Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLIEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2014 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący : SSO w SR Iwona Kizerwetter-Kramarz

Protokolant: Paulina Sobka

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2014 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa Miasta S. W.

przeciwko C. S., A. S.

o eksmisję

orzeka:

1.  Nakazuje pozwanym C. S. i A. S. opuścić i opróżnić lokal mieszkalny nr (...) przy ul. (...) położony w W. wraz z osobami i rzeczami prawa ich reprezentującymi i wydanie go w stanie wolnym powodowi Miastu S. W..

2.  Stwierdza, że pozwanym C. S. i A. S. przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego.

3.  Wstrzymuje opróżnienie lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty umowy najmu lokalu socjalnego.

4.  Odstępuje od obciążania pozwanych C. S. i A. S. kosztami postępowania w sprawie.

Sygn. akt I C 1711/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 lipca 2013 roku powód m. (...)wniósł przeciwko C. S. i A. S. o nakazanie opróżnienia i opuszczenia lokalu mieszkalnego nr (...), położonego przy ul. (...) w W. wraz z osobami i rzeczami prawa ich reprezentującymi oraz wydania go powodowi, a także o zasądzenie od pozwanych kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwani zajmują wskazany wyżej lokal bez tytułu prawnego, bowiem Zarząd D. Ś. m. (...) odmówił wyrażenia zgody na zakwalifikowanie pozwanych do zawarcia umowy najmu. Pozwani pomimo wezwań powoda, nie opróżnili dobrowolnie zajmowanego lokalu. ( pozew z załącznikami - k. 1-2)

Pozwana A. S. na terminie rozprawy w dniu 10 stycznia 2014 roku wskazała, że istnieje zadłużenie wobec powoda, ale stać jej na jego uregulowanie. Nie wniosła o oddalenie powództwa. ( protokół z rozprawy – k. 31)

Pozwany C. S. nie wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Lokal mieszkalny nr (...) przy ulicy (...) do dnia 4 sierpnia 2009 roku znajdował się w dyspozycji Komendanta Głównego Policji, a potem, po zrzeczeniu się przez niego prawa dysponowania, został przekazany do dyspozycji m. (...), w którego zasobach się znajdował. ( okoliczność bezsporna)

Najemczynią przedmiotowego lokalu była do czasu śmierci, która nastąpiła w dniu 4 sierpnia 2007 roku, A. H. – matka A. S.. ( okoliczność bezsporna, potwierdzona kopią umowy najmu – k. 3-6 i kopią odpisu aktu zgonu – k. 7)

Po śmierci najemczyni lokal mieszkalny nr (...) przy ulicy (...) zajmowany był bezumownie przez córkę A. H. – A. S. oraz C. S.. Z uwagi na fakt, że A. S. i C. S. zalegali z płatnością odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z przedmiotowego lokalu, m. (...) oddaliło wniosek A. S. o zawarcie umowy najmu zajmowanego lokalu. A. S. i C. S. nie uregulowali zadłużenia, dlatego też m. (...) wezwało ich pismami z dnia 09 maja 2013 roku do opuszczenia, opróżnienia i wydania lokalu. Pomimo tego A. S. i C. S. nie opuścili lokalu. ( okoliczności bezsporne, potwierdzone kopiami pism – k. 8-16; kartoteką konta – k. 17-19)

A. S. jest 68-letnią emerytką. Osiąga dochód w postaci świadczenia emerytalnego w wysokości 1.600,00 zł miesięcznie. Poza tym znajduje się w trudnej sytuacji materialnej w związku z tym, że pomagała finansowo wraz z C. S. córce. Wzięli oni dużo pożyczek, których nie są w stanie spłacić, a córka im w tym nie pomaga. A. S. nie ma nikogo na utrzymaniu, nie ma żadnego majątku, spadku, nieruchomości i żadnej pomocy. Poza tym jest osobą chorą, ma nadciśnienie tętnicze, bierze leki. A. S. nie ma możliwości zamieszkiwania w innym lokalu. ( okoliczność bezsporna, potwierdzona zeznaniami pozwanej A. S. – k. 31)

C. S. ma 64 lata. Jest emerytem, w związku z czym osiąga dochód miesięczny w wysokości 2.200,00 zł. Są o jego jedyne środki utrzymania, nie ma żadnego majątku, spadku, nieruchomości. Jest chory. Ma kłopoty z chodzeniem, z krążeniem, żołądkiem i wrzodami, z związku z czym podjął leczenie. Nie ma nikogo na utrzymaniu. C. S. nie ma możliwości zamieszkiwania w innym lokalu. ( okoliczność bezsporna, potwierdzona zeznaniami pozwanego C. S. – k. 31)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy kopie dokumentów oraz zeznania pozwanych A. S. i C. S.. Sąd dał wiarę załączonym do akt kopiom dokumentów, gdyż ich prawdziwość i wiarygodność w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału nie nasuwa żadnych wątpliwości i nie była w toku postępowania kwestionowana przez pozwanych, którzy nie zażądali również przedstawienia oryginałów dokumentów. Sąd dał wiarę również zeznaniom pozwanych, były one bowiem spontaniczne, spójne i korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Poza tym strona powodowa nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń wobec treści zeznań. W związku z tym Sąd nie znalazł podstaw by odmówić im wiary.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 222 § 1 k.c. właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Koniecznymi przesłankami roszczenia windykacyjnego jest zatem status właściciela i fakt, że nie włada on (sam lub przez inną osobę) swoją rzeczą, gdyż faktycznie włada nią osoba do tego nieuprawniona. Uprawnionym do wytoczenia powództwa jest właściciel rzeczy, a powództwo może być skierowane przeciwko każdemu, kto faktycznie rzeczą włada, mimo że nie jest do tego uprawniony. Warunkiem koniecznym, pozwalającym na wydanie orzeczenia nakazującego opróżnienie lokalu mieszkalnego jest zatem ustalenie, że dana osoba nie posiada tytułu prawnego do zamieszkiwania w nim.

W niniejszej sprawie bezspornym pozostawał fakt, iż lokal nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w W. znajduje się w zasobach i dyspozycji m. (...), zaś pozwani faktycznie tym lokalem władają. Poza sporem jest również, iż pozwani zajmują przedmiotowy lokal bez tytułu prawnego, powód odmówił bowiem zakwalifikowania ich do wstąpienia w stosunek najmu z uwagi na fakt, iż pozostawali oni w zwłoce z opłatami za korzystanie bezumownie z lokalu.

Zgodnie z § 47 ust. 1 pkt 2 Uchwały Nr LVIII/1751/2009 Rady m.st. Warszawy z dnia 9 lipca 2009 roku w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu m. (...), podjętej na podstawie delegacji ustawowej zawartej w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, w przypadku zrzeczenia się przez dotychczasowego dysponenta prawa dysponowania wszystkimi lokalami pozostającymi w jego dyspozycji i należącymi jednocześnie do mieszkaniowego zasobu, można m.in., zawrzeć umowę najmu lokalu na czas nieoznaczony z osobami pozostającymi w lokalu po śmierci najemcy, należącymi do kręgu osób wymienionych w art. 691 kodeksu cywilnego, jeśli osoby te zamieszkiwały wspólnie z najemcą w tym lokalu stale do jego śmierci, a w pozostałych przypadkach – na zasadach określonych uchwałą. Przy rozpatrywaniu wniosków osób występujących o uregulowanie tytułu prawnego do lokalu należy poddać wnikliwej analizie m.in. dotychczasowy sposób korzystania przez wnioskodawcę z lokalu, a uzyskane informacje mogą być podstawą do odmowy uwzględnienia wniosku (§ 22 powyższej uchwały). Z § 31 wskazanej uchwały Nr LVIII/1751/2009, wynika, że z osobami, które pozostawały w lokalu po śmierci najemcy, a nie wystąpiły w stosunek najmu w trybie art. 691 k.c. lub pozostały w lokalu po opuszczeniu lokalu przez najemcę może zostać zawarta umowa najmu zajmowanego lokalu, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: osoby te zamieszkiwały z najemcą w lokalu za zgodą właściciela i prowadziły wraz z nim wspólne gospodarstwo domowe przez okres co najmniej ostatnich 7 lat; zajmowana powierzchnia mieszkalna lokalu nie przekracza 15 m ^{( 2)} na każdą osobę uprawnioną, a w przypadku gospodarstwa jednoosobowego 30 m ^{( 2)}; osoby te nie zalegają z opłatami za korzystanie z lokalu, przy czym warunek ten uważa się za spełniony również w przypadku występowania zaległości, jeśli zostało podpisane i jest realizowane postanowienie o spłacie zadłużenia; osoby te osiągają dochód nieprzekraczający 160 % minimum dochodowego. W niniejszej sprawie poza sporem pozostawało, iż pozwani nie spłacili całości zadłużenia z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu i opłat za media w wysokości 6.202,72 zł. Z związku z tym nie zawarto z nimi umowy najmu przedmiotowego lokalu.

Zważyć należy, że brak tytułu prawnego do lokalu oznacza, że zajmujące go osoby przebywają w nim bezprawnie. W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, iż powodowi – m. (...) przysługuje wobec nich roszczenie o wydanie rzeczy – ma on bowiem prawo do swobodnego dysponowania swoim lokalem i pozwani - zamieszkujący w lokalu bez tytułu prawnego nie mogą mu tego w jakikolwiek sposób uniemożliwiać. Pomimo wezwania do opróżnienia lokalu, aż do dnia zamknięcia rozprawy pozwani lokalu tego nie opróżnili i uniemożliwili dysponowanie nim przez powoda.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 222 § 1 k.c. Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Nie ulega wątpliwości, iż pozwani A. S. i C. S. są lokatorami w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2005, Nr 31, poz. 266 z późn. zm.), przysługiwało im bowiem w przeszłości uprawnienie do zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym na podstawie użyczenia, które wywodzili od matki A. A. M. H..

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu.

Na podstawie art. 14 ust. 3 ustawy, sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną.

Zgodnie z art. 14 ust. 4 powołanej ustawy Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:

1) kobiety w ciąży,

2) małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 roku o pomocy społecznej lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą,

3) obłożnie chorych,

4) emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,

5) osoby posiadającej status bezrobotnego,

6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały

- chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

Sąd ustalił, iż A. S. i C. S. przysługuje prawo do lokalu socjalnego, z uwagi na dotychczasowy sposób korzystania przez nich z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną.

Z zeznań pozwanych A. S. i C. S. wynika, iż nie mają oni pracy, nie mają jednak statusu bezrobotnych. Utrzymują się ze świadczeń emerytalnych w wysokości 1.600,00 zł i 2.200,00 zł miesięcznie. Pozwani nie mają prawa do innego lokalu, ani możliwości zamieszkania u rodziny, nie posiadają również żadnego majątku. Pozwani wskazali natomiast, że posiadają zadłużenia o znacznej wysokości w związku z tym, że zaciągnęli dużo pożyczek żeby wesprzeć finansowo córkę, która teraz nie pomaga im w ich spłacie. Poza tym za przyznaniem pozwanym lokalu socjalnego przemawiają zasady współżycia społecznego (art. 5 k.c.), mianowicie prawo do mieszkania oraz nieporadność pozwanych. Są oni bowiem osobami w podeszłym wieku, tj. 68 i 64 lata, borykającymi się z wieloma dolegliwościami chorobowymi. Są na emeryturze, jednak nie spełniają przesłanek z art. 14 ust. 4 pkt 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, ze względu na osiągane świadczenia emerytalne. Choroby pozwanych również nie są chorobami obłożnymi. Pomimo tego sytuacja życiowa, finansowa i nieporadność pozwanych przemawiają za przyznaniem im lokalu socjalnego. Sąd, podczas przesłuchania pozwanych, zwrócił uwagę na okoliczność, iż nie rozumieją oni w pełnym stopniu sytuacji w jakiej się znajdują. Sprawiali wrażenie, że nie wiedzą co jest przedmiotem niniejszej sprawy, a w szczególności, że dotyczy ona orzeczenia ich eksmisji z dotychczas zajmowanego przez nich lokalu. Świadczy o tym również fakt, iż pozwani stawiwszy się na rozprawę w dniu 10 stycznia 2014 roku nie wnieśli nawet o oddalenie powództwa, a jedynie pozwana A. S. wskazała, że mają zadłużenie wobec powoda, ale nie są w stanie go uregulować. W związku z powyższym, w ocenie Sądu istnieje uzasadniona obawa, że pozwani nie zdołaliby po opuszczeniu przedmiotowego lokalu znaleźć sobie samodzielnie i zapewnić inny lokal mieszkalny.

W świetle powyższego Sąd uznał, iż sytuacja życiowa i finansowa pozwanych uzasadnia przyznanie im prawa do lokalu socjalnego z uwagi na jego szczególną sytuację rodzinną i materialną i orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

O wstrzymaniu wykonania wobec pozwanych opróżnienia przedmiotowego lokalu do czasu złożenia im przez m. (...) oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego Sąd orzekł na podstawie art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie 3 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Art. 102 k.p.c. nie konkretyzuje w żaden sposób pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych. Wskazanie w tym przepisie na dopuszczalność odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu jedynie w wypadkach wyjątkowych ("szczególnie uzasadnionych") wyłącza możliwość stosowania wykładni rozszerzającej. Ocena, czy taki wypadek rzeczywiście zachodzi, pozostawiona została uznaniu Sądu. Musi ona mieć na względzie całokształt okoliczności sprawy. Chodzi tu nie tylko o okoliczności związane z przebiegiem procesu, ale również pozostające poza jego obszarem (np. stan majątkowy stron, ich sytuacja życiowa). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z punktu widzenia zasad współżycia społecznego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że biorąc pod uwagę wszelkie okoliczności niniejszej sprawy, sytuację życiową oraz stan rodzinny pozwanych, przede wszystkim fakt, że A. S. i C. S. są emerytami w wieku odpowiednio 68 i 64 lata, nie pracują, mają znaczne zadłużenia, które ciężko im regulować, ponadto są osobami mającymi problemy ze zdrowiem, zasadnym było zastosowanie regulacji z art. 102 k.p.c. i nie obciążanie pozwanych kosztami procesu.

W związku z tym, Sąd orzekł jak w punkcie 4 wyroku.