Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie

w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z.

przeciwko Gospodarczy Bank Spółdzielczy z siedzibą w B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) Banku Spółdzielczego z siedzibą w B. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. kwotę 10001 zł (dziesięć tysięcy jeden złotych) wraz z ustawowymi odsetkami (określonymi od dnia 1 stycznia 2016 r. jako odsetki ustawowe za opóźnienie) od dnia 18 grudnia 2014 r.,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2918 zł (dwa tysiące dziewięćset osiemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt. X GC 769/15

UZASADNIENIE

W dniu 12 marca 2015 powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. wniosła do Sądu Rejonowego w Zielonej Górze pozew przeciwko pozwanemu Gospodarczemu Bankowi Spółdzielczemu w B. o zapłatę kwoty 11 001 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 18 grudnia 2014 roku wraz z kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie pozwu, wskazała, że w dniu 24 stycznia 2003 roku strony zawarły umowę o współpracy, na mocy której ustaliły zasady udzielania i wypłaty przez powódkę poręczeń spłaty kredytów zaciąganych u pozwanego przez jego klientów. Dalej powódka wskazała, że w dniu 20 listopada 2008 roku pozwany zawarł z M. Z. umowę kredytu konsorcjalnego inwestycyjnego, którego spłatę poręczyła powódka. Wobec braku spłaty należności pozwany wystąpił do powódki ze zgłoszeniem roszczenia o wypłatę poręczenia, a następnie z żądaniem wypłaty poręczenia w kwocie 332 087,68 zł. Powódka wskazała, że wobec niespełnienia przez pozwanego warunków formalnych ustalonych umową umożliwiających wypłatę poręczenia, w tym w szczególności wobec nieprzedłożenia w terminie obowiązywania poręczenia tj. do dnia 22 sierpnia 2014 roku, żądania zapłaty zawierającego prawomocne postanowienie o umorzeniu postepowania egzekucyjnego, poręczenie wygasło. Powódka podkreśliła jednak, że w celu uniknięcia egzekucji i jej znacznych kosztów wypłaciła żądaną przez pozwanego sumę poręczenia z zastrzeżeniem jej zwrotu. Pomimo wezwania, pozwany odmówił zwrotu świadczenia. Powódka wskazała, że niniejszym pozwem dochodzi jedynie części świadczenia.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania oraz podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu w Zielonej Górze. W uzasadnieniu pozwany zaprzeczył, ażeby nie dochował warunków formalnych umowy zawartej z powódką. Pozwany zaznaczył przy tym, że udzielił kredytu M. Z. na kwotę 2 700 000 zł, zaś powódka dokonała poręczenia do wysokości 14,81% wartości kapitału kredytu tj. kwoty ok. 400 000 zł. Pozwany wskazał, że żądanie wypłaty poręczenia było w pełni uzasadnione i znajdowało oparcie w umowie. Zdaniem pozwanego postanowienia umowy nie wymuszały spełnienia jednej z przesłanek określonych w § 11 ust. 7 pkt 1-4 oraz kumulatywnie wskazania uzasadnionych okoliczności o braku możliwości zaspokojenia się z przedmiotów zabezpieczenia, w stosunku do których nie prowadzono postępowania egzekucyjnego. Niezależnie od powyższego pozwany zaznaczył, że wobec poręczenia części kredytu nieuzasadnionym jest żądanie okazania postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w całości, a zawarta pomiędzy stronami postępowania umowa tego nie wymusza. W świetle powyższego pozwany podnosił, że wbrew twierdzeniom powódki poprzez zgłoszenie żądania wypłaty wraz z prawomocnym postanowieniem o umorzeniu egzekucji prowadzonej z nieruchomości dla której prowadzona jest księgą wieczysta nr KW (...) oraz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w B. do dnia 22 sierpnia 2014 roku wypełnił postanowienia umowne i zaktualizował się obowiązek wypłaty poręczenia.

Postanowieniem z dnia 13 maja 2015 roku Sąd Rejonowy w Zielonej Górze stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania tut. Sądowi.

W dalszych pismach strony podtrzymywały swoje twierdzenia, zaś pozwany w piśmie złożonym na rozprawie w dniu 25 listopada 2015 roku dodatkowo podniósł zarzut potrącenia wierzytelności dochodzonej pozwem z własną wierzytelnością w kwocie 332 087,98 zł, należną mu od powoda z tytułu zawartej umowy poręczenia oraz podniósł zarzut braku legitymacji biernej, z uwagi na wstąpienie powoda w miejsce wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c. i możliwość podjęcia dochodzenia roszczenia z weksla lub na zasadnych ogólnych od dłużnika M. Z. i B. Z..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 stycznia 2003 roku powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. zawarła z pozwanym Gospodarczym Bankiem Spółdzielczym w B. generalną umowę o współpracy, przedmiotem której było określenie zasad współpracy pomiędzy stronami, w szczególności w zakresie udzielania przez powódkę poręczeń kredytów i pożyczek bankowych udzielanych przez pozwanego swoim klientom na terenie województwa (...). Zgodnie z zawartą umową udzielane przez Fundusz poręczenia były ograniczone, co do kwoty. Fundusz z tytułu poręczenia odpowiada do kwoty nie większej niż 60% kwoty udzielonego kredytu lub pożyczki bez odsetek. Maksymalną wartość poręczenia i maksymalne zaangażowanie Funduszu na rzecz jednego Beneficjenta nie może przekroczyć 5% wartości środków, którymi dysponuje Fundusz. Kwota udzielonego poręczenia będzie ulegać zmniejszaniu proporcjonalnie do dokonywanych spłat i będzie wynosić maksymalnie 60% aktualnej kwoty zadłużenia, tj. udzielonego kredytu lub pożyczki. Zgodnie z umową odpowiedzialność Funduszu nie obejmowała: prowizji bankowej, innych opłat bankowych należnych Bankowi, odsetek od zadłużenia przeterminowanego, kosztów związanych z dochodzeniem należności Banku. O udzieleniu poręczenia decydować miał Fundusz, na podstawie dokonanej analizy (§ 5). Zgodnie z § 7 ust. 1 i 4 po przeprowadzeniu analizy wniosku kredytobiorcy, Fundusz informuje oddział kredytujący Banku o decyzji w sprawie udzielenia poręczenia. W przypadku pozytywnej decyzji Funduszu, co do udzielenia poręczenia, Fundusz i Bank zawierają umowę poręczenia, której wzór stanowi załącznik nr 2. Udzielenie poręczenia na warunkach odbiegających od ustalonych w tym wzorze, a wskazanych w warunkowej pozytywnej decyzji kredytowej oddziału kredytującego lub w umowie o udzielenie poręczenia między Funduszem a kredytobiorcą nie wymagał zmiany niniejszej umowy. W zakresie natomiast wykonywania umowy poręczenia (§ 10 i nast.) ustalono, że oddział kredytujący Banku w pierwszej kolejności podejmie działania w celu odzyskania nie spłaconej kwoty kredytu, wykorzystując ustanowione zabezpieczenia, inne niż poręczenie (ust. 1) oraz poinformuje Fundusz o procedurze windykacji zadłużenia, jaka ma zostać podjęta wobec kredytobiorcy i osób trzecich, które ustanowiły zabezpieczenie kredytu (pożyczki). W § 11 wskazano, że poręczenie jest terminowe. Fundusz udziela poręczenia na okres trwania umowy kredytowej lub pożyczki zawartej przez Bank z (...), powiększony o jeden miesiąc. W przypadku gdy okres trwania ww. umów jest dłuższy niż 5 lat, poręczenie Funduszu udzielane jest na okres maksymalnie do 5 lat liczonych od daty udzielenia poręczenia przez Fundusz, powiększony o jeden miesiąc (termin obowiązywania poręczenia). Zgodnie natomiast z § 11 ust. 2 przed upływem terminu obowiązywania poręczenia Bank może zgłosić roszczenie do Funduszu o wypłatę kwoty poręczenia. Zgłoszenie tego roszczenia może nastąpić w stosunku do należności, która jest w całości wymagalna. Zgłoszenie roszczenia ma jedynie ten skutek, że poręczenie Funduszu, które było ograniczone terminem obowiązywania poręczenia, o którym mowa w § 11 ust. 1, zostaje przedłużone o 36 miesięcy od dnia zgłoszenia roszczenia przez Bank (ust. 3). Zgodnie z ust. 4 do zgłoszenia roszczenia Bank jest zobowiązany załączyć: oświadczenie wskazujące kwotę do zapłaty której jest zobowiązany kredytobiorca wraz z oświadczeniem o jej wymagalności na dany dzień, kopię wypowiedzenia umowy kredytu oraz kopię ostatniego upomnienia (jeżeli takie występowało) potwierdzone za zgodność z oryginałem przez upoważnionego pracownika, oświadczenie potwierdzające prawidłowość ustanowienia prawnych zabezpieczeń spłaty kredytu innych niż poręczenie Funduszu. W ust. 5 i 6 wskazano, że po dokonaniu zgłoszenia roszczenia Bank podejmuje wszystkie czynności restrukturyzacyjne lub windykacyjne, do których jest zobowiązany w myśl obowiązujących wewnętrznych procedur bankowych, a które mają na celu odzyskanie należności kredytowych. Po wyczerpaniu obowiązujących procedur windykacyjnych Bank przedkłada Funduszowi żądanie zapłaty. Dla skuteczności żądania zapłaty Bank musi do niego dołączyć jeden z niżej wymienionych dokumentów uzasadniających żądanie, wydanych w stosunku do wszystkich dłużników Banku: prawomocne postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w związku z jego bezskutecznością wydane przez organ egzekucyjny, prawomocne postanowienie sądu o zakończeniu postępowania upadłościowego kredytobiorcy, prawomocne postanowienie sądu o wykreśleniu spółki kapitałowej z Krajowego Rejestru Sądowego, orzeczenie sądu wydane w postępowaniu o wyjawienie majątku, z którego wynika, że dłużnicy zobowiązani z danej umowy kredytowej nie posiadają majątku wystarczającego na zaspokojenie roszczeń Banku, o ile ustanowione zabezpieczenia rzeczowe zostały zrealizowane oraz wskazać uzasadnione okoliczności o braku możliwości zaspokojenia się z przedmiotów zabezpieczenia w stosunku do których nie prowadzono postępowania egzekucyjnego. Zgodnie natomiast z § 12 zobowiązanie Funduszu z tytułu udzielonego poręczenia bezwarunkowo wygasa, a Fundusz może odmówić wypłaty poręczenia, jeżeli: upłynął termin obowiązywania poręczenia tj. termin wskazany w § 11 ust. 1 albo, w sytuacji, gdy Bank zgłosił Funduszowi roszczenie zgodnie z warunkami wynikającymi z § 11 ust. 2-4, upłynął termin wynikający z § 11 ust. 3, Bank nie przedłoży żądania zapłaty spełniającego wymogi określone w § 11 ust. 6 i ust. 7 umowy, w terminie określonych w § 11 ust 3 umowy, udzielenie kredytu lub pożyczki nastąpiło z naruszeniem istotnych postanowień obowiązujących w Banku regulaminów, instrukcji i zarządzeń wewnętrznych, Bank nie przekazał Funduszowi wymaganych niniejszą umową informacji mających wpływ na ocenę ryzyka kredytowego i ryzyka związanego z udzieleniem poręczenia, w związku z korzystaniem z danego poręczenia nastąpiło naruszenie postanowień niniejszej umowy przez Bank. W przypadku natomiast wykonania przez Fundusz zobowiązania wynikającego z poręczenia, Fundusz wstępuje co do zapłaconej części długu w prawa zaspokojonego wierzyciela, zgodnie z art. 518 § 1 pkt. 1 Kodeksu cywilnego. Oddział kredytujący Banku wydaje Funduszowi stosowne zaświadczenie o spłacie długu oraz inne dokumenty konieczne do realizacji praw, w jakie wstąpił Fundusz.

Dowód:

-

generalna umowa o współpracy z załącznikami i aneksami, k. 25-54,

-

zeznania świadka M. S., k. 283-286

-

zeznania świadka Ł. P. (1), k. 440-442

W dniu 20 listopada 2008 roku pozwany zawarł z M. Z. umowę nr (...) o kredyt konsorcjalny inwestycyjny na zakup nieruchomości zlokalizowanej w G., przy ul. (...), zabudowanej pawilonem salonu samochodowego, w kwocie 2 700 000 zł na okres od dnia 20 listopada 2008 roku do dnia 31 października 2023 roku. Zgodnie z § 7 umowy solidarne zabezpieczenie spłaty kredytu wobec uczestników konsorcjum stanowiły: hipoteka zwykła w wysokości 2.700.000,0 zł na zabezpieczenie kapitału na rzecz (...) B. oraz (...) P. jako wierzycieli solidarnych oraz hipoteka kaucyjna do kwoty 1.620.000 zł na zabezpieczenie odsetek i pozostałych kosztów bankowych na rzecz (...) B. oraz (...) P. jako wierzycieli solidarnych, na nieruchomości położonej przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych w G. WIkp. prowadzi KW (...); cesja polisy ubezpieczeniowej nieruchomości KW (...) na rzecz (...) B. oraz (...) P.; poręczenie (...) Funduszu (...) w wysokości 400.000,00zł na okres 36 miesięcy oraz poręczenie B. Z..

Dowód:

-

umowa nr (...) z załącznikami i aneksem , k. 55-62,

-

zeznania świadka B. M., k. 279-283,

-

zeznania świadka Ł. P. (1), k. 440-442

M. Z. w dniu 23 grudnia 2008 roku zawarł z powódką umowę o udzielenie poręczenia nr (...), na podstawie której powódka udzieliła poręczenia udzielonego przez pozwanego kredytu w wysokości 14,81 % wartości kapitału kredytu tj. 400 000 zł na okres od dnia 23 grudnia 2008 roku do dnia 22 grudnia 2011 roku, a w przypadku wypowiedzenia umowy kredytu przed tym okresem, termin poręczenia upływa z ostatnim dniem wypowiedzenia umowy kredytu, z zastrzeżeniem, że gdy Bank (...) w obu przypadkach zgłosi roszczenie w terminie 1 miesiąca, na zasadach wskazanych w § 11 Generalnej Umowy o (...) obowiązującej pomiędzy (...) a Bankiem (...), to poręczenie (...), które było ograniczone terminem obowiązywania poręczenia, zostaje przedłużone o 36 miesięcy od dnia zgłoszenia roszczenia przez Bank (...).

Dowód:

-

umowa o udzielenie poręczenia, k. 63-66,

-

oświadczenie, k. 67,

-

poręczenie, 68-71.

M. Z. nie wywiązał się z warunków umowy kredytowej i zaprzestał dokonywać spłaty zadłużenia, w związku z czym pozwany wypowiedział umowę kredytu ze skutkiem na dzień 29 lipca 2011 roku, a następnie pismem z dnia 18 sierpnia 2011 roku zgłosił powódce roszczenie wypłaty kwoty poręczenia kredytu nr (...) w wysokości 332 486,28 zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

-

Zgłoszenie roszczenia z dn. 18.08.2011r., k. 72,

-

Wypowiedzenie umowy kredytowej, k. 73,

-

Potwierdzenia odbioru i kopia koperty, k. 74-75,

-

Pismo z dn. 29.07.2011r. z potwierdzeniem odbioru, k 76-78,

-

Szczegóły zadłużenia, k. 79,

-

zeznania świadka B. M., k. 279-283,

-

zeznania świadka M. S., k. 283-286

Pozwany po wypowiedzeniu kredytobiorcy wszystkich umów kredytowych wystawił bankowy tytuł egzekucyjny i wszczął egzekucję ze wszystkich składników majątkowych dłużnika.

Dowód:

-

zeznania świadka B. M., k. 279-283

Pozwany pismami z dnia 18 października 2012 roku, 31 października 2013 roku oraz 31 marca 2014 roku informował powódkę o przebiegu prowadzonego wobec dłużnika postępowania windykacyjnego i efektach prowadzonej ze wszystkich możliwych składników majątkowych egzekucji, tj. m.in. z nieruchomości położonej przy ul. (...) w G., dla której prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...), nieruchomości położonej w S. oraz ruchomości i wierzytelności przysługujących dłużnikowi wobec podmiotów trzecich.

Dowód:

-

Pismo z dn. 18.10.2011r., k. 80-82,

-

Pismo z dn. 31.03.2013r., k. 83,

-

Pismo z dn. 31.03.2014r., k. 84,

-

zeznania świadka B. M., k. 279-283,

-

zeznania świadka M. S., k. 283-286

Pismem z dnia 18 lipca 2014 roku pozwany wezwał powódkę do zapłaty kwoty 332 087,68 zł tytułem udzielonego poręczenia, w załączeniu do wezwania pozwany przedstawił m.in. wypowiedzenie umowy, wnioski o wszczęcie postępowań egzekucyjnych oraz postanowienie Komornika S. przy Sądzie Rejonowym w Myśliborzu z dnia 18 kwietnia 2013 roku o umorzeniu egzekucji komorniczej z nieruchomości położonej w O. opisanej w KW nr (...) oraz ze spółdzielczego prawa własnościowego do lokalu mieszkalnego położonego w B. opisanego w KW nr (...). W treści pisma pozwany wskazał, że prowadzona jest nadal egzekucja w stosunku do dłużników Marska Z. i B. Z. z udziału w wysokości ½ w prawie wieczystego użytkowania z nieruchomości zabudowanej położonej w S. przy ul. (...), a postępowanie znajduje się na etapie oczekiwania na wyznaczenie terminu I licytacji nieruchomości Pozwany wskazał także że egzekucja prowadzona z ruchomości, rachunków bankowych, wierzytelności oraz innych praw majątkowych pozostaje bezskuteczna.

Dowód:

-

Wezwanie z dn. 18.07.2014 roku z załącznikami, k. 85-107,

-

zeznania świadka M. S., k. 283-286

Powódka pismem z dnia 30 lipca 2014 roku odmówiła wypłaty poręczenia, wskazując, że żądanie nie spełnia wymagań określonych treścią § 11 ust. 7 umowy. Powódka w treści pisma zaznaczyła, że w celu skutecznego zrealizowania poręczenia przed jego wygaśnięciem Bank był zobowiązany do przedłożenia do (...) żądania zapłaty, dla skuteczności którego należało przedłożyć jednego z wymienionych w § 11 ust. 7 pkt 1 - 4 (...) dokumentów (np. prawomocnego postanowienia o umorzeniu egzekucji). Ponadto Bank był zobowiązany do wskazania uzasadnionych okoliczności o braku możliwości zaspokojenia się z przedmiotów zabezpieczenia w stosunku do których nie prowadzono postępowania egzekucyjnego (§11 ust. 7 pkt 5 (...)). W nawiązaniu do powyższego powódka podkreśliła, że z żądania zapłaty wraz z załącznikami, wynika, że wszczęto postępowanie egzekucyjne z następujących przedmiotów: ruchomości dłużników, nieruchomości obejmującej działkę gruntu nr (...) o powierzchni 0,2260 ha w użytkowaniu wieczystym oraz budynek stanowiący odrębną własność przy ul. (...) (...)-(...) G. W.., dla której VI wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Gorzowie W.. prowadzi księgę wieczystą nr (...), rachunków bankowych dłużników, wierzytelności przysługujących dłużnikowi M. Z. wobec innych podmiotów, wierzytelności przysługujących podmiotów, świadczeń emerytalno-rentowych dłużników, wynagrodzenia za pracę dłużników, nieruchomości położonej w S., dla której Sąd Rejonowy V Wydział Ksiąg Wieczystych w S. prowadzi księgę wieczystą o nr (...) będącej w użytkowaniu wieczystym dłużników w udziałach po ¼, udziału K. O. do udziału w wysokości ¼ części oraz (...) spółki z o.o. do udziału w wysokości ¾ części w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy VI Wydział Ksiąg Wieczystych w G. W.. prowadzi księgę wieczystą nr (...). Powódka zaznaczyła przy tym, że pozwany załączył postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego w stosunku do nieruchomości opisanej w KW nr (...) oraz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. 11-listopada 8D/33. Na postanowieniu tym jednak brak jest stwierdzenia jego prawomocności. Powódka podkreśliła, że pozwany nie przedstawił dokumentów świadczących o umorzeniu egzekucji z ruchomości, wierzytelności oraz rachunków bankowych, świadczeń emerytalno-rentowych, wynagrodzenia za pracę dłużników, czy nieruchomości położonej w S.. Jednocześnie z dołączonych dokumentów wynika, że większość w/w egzekucji jest nadal prowadzona. Powódka w treści pisma zaznaczyła także, że żądanie zapłaty nie zawierało wskazania uzasadnionych okoliczności o braku możliwości zaspokojenia się z przedmiotów zabezpieczenia, w stosunku do których nie prowadzono postępowania egzekucyjnego.

Dowód:

-

Pismo z dn. 30.07.2014r., k. 108-109.

Pismem z dnia 18 sierpnia 2014 roku pozwany wezwał powódkę do zapłaty poręczenia, zaznaczając, że brak było składników zabezpieczenia kredytu dłużnika wobec których bank nie prowadził egzekucji, informując jednocześnie, że egzekucja ta okazała się bezskuteczna. Pozwany wyjaśnił przy tym, że prowadzi egzekucję z nieruchomości położonej w S., przy ul. (...), pozostająca w użytkowaniu wieczystym dłużników B. Z. i M. Z. w udziałach po ½, która to jednak nieruchomość stanowi zabezpieczenie innego kredytu, a pozwany znajduje się na dalszym miejscu z hipoteką, co oznacza, że w wypadku sprzedaży nieruchomości z uwagi na pozycję mnie otrzymałby środków P. uzyskanych w drodze licytacji. W załączeniu pozwany przedstawił prawomocne postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Myśliborzu L. W. o umorzeniu postepowania egzekucyjnego z nieruchomości opisanej w nr KW (...) oraz ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w B., ul. (...) oraz postanowienie z dnia 6 sierpnia 2014 roku umarzające postępowanie egzekucyjne z ruchomości, rachunków bankowych, wierzytelności oraz innych praw majątkowych dłużnika.

Dowód :

-

Pismo z dn. 18.08.2014r., k. 110-116

W odpowiedzi powódka pismem z dnia 27 sierpnia 2014 roku wezwała pozwanego do uzupełnienia żądania zapłaty z dnia 18 sierpnia 2014 roku poprzez przedstawienie oryginału lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem postanowienia i umorzeniu egzekucji z dnia 6 sierpnia 2014 roku ze stwierdzeniem jego prawomocności, oraz złożenia wyjaśnienia, czy pozwany uzyskał z tytułu egzekucji z nieruchomości wpisanej do KW pod nr (...) środki pochodzące z jej sprzedaży.

Dowód :

-

Pismo z dn. 27.08.2014r., k. 117-119.

Pozwany wraz z pismem z dnia 4 września 2014 roku przedstawił prawomocne postanowienia wydane przez Komornika S., w tym także postanowienie z dnia 6 sierpnia 2014 roku, które stało się prawomocne z dniem 3 września 2014 roku oraz poinformował, że do chwili obecnej nie uzyskał z egzekucji nieruchomości środków pieniężnych.

Dowód :

-

Pismo z dn. 4.09.2014r. z załącznikami, k. 120-123.

-

Zawiadomienie z załącznikami, k. 163-166,

Pismem z dnia 16 września 2014 roku powódka ponownie odmówiła zapłaty poręczenia. Uzasadniając swoje stanowisko wskazała, że poręczenie wygasło z dniem 22 sierpnia 2014 roku, przy czym w razie zamiaru skierowania egzekucji przeciwko niej wyraziła wolę dokonania wypłaty z zastrzeżeniem zwrotu. W uzasadnieniu powódka wyjaśniła, że poręczenie tego kredytu na okres obowiązywania aneksu nr (...) do umowy kredytu, tj. od dnia 23.12.2008 r. do dnia 22.12.2011 r., który to okres w związku ze zgłoszeniem żądania wypłaty poręczenia, uległ przedłużeniu o kolejne 36 miesięcy, licząc „od dnia zgłoszenia roszczenia”, tj. do dnia 22.08.2014 r. Powódka podkreśliła przy tym, że dla skuteczności żądania zapłaty pozwany był zobowiązany przedłożyć m.in. prawomocne postanowienie o umorzeniu wszystkich wszczętych postępowań egzekucyjnych w związku z ich bezskutecznością, wydanych przez organ egzekucyjny względem wszystkich dłużników, w terminie obowiązywania poręczenia, któremu to obowiązkowi pozwany nie sprostał, albowiem postępowanie egzekucyjne z ruchomości, rachunków bankowych, wierzytelności oraz innych praw majątkowych dłużników M. Z. i B. Z. zakończyło się prawomocnie już po wygaśnięciu poręczenia tj. w dniu 3.09.2014 r.. Co więcej powódka wskazała, że pozwany nie uzyskał w czasie obowiązywania poręczenia zarówno środków z egzekucji z nieruchomości KW nr (...) , jak i prawomocnego postanowienia o jej zakończeniu lub umorzeniu jako bezskutecznej.

Dowód:

-

Pismo z dn. 16.09.2014r., k. 124-128.

W odpowiedzi pozwany wraz z pismem z dnia 17 października 2014 roku przedstawił zaświadczenie Komornika Sądowego, z treści którego wynikało, że postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi i jego małżonce z wynagrodzenia za prace, rachunków bankowych, ruchomości, wierzytelności i innych praw majątkowych uległo prawomocnemu umorzeniu z mocy prawa z dniem 16 listopada 2013 roku na podstawie art. 823 k.p.c. Powódka uznała w/w zaświadczenie, jako niewystarczające do wypłaty poręczenia, albowiem umorzenie egzekucji w oparciu o w/w przepis jest efektem braku działań wierzyciela, a nie jej bezskuteczności o czym poinformowała w piśmie z dnia 27 października, podtrzymując jednocześnie decyzję o odmowie wypłaty poręczenia.

Dowód:

-

Pismo z dn. 17.10.2014r. z załącznikami, k. 129-138,

-

Pismo z dn. 27.10.2014r., k. 139-141,

Wobec braku możliwości porozumienia pomiędzy stronami postępowania co do wypłaty poręczenia, na skutek wniosku z dnia 8 sierpnia 2014 roku, Sąd Rejonowy w Zielonej Górze postanowieniem z dnia 20 listopada 2014 roku nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przeciwko powódce, która w celu uniknięcia egzekucji i obowiązku zapłaty znacznych kosztów postepowania egzekucyjnego w dniu 7 listopada 2014 roku dokonała wypłaty poręczenia w kwocie 332 087,68 zł z zastrzeżeniem zwrotu, uznając żądanie pozwanego w dalszym ciągu za nieuzasadnione.

Dowód:

-

Wniosek z dn. 8.08.2014r., k. 141-142,

-

postanowienie z dn. 20.11.2014r., k. 143-,

-

zlecenie wypłaty poręczenie, k. 144,

-

potwierdzenie przelewu, k. 145,

-

pismo z dn. 12.11.2014r. z potwierdzeniem odbioru, k. 146-148,

-

zeznania świadka M. S., k. 283-286

-

zeznania świadka Ł. P. (1), k. 440-442,

Pismem z dnia 16 grudnia 2014 roku powódka wezwała pozwanego do zwrotu nienależnie wypłaconego poręczenia w kwocie 332 087,68 zł w terminie 14 dni. Pozwany odmówił zapłaty należności.

Dowód:

-

wezwanie z dn. 16.12.2014r., k. 149-158,

-

pismo z dn. 30.12. (...)., k,. 169,

-

pismo z dn. 2.03.2015r., k. 160-162,

Pozwany do dnia dzisiejszego prowadzi postepowanie egzekucyjne z majątku dłużnika na nieruchomości położonej w S..

Dowód:

-

zeznania świadka B. M., k. 279-283,

-

zeznania świadka M. S., k. 283-286

Nieruchomość przy ul. (...), zabezpieczona hipoteką na rzecz pozwanego, w efekcie przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego, została zlicytowana w styczniu 2014 roku, zaś pozwany środki z licytacji otrzymał w lutym 2015 roku.

Dowód:

-

zeznania świadka B. M., k. 279-283,

-

zeznania świadka M. S., k. 283-286

Wyrokiem z dnia 7 października 2013 roku Sąd Rejonowy w Zielonej Górze w sprawie z powództwa powódki przeciwko Bankowi Spółdzielczemu we W., zapadłym na analogicznym stanie faktycznym, uwzględnił powództwo w całości, a apelacja pozwanego została oddalona w całości.

Dowód:

-

wyrok z dn. 7.10.2013r. z uzasadnieniem wydany w sprawie V GC 483/13, k. 233-240,

-

wyrok z dni 15.05.2014r. z uzasadnieniem wydany w sprawie X Ga 86/14 k. 241-265.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości

Na gruncie niniejszego postępowania powódka dochodziła zapłaty kwoty 10 001 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 18 grudnia 2014 roku tytułem zwrotu części nienależnie – jej zdaniem - wypłaconego pozwanemu z zastrzeżeniem zwrotu poręczenia w ogólnej wysokości 332 087,68 zł.

Podstawy prawnej roszczenia powódki należy upatrywać zatem w treści art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c., zgodnie z którym ten kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Zgodnie natomiast z art. 410 § 2 k.c. świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie pozostał bezsporny. Strony postępowania nie kwestionowały faktu zawarcia zarówno umowy generalnej i udzielenia przez powódkę poręczenia M. Z. umowy kredytowej zawartej z pozwanym do kwoty 400 000 zł, która to umowa wobec niewywiązania się z obowiązku spłaty, została mu wypowiedziana. Strony pozostały w sporze w zasadzie jedynie co do interpretacji postanowień umownych, która – w zależności, od której ze stron postępowania pochodziła – prowadziła do odmiennych wniosków.

Jak wywodziła bowiem w toku niniejszego postepowania powódka, pozwany – zgodnie z warunkami zawartej w dniu 24 stycznia 2003 roku, zmienionej następnie aneksem z dnia 2 sierpnia 2006 roku umowy, dla aktualizacji obowiązku wypłaty poręczenia, winien był w czasie obowiązywania umowy poręczenia (23 grudnia 2008 roku – 22 grudnia 2011 roku) zgłosić roszczenie o wypłatę poręczenia, które zgodnie z § 11 ust. 2 i 3 powoduje przedłużenie okresu poręczenia o kolejne 36 miesięcy, a następnie przeprowadzić zgodnie z § 10 ust. 1 i § 11 ust. 5 (...) wszelkie czynności windykacyjne wobec dłużnika zmierzające do odzyskania niespłaconej części kredytu. Powódka podkreślała przy tym, że dopiero po wyczerpaniu wszelkich dostępnych mu środków egzekucyjnych pozwany uprawiony był do zgłoszenia żądania zapłaty spełniającego wymogi określone w § 11 ust. 6 i 7, z tym zastrzeżeniem, że powinno nastąpić to w czasie nie dłuższym niż upływ 36 miesięcy liczonych od dnia zgłoszenia roszczenia (§ 11 ust. 3 (...)). Jak dalej wskazywała powódka dla skuteczności żądania koniecznym było przedstawienie jednego z następujących dokumentów: prawomocnego postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w związku z jego bezskutecznością wydanego przez organ egzekucyjny, prawomocnego postanowienia sadu o zakończeniu postepowania upadłościowego, prawomocnego postanowienia spółki kapitałowej z KRS, orzeczenie sądu wydane w postępowaniu o wyjawienie majątku, z którego wynika, że dłużnicy zobowiązani z danej umowy kredytowej nie posiadają majątku wystarczającego na zaspokojenie roszczeń Banku, o ile ustanowione zabezpieczenia rzeczowe zostały zrealizowane oraz wskazania uzasadnionych okoliczności o braku możliwości zaspokojenia się z przedmiotów zabezpieczenia w stosunku do których nie prowadzono postępowania egzekucyjnego. W świetle powyższego powódka wywodziła zatem, że pozwany, w celu aktualizacji roszczenia o wypłatę poręczenia zobowiązany był do przedłożenia żądania zapłaty wraz dokumentami prawomocnie potwierdzającymi brak możliwości zaspokojenia się z majątku dłużnika, poprzez (w tym wypadku) przedłożenie prawomocnych postanowień stwierdzających bezskuteczność wszystkich prowadzonych egzekucji wraz z wyjaśnieniem, dlaczego nie wszczął egzekucji wobec innych składników majątkowych, które były przedmiotem zabezpieczenia w terminie do dnia 22 sierpnia 2014 roku. Powódka wskazywała przy tym, że niewystarczające pozostało załączenie jedynie postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego co do postępowań egzekucyjnych prowadzonych w stosunku do jednej z nieruchomości (KW nr (...)) oraz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. 11 listopada 8D/33, tym bardziej, że dokumenty te zostały złożone bez pieczęci potwierdzającej ich prawomocność. Powódka twierdziła wreszcie, że wobec prowadzenia dalszych i nie zakończonych przed upływem okresu poręczenia (22 sierpnia 2014 roku) postępowań egzekucyjnych, w tym także z ruchomości, rachunków bankowych oraz wierzytelności (które zostało prawomocnie umorzone dopiero w dniu 3 września 2014 roku), a także z innych nieruchomości, przedłożonego postanowienia nie można traktować jako wyczerpującego warunki umowne. Powódka wskazała także, że pozwany – pomimo spoczywającego na nim obowiązku - nie wskazał okoliczności o braku możliwości zaspokojenia się z przedmiotów zabezpieczenia w stosunku do których nie prowadzono postępowania egzekucyjnego, które to zdaniem powódki winien wskazać niezależnie od dokumentów stwierdzających bezskuteczność egzekucji.

Pozwany, kwestionując natomiast przedstawioną przez powódkę wykładnię postanowień umowy, w pierwszej kolejności zaprzeczył, ażeby z umowy wynikał obowiązek wskazania - obok jednego z dokumentów wymienionych w § 11 ust. 7 pkt 1-4 – uzasadnionych okoliczności o braku możliwości zaspokojenia się z przedmiotów zabezpieczenia, w stosunku do których nie prowadzono w ogóle postępowania egzekucyjnego. Pozwany wskazał, że powyższemu przeczy wykładnia literalna i celowościowa w/w postanowienia umownego, a nadto nie wskazuje na to układ tekstu. Abstrahując jednak od powyższego pozwany podkreślił, że w treści kierowanych do powódki pism wskazywał okoliczności dotyczące zabezpieczeń i braku możliwości zaspokojenia się z nich. Dalej pozwany zarzucił, że nie sposób było przyjąć, że postanowienia (...) narzuciły na pozwanego obowiązek wykazania nieskuteczności całego postępowania egzekucyjnego (wszystkich prowadzonych egzekucji) tym bardziej, że suma poręczenia stanowiła zaledwie 14,81% kapitału kredytu, a umowa nie precyzowała, że wypłata kwoty poręczenia uzależniona jest od nieskuteczności całości postępowania egzekucyjnego. Wreszcie pozwany wskazał, że ryzyko niejasnych i wadliwych zapisów umów powinno obciążać tę stronę, która je przygotowała, a więc powódkę.

W nawiązaniu do twierdzeń stron postępowania na wstępie wskazać należało, że Sąd - interpretując umowę oceniał nie tylko niejasny fragment tekstu, lecz także jej pozostałe postanowienia, zwracając uwagę, że wykładnia umowy powinna dążyć przede wszystkim do nadania jej spornym postanowieniom racjonalnego sensu, zgodnego z celem umowy, jako całości i interesami stron.

Niesporne w toku niniejszego postępowania pozostały okoliczności związane z zawarciem pomiędzy stronami generalnej umowy o współpracy, przedmiotem której było określenie zasad współpracy pomiędzy stronami, w szczególności w zakresie udzielania przez powódkę poręczeń kredytów i pożyczek bankowych udzielanych przez pozwanego swoim klientom na terenie województwa (...). Niniejsza umowa znalazła zatem swoje oparcie w treści art. 876 § 1 k.c. zgodnie z którym przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Poręczenie stanowi zatem klasyczną, obok umowy gwarancyjnej czy weksla, postać zabezpieczenia typu osobistego, poprzez umocnienie pozycji prawnej wierzyciela, który może szukać zaspokojenia swojej wierzytelności także z majątku poręczyciela (A. S., Zabezpieczenia osobiste wierzytelności, S. 1997, s. 23). Podkreślenia przy tym wymaga, że podstawową cechą umowy poręczenia jest jej akcesoryjność. Zobowiązanie poręczyciela pozostaje w stosunku zależności do zobowiązania dłużnika głównego i zasadniczo dzieli jego los. W przypadku zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika lub przez osobę trzecią albo w przypadku wygaśnięcia wierzytelności z innych tytułów wygasa również zobowiązanie poręczyciela. Odpowiedzialność poręczyciela jest zatem uzależniona od istnienia ważnego zobowiązania dłużnika, którego poręczyciel dług poręczył lub też może być uwarunkowana innymi okolicznościami, o ile strony je przewidziały, a co niewątpliwie miało miejsce w niniejszej sprawie. Wskazać bowiem należy, że strony zawierając niniejszą umowę nie tylko ustaliły, że poręczenie ma charakter czasowy, ale jest także kwotowo ograniczone, zaś spełnienie zobowiązania zostało uwarunkowane od realizacji przesłanek ustalonych umową, spośród których najistotniejszą był brak możliwości skutecznego zaspokojenia się wierzyciela z zabezpieczeń innych niż poręczenie (§ 11 ust 5) oraz wykazanie bezskuteczności prowadzonej egzekucji m.in. (jak w niniejszej sprawie) poprzez przedstawienie prawomocnego postanowienia o jej umorzeniu wydanego przez właściwy organ egzekucyjny w czasie obowiązywania poręczenia (tutaj do dnia 22 sierpnia 2014 roku).

Analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, pod kątem treści zawartej pomiędzy stronami umowy o współpracy Sad doszedł do wniosku, że pozwany nie wypełnił ustalonych umową przesłanek aktualizujących obowiązek wypłaty poręczenia.

Odnosząc się natomiast kolejno do twierdzeń pozwanego Sąd zwrócił uwagę, że w oparciu o treść postanowień umownych i zaistniałe w niniejszym postępowaniu okoliczności faktyczne - przy jednoczesnym uwzględnieniu rzeczywistego celu zawartej pomiędzy stronami umowy - nie sposób było przyjąć, że dla aktualizacji po stronie powodowej obowiązku wypłaty poręczenia, wystarczające pozostało przedstawienie jednego prawomocnego postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, prowadzonego z części majątku dłużnika.. Podkreślenia bowiem wymaga, że strony zawierając umowę założyły, że odpowiedzialność powódki, jako poręczyciela jest warunkowa i aktualizuje się jedynie wówczas, gdy czynności windykacyjne prowadzone z majątku dłużnika nie przyniosą zaspokojenia. Wynika to wprost z treści § 11 ust. 5 umowy w zw. z ust. 6 i 7, które to stanowią, że pozwany mógł zwrócić się do powódki z żądaniem wypłaty poręczenia dopiero wówczas, gdy obowiązujące procedury windykacyjne przez niego przeprowadzone okażą się bezskuteczne. Co istotne za takim celem umowy przemawia także obowiązek wykazania obiektywnego i nieodwracalnego braku możliwości zaspokojenia się – poprzez przedstawienie prawomocnego postanowienia u umorzeniu postępowania egzekucyjnego, wskutek jego bezskuteczności. Ideą bowiem przedstawienia postanowienia ze wzmianką o prawomocności było uzyskanie prawnie skutecznej gwarancji, że prowadzonego postępowanie egzekucyjne nie przyniosło oczekiwanego rezultatu. Nie bez znaczenia pozostał przy tym fakt, że dla umożliwienia wierzycielowi podjęcia czynności windykacyjnych wobec dłużnika, umowa przewidywała wydłużenie umowy poręczenia o kolejne 36 miesięcy liczonych od dnia zgłoszenia roszczenia o wypłatę poręczenia, przed upływem których powinny one zostać zakończone i doprowadzić bądź do chociażby częściowego zaspokojenia się wierzyciela, bądź zaktualizować obowiązek wypłaty poręczenia.

Nieuprawnione przy tym pozostały twierdzenia pozwanego, jakoby w związku z faktem iż umowa nie precyzuje, że dokument potwierdzający bezskuteczność egzekucji miał dotyczyć całości prowadzonego postępowania, to uzasadnionym jest przyjęcie, że każde postanowienie umarzające egzekucję nawet w zakresie pewnej części majątku dłużnika, pozostaje wystarczające. Taka bowiem interpretacja postanowień umowy jest nie tylko niezgodna z jej celem, ale przede wszystkim pozostaje sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania. Wskazać bowiem należy, że taka interpretacja postanowień umownych doprowadziłaby do kuriozalnej sytuacji, w której w przypadku gdy organ egzekucyjny prowadziłby egzekucję np. jedynie z rachunku bankowego dłużnika, na którym nie byłoby żadnych środków, a dłużnik posiadałby np. nieruchomości lub nawet ruchomości znacznej wartości, to umorzone postępowanie egzekucyjne co do tego rachunku otworzyłoby wierzycielowi możliwość domagania się wypłaty poręczenia, pomimo, że uzyskanie zaspokojenia z innych składników majątkowych dłużnika byłoby możliwe, co było by sprzeczne z ideą i duchem zawartej umowy, zakładającej jedynie pomocniczą i czasową odpowiedzialność poręczyciela.

W tym stanie rzeczy Sąd doszedł do wniosku, że choć umowa nie precyzuje w swojej treści, że prawomocne postanowienie o bezskuteczności egzekucji winno dotyczyć całego prowadzonego postępowania egzekucyjnego, to biorąc pod uwagę cel umowy i treść pozostałych jej postanowień, w szczególności wymóg podjęcia w pierwszej kolejności wszystkich czynności restrukturyzacyjnych lub windykacyjnych, które mają na celu odzyskanie należności i dopiero po ich wyczerpaniu aktualizuje się uprawnienie do wystąpienia z żądaniem zapłaty poręczenia (§ 11 ust. 5 i 6 (...)), to postanowienie to (§ 11 ust. 7 pkt 1 ) winno być właśnie w taki sposób interpretowane, tym bardziej, że interpretacja odmienna, postulowana przez pozwaną, pozostałaby sprzeczna z ideą dla jakiej umowa ta została zawarta, a która sprowadzała się do uznania, że powódka obowiązana jest do wypłaty poręczenia jedynie w sytuacji w której w ciągu 36 miesięcy od dnia zgłoszenia roszczenia o wypłatę poręczenia, pozwany przeprowadził wyczerpujące postępowanie egzekucyjne, które nie doprowadziło do jego zaspokojenia. Tym samym w ocenie Sądu treść zawartej umowy daje podstawy do uznania, że dopiero po zakończeniu pierwszego etapu tj. czynności windykacyjnych Banku zakończonych prawomocnie, aktualizował się drugi etap – roszczeni o wypłatę poręczenia.

Uwadze Sądu nie umknęło przy tym, że choć długotrwałe postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi i jego małżonce, w szczególności w zakresie egzekucji z nieruchomości przy ul. (...) dla której prowadzona jest księga wieczysta nr KW (...), nie było spowodowane przyczynami leżącymi po stronie pozwanego, to okoliczność ta nie może być w żadnym wypadku okolicznością pozwalającą na odmienną interpretację postanowień umowy. Wskazać bowiem należy, że niniejsza umowa została zawarta pomiędzy dwoma podmiotami o silnych pozycjach na rynku usług finansowych profesjonalnie trudniących się obrotem finansowym w szerokim tego słowa znaczeniu. Powoływanie się zatem przez pozwanego na nieprecyzyjne zapisy umowy, które winne być tłumaczone na jego korzyść zdaje się być nieporozumieniem. Podkreślenia bowiem wymaga, że żadnej ze stron umowy, a w szczególności pozwanego banku, nie sposób traktować, jako słabszej (jak to może mieć miejsce np. w relacji kredytobiorca – bank), której narzucono pewne dla niej niekorzystne warunki umowy bez obiektywnej możliwości ich negocjacji. Wskazać bowiem należy, że strony postępowania – jako profesjonaliści - zawierając umowę, działały na pozycji w zasadzie równorzędnej, co oznacza, że mogły prowadzić negocjacje, w zakresie dostosowania postanowień umownych do własnych potrzeb. Dziwi więc zachowanie pozwanego, który zarzuca powódce nieprecyzyjność zapisów umowy, kiedy to on sam przed jej zawarciem nie zmierzał do jej jakiejkolwiek modyfikacji, przyjmując jej pierwotne brzmienie, bez protestu. Sąd bowiem zwrócił uwagę, że obecnie, przy ciągle rosnącej świadomości dłużników zdeterminowanych na ochronę swojego majątku, wyczerpujące przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego przez okres 36 miesięcy (3 lat) możliwe jest w zasadzie jedynie w sytuacji, kiedy majątek dłużnika zlokalizowany jest w jednym miejscu lub składa się z jednego głównego składnika. W pozostałych przypadkach, w szczególności w sytuacjach kiedy majątek dłużnika jest rozproszony, a on sam utrudnia wyegzekwowanie należności, np. poprzez zbywanie składników majątku, z których wierzyciel mógłby się zaspokoić na rzecz osób trzecich (jak to miało miejsce na gruncie niniejszej sprawy), przeprowadzenie skutecznego postępowania egzekucyjnego w tym czasie jest co do zasady niemożliwe. Nie należy przy tym tracić z pola widzenia, że bank zawierając umowę, której głównym celem jest zabezpieczenie jego interesów, winien zmierzać do dostosowania jej treści do jego potrzeb lub też (przede wszystkim) obecnie panujących na rynku mechanizmów w taki sposób, aby w sposób go satysfakcjonujący zabezpieczała jego interesy, tym bardziej, że z racji przedmiotu prowadzonej przez niego działalności zapewne ma (lub co najmniej winien mieć) świadomość, że 3 lata to czas niewystarczający na skuteczne przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego, szczególnie w przypadku, gdy majątek dłużnika nie ogranicza się do jednego głównego składnika.

W ocenie Sądu zatem Bank, znając obecnie panujące realia – w szczególności wobec zapewne znacznych ilości przeprowadzonych z jego udziałem i na jego rzecz postępowań egzekucyjnych – winien był zadbać o to, by zawarta umowa poręczenia zabezpieczała jego interesy w sposób satysfakcjonujący, w tym przede wszystkim winien był przewidzieć możliwość wystąpienia ewentualnych trudności w postępowaniu windykacyjnym i doprowadzić do umieszczenia w umowie zapisów, które uchroniłyby go przed negatywnymi skutkami takiego postępowania tj. możliwości przedłużenia ważności poręczenia, renegocjowania warunków umowy, czy tez zmieszczenia postanowień uprawniających do wypłaty poręczenia wobec spełnienia określonych stanów faktycznych.

W świetle powyższych okoliczności Sąd stanął na stanowisku, że interpretacja umowy dokonana przez pozwanego, nie mogła okazać się uzasadnioną i jako wadliwa, nieznajdująca jakiegokolwiek uzasadnienia w treści pozostałych postanowień umownych, nie mogła zasługiwać na uwzględnienie. Co więcej Sąd doszedł do wniosku, że interpretacja postanowień umowy okazała być się sprzeczna z podstawowym jej założeniem, jakim niewątpliwie była akcesoryjna odpowiedzialność poręczyciela, która aktualizowała się wyłącznie w sytuacji kiedy przeprowadzone przed upływem okresu poręczenia czynności windykacyjne, nie mogły doprowadzić do zaspokojenia wierzyciela, a nie w sytuacji gdy czynności windykacyjne jeszcze trwają. Bez znaczenia przy tym pozostawało, iż w ocenie pozwanej czynności te nie doprowadzą do wyegzekwowania dochodzonych należności. Strony bowiem odmiennie ukształtowały odpowiedzialność powoda (jako poręczyciela po prawomocnym zakończeniu czynności windykacyjnych), zaś samo skomplikowane postępowanie egzekucyjne wynikające z wielości dłużników, wierzycieli i składników majątkowych nie może powodować odmiennej interpretacji umowy niż zakładana.

Marginalnie już tylko Sąd zwrócił uwagę, że uzasadnienia nie znalazło także stanowisko pozwanego, wedle którego przedkładając dokument stwierdzający bezskuteczność egzekucji nie był on już zobowiązany do wskazania uzasadnionych okoliczności o braku możliwości zaspokojenia się z przedmiotów zabezpieczenia w stosunku do których nie prowadzono postępowania egzekucyjnego. I choć bowiem nie sposób odmówić pozwanemu racji, że umieszczenie tego obowiązku jako kolejny, piąty, punkt § 11 ust. 7 wskazuje, że należy go traktować, jako jeden z alternatywnych dokumentów, obok np. obowiązku przedstawienia prawomocnego postanowienia komornika umarzającemu postępowanie egzekucyjne wobec jego bezskuteczności, jakie wierzyciel powinien przedstawić dla uznania skuteczność zgłoszonego żądania do wypłaty poręczenia, to już zarówno wykładnia literalna, jak i celowościowa tego postanowienia umownego przeczy takiej jego interpretacji, w szczególności w sytuacji w której wierzyciel prowadzi postępowanie egzekucyjne z niektórych zabezpieczeń spłaty kredytu, zaś z egzekwowania niektórych rezygnuje z uwagi na oczywisty brak możliwości zaspokojenia się. W takich sytuacjach bowiem, wierzyciel – dla zgłoszenia skutecznego roszczenia – winien przedstawić zarówno postanowienie umarzające postępowanie egzekucyjne co do składników majątkowych co do których się toczyło i oprócz tego wyjaśnić z jakich przyczyn nie podjął takowego postępowania w stosunku do pozostałych zabezpieczeń, zaś brak któregokolwiek z nich, stanowi brak formalny, rzutujący na skuteczność zgłoszonego żądania, w przeciwnym bowiem razie – w braku stosownego oświadczenia o okolicznościach uzasadniających rezygnację z egzekucji co do niektórych przedmiotów zabezpieczenia - nie można byłoby uznać, że pozwany wyczerpał wszystkie możliwości windykacyjne i restrukturyzacyjne prowadzące do odzyskania należności. Podobne stanowisko w tym zakresie przyjął Sąd Rejonowy w Zielonej Górze, który w treści uzasadnienia do wyroku wydanego w dniu 7 października 2013 roku.

Reasumując dotychczasowe rozważania tut. Sąd doszedł do wniosku, że pozwany nie przedstawiając prawomocnych postanowień stwierdzających umorzenie postępowania egzekucyjnego co do każdej z prowadzonych egzekucji przeciwko dłużnikowi lub też jednego, stwierdzającego umorzenie postępowania egzekucyjnego w całości, do dnia 22 sierpnia 2014 roku (jako dnia do którego poręczenie obowiązywało) oraz nie składając oświadczenia dotyczącego uzasadnionych okoliczności o braku możliwości zaspokojenia się z przedmiotów zabezpieczenia w stosunku do których nie prowadzono postępowania egzekucyjnego, pomimo, że takowe (jak wprost wynika z odpowiedzi na pozew) miały miejsce nie wypełnił przesłanek aktualizujących obowiązek powódki do wypłaty poręczenia w ustalonej umową wysokości.

Powyższe doprowadziło do uznania, że wypłacone prze powódkę świadczenie (poręczenie), jako nienależne podlegało zwrotowi, na podstawie art. 410 k.c. w zw. z art. 405 k.c. i w efekcie do uwzględnienia powództwa w całości.

W konsekwencji powyższego nieuzasadniony pozostał zarówno zarzut potrącenia roszczenia dochodzonego z roszczeniem pozwanego z tytułu zawartej umowy poręczenia, jak i braku legitymacji biernej. Wobec bowiem ustalenia, że w wyniku nieprzedłożenia prawidłowo sformowanego żądania zapłaty do dnia 22 sierpnia 2014 roku, udzielone poręczenie wygasło, Sąd stwierdził, że pozwanemu z tego tytułu nie przysługuje jakakolwiek wierzytelność, która mogłaby podlegać potrąceniu. Podobnie rzecz się ma w odniesieniu zgłoszonego przez pozwanego zarzutu braku legitymacji biernej pozwanego, którą ten wskutek spełnienia świadczenia utracił, albowiem w konsekwencji ustalenia obowiązku zwrotu wypłaconego poręczenia, jako nienależne, nie doszło do wstąpienia w prawa wierzyciela w rozumieniu art. 518 § 1 pkt 1 k.c., tym bardziej, że powódka jeszcze przed wszczęciem niniejszego postępowania nie czuła się zobowiązana do wypłaty poręczenia, zaś wpłaty tej dokonała z zastrzeżeniem zwrotu jedynie w celu uniknięcia kosztów postępowania egzekucyjnego, które pozwany zamierzał wszcząć. Nie sposób zatem uznać, iż warunkowe spełnienie świadczenia doprowadzić miało do wstąpienia w miejsce zaspokojonego wierzyciela.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego Sad oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach niniejszego postępowania oraz zeznaniach świadków B. M., M. S. i Ł. P. (2), do których wiarygodności nie miał żadnych wątpliwości.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znajduje podstawę prawną w treści art. 98 § 1 k.p.c. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Mając na uwadze, że powództwo zostało uwzględnione w całości, zwrot kosztów postępowania należał się stronie powodowej. I tak na koszty poniesione przez powódkę złożyły się: kwota 501 zł tytułem opłaty od pozwu, kwota 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa oraz kwota 2 400 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego na podstawie § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j.t)

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak na wstępie.