Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 3 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Małgorzata Bartczak – Sobierajska (spr.)

Sędziowie SO Jerzy P. Naworski, SO Danuta Jarosz – Czarcińska

po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2016 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. w W.

przeciwko I. W. (z domu J.) i P. G.

o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu

na skutek zażalenia dłużniczki I. W. na postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 10 czerwca 2015 r., sygn. akt V GCo 335/15

postanawia

oddalić zażalenie

Jerzy P. Naworski Małgorzata Bartczak – Sobierajska Danuta Jarosz – Czarcińska

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2016 r. Sąd Rejonowy nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...)/ (...)/15 z dnia 25 lutego 2015 r. wystawionemu przez wierzyciela (...) Bank (...) S.A. w W. (nr KRS (...)) przeciwko dłużnikom P. G. i I. J. oraz zasądził od dłużników solidarnie na rzecz wierzyciela kwotę 94,06 zł tytułem kosztów postępowania klauzulowego.

W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, że z dołączonego do wniosku tytułu egzekucyjnego wynika, iż został on wystawiony na podstawie ksiąg bankowych wierzyciela, zadłużenie jest wymagalne, a podstawą wpisu do ksiąg bankowych były: umowa kredytu firmowego z dnia 23.08.2007 r. zawarta między dłużnikami a (...) S.A Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w W.. W dniu 31 grudnia 2012 r. nastąpiło połączenie (...) Bank (...) S.A. w W. z (...) S.A. w W. w trybie art. 492 par. 1 pkt 1 k.s.h., poprzez przeniesienie całego majątku (...) S.A. na rzecz (...) Bank (...) S.A. w W.. Natomiast (...) w drodze sukcesji uniwersalnej wstąpił w dniu 19 września 2011 r. w prawa i obowiązki (...) S.A. (zaświadczenie – k. 5, odpis z KRS – k. 16-20).

Dłużnicy złożyli oświadczenie o poddaniu się egzekucji, z którego wynika zakres przedmiotowy egzekucji. Sąd pierwszej instancji stwierdził też, że bankowy tytuł egzekucyjny spełnia wymogi formalne przewidziane w art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r., nr 72, poz.665, ze zm.), wniosek został złożony w terminie, a suma roszczeń wymienionych w tytule nie przekracza określonej przez dłużnika kwoty.

W tych okolicznościach na podstawie art. 777 k.p.c. w zw. z art. 781 § 1 ¹ k.p.c., art. 786 ² § 1 k.p.c. i art. 783 § 1 k.p.c. oraz w zw. z art. 96 i 97 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r., nr 72, poz.665, ze zm.) Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji (k.23-24).

W zażaleniu na to postanowienie dłużniczka I. W. (poprzednio J.) wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia, wstrzymanie jego wykonania do czasu rozstrzygnięcia zażalenia oraz o zwolnienie od kosztów sądowych. Dłużniczka podniosła, że po zawarciu umowy kredytowej z wierzycielem (...) Bank (...) S.A., doszło do istotnej zmiany po stronie dłużnika. Mianowicie w dniu 14 kwietnia 2008 r., na mocy umowy zawartej w formie aktu notarialnego, dłużniczka wystąpiła ze spółki cywilnej (...). W miejsce dłużniczki do spółki przystąpiła A. G.. Nowi wspólnicy tj. P. G. i A. G. oświadczyli, że zwalniają dłużniczkę I. W. z wszelkich niewykonanych do dnia zawarcia przedmiotowej umowy długów, związanych z działalnością spółki cywilnej (§ 6 aktu notarialnego). W tej sytuacji, zdaniem dłużniczki, klauzula wykonalności powinna być nadana przeciwko P. G. i A. G..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest bezzasadne.

Zgodnie z powołanym przez Sąd Rejonowy przepisem art. 786 ² § 1 k.p.c., w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, sąd bada, czy dłużnik poddał się egzekucji oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej dokonanej bezpośrednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z tej czynności.

W świetle przytoczonego unormowania, sądowa kontrola bankowych tytułów egzekucyjnych, dokonywana w postępowaniu klauzulowym, przeprowadzana jest w ograniczonym zakresie. Sąd nie może dokonywać oceny istnienia i zasadności roszczenia wierzyciela, ani obowiązku dłużnika stwierdzonego w tytule egzekucyjnym. Wykluczone jest również badanie materialnoprawnych zdarzeń powstałych po wydaniu tytułu egzekucyjnego, które mogły mieć wpływ na istnienie roszczenia lub jego zakres.

W zażaleniu na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, w tym (...), nie jest dopuszczalna obrona merytoryczna dłużnika. Obrona merytoryczna polegająca na zwalczaniu zasadności lub dopuszczalności egzekucji wyraża się w przyznaniu stronie (osobie trzeciej) uprawnienia do wniesienia powództwa przeciwegzekucyjnego.

Innymi słowy, zarzut przejęcia długu objętego bankowym tytułem egzekucyjnym, może być podstawą zwalczania tytułu wykonawczego jedynie w powództwie opozycyjnym z art. 840 k.p.c., a nie w zażaleniu na postanowienie o nadaniu mu klauzuli wykonalności.

Jedynie dla porządku należy wskazać, że w judykaturze i orzecznictwie utrwalony jest pogląd, iż wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej oraz jej rozwiązanie nie zwalniają go z osobistej odpowiedzialności za zobowiązania powstałe przed takim wystąpieniem lub rozwiązaniem.

Przepis art. 864 k.c. traktuje o odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki cywilnej, tj. zobowiązania wspólników, które nie są ich zobowiązaniami osobistymi, natomiast wynikają z działalności spółki cywilnej. Odpowiedzialność na jego podstawie ponoszą zarówno aktualni, jak również byli wspólnicy spółki cywilnej, przy czym w stosunku do tych ostatnich istotne jest ustalenie, że w okresie powstania zobowiązania byli oni wspólnikami spółki cywilnej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 2005 r., II CK 768/04, niepubl.; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 listopada 1994 r., I ACr 502/94, OSA 1995, nr 5, poz. 25). Skład osobowy spółki cywilnej w okresie trwania stosunku zobowiązaniowego z udziałem jej wspólników może podlegać różnym modyfikacjom. Możliwa jest np. taka sytuacja jak miała miejsce w niniejszej sprawie, że jeden ze wspólników ustępuje ze spółki a na jego miejsce wstępuje nowy wspólnik, który na mocy porozumienia z pozostałymi wspólnikami, a w tym ze wspólnikiem ustępującym, przejmuje dotychczasowe zobowiązania i uprawnienia. Taka umowa zawarta między wspólnikami spółki w zakresie przejęcia lub zwolnienia z odpowiedzialności majątkowej za zobowiązania spółki wywiera skutki prawne jedynie między nimi. Nie powoduje natomiast żadnych skutków prawnych w stosunku do osób trzecich, a w tym wierzycieli (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1995 r., III CZP 160/95, OSNC 1996, nr 3, poz. 33; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 czerwca 1995 r., I ACr 285/95, OSA 1996, nr 10, poz. 51). Dla ustalenia kręgu podmiotów odpowiedzialnych z tytułu zobowiązań spółki w sytuacji, gdy źródłem zobowiązania jest umowa, nie ma znaczenia skład osobowy spółki z daty zawarcia tej umowy. Istotne jest natomiast to, czy dany podmiot był wspólnikiem spółki w okresie powstania zobowiązania, ewentualnie, czy przystąpił do spółki już po powstaniu tego zobowiązania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2002 r., III CKN 1063/00, niepubl; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2003 r., I CK 201/02, niepubl., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 1967 r., II CR 187/67, OSNC 1968, nr 5, poz. 89).

Należy także zauważyć, że brak jest przepisu, który nakazywałby zobowiązania wspólników spółki cywilnej powstałe w związku z realizowaniem przez nich działalności gospodarczej w ramach ich spółki zaspokajać w pierwszej kolejności z majątku wspólnego. Wierzyciel uprawniony jest także do szukania zaspokojenia z majątków osobistych wspólników, a solidarna odpowiedzialność wspólników ukonstytuowana przepisem art. 864 k.c. pozwala na wybór dłużnika lub dłużników, także wśród osób będących byłymi wspólnikami o ile tylko ponoszą one odpowiedzialność za zobowiązania spółki (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 grudnia 2014 r. I ACa 818/14).

Podkreślenia również wymaga, iż zgodnie z art. 519 § 2 pkt 2 k.c., przejęcie długu na podstawie umowy między dłużnikiem a osobą trzecią, może nastąpić tylko za zgodą wierzyciela. W tym przypadku wierzyciel nawet nie był powiadomiony o tej umowie i dowiedział się o niej dopiero 15 kwietnia 2016 r.

Mając na uwadze powyższe, zażalenie jako bezzasadne należało oddalić na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.

Jerzy P. Naworski Małgorzata Bartczak – Sobierajska Danuta Jarosz – Czarcińska

(...)

(...)

1) (...)

2) (...) I. W.,

3) (...)

T. 03.08.2016 r.