Sygn. akt. III RC 359/15
Dnia 24 marca 2016 roku
Sąd Rejonowy w Radomsku III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym :
Przewodniczący: SSR Przemysław Janicki
Protokolant : st.sekr.sądowy Katarzyna Piotrowska
po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2016 roku w Radomsku
na rozprawie sprawy z powództwa Zakłady (...) sp. z.o.o
przeciwko M. S., I. S.
o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej
Oddala powództwo.
Sygnatura akt III RC 359/15
W dniu 11 grudnia 2014 roku do Sądu Rejonowego w Radomsku wpłynął pozew Zakładów (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. Gminie W. o ustanowienie rozdzielności majątkowej między pozwanymi małżonkami M. S. i I. S.. Dla uzasadnienia zgłoszonego żądania pełnomocnik powodowych Zakładów wskazał m.in. , iż dłużnik M. S. nie posiada majątku odrębnego, z którego byłoby możliwe skuteczne przeprowadzenie egzekucji należności stwierdzonej powoływanym w pozwie tytułem wykonawczym. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd Rejonowy w Radomsku rozpoznał sprawę III RC 564/14 i wyrokiem z 14 kwietnia 2015 roku oddalił powództwo. Wyrok ten został zaskarżony apelacją przez pełnomocnika powoda. Po rozpoznaniu w dniu 08 października 2015 roku apelacji powoda Sąd Okręgowy w P. uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Radomsku wskazując na potrzebę rozważenia zaistnienia przesłanek wymienionych w przepisie art. 52 § 1 a krio w płaszczyźnie art. 41 krio oraz art. 787 i art. 787 1 k.p.c. oraz wyjaśnienia czy jest możliwym realizowanie tytułu wykonawczego wierzyciela poprzez skierowanie egzekucji do majątku wspólnego dłużnika po uprzednim nadaniu klauzuli wykonalności przeciwko jego małżonkowi, ustalenie jaki jest węzeł prawny łączący powodowe przedsiębiorstwo oraz pozwanego oraz czy zobowiązanie zostało zaciągnięte za zgodą pozwanej i jaka jest jej rola i pozycja prawna w prowadzonym przez pozwanego przedsiębiorstwie, wyjaśnienie czy dłużnik dobrowolnie spłaca dług objęty tytułem wykonawczym a także czy i w jakim zakresie należność była uregulowana po zakończeniu postępowania pierwszoinstancyjnego, a także ocenę – czy w aspekcie art. 5 k.c. uwzględnienie zgłoszonego roszczenia nie stoi na przeszkodzie dobro rodziny pozwanych.
Powód popierał powództwo (pismo powoda k.99)
Pozwani wnosili o oddalenie powództwa.
Rozpoznając sprawę ponownie sąd pierwszej instancji przyjął ustalenia tego sądu dotyczące trwania od 05 lipca 2003 roku związku małżeńskiego pozwanych (dowód: odpis zupełny aktu małżeństwa pozwanych k.24) , istnienia nieuregulowanej części zobowiązania pozwanego wobec powoda określonego nakazem zapłaty Sądu Okręgowego w Ł. w sprawie X GNc 643/14, stanu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym we W. w sprawie Km 121/14 i ustalił co następuje:
Nakazem w sprawie X GNc 643/14 Sąd Okręgowy w Ł. – X Wydział Gospodarczy nakazał pozwanemu, aby zapłacił stronie powodowej kwotę 103.681,61 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwot i dat wymienionych w tym orzeczeniu oraz kwotę 1.297 złotych tytułem kosztów postępowania i kwotę 3.617 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego – w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniósł w tym terminie sprzeciw. (dowód : kserokopia tytułu wykonawczego z nakazu X GNc 643/14 k. 7-8). Na dzień 02.12.2014 dłużnik był zobowiązany do uiszczenia na rzecz wierzyciela w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym KM 121/14 kwotę 124.397,47 złotych (dowód : kserokopia informacji o stanie egzekucji k. 10).
Pozwani M. S. i I. S. są właścicielami nieruchomości, w skład której wchodzą działki oznaczone numerami ewidencyjnymi (...), położone w M., o łącznym obszarze 0,3932 ha (z obciążeniem tej nieruchomości prawem osobistym w postaci nieodpłatnej dożywotniej służebności oraz hipoteką umowną zwykłą – określoną na dwieście trzydzieści tysięcy pięćset czterdzieści dwa (...) i hipoteką umowną kaucyjną – określoną na pięćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset czterdzieści 92/100(...) a także nieruchomości składającej się działek ewidencyjnych (...) (grunt orny i łąka) o łącznej powierzchni 1,8200 ha – na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej (dowód: wydruk treści księgi wieczystej NR (...) k. 11-14 oraz księgi wieczystej NR (...) wg stanu na dzień 08.12.2014 roku k. 15-18 ).
Pełnomocnik powoda określił, że stan rozliczeń pomiędzy nim a pozwanym M. S. na dzień 07 grudnia 2015 roku wynosił 72.533,04 złotych (należność główna bez odsetek) oraz wskazał, iż od dnia 14 kwietnia 2015 roku do 07 grudnia 2015 roku pozwany spłacił (częściowo dobrowolnie a częściowo poprzez zajęcie środków w US) łącznie kwotę 31.600,00 złotych (dowód: odpowiedź powoda na wezwanie sądu z 14.12.2015 roku k. 93).
Pozwany prowadzi własną działalność gospodarczą w zakresie produkcji wyrobów z mięsa, włączając wyroby z mięsa drobiowego M. M. w M. od 01 października 2007 roku (dowód : wydruk z centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej, złożony przez powoda k. 94). Egzekwowana przez powoda należność związana jest z prowadzoną przez pozwanego działalnością gospodarczą, którą pozwany prowadzi jednoosobowo w sposób dotychczas nieprzerwany.
Pozwany M. S. przez cały czas deklaruje chęć spłaty kwoty należnej powodowej firmie. Wskazuje też, że kontynuuje bieżącą współpracę gospodarczą z wierzycielem płacąc regularnie za odbierany towar (dowód: pisemne oświadczenie pozwanego skierowane do Sądu Rejonowego w Radomsku k. 96).
Na dzień 30 grudnia 2015 roku - prowadzący na rzecz powoda jako wierzyciela - Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla W.zaksięgował kwoty z zajęć i wpłat w łącznej kwocie 63 969,79 złotych i wskazał jako pozostałą do wyegzekwowania wg stanu na dzień 30.12.2015 roku kwotę 87 769,80 złotych (dowód: zaświadczenie Komornika Sądowego K. M. (1) z 30 grudnia 2015 roku k. 97), a na rzecz wierzyciela wg danych z 25 stycznia 2016 roku pozostała do wyegzekwowania kwota 70.382,78 złotych (dowód : poświadczona za zgodność przez pełnomocnika powoda informacja Komornika Sądowego K. M. z 25-01-2016 roku k. 100).
W. S. ma 35 lat, pozostaje nadal w związku małżeńskim z I. S.. Pozwani umów małżeńskich majątkowych nie zawierali. Mają oni dwoje małoletnich dzieci w wieku 11 i 9 lat. Prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Wartość prowadzonej przez siebie firmy (...) pozwany szacuje na około 700 tysięcy złotych, firma usytuowana jest na działce stanowiącej własność pozwanego o powierzchni 50 arów, którą pozwany otrzymał od swojej babci.
I. S. ma 34 lata. Zeznając w rozpoznawanej sprawie oświadczyła, że nie była zorientowana w zaległościach płatniczych jej męża na rzecz powoda i gdyby wiedziała o nich, to nie wyraziłaby zgody na transakcje, które je spowodowały. Jest ona przeciwna orzeczeniu rozdzielności, bowiem uważa, że majątek który wraz z małżonkiem otrzymali od jej rodziców powinien być zabezpieczeniem rodzinnym. Popiera starania swojego męża zmierzające do uregulowania należności na rzecz powoda łącznie ze staraniem kredytowym (dowód: zeznania pozwanego k. 102, zeznania pozwanej k. 103).
W dniu 08 marca 2016 roku pozwany zawarł umowę o kredyt w rachunku bieżącym z limitem 70 000,00 PLN(dowód: umowa kredytowa k. 106-118). W dniu 11 marca 2016 dokonano przelewu 55.000,00 PLN na rzecz Komornika prowadzącego egzekucję w sprawie Km 121/14 (dowód potwierdzenie wykonania przelewu z dnia 11 marca 2016 roku k. 119). Wpływ środków w kwocie 46.423,04 złotych potwierdził pełnomocnik powoda oświadczając jednocześnie, iż do całkowitej spłaty pozostało 23.170,42 złotych. (dowód: pismo powoda k.122).
Sąd zważył:
Podstawą materialnoprawną dochodzonego roszczenia stanowi art. 52 §1 a kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w myśl którego ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego. Wprowadzone nowelą unormowanie regulujące możliwość żądania ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej przez wierzyciela jednego z małżonków pod warunkiem istnienia stwierdzonej tytułem wykonawczym wierzytelności, nie obarcza wprawdzie wierzyciela ciężarem udowodnienia zgodnie z regułą zawarta w art. 6 k.c. (stawiając go w ten sposób w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do podmiotów dochodzących roszczeń z innych tytułów, bądź zdarzeń) – to jednak wymaga uprawdopodobnienia, że zaspokojenie takiej wierzytelności wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Powołane unormowanie nie przesądza kwestii czasu zaspokojenia wierzyciela. Orzeczenie sądu ustanawiające rozdzielność majątkową – jako oczywiście ingerujące w istniejące stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami musi być poprzedzone ustaleniem, czy rzeczywiście istnieją okoliczności uzasadniające żądanie wierzyciela jednego z małżonków – mogące stanowić o przedmiotowym uprawdopodobnieniu.
Z ustalonego przez sąd pierwszej instancji stanu faktycznego wynika, że pozwana w sprawie żona dłużnika nie wiedziała o czynnościach męża skutkujących zadłużeniem, a gdyby o nich powzięła wiadomość – to nie wyraziłaby na nie zgody. W tym stanie można przyjąć istnienie przeszkody dla skorzystania przez wierzyciela z art.41§1 krio oraz art. 787 i 787 1 k.p.c. (chociaż sam wierzyciel a powód w niniejszej sprawie takiej próby nie podjął, aby uprawdopodobnić konieczność żądania zgłoszonego w rozpoznawanej sprawie). Nie ma też stwierdzenia przez organ prowadzący egzekucję o jej bezskuteczności albo o zagrożeniu dla jej przeprowadzenia.
Aktualne ustalenia dokonane w sprawie poparte powołanymi zaświadczeniami komornika jak i wynikające z oświadczenia pełnomocnika powoda prowadzą do wniosku, iż obecnie wierzytelność, która obciąża pozwanego na rzecz powoda zmalała do 23 170,42 złotych(a zatem stanowi niewiele więcej niż 1/5 początkowego obciążenia z naliczonymi odsetkami), a jednocześnie, iż pozwany poczynił skuteczne starania (przy akceptacji pozwanej) dla przyśpieszenia terminu spłaty całości zadłużenia – bez potrzeby orzekania o rozdzielności.
W tym stanie sprawy orzeczenie rozdzielności majątkowej – wbrew woli pozwanych małżonków – mającej umożliwić przeprowadzenie egzekucji z nieruchomości stanowiącej obecnie ich wspólność majątkową, która według pozwanej stanowi zabezpieczenie materialne czteroosobowej rodziny – nie znajduje uzasadnienia w świetle powołanego na wstępie przepisu a także w ocenie sądu pierwszej instancji stanowiłoby nadużycie prawa podmiotowego, gdyż byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.).
W chwili zamknięcia rozprawy brak było przesłanek dla uwzględnienia powództwa i w związku powyższym sąd pierwszej instancji powództwo oddalił.