karze, i podnosząc, że kara jednego miesiąca pozbawienia wolności wywrze negatywny wpływ na jego sy­tu­ację rodzinną i pracowniczą. W efekcie powyższego apelujący wniósł o zmianę za­ne­go­wanego wyroku przez orzeczenie w miejsce kary pozbawienia wolności kary ograniczenia wolności w postaci obowiązku pozostawania w miejscu stałego pobytu
z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego.

W toku rozprawy apelacyjnej oskarżony poparł apelację i wniósł o uchylenie wobec niego kary pozbawienia wolności z powodów podniesionych w środku odwo­ławczym. Prokurator wniósł o nieuwzględnienie apelacji i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i jako taka na uwzględnienie nie zasługuje.

W wyprzedzeniu zasadniczej części rozważań odnotować należy, że zarzut ra­żącej niewspółmierności kary może być zasadny tylko wtedy, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w na­stępstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary prze­widzianych w art. 53 k.k. ( podobnie: wyrok Sądu Najwyższego z 14 listopada 1973 r., III KR 254/73, LEX nr 1674340). Miarą surowości kary nie jest przy tym ilościowe oznaczenie czasu pozbawienia wolności, ale stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej za dane przestępstwo ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z 6 listopada 2015 r., II AKa 321/15, LEX nr 1936791).

Przenosząc powyższe na realia sprawy S. R., zaakcentować trzeba, że przypisany mu występek jest zagrożony karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W myśl art. 37b zd. I. k.k., w sprawie o występek zagrożony karą pozba­wie­nia wolności, niezależnie od dolnej granicy ustawowego zagrożenia prze­widzianego
w ustawie za dany czyn, sąd może orzec jednocześnie karę pozbawienia wolności
w wymiarze nieprzekraczającym 3 miesięcy, a jeżeli górna granica ustawowego zagro­żenia wynosi 10 lat – 6 miesięcy, oraz karę ograniczenia wolności do lat 2. Sąd Rejonowy, posługując się przytoczonym unormowaniem, dał wyraz swemu prze­konaniu o możności osiągnięcia względem oskarżonego celów kary przy wyko­rzystaniu łagodniejszych narzędzi prawnokarnego oddziaływania. Myli się przy tym apelujący, o ile wnioskując o orzeczenie względem niego kary ograniczenia wolności w postaci obowiązku pozostawania w miejscu stałego pobytu z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego, wskazuje na zasadność wykorzystania rozwiązania przewidzianego w art. 37a k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k.. Zgodnie z rzeczonym unor­mowaniem, jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprze­kraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec także karę ograniczenia wolności,
o której mowa w art. 34 § 1a pkt 2 k.k., tj. w postaci obowiązku pozostawania w miej­scu stałego pobytu lub w innym wyznaczonym miejscu, z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego. Zważywszy, że zarówno regulacja art. 37a k.k., jak i art. 37b k.k. statuuje ustawową dyrektywę wymiaru kary, pamiętać trzeba, że zasadność posłużenia się jedną z nich winna być rozpatrywana także w perspektywie dyrektyw przewidzianych w art. 53 k.k. W ocenie Sądu Odwoławczego, wymierzona przez Sąd
I instancji kara 1 miesiąca pozbawienia wolności oraz kara ograniczenia wolności
w postaci obowiązku pozostawania w miejscu stałego pobytu z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego w wymiarze 10 miesięcy po 70 godzin tygodniowo
i 10 godzin dziennie w żadnym razie nie nosi cech nadmiernej surowości. W pierwszej kolejności na szczególne podkreślenie zasługuje tutaj okoliczność, iż w myśl
art. 37 k.k. kara pozbawienia wolności trwa najkrócej miesiąc. Sąd Rejonowy kształ­tując reakcję prawnokarną w przytoczony sposób dążył do tego, aby z jednej strony realizowała ona wymogi prewencji ogólnej, z drugiej zaś strony była dla oskarżonego stanowczą przestrogą na przyszłość, wypełniającą względem niego cele zapo­biegaw­cze i wychowawcze. S. R. po raz kolejny nie dał posłuchu normie naka­zującej kierującemu zachowanie trzeźwości w ruchu drogowym. Świadom faktu spo­ży­cia alkoholu zdecydował się na jazdę samochodem na terenie miejscowości S.. W związku z tym jest oczywistym, że swoim zachowaniem stwarzał zagrożenie dla bezpieczeństwa w komunikacji. Wyżej wymieniony, jako człowiek
w wieku 32 lat, winien był zdawać sobie sprawę z tego niebezpieczeństwa. Jednocze­śnie oskarżony faktem uprzedniej, dwukrotnej karalności za występki z art. 178a k.k. ( karta karna- k. 22- 23), udowodnił, że dotychczas wymierzone kary grzywny okazały się bezskuteczne. Wcześniejsze łagodnie potraktowanie nie powstrzymało go od po­peł­nie­nia ponownego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, a prze­ciwnie- skłoniło do nadużycia udzielonego mu zaufania. Nie sposób więc doszukać się jakiejkolwiek gwarancji, iż obecnie w wypadku zaniechania zasto­sowania kary pozba­wienia wolności S. R. przestrzegałby porządku prawnego i nie dopuściłby się już kolejnego zamachu na tenże porządek. Wbrew zapatrywaniom skarżącego,
na konieczność modyfikacji zastosowanej reakcji prawnokarnej nie pozwa­la samo tylko powołanie się na płynące z jej wykonania i bliżej niesprecyzowane konsekwen­cje w zakresie życia rodzinnego i zawodowego. Ograniczenie kontaktów rodzinnych oraz konieczność przerwania pracy zawodowej stanowią bowiem naturalny efekt orze­czenia kary o charakterze izolacyjnym. Nawiązując do kategorii sposobu życia spraw­cy przed popełnieniem przestępstwa nie sposób nie zaznaczyć w tym kontekście,
że S. R. w przeszłości nie wywiązywał się z nałożonych nań obowiązków, skoro wyrokiem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 27 listopada 2014 r., sygn. akt VII K 605/14, uznano go za winnego występku z art. 209 § 1 k.k., nie tylko wy­mierzając mu przy tym karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawie­szeniem jej wykonania na okres 3 lat, lecz również zobowiązując go do łożenia na utrzy­manie dzieci ( karta karna- k. 22- 23).

Zamykając rozważania w materii objętego punktem I. wyroku Sądu Rejo­nowego rozstrzygnięcia o karze, podkreślić trzeba, że przytoczony przepis art. 37b k.k. zawiera ustawową dyrektywę wymiaru kary, modyfikującą system sankcji wystę­pujących przy typach czynów zabronionych. Taki sposób ustawowego wprowadzenia tego rodzaju sankcji powoduje, że nie stosuje się do niej nie tylko nadzwyczajnego obostrzenia, lecz również złagodzenia kary ( vide M. Mozgawa, Komentarz
do art. 37(b) Kodeksu karnego, [w:] M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz, WK 2015, teza 2.). W tym stanie rzeczy zupełnie bezcelowym jest prowadzenie ja­kich­kolwiek rozważań w przedmiocie dalszego złagodzenia reakcji prawnokarnej
na czyn przypisany S. R., zaś wywiedziony przezeń środek od­woławczy nie zasługiwał na jakiekolwiek uwzględnienie.

Z tych wszystkich względów i przy braku przesłanek z art. 439 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy orzekł, jak w wyroku.

Kierując się płynącą z art. 624 § 1 k.p.k. koniecznością uwzględnienia sytuacji rodzinnej i majątkowej oskarżonego, Sąd Okręgowy zwolnił go od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze stwierdzając, że wydatki tego postępowania ponosi Skarb Państwa.