Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2015r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Staszkiewicz

Ławnicy: I. Z., E. T.

Protokolant: Agnieszka Łakomiak

po rozpoznaniu w dniu 09 grudnia 2015r. w Jeleniej Górze

sprawy z powództwa T. S.

przeciwko Zespołowi (...) w S.

o ustalenie, przywrócenie do pracy, wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy

I.  powództwo oddala,

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 1.020 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Powód T. S. w pozwie wniesionym przeciwko Zespołowi (...), (...) Ośrodek (...) w S. domagał się przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy ustalonych w umowie o pracę z dnia 30.08.2013 r. oraz zasądzenia odszkodowania za czas pozostawania bez pracy, a także zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że jest zatrudniony u strony pozwanej od dnia 01.09.2013 r., na podstawie kolejnych umów o pracę na czas określony. Pracuje u strony pozwanej na stanowisku wychowawcy ze stopniem awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego. Powód wskazał, że już pierwsza umowa o pracę, która została zawarta w dniu 30.08.2013 r. na czas określony do dnia 30.06.2014 r., winna być traktowana jako umowa na czas nieokreślony. Pomimo, że była ona niezgodna z przepisami prawa powód nie wnosił o jej zmianę. W okresie ruchu kadrowego (maj) ani razu nie został poinformowany o planowanym nie przedłużaniu z nim umowy. W dniu 28.05.2015 r. powód został poinformowany przez obecną panią dyrektor, że od 01.07.2015 r. ma dla niego wakat w ramach umowy o pracę na czas nieokreślony, lecz przez czerwiec wymaga od niego jeszcze większego zaangażowania. W dniu 01.06.2015 r. został skierowany na przymusowy urlop w wymiarze 26 dni, a zatem nie mógł wykazać swojej aktywności zawodowej. Następnie w dniu 23.06.2015 r. został poinformowany, że nie ma dla niego etatu na okres wakacji. Powód wskazał, że w między czasie były zatrudniane nowe osoby, w tym co najmniej jedna na czas nieokreślony. Byli zatrudniani wychowawcy, którzy nie posiadają statusu nauczyciela kontraktowego. Zdaniem powoda, biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należy uznać, że umowa z dnia 30.08.2013 r. winna być traktowana jako umowa na czas nieokreślony.

W piśmie z dnia 24.08.2015 r. powód wskazał, że domaga się wypłaty odszkodowania za czas pozostawania bez pracy w wysokości 5.550 zł netto.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, domagała się oddalenia powództwa i zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że powód wniósł o przywrócenie do pracy pomimo, że strony łączyła umowa o pracę na czas określony od 01.11.2014 r. do 30.06.2015 r., która uległa rozwiązaniu z upływem terminu, na jaki została zawarta. Brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych roszczenia o przywrócenie do pracy po wygaśnięciu umowy. Przepis art. 10 Karty Nauczyciela zawiera w swojej treści wyjątki od zasady i przewiduje możliwość zawarcia umowy o pracę z nauczycielem kontraktowym na czas określony w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania. Powód zarzucił również, że strona pozwana nie zatrudniła go po upływie okresu określonego w umowie o pracę, natomiast zatrudniła innego pracownika na czas określony. Strona pozwana podniosła, że powód nie wykonywał swoich obowiązków służbowych, a po wydanych poleceniach przez dyrektora, przebywał na chorobowym. Po wygaśnięciu umowy o pracę na czas określony strona pozwana nie miała obowiązku zatrudniać powoda.

Na rozprawie w dniu 16.11.2015 r. powód, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, podtrzymał złożony pozew wskazując, że domaga się jednocześnie ustalenia, że był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 30.08.2013 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. S. został zatrudniony w Zespole (...) w S. na podstawie umowy o pracę z dnia 10.09.2012 r., zawartej na czas określony do dnia 31.08.2013 r., na stanowisku wychowawcy w (...) Ośrodku (...).

Dowód: umowa o pracę z dnia 10.09.2012 r. k. 4 w części B akt osobowych;

W czasie obowiązywania tej umowy, w dniu 12.07.2013 r. T. S. uzyskał stopień awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego.

Dowód: kopia aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela k. 16 w części B

akt osobowych,

kopia zaświadczenia k. 17 w części B akt osobowych;

W dniu 30.08.2013 r. T. S. zawarł z Zespołem (...) w S. kolejną umowę o pracę na czas określony, od 01.09.2013 r. do 30.06.2014 r., na podstawie której w dalszym ciągu był zatrudniony na stanowisku wychowawcy w (...) Ośrodku (...).

Dowód: umowa o pracę z dnia 30.08.2013 r. k. 18 w części B akt osobowych;

Wychowawcy zatrudnieni w Zespole (...) w S. podlegają pod przepisy ustawy Karta Nauczyciela, przy czym w tego rodzaju placówce ilość oddziałów i uczęszczających do nich wychowanków nie jest stała w ciągu danego roku szkolnego. Wynika to stąd, że wychowankowie są kierowani do tej placówki poprzez centralny system kierowania, za pośrednictwem Ośrodka (...) w W., który na podstawie postanowień Sądu kieruje wychowanków do tej placówki. W związku z tym nie można przewidzieć, jaka liczba wychowanków będzie na początku roku szkolnego, a tym bardziej na końcu roku szklonego, choć placówka ta podaje ilość wychowanków, jaką może przyjąć w danym roku szkolnym.

Dowód: zeznania świadka M. M. k. 44v-45v;

W roku szkolnym 2013/2014 M. M., ówczesny dyrektor Zespołu (...) w S., podjął decyzję o zatrudnieniu T. S. na podstawie umowy o pracę na czas określony do dnia 30.06.2014 r., albowiem wynikało to z potrzeb organizacyjno-wychowawczych placówki. Na początku tego roku szkolnego liczba wychowanków oscylowała w granicach takiej liczby, jaka została zadeklarowana. Zasadą jednak było, że pod koniec roku szkolnego ta liczba grup zmniejszała się. W związku z tym istniała realna groźba, że dla T. S. nie będzie mógł być zapewniony pełen etat. Rok szkolny kończy się 30 sierpnia. Umowa z T. S. została zawarta do 30.06.2014 r., albowiem w okresie wakacji w placówce przebywa bardzo mało wychowanków. Jest to grupa maksymalnie do 12 wychowanków.

Dowód: zeznania świadka M. M. k. 44v-45v;

W październiku 2013 r. w (...) Ośrodku (...), wchodzącym w skład Zespołu (...) w S., było 49 wychowanków, czyli 5 grup, na które przypadało 15-16 wychowawców. Pod koniec roku szkolnego 2013/2014 były już 4 grupy i dla 3,4 wychowawców nie było zatrudnienia.

Dowód: zeznania przedstawiciela strony pozwanej J. G. k. 46v-47;

W dniu 22.09.2014 r. T. S. zawarł z Zespołem (...) w S. umowę o pracę na czas zastępstwa wychowawcy będącego na zwolnieniu lekarskim, od 22.09.2014 r. do 31.10.2014 r. Następnie strony zwarły umowę o pracę na czas określony, od 01.11.2014 r. do 30.06.2015 r. Na podstawie tych umów T. S. w dalszym ciągu był zatrudniony na stanowisku wychowawcy w (...) Ośrodku (...).

Dowód: umowa o pracę z dnia 22.09.2014 r. k. 28 w części B akt osobowych,

umowa o pracę z dnia 30.10.2014 r. k. 31 w części B akt osobowych;

Stosunek pracy łączący T. S. z Zespołem (...) w S. uległ rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta ostatnia umowa o pracę na czas określony, tj. z dniem 30.06.2015 r.

Dowód: świadectwo pracy z dnia 08.09.2015 r. k. 43 w części B akt osobowych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód, po sprecyzowaniu swoich roszczeń, domagał się w niniejszym postępowaniu przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy ustalonych w umowie o pracę z dnia 30.08.2013 r., zasądzenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, a także ustalenia, że był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 30.08.2013 r.

W ocenie Sądu, roszczenie powoda o przywrócenie do pracy na warunkach pracy i płacy określonych w umowie o pracę z dnia 30.08.2013 r. nie miało oparcia w obowiązujących przepisach prawa. Z ustaleń Sądu wynika bowiem, że była to umowa zawarta na czas określony do dnia 30.06.2014 r. W momencie zatem wytoczenia powództwa, co nastąpiło w dniu 14.07.2015 r. (data stempla pocztowego), umowa ta już nie obowiązywała, albowiem uległa rozwiązaniu na skutek upływu okresu, na jaki została zawarta. Następnie strony zawarły jeszcze dwie kolejne umowy o pracę, tj. w dniu 22.09.2014 r. i 30.10.2014 r. Przepisy prawa pracy nie przewidują możliwości wytoczenia powództwa o przywrócenie do pracy w każdej sytuacji, kiedy dojdzie do rozwiązania stosunku pracy. Takie roszczenie przysługuje pracownikowi w określonych sytuacjach i przewidziane jest w przypadku rozwiązania umowy o pracę z zachowaniem lub bez zachowania okresu wypowiedzenia, kiedy zostało ono dokonane w sposób nieuzasadniony lub z naruszeniem obowiązujących przepisów o rozwiązywaniu umów w tym trybie. Żadna z tych sytuacji nie miała miejsca w niniejszej sprawie, albowiem umowa o pracę zawarta z powodem w dniu 30.08.2013 r. nie została rozwiązana przez jednostronną czynność prawną, tj. wypowiedzenie lub oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia. Umowa ta, jak wskazano powyżej, uległa rozwiązaniu na skutek upływu okresu, na jaki została zawarta.

Wobec braku postaw prawnych, przy ustalonym w niniejszej sprawie stanie faktycznym, do uwzględnienia powództwa o przywrócenie do pracy, nie było również możliwe uwzględnienie roszczenia powoda o zasądzenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Zgodnie bowiem z przepisami art. 47 i art. 57 § 1 kodeksu pracy, wynagrodzenie to przysługuje pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Z tych względów Sąd w punkcie I wyroku oddalił powództwo w zakresie roszczeń o przywrócenie do pracy i zasądzenie wynagrodzenia w wysokości 5.550 zł netto za czas pozostania bez pracy.

Oprócz powyższych żądań powód domagał się również ustalenia, że był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 30.08.2013 r. Roszczenie to powód oparł na treści art. 189 kpc, zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

W pierwszej kolejności należało ustalić, czy powód miał interes prawny, aby domagać się ustalenia, że od dnia 30.08.2013 r. strony łączyła umowa o pracę na czas nieokreślony. W ocenie Sądu, powód wykazał istnienie takiego interesu prawnego. Sąd orzekający w niniejszym postępowaniu w pełni popiera bowiem stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15.12.2009 r. (II P 156/09, LEX nr 577459), że „skoro sam ustawodawca wyodrębnia jako samodzielną sprawę o ustalenie stosunku pracy (art. 23(1) k.p.c., art. 461 § 1(1) k.p.c., art. 63(1) k.p.c.), to oznacza to, że są to regulacje szczególne do art. 189 k.p.c. i potwierdzają jedynie, że w takim powództwie o ustalenie zawsze zawiera się interes prawny, o który chodzi w tym przepisie. W sporze o istnienie stosunku pracy, żądanie jego ustalenia zawsze stanowi o żywotnym prawie (interesie) powoda pracownika nie tylko aktualnym lecz i przyszłym, nie tylko w sferze zatrudnienia lecz i ubezpieczenia społecznego”.

Powód argumentował w niniejszym postępowaniu, że umowa o pracę zawarta w dniu 30.08.2013 r. na czas określony była pierwszą umową o pracę, którą zawarł ze stroną pozwaną po uzyskaniu stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowanego. Zdaniem powoda, już zatem ta umowa winna być, w myśl obowiązujących przepisów Karty Nauczyciela, umową zawartą na czas nieokreślony.

W myśl art. 10 ust. 4 ustawy z dnia 26.01.1982 r. (t.j.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191), stosunek pracy z nauczycielem kontraktowym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę zawieranej na czas nieokreślony, z zastrzeżeniem ust. 7. Zgodnie z ust. 7, w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym lub z nauczycielami, o których mowa w ust. 5, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony.

W tym miejscu należy przytoczyć stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 09.07.2015 r. ( I PK 241/14, O.: L.), zgodnie z którym:

„1. Przewidziany w art. 10 ust. 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191) wyjątek przewidujący możliwość zatrudnienia nauczyciela na podstawie umowy o pracę na czas określony wymaga zaistnienia jednej z dwóch określonych w tym przepisie przesłanek - potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub potrzeby zastępstwa nieobecnego nauczyciela. Przepis ten nie wymaga ani wskazania w umowie terminowej przyczyny (celu), dla której została zawarta, ani nawet wyjaśnienia przez pracodawcę przy zawieraniu takiej umowy z nauczycielem, jakie konkretnie przesłanki zadecydowały o konieczności nawiązania z nim umownego stosunku pracy na czas określony, zamiast na czas nieokreślony. Istotne jest to, aby jedna z przesłanek określonych w art. 10 ust. 7 faktycznie zachodziła, gdyż w przeciwnym wypadku umowę zawartą na czas określony należy traktować jako zawartą na czas nieokreślony.

2. Zastosowanie art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela w zakresie, w jakim ustanawia przesłankę potrzeby wynikającej z organizacji nauczania, jest ściśle uzależnione od konkretnych okoliczności faktycznych. Pojęcie to należy odnosić do zasad funkcjonowania szkoły (przedszkola), a więc liczby klas (grup), rodzaju przedmiotów, liczby godzin lekcyjnych, liczby etatów, czasu nauczania poszczególnych przedmiotów, zmianowości pracy szkoły, przypadków ograniczonego wymiaru godzin nauczania określonego przedmiotu w całym roku lub jego części czy też niepewności co do czasu prowadzenia określonej działalności, liczby uczniów lub uzyskania zgody podmiotów zewnętrznych”.

Oceniając w niniejszej sprawie, czy w dacie zawierania z powodem, jako nauczycielem kontraktowym, pierwszej umowy o pracę na czas określony, tj. w dniu 30.08.2013 r., zachodziła jedna z przesłanek wskazanych w art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela, należało zatem wziąć pod uwagę specyfikę działalności prowadzonej przez stronę pozwaną. Wyraźnie wskazał na to świadek M. M., który był dyrektorem pozwanej placówki, w tym w roku szkolnym 2013/2014. Zdaniem Sądu orzekające w niniejszej sprawie, ma to bowiem istotne przełożenie na potrzeby wynikające z organizacji nauczania. Z zeznań tego świadka, które w toku procesu nie zostały w żaden sposób podważone, wynika bowiem, że w tego rodzaju placówce ilość oddziałów i uczęszczających do nich wychowanków nie jest stała w ciągu danego roku szkolnego. Wynika to stąd, że wychowankowie są kierowani do tej placówki poprzez centralny system kierowania, za pośrednictwem Ośrodka (...) w W., który na podstawie postanowień Sądu kieruje wychowanków do tej placówki. W związku z tym nie można przewidzieć, jaka liczba wychowanków będzie na początku roku szkolnego, a tym bardziej na końcu roku szklonego, choć placówka ta podaje ilość wychowanków, jaką może przyjąć w danym roku szkolnym. Powyższe okoliczności potwierdził również przedstawiciel strony pozwanej J. G., który zeznał, że w październiku 2013 r. w (...) Ośrodku (...), wchodzącym w skład Zespołu (...) w S., było 49 wychowanków, czyli 5 grup, na które przypadało 15-16 wychowawców. Pod koniec roku szkolnego 2013/2014 były już 4 grupy i dla 3,4 wychowawców nie było zatrudnienia.

Sąd uznał zatem, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił na ustalenie, że zawarcie z powodem w dniu 30.08.2013 r. umowy o pracę na czas określony było uzasadnione potrzebami wynikającymi z organizacji nauczania u strony pozwanej. Z zeznań M. M. wynika jednoznacznie, że na początku roku szkolnego 2013/2014 liczba wychowanków przyjętych do pozwanej placówki oscylowała w granicach takiej liczby, jaka została zadeklarowana. Wiadomym było jednak, że pod koniec roku szkolnego ta liczba wychowanków ulegnie zmniejszeniu i wystąpi realna groźba, że dla T. S. nie będzie warunków do zapewnienia pełnego etatu.

Z tych względów Sąd oddalił powództwo również w części dotyczącej ustalenia, że powód był zatrudniony u strony pozwanej na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 30.08.2013 r.

Wobec tego, że strona pozwana była reprezentowana w niniejszym postępowaniu przez zawodowego pełnomocnika, stosownie do art. 98 § 1 i 3 kpc i § 11 ust. 1 pkt. 2 w zw. z § 6 pkt. 4 oraz § 11 ust. 1 pkt. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Sąd zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 1.020 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. W myśl powołanych przepisów rozporządzenia, stawka minimalna wynagrodzenia radcy prawnego za prowadzenie sprawy w zakresie roszczenia o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy wynosiła 900 zł (§ 11 ust. 1 pkt. 2 w zw. z § 6 pkt. 4), zaś w zakresie roszczeń o przywrócenie do pracy i ustalenie – po 60 zł (§ 11 ust. 1 pkt. 1 i 3).