Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 czerwca 2016r. w S.

odwołania J. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 20 czerwca 2014 r. Nr (...)- (...)

w sprawie J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty rodzinnej

I.  oddala odwołanie;

II.  nakazuje pobrać z sum Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego w Siedlcach) na rzecz adw. E. P. kwotę 73,80 (siedemdziesiąt trzy 80/100) zł, w tym podatek VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu.

Sygn. akt IV U 791/14

UZASADNIENIE

Decyzją z 20 czerwca 2014r. Nr (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 70 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r. poz. 1440 ze zm.) odmówił J. P. prawa do renty rodzinnej od dnia 1 czerwca 2014r., powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej z 11 czerwca 2014r., która nie stwierdziła u ubezpieczonej niezdolności do pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła J. P., wnosząc o jej zmianę i przyznanie jej prawa do renty rodzinnej. W uzasadnieniu wskazała, że od 1996r. nie pracowała zawodowa z powodu astmy oskrzelowej i była na utrzymaniu męża, który zmarł nagle 4 lipca 2005r., a wówczas została bez środków do życia. Podkreślono, że w czasie otrzymywania przez ubezpieczoną renty rodzinnej wykryto u niej nadciśnienie tętnicze, cukrzycę (obecnie leczona insuliną), dyskopatię kręgosłupa, zwyrodnienie stawów kolanowych i stawu biodrowego. W związku z tymi schorzeniami nie mogła podjąć zatrudnienia zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. Wnioskodawczyni zakwestionowała orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 11 czerwca 2014r., wskazując, że schorzenia, na które cierpi są nieuleczalne i postępujące, a jej stan zdrowia w okresie 2005-2014 uległ znacznemu pogorszeniu (odwołanie, k. 1-1v akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona J. P., ur. (...), do dnia 31 maja 2014r. pobierała rentę rodzinną po zmarłym w dniu 4 lipca 2005r. mężu H. P. w związku z orzeczoną częściową niezdolnością do pracy (decyzja z dnia 8 czerwca 2012r., k. 183 akt rentowych). W dniu 3 kwietnia 2014r. ubezpieczona złożyła do organu rentowego wniosek o ustalenie prawa do renty na dalszy okres (wniosek k.185 akt rentowych). Rozpoznając w/w wniosek organ rentowy skierował J. P. na badanie przez Lekarza Orzecznika, który w orzeczeniu z dnia 13 maja 2014r. stwierdził, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy (orzeczenie z dnia 13.05.2014r., k. 187 akt rentowych). Z uwagi na złożony sprzeciw ubezpieczona została skierowana na badanie przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z dnia 11 czerwca 2014r. nie stwierdziła u wnioskodawczyni niezdolności do pracy (sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika, k. 16 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej; orzeczenie z dnia 11.06.2014r., k. 190 akt rentowych). Powyższe orzeczenie stało się podstawą wydania zaskarżonej decyzji z dnia 20 czerwca 2014r. odmawiającej J. P. prawa do renty rodzinnej od 1 czerwca 2014r. (decyzja z 20.06.2014r., k. 191 akt rentowych).

Ubezpieczona J. P. urodziła się w dniu (...), a w chwili śmierci męża, tj. w dniu 4 lipca 2005r. miała 44 lata. Wnioskodawczyni posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe, do 1996r. pracowała jako sprzedawca (okoliczności bezsporne).

U ubezpieczonej rozpoznano zespół bólowy kręgosłupa L-S bez objawów korzeniowych, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa L-S, stan po złamaniu kręgu Th-12 (2013r.), cukrzycę typu II skojarzoną z otyłością leczoną metodą konwencjonalnej intensyfikowanej insulinoterapii i doustnymi lekami hipoglikemizującymi, nadciśnienie tętnicze, stabilną chorobę wieńcową (...)/II, a także astmę oskrzelową przewlekłą lekką (dobrze kontrolowaną). Obecnie w klinicznym badaniu neurologicznym nie stwierdzono u ubezpieczonej objawów ogniskowych oraz objawów niewydolności krążenia mózgowego. W badaniu części obwodowej układu nerwowego nie rozpoznano aktywnych objawów korzeniowych, obecna jest umiarkowana niewydolność bólowa kręgosłupa L-S. Z punktu widzenia lekarza neurologa nie stwierdzono naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym uznanie niezdolności do pracy. Kliniczne badanie kardiologiczne i analiza załączonej do akt dokumentacji medycznej pozwoliły na rozpoznanie umiarkowanego, niepowikłanego istotnymi zmianami narządowymi nadciśnienia tętniczego oraz dławicy piersiowej o stabilnym przebiegu z udokumentowanym koronarograficznie brakiem istotnych zmian w naczyniach wieńcowych. U ubezpieczonej nie było ostrych incydentów wieńcowych, układ krążenia jest wydolny, nie wystąpiły powikłania naczyniowe naruszające sprawność organizmu. Choroba nadciśnieniowa i dławica piersiowa w obecnym stadium zaawansowania wymagają leczenia farmakologicznego, ale nie upośledzają wydolności układu krążenia w stopniu sprowadzającym niezdolność do pracy. Co więcej analiza dokumentacji medycznej nie wykazała, by nadciśnienie tętnicze naruszało kiedykolwiek sprawność organizmu wnioskodawczyni w stopniu sprowadzającym niezdolność do pracy. Kliniczne badanie diabetologiczne i analiza załączonej dokumentacji pozwoliły na rozpoznanie cukrzycy typu 2, na którą wnioskodawczyni choruje od 10 lat. Przebieg choroby jest stabilny, łagodny, hipoglikemie występują sporadycznie. Wnioskodawczyni z powodu ostrych powikłań diabetologicznych nie wymagała interwencji pomocy doraźnej lub hospitalizacji. W ocenie lekarza diabetologa, utrzymujący się wysoki poziom hemoglobiny glikowanej wydaje się być spowodowany nieprzestrzeganiem zaleceń dietetycznych i/lub niedostosowaniem dawki insuliny do stwierdzonego poziomu glikemii. Z powodu cukrzycy leczonej metodą insulinoterapii wnioskodawczyni ma obniżoną zdolność do wykonywania pracy w porównaniu do osób zdrowych, ale zgodnie ze stanowiskiem (...) Towarzystwa (...) „każda osoba chora na cukrzycę ma pewne ograniczenia w podejmowaniu pracy, ale nie może być z tego powodu dyskryminowana, a jakiekolwiek ograniczenia zawodowe powinny być nakładane na pacjenta po przeanalizowaniu jego indywidualnego stanu zdrowia”. U ubezpieczonej nie stwierdzono powikłań przewlekłych cukrzycy, a ze względu na insulinoterapię przeciwwskazana jest praca na wysokości, zmianowa i w godzinach nocnych. Wymienione schorzenia - przy uwzględnieniu stopnia zaawansowania zmian - wymagają przestrzegania zaleceń dietetycznych i leczenia farmakologicznego, ale nie naruszają sprawności organizmu w stopniu sprowadzającym długotrwałą niezdolność do pracy. Ponadto wskazano, że cukrzyca w aktualnym stopniu zaawansowania (bez przewlekłych zaawansowanych powikłań narządowych), także wcześniej nie sprowadzała długotrwałej niezdolności do pracy. Okresowe pogorszenia stanu zdrowia mogą być leczone w ramach czasowej niezdolności do pracy, przy czym ubezpieczona wymaga regularnego przyjmowania leków i przestrzegania zaleceń dietetycznych. Lekarz pulmonolog uznał, że ubezpieczona wymaga systematycznego leczenia i kontroli lekarskiej, jednak aktualne nasilenie astmy oskrzelowej przewlekłej nie sprowadza niezdolności do pracy z przyczyn pulmonologicznych. Ponadto wyjaśniono, że w okresie po 2013r. w trakcie leczenia pulmonologicznego zmodyfikowano leczenie astmy oskrzelowej, co pozwoliło na lepszą kontrolę choroby i doprowadziło do istotnej poprawy stanu zdrowia J. P. (opinia biegłych lekarzy diabetologa, neurologa, kardiologa i pulmonologa, k. 12-13v akt sprawy; opinia uzupełniająca z dnia 20 lutego 2016r., k. 46 akt sprawy; opinia uzupełniająca biegłego kardiologa z dnia 20 lutego 2016r., k. 47 akt sprawy; opinia uzupełniająca biegłego pulmonologa, k. 48 akt sprawy; opinia uzupełniająca biegłego neurologa, k. 49 akt sprawy; opinia uzupełniająca biegłej diabetolog, k. 59 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej J. P. nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 70 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r. poz.748) wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej. Stosownie do treści art. 70 ust. 2 w/w ustawy, prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2 ustawy.

Rozstrzygnięcie o zasadności odwołania ubezpieczonej od decyzji organu rentowego odmawiającej jej prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu H. P. wymagało ustalenia czy ubezpieczona po dniu 31 maja 2014r. nadal jest osobą niezdolną do pracy. W tym celu Sąd zasięgnął opinii biegłych lekarzy z zakresu pulmonologii, kardiologii, diabetologii i neurologii, którzy w sporządzonej opinii oraz opiniach uzupełniających jednoznacznie wskazywali, iż wszystkie ustalone przez nich schorzenia - przy uwzględnieniu stopnia ich zaawansowania oraz współistnienia - nie naruszają sprawności organizmu ubezpieczonej w stopniu powodującym niezdolność do pracy. Należy podkreślić, że stosownie do treści art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Co prawda biegła lekarz diabetolog określiła, iż ze względu na insulinoterapię przeciwwskazana jest praca na wysokości, zmianowa i w porze nocnej, niemniej jednak brak jest podstaw do stwierdzenia u wnioskodawczyni niezdolności do pracy w dotychczasowym zatrudnieniu (sprzedawca). Także pozostali biegli nie mieli wątpliwości, że J. P. nie utraciła w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Analizując sporządzoną w sprawie opinię oraz opinie uzupełniające Sąd doszedł do przekonania, że stanowią one miarodajny dowód w sprawie. Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu badania neurologicznego, kardiologicznego, diabetologicznego i pulmonologicznego oraz po analizie dokumentacji medycznej. Opinie są spójne, logiczne i należycie uzasadnione. Z uwagi na zgłoszone przez ubezpieczoną zastrzeżenia (k. 42-43 akt sprawy) zostały sporządzone opinie uzupełniające, w których biegli w całości podtrzymali wnioski płynące z opinii podstawowej z dnia 9 czerwca 2015r. Ostatecznie wnioskodawczyni nie kwestionowała opinii uzupełniających, jak również nie zgłosiła żadnych wniosków dowodowych w tym zakresie. Wobec całokształtu okoliczności sprawy oraz w oparciu o sporządzone opinie biegłych lekarzy Sąd doszedł do przekonania, że J. P. po dniu 31 maja 2014r. nie spełnia przesłanek wymaganych do nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu H. P.. Prawo do świadczenia rentowego ustaje wtedy, gdy ustaje którykolwiek z warunków wymaganych do uzyskania tego prawa, w tym przypadku u ubezpieczonej nie stwierdzono niezdolności do pracy od dnia 1 czerwca 2014r.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 kpc, Sąd oddalił odwołanie ubezpieczonej.

Wysokość kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu przez pełnomocnika ubezpieczonej adwokat E. P. określono na podstawie § 12 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Z uwagi, iż sprawa została wszczęta przed dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tj. przed dniem 1 sierpnia 2015 r.), jak również przed dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. przed dniem 1 stycznia 2016 r.), do określenia wysokości kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu zastosowano przepisy dotychczasowe.