Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, Wydział III Cywilny,

w składzie: Przewodniczący – SSR Magdalena Głogowska,

Protokolant: Patrycja Frątczak

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2016 r. w Szczecinie,

na rozprawie,

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko M. J., I. J.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanych M. J. i I. J. solidarnie na rzecz powódki (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 1.128 zł (tysiąca stu dwudziestu ośmiu złotych) z ustawowymi odsetkami (ustawowymi odsetkami za opóźnienie) od dnia 27 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty;

II. zasądza od pozwanych M. J. i I. J. solidarnie na rzecz powódki (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 61,76 zł (sześćdziesięciu jeden złotych i siedemdziesięciu sześciu groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

wyroku w postępowaniu uproszczonym

Pozwem złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 26 stycznia 2015 r. powódka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od pozwanych I. i M. J. solidarnie rzecz powódki kwoty 1.128 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 27 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty (k. 4,37v), a także o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kwoty 30zł tytułem opłaty od pozwu, 14,76 zł za notarialne poświadczenie pełnomocnictwa i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, łącznie 61,76 zł.

Uzasadniając żądanie pozwu wskazano, że żądana należność obejmuje składkę OC płatną do dnia 26 stycznia 2013 r. za okres 26.01.2013 r. – 07.08.2013 r., należną z tytułu łączącej pozwanych z powódką umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdu. Pozwani, pomimo wezwania do zapłaty, nie uiścili należności.

Pozwani złożyli sprzeciw od wydanego w postępowaniu upominawczym nakazu zapłaty wnosząc o oddalenie powództwa, jako bezzasadnego oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych. Podnieśli, że pismem wysłanym listem zwykłym w dniu 20 stycznia 2013 r. pozwany wypowiedział umowę ubezpieczenia, którą następnie zawarł z innym zakładem ubezpieczeń. Wobec powyższego zaprzeczyli, aby strony łączyła umowa ubezpieczenia OC za okres 26.01.2013 – 07.08.2013 r. Ponadto w dniu 14 lutego 2014 r. pozwany pisemnie poinformował powódkę (pismem z dowodem nadania) o wcześniejszym wypowiedzeniu, jak również tego dnia rozmawiał z powódką telefonicznie i był przekonany, że sprawa jest wyjaśniona.

Pismem z dnia 11 marca 2014 r. powódka wskazała, że zostało u niej zarejestrowane wypowiedzenie z dniem doręczenia (07.08.2013 r.), a w konsekwencji umowa z powódką obowiązywała w okresie 26.01.2013 r. – 07.08.2013 r., natomiast bez znaczenia jest fakt zawarcia umowy z innym towarzystwem, jeśli poprzednia umowa nie została skutecznie wypowiedziana (pismo powódki z dnia 11.03.2014 r. k. 73).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 01 sierpnia 2012 r. I. i M. J. kupili pojazd N. (...) od R. B..

Bezsporne, a nadto dowód: kopia umowy sprzedaży k. 25.

Ww. pojazd był ubezpieczony przez zbywcę w (...) S.A. na okres od dnia 26 stycznia 2012 r. do dnia 25 stycznia 2013 r.

Bezsporne, a nadto dowód: potwierdzenie pokrycia ubezpieczeniowego dotyczące zbywcy pojazdu k. 66-68 i 69-71.

Wobec braku wypowiedzenia przez nabywców umowy zawartej przez poprzedniego właściciela, powódka dokonała aktualizacji umowy na pozostały okres jej obowiązywania. Następnie, wobec braku wypowiedzenia umowy na koniec okresu jej obowiązywania, powódka, za kolejny okres, tj. 26.01.2013 r. – 07.08.2013 r. naliczyła pozwanym w ramach polisy wznowionej na podstawie art. 28 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) kwotę 1.128 zł z tytułu składki OC. W dniu 07 sierpnia 2013 r. powódka otrzymała wypowiedzenie umowy ubezpieczenia przez M. J. opatrzone datą 05 sierpnia 2013 r., w którym jako podstawę prawną przywołano: 1) art. 28 a ust. 1, tj. wypowiedzenie umowy zawartej w trybie art. 28 ust. 1 ustawy (odnowionej) w celu uniknięcia podwójnego ubezpieczenia OC, 2) art. 31 ust. 1 ustawy, tj. wypowiedzenie umowy zbywcy przez nabywcę pojazdu ze wskazaniem, że umowa ubezpieczenia ulegnie rozwiązaniu z dniem jej wypowiedzenia. W związku z ww. wypowiedzeniem powódka przyjęła, że umowa ubezpieczenia OC z pozwanymi została rozwiązana z dniem 07 sierpnia 2013r. i składkę naliczyła nie za cały rok, lecz do dnia wpływu wypowiedzenia skutkującego rozwiązaniem umowy.

Dowód: potwierdzenie pokrycia ubezpieczeniowego dotyczące pozwanych k. 46-47, wypowiedzenie z dnia 05.08.2013 r. k. 72, pismo powódki z 11.03.2014 r. k. 73, zeznania pozwanego w zakresie złożenia przezeń podpisu na wypowiedzeniu z dnia 05.08.2013 r. i wysłania go do powódki k. 83.

Pozwani nie zapłacili żądanej przez powódkę składki. Powódka pismem z dnia 12 marca 2014 r. wezwała pozwanych do zapłaty, które pozostało bezskuteczne.

Bezsporne, a nadto dowód: wezwanie do zapłaty k. 48 i 49.

Pozwany zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z innym ubezpieczycielem na okres 26.01.2013 r. - 25.01.2014 r.

Bezsporne, a nadto dowód: umowa k. 22.

W dniu 14 lutego 2014 r. pozwany kontaktował się z powódką pisemnie, a także za pośrednictwem infolinii.

W rozmowie telefonicznej pozwany podnosił, że wypowiedział umowę, a wzywa się go do zapłaty kwoty 1.128 zł i straszy komornikiem. Pracownik powódki wskazał, że został odnotowany fakt wpływu wypowiedzenia w celu uniknięcia podwójnego ubezpieczenia. Poinformował, że sprawa zostanie wyjaśniona i jeśli okaże się, że ze strony powódki nastąpiła omyłka, a więc, że umowa została błędnie przedłużona, wówczas pozwany nie będzie płacił żadnych kwot, a do czasu wyjaśnienia sprawy ma wstrzymać się z płatnością.

Po tej rozmowie pracownik powódki uczynił notatkę o treści: „po zakończeniu rozmowy z Klientem zauważono wypowiedzenie złożone z niepoprawnego artykułu. Nastąpiło oddzwonienie do Klienta, ale nie zastano go pod numerem, z którego się kontaktował”. W wydruku z systemu windykacyjnego powódki, poza ww. adnotacją, odnotowany jest okres odpowiedzialności umowy: 26.01.2013 r. - 07.08.2013 r. i kwota należności 1.128 zł.

Dowód: pismo z dowodem nadania k. 20, 21, zapis rozmowy na płycie CD k. 100, wydruk z systemu windykacyjnego powódki k. 99, zeznania pozwanego k. 83-84.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną żądania strony powodowej stanowią przepisy art. 805 k.c. i 822 k.c. w zw. z art. 23 ust. 1, 31 ust. 1 oraz 28 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 392 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Zgodnie z treścią art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W myśl przepisu art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 392 z późn. zm.), posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu.

Zgodnie z treścią art. 31 ust. 1 powołanej wyżej ustawy w brzmieniu obowiązującym przed 11 lutego 2012 r. - mającym zastosowanie w niniejszej sprawie z uwagi na treść przepisu przejściowego zawartego w art. 6 ustawy nowelizującej, to jest ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 205, poz. 1210), zgodnie z którym do umów ubezpieczenia zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (a weszła w życie 11 lutego 2012 r.) stosuje się przepisy dotychczasowe - w razie zbycia pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na nabywcę pojazdu przechodzą prawa i obowiązki zbywcy wynikające z tej umowy. Umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że nabywca wypowie ją przed upływem 30 dni od dnia nabycia pojazdu mechanicznego. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia, rozwiązuje się ona z upływem 30 dni następujących po dniu nabycia pojazdu mechanicznego. Przepisy art. 28 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z treścią art. 28 ust. 1 powołanej ustawy w brzmieniu obowiązującym przed 11 lutego 2012 r., mającym zastosowanie w niniejszej sprawie ze względów wyżej wskazanych, jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy.

W niniejszej sprawie bezspornym był fakt i data nabycia pojazdu przez pozwanych (01.08.2012 r.), a także data zawarcia i obowiązywania umowy ubezpieczenia OC zbywcy (26.01.2012 r. – 25.01.2013 r.). Jeśli zatem pozwani zamierzali wypowiedzieć umowę zbywcy w czasie jej trwania, winni to uczynić przed upływem 30 dni od dnia 01 sierpnia 2012 r., czego nie uczynili ani nie podnosili. Podnosili natomiast, że wypowiedzenie zostało nadane listem zwykłym w dniu 20 stycznia 2013 r. W piśmie tym, którego jedynie kopia znajduje się w aktach sprawy (k. 23), powołano się na treść art. 31 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, dotyczącego wypowiedzenia umowy po nabyciu pojazdu, a zatem na przepis dopuszczający wypowiedzenie przed upływem 30 dni od daty nabycia pojazdu.

W art. 31 ust. 1 znajduje się także odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 28 tejże ustawy stanowiącego, że w razie braku pisemnego wypowiedzenia umowy przez posiadacza pojazdu najpóźniej na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa została zawarta, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy.

W świetle powołanych przepisów, wobec nieskorzystania z pierwszego wariantu wypowiedzenia (30 dni od dnia nabycia) pozwani mogli wypowiedzieć umowę najpóźniej na jeden dzień przed dniem 25 stycznia 2013 r., to jest do dnia 24 stycznia 2013 r.

Ciężar wykazania faktu wypowiedzenia i jego daty spoczywa na pozwanych, gdyż to oni wywodzą z tego faktu określone skutki prawne w postaci uwolnienia się od odpowiedzialności za ochronę ubezpieczeniową wynikającą z przedłużenia umowy.

Pozwani zaoferowali na tę okoliczność kopię pisma (k. 23) opatrzonego datą 20.01.2013 r., zawierającego w swej treści wypowiedzenie przez M. J. umowy ubezpieczenia pojazdu zawartej na okres 26.01.2012 r. – 25.01.2013 r. złożone w trybie art. 31 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…). Nie załączyli natomiast dowodu doręczenia tego pisma adresatowi ani dowodu jego nadania. Pozwani zaoferowali także zeznania pozwanego, z których wynika, że właśnie w tej formie pozwany dokonał wypowiedzenia - wysyłając pismo listem zwykłym (pozwany nie podnosił, aby w wymaganym terminie złożył wypowiedzenie w innej formie niż pisemna). Wnieśli nadto o zażądanie od powódki zapisu rozmowy przeprowadzonej przez pozwanego z pracownikiem infolinii, który to dowód przeprowadzono.

Okoliczności złożenia styczniowego wypowiedzenia zostały zaprzeczone przez stronę pozwaną, która wskazała, że nie odnotowała jego wpływu.

W świetle rozkładu ciężaru dowodu należy stwierdzić, że strona pozwana jemu nie podołała. Złożona w elektronicznym postępowaniu upominawczym kopia dokumentu prywatnego bez dowodu jego doręczenia ani nadania adresatowi, jak również treść zapisu na płycie CD nie dają podstaw do przyjęcia, że przed dniem 25 stycznia 2013 r. wpłynęło do powódki pisemne wypowiedzenie umowy dając powódce możliwość zapoznania się z jego treścią. Z kolei zeznania pozwanego, będącego stroną pozwaną, a więc zainteresowaną uniknięciem odpowiedzialności, nie mają waloru dowodu, któremu można by przypisać przymiot wiarygodności. W świetle konkurencji słowa przeciwko słowu, jak to ma miejsce w niniejszej sprawie, dowód złożenia pisma winien zostać wykazany przez pozwanego obiektywnym środkiem dowodowym w postaci potwierdzenia jego wysłania lub odbioru.

Nie można zgodzić się z pozwanymi, którzy wywodzą korzystne dla siebie konsekwencje prawne z faktu, że powódka w żadnym momencie rozmowy telefonicznej nie zanegowała otrzymania wypowiedzenia ze stycznia 2013 r. To, że pracownik infolinii powódki nie wskazał w czasie rozmowy, z jaką datą wpłynęło wypowiedzenie zarejestrowane przez powódkę, o co zresztą pozwany nie pytał, w żadnym razie nie oznacza, że tę okoliczność można uznać za niezaprzeczoną i w konsekwencji uznaną.

Po pierwsze, z przebiegu rozmowy z dnia 14 lutego 2014 r. wynika jedynie to, że pracownica infolinii odnosi się do wypowiedzenia złożonego przez pozwanego w celu uniknięcia podwójnego ubezpieczenia, a zatem do wypowiedzenia z dnia 07.08.2013 r., bo to w nim pozwany podał, jako jedną z podstawę prawnych, podstawę z art. 28a ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) obok nieprawidłowo wskazanej podstawy z art. 31 ust. 1 dotyczącej wypowiedzenia umowy zawartej przez zbywcę (k. 72). Pracownica nie mówiła, że poza tymże wypowiedzeniem wpłynęło jakieś inne, w szczególności wcześniejsze. Treść rozmowy nie daje ku temu żadnych podstaw.

Po drugie, nie sposób wywodzić konsekwencji procesowych z oświadczenia pracownika infolinii, a dokładnie z braku zaprzeczenia określonym faktom, które miały zostać dopiero sprawdzone przez osobę zajmującą się umową. Rozmowa nie jest oświadczeniem złożonym w toku procesu i nie można wywodzić z niej skutków, jakie przewidziano w kodeksie postępowania cywilnego w postaci rygorów wynikających z dowodzenia.

Z kolei, odnośnie do nieprawidłowej podstawy prawnej wypowiedzenia, a dokładniej adnotacji uczynionej przez pracownicę po rozmowie z klientem o tym, że zarejestrowano wypowiedzenie z nieprawidłową podstawą prawną (k. 99), również i z tego nie wynika, że pracownica odnotowała fakt złożenia wypowiedzenia, na które powołuje się pozwany, a zatem wypowiedzenia z 20.01.2013 r. Trzeba bowiem wskazać, że wypowiedzenie z sierpnia 2013 r. zawierało dwie podstawy prawne, w tym jedną błędną - z art. 31 ust. 1, która nie mogła spowodować ustania umowy zbywcy, gdyż ta wobec braku wypowiedzenia była kontynuowana przez nowego właściciela, a po upływie terminu, na który ją zawarto, została automatycznie przedłużona w stosunku do nowego właściciela na kolejne 12 miesięcy. Adnotacja o nieprawidłowej podstawie prawnej mogła zatem odnosić się do tego właśnie wypowiedzenia.

To pozwany ma obowiązek wykazać, że podjął określoną czynność, a nie czyni temu zadość wyprowadzanie domysłów z lakonicznej treści rozmowy, w której nie padły żadne kategoryczne stwierdzenia ze strony pracownika powódki ani żadne konkretne ustalenia mające wpływ na wynik niniejszej sprawy.

Rozmowa na infolinii miała miejsce w dniu 14 lutego 2014 r., a zatem już po złożeniu przez pozwanego pisma z dnia 05.08.2013 r., które doprowadziło do rozwiązania umowy ubezpieczenia z dniem jego otrzymania, tj. z dniem 07.08.2013 r. Nie ma żadnych podstaw, by wyprowadzić wniosek, że twierdzenia pracownicy dotyczyły styczniowego wypowiedzenia. Jeszcze raz trzeba podkreślić, że fakt niweczący ma obowiązek wykazać pozwany. Fakt, który wynika z treści rozmowy, to jedynie taki, że inna osoba miała sprawdzić okoliczności zgłoszone przez pozwanego i w razie ustalenia, że doszło do pomyłki, pozwany miał nie być niczym obciążony.

Stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów i zeznań pozwanego w zakresie, w jakim te dwie grupy dowodów korespondowały ze sobą lub dotyczyły faktów bezspornych. Natomiast podnoszona przez pozwanego okoliczność styczniowego wypowiedzenia umowy, kwestionowana przez powódkę, nie została uznana za udowodnioną ze względów wyżej podanych, a co za tym idzie, nie znalazła odzwierciedlenia w stanie faktycznym.

Ustalając, że wypowiedzenie umowy nastąpiło w dniu 07 sierpnia 2013 r. sąd przyjął, że umowa ubezpieczenia wiązała pozwanych do tego właśnie dnia, wobec czego powódce należy się zapłata składki za okres 26.01.2013 r. – 07.08.2013 r. w kwocie wynikającej z potwierdzenia pokrycia ubezpieczeniowego. Jest to kwota obejmująca wyżej wskazany okres ochrony, albowiem w przypadku ochrony całorocznej kwota należna wynosiłaby 2.123 zł (k. 65).

Uznając powództwo za zasadne, orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku.

Roszczenie odsetkowe, oparte na treści art. art. 481 § 1 i 2 k.c., okazało się zasadne, albowiem pozwani, nie uiszczając należnej składki w przewidzianym terminie (26.01.2013 r.), popadli w opóźnienie od dnia następnego (27.01.2013 r.), w którym do dziś pozostają. Odsetki zasądzono od dnia żądanego przez powódkę (dnia wymagalności) do dnia zapłaty. Do 31 grudnia 2015 r. obowiązywały tzw. odsetki ustawowe, a od 01 stycznia 2016 r. obowiązują odsetki ustawowe za opóźnienie, stąd różna nomenklatura wyrażona w sentencji wyroku.

Orzekając o kosztach procesu (pkt II wyroku) sąd miał na względzie wyrażoną w art. 98 § 1 i 2 k.p.c. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na koszty procesu poniesione przez powoda w niniejszej sprawie złożyły się: uiszczona opłata od pozwu w kwocie 30zł (pobrana w postępowaniu uproszczonym na podstawie art. 28 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych), opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł (k. 41), a także opłata od jego uwierzytelnienia wynosząca 14,76 zł (k. 40).

Obowiązek solidarnej zapłaty (pkt II wyroku) wynika z faktu współuczestnictwa materialnego pozwanych (art. 105 § 2 k.p.c.), którzy odpowiadają solidarnie co do istoty sprawy (pkt I wyroku) jako współwłaściciele pojazdu, którzy zaciągnęli zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia (art. 370 k.c.)

Sygn. akt III C 574/15

ZARZĄDZENIE

1. odnotować sporządzenie uzasadnienia,

2. doręczyć peł. pozwanym odpis wyroku wraz z uzasadnieniem,

3. akta przedłożyć Przewodniczącej Wydziału ze środkiem odwoławczym, a w razie braku – po upływie 14 dni od doręczenia, ze (...).

15 lipca 2016 r. M. G.