Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lipca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim Wydział III Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Orlikowski

Protokolant sekretarz Aurelia Salewska

po rozpoznaniu w dniu 13.07.2016 roku w Starogardzie Gdańskim

sprawy z powództwa mał. N. P. zastępowanej przez matkę M. P. (1) przeciwko M. P. (2) o alimenty

oraz z powództwa mał. K. P. zastępowanej przez matkę M. P. (1) przeciwko M. P. (2) o podwyższenie alimentów

I.  Zasądza od pozwanego M. P. (2) na rzecz małoletniej powódki N. P. tytułem alimentów kwotę po 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatnych do rąk matki małoletniej powódki M. P. (1) do dnia 10-tego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności każdej raty, poczynając od dnia 01.02.2016 roku.

II.  Alimenty ustalone ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym (...) dnia(...) w sprawie (...)podwyższa z dniem 01.02.2016 roku na rzecz mał. powódki K. P. z kwoty po 400 złotych miesięcznie do kwoty po 550 (pięćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie płatnych do rąk matki mał. powódki M. P. (1) do dnia 10-tego każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności każdej raty.

III.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

IV.  Odstępuje od obciążania pozwanego M. P. (2) kosztami procesu.

V.  Wyrokowi w punkcie I i II nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Pozwem skierowanym przeciwko M. P. (2), małoletnie K. i N. P. zastępowane przez matkę M. P. (1) domagały się zasądzenia od pozwanego na rzecz małoletniej powódki N. P. alimentów w wysokości 700 zł miesięcznie poczynając od lutego 2016 r. oraz podwyższenia z dniem 1 lutego 2016 r. alimentów ustalonych ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym (...) w (...) z dnia (...) sygn. akt (...) z kwoty 400 zł do kwoty 800 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa o zasądzenie alimentów na rzecz małoletniej powódki N. P. ponad kwotę 400 zł miesięcznie i zasądzenie przedmiotowego zobowiązania od daty wydania wyroku oraz o oddalenie powództwa o podwyższenie z dniem 1 lutego 2016 r. alimentów na rzecz małoletniej K. P. ponad kwotę 450 zł miesięcznie i zasądzenie przedmiotowego zobowiązania od daty wydania wyroku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. P. (2) i M. P. (1) ze związku konkubenckiego posiadają córki: K. P. ur. (...) oraz N. P. ur. (...)

Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym(...) w (...) w dniu (...) sygn. akt (...) M. P. (2) zobowiązał się do łożenia na rzecz mał. K. P. alimentów w wysokości 400 zł miesięcznie.

W dniu(...) pozwany i matka małoletnich powódek zawarli związek małżeński, w którym pozostają do chwili obecnej.

Początkowo pożycie małżonków układało się poprawnie, jednakże z upływem czasu pomiędzy małżonkami zaczęło dochodzić do nieporozumień wywołanych nadużywaniem przez pozwanego alkoholu i w konsekwencji w dniu 31 grudnia 2015 r. M. P. (1) wyprowadziła się wraz z córkami z ówczesnego miejsca zamieszkania małżonków i zamieszkała w miejscowości M. u swojej znajomej.

W chwili orzekania o obowiązku alimentacyjnym w 2008 r. małoletnia K.miała niespełna 2 lata. Na miesięczne koszty utrzymania małoletniej składały się: żywność- 500 zł, środki czystości- 150 zł, odzież- 150 zł. Łączny koszt utrzymania małoletniej wynosił około 800 zł miesięcznie. Małoletnia mieszkała wraz z matką u babci M. P. (1). Matka małoletniej wówczas studiowała, otrzymywała stypendium w wysokości 400 zł, z którego opłacała czesne w wysokości 380 zł miesięcznie. M. P. (2)zatrudniony był na pełen etat na stanowisku (...)w firmie (...)z wynagrodzeniem w wysokości 1300 zł miesięcznie. Jednakże w maju 2008 r. stracił pracę i pozostawał bezrobotny. Pozwany był właścicielem ziemi, którą wydzierżawiał wujkowi, który w zamian spłacał kredyt pozwanego. M. P. (2)miał wówczas regularny kontakt z małoletnią K..

Od stycznia 2016 r. do czerwca 2016 r. M. P. (1) wraz z dziećmi zamieszkała u swojej znajomej, w zamian za regulowanie opłat mieszkaniowych. Na miesięczne koszty utrzymania mieszkania składały się: prąd- średnio 150 zł, woda- 60 zł, śmieci- 34 zł, asenizacja- 36 zł. Od czerwca małoletnie mieszkają wraz z matką u cioci M. P. (1) w miejscowości G.. M. P. (1) nie uczestniczy w kosztach utrzymania mieszkania, kupuje jedynie żywność. Od sierpnia 2016 r. matka małoletnich planuje wynająć mieszkanie.

Obecnie małoletnia K. ma niespełna 10 lat, od września 2016 r. będzie uczennicą klasy IV szkoły podstawowej w Zespole Szkół Publicznych im.(...) w G.. Powódka choruje na skoliozę, ma wadę wzroku, ma jedną nogę krótszą, zdiagnozowano u niej torbiele w odcinku lędźwiowym. Małoletnia posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Na miesięczne koszty utrzymania małoletniej składają się: żywność- 500 zł, środki czystości- 100 zł, odzież- 200 zł, wydatki szkolne- 100 zł, zajęcia dodatkowe w szkole- 150 zł, opieka medyczna- 50 zł, udział w opłatach mieszkaniowych- 93 zł, okulary korekcyjne- 50 zł. Łącznie miesięczny koszt utrzymania małoletniej wynosi około 1.200 zł. W maju 2016 r. małoletnia miała Komunię, na zorganizowanie której składały się następujące koszty: żywność- 1700 zł ( zakupu środków spożywczych M. P. (1) dokonała w sklepie, w którym jest zatrudniona, powyższą kwotę spłaca w ratach) oraz wynajęcie świetlicy wiejskiej w(...) 250 zł.

Obecnie małoletnia N. ma 6 lat, nie choruje, jest ogólnie zdrowa, uczęszcza do zerówki, od września 2016 r. będzie uczęszczała do I klasy szkoły podstawowej. Na miesięczne koszty utrzymania powódki składają się: żywność- 500 zł, środki czystości- 100 zł, odzież- 200 zł, wydatki szkolne- 100 zł, zabawki- 50 zł, opieka medyczna- 50 zł, udział w opłatach mieszkaniowych- 93 zł. Łącznie miesięczny koszt utrzymania małoletniej wynosi około 1100 zł.

Matka małoletnich do czerwca 2014 r. otrzymywała rentę inwalidzką z powodu (...) oraz do listopada 2015 r. pobierała zasiłek dla bezrobotnych. Obecnie M. P. (1)zatrudniona jest w Sklepie (...)z wynagrodzeniem w wysokości 1400 zł miesięcznie.

M. P. (1) otrzymuje zasiłek rodzinny na córki w wysokości 236 zł miesięcznie, dodatek do zasiłku rodzinnego w wys. 100 zł miesięcznie oraz zasiłek pielęgnacyjny w wys. 153 zł miesięcznie. W 2015 r. matka małoletnich otrzymywała dofinansowanie na posiłki w wysokości średnio 55 zł miesięcznie, natomiast w 2016 r. otrzymała zasiłek celowy na zakup żywności w wysokości 200 zł. Matce małoletnich przyznano również do 30.09.2017 r. świadczenie wychowawcze na córki- pierwsza wypłata świadczenia w wysokości 2.000 zł nastąpiła w dniu 25.05.2016 r. za miesiąc kwiecień i maj.

M. P. (1) posiada zobowiązanie kredytowe w wysokości 1.473 zł.

Pozwany M. P. (2)z zawodu jest (...), posiada uprawnienia do (...). Pozwany jest na stałe zatrudniony na stanowisku (...)w firmie(...), której właścicielką jest (...). Pozwany otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1.355 zł miesięcznie. Obecnie pozwany jest oddelegowany do pracy w gospodarstwie rolnym matki, gdzie otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie uzależnione od ilości pracy. Pozwany choruje na nadciśnienie, w przeszłości chorował na depresję. (...)od stycznia do maja 2016 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. W powyższym okresie otrzymywał zasiłek chorobowy w wysokości 1100 zł. Na miesięczny koszt utrzymania pozwanego składają się: woda- 47 zł, śmieci- 57 zł, energia- 83 zł, leki- 100 zł, żywność- 500 zł, odzież- 100 zł, środki czystości- 50 zł, gaz- 350 zł. Łączny koszt utrzymania pozwanego wynosi około 1300 zł.

M. P. (2) przekazuje na rzecz córek od kwoty: 450 zł na rzecz mał. K. oraz 400 zł na rzecz mał. N., tj. łącznie 850 zł miesięcznie. Poza małoletnimi powódkami M. P. (2) nie posiada innych osób na utrzymaniu.

/dowody: akta postępowania (...), protokół k. 8, postanowienie k. 9, umowa o świadczenie usług k. 10-11, orzeczenie k. 12, zestawienie operacji k. 13-16, odpis skrócony aktu małżeństwa k. 17, odpis zupełny aktu urodzenia k. 18, zaświadczenie k. 34-35, opinia k. 36-37,k. 44, umowa o kredyt k. 38, zaświadczenie k. 39, pokwitowanie k. 40, wykaz k. 41-43, zeznania M. P.k. 46-47, k. 105-16, zeznania M. P.k. 47-48, k. 106-17, zeznania I. C.k. 48-49, zeznania G. P.k. 49-50, zaświadczenie k. 54, k. 72, k. 96-99, faktura k. 55-57,k. 59, k. 61, k. 66-71, k. 100, zaświadczenie k. 58, potwierdzenie przelewu k. 60, karta świadczeń k. 87-89, k. 92-93, k. 94-95, zeznania B. K.k. 104-105/

Powiatowy Urząd Pracy w G.dysponował ofertą pracy na stanowisku (...)z wynagrodzeniem w wysokości 12 zł netto/godz., ofertami pracy dla mężczyzn bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem w wysokości od 1500 zł do 2500 zł brutto oraz ofertami pracy dla kobiet bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem w wysokości od 500 zł do 3500 zł brutto miesięcznie.

Powiatowy Urząd Pracy w T.dysponował ofertami w zawodzie (...) z wynagrodzeniem w wysokości od 1850 zł brutto miesięcznie do 4000 zł brutto miesięcznie oraz dla osób bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem w wysokości 1850 zł brutto miesięcznie.

Powiatowy Urząd Pracy w S.dysponował ofertami pracy w zawodzie (...) oraz dla osób bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem w wysokości od 1690 zł do 3200 zł brutto miesięcznie.

vide: informacje k. 79, 80, 86

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd oparł na dowodach z dokumentów przedstawionych przez strony w postaci rachunków, zaświadczeń o zarobkach, zaświadczeń o stanie zdrowia oraz dokumentach poprzedniej sprawy alimentacyjnej o sygn. (...), które nie zostały skutecznie przez strony kwestionowane, jak również nie wzbudziły wątpliwości Sądu co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków I. C., G. P. oraz B. K. w zakresie sytuacji rodzinnej, materialnej i bytowej stron oraz uzyskiwanych dochodów. Zeznania świadków były w ocenie Sądu wiarygodne, albowiem były ze sobą spójne, logiczne i wzajemnie uzupełniały się.

Nadto należało uznać za wiarygodne zeznania stron w takim zakresie, w jakim są spójne, logiczne i korespondują z pozostałym materiałem zebranym w sprawie.

Roszczenie małoletnich powódek było zasadne lecz jedynie w części zasługiwało na uwzględnienie.

Na podstawie art.133§1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku "troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka" i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej (art. 96 k.r. i o.). Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności - przez termin dojścia osoby uprawnionej do pełnoletności. Obowiązek alimentacyjny względem dziecka nie jest powiązany z posiadaniem lub też brakiem władzy rodzicielskiej wobec dziecka. Ponadto zgodnie z treścią art.133 § 3 krio rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Natomiast zgodnie z treścią art. 135 § 1 krio zakres świadczeń alimentacyjnych zależy w każdym przypadku od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Ustawa uzależnia zatem zakres świadczeń alimentacyjnych nie tylko od rzeczywiście osiąganych dochodów, ale od takiej ich skali, jaką mógłby zobowiązany osiągnąć przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swych sił i możliwości.

Zgodnie z treścią art. 138 krio zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego można żądać tylko wtedy gdy nastąpiła istotna zmiana stosunków. Zamiana ta musi dotyczyć okoliczności, od których zależy zakres obowiązku alimentacyjnego, który związany jest z jednej strony usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego, z drugiej zaś – z zarobkowymi i majątkowymi możliwościami zobowiązanego (art. 135 § 1 krio). Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane wyznacza treść art. 96 krio, według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa. Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są zobowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, leczenia) jak i duchowych (kulturalnych), a także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego), dostarczania rozrywek, wypoczynku.

Rozstrzygnięcie o żądaniu podwyższenia alimentów na rzecz mał. K. P. wymagało zatem ustalenia czy zaszła istotna i trwała zmiana stosunków pomiędzy stronami, która uzasadniałaby ustalenie, iż wzrosły koszty utrzymania małoletniej lub zwiększyły się możliwości zarobkowe pozwanego.

Sąd, analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a także uwzględniając zasady doświadczenia życiowego, uznał, że sytuacja małoletniej K. od daty poprzedniego orzeczenia w sprawie alimentów na jej rzecz, do dnia orzekania w niniejszym postępowaniu, uległa zmianie. Od ostatniego ustalenia alimentów minęło 8 lat. Już tylko z tego powodu oczywistym jest wzrost kosztów utrzymania małoletniej podyktowany rozpoczęciem przez nią nauki, zwiększaniem się z upływem lat jej potrzeb, czy chociażby rosnącą inflacją. W miarę rozwoju fizycznego i psychicznego oraz stanu zdrowia potrzeby dziecka rosną i wymagają dodatkowych nakładów na swoje zainteresowania.

Dla określenia usprawiedliwionych potrzeb powódki zasadnicze znaczenie miała też kwestia zamożności i sytuacji zarobkowej zarówno jej matki, jak i ojca.

Analizując status życiowy matki inicjującej w imieniu małoletnich niniejsze postępowanie, uznać należy, iż jej sytuacja życiowa uległa poprawie. M. P. (1) ukończyła studia, posiada stałą pracę oraz otrzymuje świadczenia z opieki społecznej. Dochód matki małoletnich od chwili orzekania w poprzedniej sprawie w przedmiocie alimentów na rzecz mał. K. wzrósł.

Dokonując oceny sytuacji majątkowej i zarobkowej pozwanego, przyjąć należy, że również zmieniła się ona na korzyść. Wskazać przede wszystkim należy, iż w dacie orzekania w poprzedniej sprawie pozwany stracił pracę, natomiast w chwili obecnej posiada stałe zatrudnienie, jak również ma możliwość uzyskania dodatkowych środków utrzymania wykonując prace w gospodarstwie matki.

W świetle tego, co zostało wyżej powiedziane, podkreślić należy z całą stanowczością, że z posiadaniem dzieci wiąże się odpowiedzialność za ich los, rozwój i utrzymanie. Rodzice, winni się zatem dzielić z dziećmi wszystkim co mają, z uwzględnieniem faktu, że poziom i standard życia dziecka winien być co najmniej taki sam jak poziom życia rodziców (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987 r. w sprawie III CZP 91/86, opubl. OSNC z 1988 r., z. 4, poz. 42).

Mając na uwadze ustalenia opisane wyżej, zważając na fakt, iż potrzeby małoletniej K. wzrosły, jak również mając na względzie, iż sytuacja zarobkowa i majątkowa pozwanego uległa polepszeniu, Sąd podniósł wysokość alimentów do kwoty po 550 zł miesięcznie, uwzględniając w nich koszty waloryzacji świadczenia alimentacyjnego oraz zwiększonych potrzeb małoletniej powódki.

Natomiast odnosząc się do żądania małoletniej N., Sąd uznał, iż orzeczenie na jej rzecz alimentów w wysokości 450 zł będzie zgodne z jej usprawiedliwionymi potrzebami . Alimenty we wskazanych powyżej kwotach mieszczą się w ramach możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego, z uwzględnieniem jego sytuacji zawodowej i osobistej. Tak ustalona kwota alimentów pozwoli, w ocenie Sądu, na zaspokojenie bieżących, uzasadnionych potrzeb małoletniej.

W sprawie ustalono, iż pozwany jest mężczyzną w sile wieku, posiadającym doświadczenie zawodowe. Pozwany podnosił co prawda kwestię problemów ze zdrowiem, ale zdaniem Sądu nie wykazał aby problemy zdrowotne ograniczały jego możliwości zarobkowe czy została orzeczona wobec niego choćby częściowa niezdolność do pracy. Nie bez znaczenia dla niniejszej sprawy jest więc okoliczność, iż pozwany jest osobą w pełni zdolną do podjęcia zatrudnienia. Wskazać również należy, iż jak wynika z otrzymanych z Urzędów Pracy informacji, tamtejsze Urzędy dysponują ofertami pracy dla osób z kwalifikacjami, które posiada pozwany z wyższym wynagrodzeniem niż to, które w chwili obecnej otrzymuje M. P. (2). Dlatego w ocenie Sądu możliwości zarobkowe pozwanego są wyższe niż obecnie deklarowane osiągane dochody.

Sąd miał na uwadze okoliczność, że obowiązek alimentacyjny obciąża także drugiego z rodziców – matkę M. P. (1), która powinna również partycypować w kosztach utrzymania dziecka – co zresztą stara się czynić w większym wymiarze niż pozwany. Zwłaszcza, że w stosunku do małoletnich córek sprawuje bezpośrednią pieczę i bierze czynny udział w ich codziennym wychowaniu.

Zdaniem Sądu, kwoty dochodzone w pozwie w niniejszej sprawie (700 zł oraz 800 zł) były zbyt wygórowane. Mając na względzie koszt utrzymania małoletnich powódek, wzrost potrzeb małoletniej K. oraz możliwości zarobkowe pozwanego, Sąd uznał za słuszne podwyższenie alimentów na rzecz mał. K. o kwotę 150 zł i ustalenie ich na poziomie 550 zł i oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz zasadził od pozwanego na rzecz mał. N. kwotę w wysokości po 450 zł miesięcznie, oddalając powództwo w pozostałym zakresie. Sąd zasądził w/w kwoty alimentów zgodnie z żądaniem od miesiąca w którym wniesiono pozew wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności każdej raty. Przy rozliczeniu powyżej zasądzonych alimentów strony powinny wziąć pod uwagę bezsporny fakt przekazywania przez pozwanego kwot pienięznych na poczet alimentów na rzecz córek od lutego 2016r.

W punkcie IV wyroku Sąd, na mocy art. 102 kpc - odstąpił od obciążania pozwanego kosztami sądowymi poniesionymi w sprawie i obciążył nimi Skarb Państwa, mając na uwadze jego aktualną sytuację dochodową i majątkową.

Nadto na mocy art.333§1 pkt 1 kpc Sąd nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.