Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Wojtczuk

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2016r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania Z. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 31 marca 2015 r. (Nr (...))

w sprawie Z. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu Z. C. przysługuje prawo do emerytury od dnia 1 marca 2015 roku;

II.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie;

III.  umarza postępowanie w części dotyczącej ustalenia odpowiedzialności organu rentowego za wydanie decyzji odmawiającej ubezpieczonemu prawa do emerytury;

IV.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w S. na rzecz Z. C. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 667/15

UZASADNIENIE

Decyzją z 31 marca 2015 r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił Z. C. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył ubezpieczonemu żadnego okresu zatrudnienia.

Odwołanie od w/w decyzji złożył Z. C. wnosząc o jej zmianę, przyznanie prawa do emerytury od 1 czerwca 2014 r., ustalenie, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za wydanie decyzji odmawiającej przyznania świadczenia emerytalnego, zasądzenie od organu rentowego kosztów procesu według norm przepisanych. Ubezpieczony wniósł o zaliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w Odlewni (...) w S. w okresie od 30.04.1974 r. do 01.01.1999 r. gdzie pracował na stanowisku tokarza wykonują obróbkę zgrubną odlewów (odwołanie k.1-3).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.4-5).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony Z. C. ur. (...) w dniu 10 sierpnia 2010 r. ukończył 60-ty rok życia. W dniu 6 marca 2015r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 32 lata, 4 miesiące i 14 dni, z czego okresy składkowe wynoszą 32 lata, 2 miesiące i 18 dni, a okresy nieskładkowe wynoszą 1 miesiąc i 26 dni. Ponadto organ rentowy stwierdził, że ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Z uwagi na brak wymaganego ustawą stażu pracy w warunkach szczególnych decyzją z 31 marca 2015 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (k.21 akt emerytalnych).

Ubezpieczony dnia 30 kwietnia 1974 r. został przyjęty do pracy w (...) Fabryce (...) w S. (następnie Odlewnia (...) w S.) na stanowisko tokarza na wydziale obróbki mechanicznej SM-1. Pracę na tym stanowisku wykonywał do końca swojego zatrudnienia w Odlewni (...) S. tj. do 31 lipca 2001 r. (umowa o pracę, angaże cz. B akt osobowych, świadectwo pracy k. 1 akt osobowych). Ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i jego praca polegała obróbce zgrubnej tj. na oczyszczaniu surowych odlewów stalowych i żeliwnych z wierzchniej warstwy i odbywało się na mechanicznie na dużej tokarce karuzelowej wyposażonej w specjalne noże. Na wydział przychodził surowy odlew z zanieczyszczeniami i nadlewami. Zadaniem ubezpieczonego było oczyszczanie ich z piachu i z naddatku zgodnie z rysunkiem. Odlew o masie nawet do 1 tony był mocowany za pomocą specjalnych uchwytów do maszyny, a ubezpieczony operował nożami i oczyszczał go z nadlewów pozostawiając nadlew o szerokości maksymalnie do 10 mm. Był to pierwszy etap wykańczania odlewów (obróbka zgrubna). Procesowi obróbki towarzyszył hałas oraz duże zapylenie. Spod noża wydobywał się również piach, który pozostawał na odlewie jeszcze po procesie odlewania. Jeżeli była taka potrzeba, tj. gdy nóż nie był w stanie usunąć nadlewu, ubezpieczony szlifował go szlifierką. Zdarzało się również, że ubezpieczony musiał najpierw ręcznie młotkiem zbić większe nadlewy, z uwagi na duże zanieczyszczenia a dopiero po tym taki odlew wkładany był na imadło i za pomocą noża zamontowanego na tokarce obrabiał odlew zgodnie z rysunkiem technicznym. To tej wstępnej obróbce oblew trafiał do dalszej obróbki. Pracę tą ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (zeznania świadków: G. K. k.12v-13, zeznania A. M. k. 13-13v, zeznania J. B. k. 19v, zeznania ubezpieczonego k. 19v-20).

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego (okoliczność niesporna, oświadczenie zawarte we wniosku o emeryturę k.2 akt emerytalnych, zeznania ubezpieczonego k.20).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie Z. C. okazało się co do zasadny uzasadnione.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013r. poz.1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu pracy w warunkach szczególnych. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony osiągnął wymagany ustawą wiek z dniem 10 sierpnia 2010r. oraz spełnił przesłankę „ogólnego” stażu pracy oraz nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Ubezpieczony podnosił, że posiada 15-letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, gdyż stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na tokarce przy obróbce zgrubnej odlewów w Odlewni (...) w S. od 30.04.1974 r. do 31.12.1998 r.

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe dało podstawy do ustalenia, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Odlewni (...) w S. od 30.04.1974 r. do 31. 12. 1998 r. tj. przez 24 lata, 8 miesięcy i 1 dzień stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w szczególnych warunkach. Praca ta polegała na obróbce odlewów stalowych i żeliwnych poprzez usuwanie z nich nadlewów za pomocą specjalnych maszyn – tokarek karuzelowych. W ocenie Sądu pracę tą zaliczyć należy do pracy w szczególnych warunkach, której mowa w wykazie A dział III poz.23 załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Regulacja ta stanowi o pracy polegającej na wybijaniu, oczyszczaniu i wykańczaniu odlewów. Nie ulega wątpliwości, że usuwanie z odlanych elementów nadlewów powstałych w procesie odlewania mieści się w pojęciu wykańczania odlewów, przy czym był to pierwszy etap takiego wykańczanie (obróbka zgrubna). Wskazać przy tym należy, że zgodnie z dokumentami zawartymi w aktach osobowych ubezpieczonego, w tym w świadectwie pracy stanowisko pracy ubezpieczonego określone było jako tokarz. Niemniej, jak wynika z ugruntowanych poglądów Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych dla ustalenia, czy osoba wykonywała pracę w szczególnych warunkach istotne są faktycznie wykonywane czynności, a nie literalna nazwa stanowiska pracy. W zakresie rodzaju czynności wykonywanych przez ubezpieczonego podczas zatrudnienia w powyższym przedsiębiorstwie Sąd oparł się na zeznaniach świadków: G. K., A. M., J. B., którzy pracowali w tym w tym samym okresie, co ubezpieczony, na tym samym wydziale co on, a nawet na tym samym stanowisku wykonując taką samą prace jak ubezpieczony. Zeznania wymienionych świadków są spójne i korespondują z zeznaniami ubezpieczonego, dlatego stanowią wiarygodny dowód w sprawie.

Reasumując uznać należało, że ubezpieczony na datę 1 stycznia 1999r. wykazał staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 24 lata, 8 miesięcy i 1 dzień co powoduje, że spełnia wszystkie przesłanki do przyznania mu prawa do emerytury w warunkach szczególnych.

Mając to na uwadze Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ §2 kpc zmienił zaskarżone decyzje i ustalił, że Z. C. przysługuje prawo do emerytury od 1 marca 2015r., tj. od miesiąca, w którym ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o emeryturę.

Wniosek ubezpieczonego o przyznanie prawa do emerytury od dnia 1 czerwca 2014 r. nie został uwzględniony przez Sąd z uwagi na to, że ubezpieczony złożył wniosek o to prawo dopiero w marcu 2015 r., wobec czego przyznanie prawa od 01 czerwca 2014 r. byłoby sprzeczne z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, dlatego też Sąd w zakresie prawa do emerytury za okres od 01.06.2014 r. do 28.02.2015 r. odwołanie oddalił.

Pełnomocnik ubezpieczonego na rozprawie dnia 24 listopada 2015 r. cofnął odwołanie w zakresie roszczenia o ustalenie odpowiedzialności organu rentowego na podstawie art. 118 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a pełnomocnik organu rentowego wyraził na to zgodę Sąd na podstawie art. 355 kpc w zw. z art. 469 kpc umorzył postępowanie w tym zakresie uznając, że doszło do skutecznego cofnięcia odwołania w wymienionym zakresie.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art.98§1 i 3 kpc w zw. z art.99 kpc w zw. z §11 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz.1349 ze zm.) Sąd zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według stawek obowiązujących przed 1 sierpnia 2015 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.