Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2016 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Maciej Schulz (spr.)

Sędziowie: SO Zenon Stankiewicz

SO Włodzimierz Suwała

Protokolant: asystent sędziego Katarzyna Fróg

przy udziale prokuratora Iwony Zielińskiej

po rozpoznaniu dnia 21 lipca 2016 roku

sprawy P. N., s. M. i U. z domu R., ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwa z art. 286 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie

z dnia 10 grudnia 2015 roku sygn. akt IV K 712/15

zaskarżony wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie do ponownego rozpoznania; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. B. kwotę 516,60 złotych obejmującą wynagrodzenie za obronę oskarżonego z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT.

SSO Maciej Schulz SSO Zenon Stankiewicz SSO Włodzimierz Suwała

Sygn. akt VI Ka 366/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy procedując w niniejszej sprawie dopuścił się uchybienia stanowiącego bezwzględną przyczynę odwoławczą, co czyni wniesioną apelację słuszną i zasługującą w tym zakresie na uwzględnienie. Trafny jest bowiem zarzut obrońcy oskarżonego o wystąpieniu przyczyny, o której mowa w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k., co też obliguje tutejszy Sąd do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Oskarżony na etapie postępowania przygotowawczego przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, podkreślając, iż był wówczas świadom swoich czynów – co wskazał Sąd Rejonowy w uzasadnieniu do zaskarżonego wyroku. W trakcie tego przesłuchania wyraził wolę dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karnej. Zarówno jednak prokurator jak i sąd pominęli istotną okoliczność jaką jest fakt pobytu oskarżonego w szpitalu na oddziale psychiatrycznym, o którym to fakcie powzięto wiadomość od matki oskarżonego. W aktach sprawy na k. 77 znajduje się zaświadczenie o pobycie oskarżonego w (...) Zespole (...) Zakładów Psychiatrycznej Opieki (...) od dnia 25 maja 2015 roku, co również nie wzbudziło wątpliwości organów ścigania i sądu o zasadności weryfikacji tej informacji pod kątem art. 79 k.p.k. Niezrozumiałym dodatkowo jest fakt, iż mimo przeprowadzenia czynności przesłuchania P. N. w miejscu jego pobytu tj. w szpitalu nie podjęto żadnych czynności w kierunku ustalenia powodów pobytu oskarżonego w szpitalu psychiatrycznym. Sąd Okręgowy nie może zaakceptować takiego procedowania, iż zarówno na etapie postępowania przygotowawczego jak i sądowego nie zostały podjęte żadne czynności celem ustalenia stanu poczytalności oskarżonego w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu jak i jego stanu zdrowia psychicznego na moment wykonywania czynności procesowych, a także czy może on prowadzić obronę w sposób samodzielny i rozsądny. Bezsprzecznie sam fakt pobytu oskarżonego w szpitalu psychiatrycznym powinien wzbudzić wątpliwości w tym zakresie i skutkować podjęciem czynności przewidzianych w przepisach postępowania karnego.

Mimo tych okoliczności, Sąd Rejonowy zaakceptował wniosek złożony w trybie art. 355 § 1 k.p.k., a dopiero po wydaniu wyroku w dniu 10 grudnia 2015 roku w sprawie IV K 712/15 na wniosek oskarżonego wyznaczony został mu obrońca z urzędu na podstawie art. 80a § 1 k.p.k. (przepis obowiązujący od dnia 1 lipca 2015 roku do dnia 15 kwietnia 2016 roku). Zauważyć jednocześnie należy, iż przepis ten wyklucza możliwość wyznaczenia obrońcy na podstawie art. 80a § 1 k.p.k. w sytuacji gdy zachodzą podstawy do zastosowania art. 79 k.p.k. W myśl art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k. obrona jest obligatoryjna gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy zdolność oskarżonego rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona oraz zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny. Słuszne jest zatem stanowisko obrońcy odnośnie obrazy przepisów postępowania art. 79 § 1 pkt 3 k.p.k. W tym też kontekście zwrócić należy uwagę na dołączoną przez skarżącego do apelacji dokumentację wskazującą na zażywanie środków odurzających przez oskarżonego i dopalaczy. W części dotyczącej stanu psychicznego oskarżonego wymienione zostały elementy takie jak: dziwaczny w wypowiedziach, ujawnianie formalnych zaburzeń myślowych i urojeń prześladowczych.

W tym stanie rzeczy, zachodziła konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku wobec wystąpienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Rejonowy winien poczynić ustalenia w zakresie poczytalności oskarżonego w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu, możliwości udziału oskarżonego w postępowaniu i prowadzenia samodzielnie i w sposób rozsądny swojej obrony. W ramach tych czynności zgromadzić należy dokumentację medyczną dotyczącą stanu psychicznego oskarżonego i zlecić sporządzenie opinii przez biegłych o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego.

Wobec akceptacji zarzutu o bezwzględnej przyczynie odwoławczej Sąd Okręgowy zaniechał analizy merytorycznej w zakresie drugiego zarzutu skarżącego dotyczącego błędu w ustaleniach faktycznych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.