Sygn. akt I C 863/15
wyroku z dnia 15 czerwca 2016 r.
Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej A. D. kwoty 833,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, według norm przypisanych.
W uzasadnieniu powód wskazał, że sprzedał gaz do lokalu nr (...) przy ul. (...) w W., za co obciążył należnościami wynikającymi z faktur VAT. Faktury te zostały wystawione na K. P. (1)., która, jak ustalił powód, zmarła w 1998 r., o czym powód nie został poinformowany. W lokalu zamieszkiwała, pobierała gaz i opłacała faktury za pobrane paliwo gazowe A. D.. Umowa o dostarczanie paliwa gazowego została zawarta z pozwaną per facta concludentia. Należności wynikające z faktur VAT nie zostały uregulowane przez pozwaną. Na wartość żądanego roszczenia złożyły się następujące kwoty: 670,23 zł jako należność główna wynikająca z niezapłaconych przez pozwaną faktur, 85,05 zł jako odsetki naliczone od nieterminowych płatności oraz 78,21 zł jako odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia w spełnieniu świadczenia. Ponadto, powód wskazał, iż na skutek zawartej umowy przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa przejął wszelkie zobowiązania i wierzytelności związane z działalnością w zakresie obrotu detalicznego paliwem gazowym przysługujące dotąd (...) S.A. (pozew – k. 2-3).
Kurator ustanowiony dla nieznanego miejsca pobytu pozwanego w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości. Ponadto wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz kuratora zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, czego powód nie uczynił. Zdaniem kuratora załączone do pozwu faktury budzą wątpliwości i nie dają podstaw do ustalenia jasnej wartości sporu. Wobec niewykazania w sposób dostateczny należności główne, żądanie odsetek również nie powinno być uwzględnione. Kurator podniósł również zarzut przedawnienia (postanowienie o ustanowieniu kuratora dla nieznanego miejsca pobytu pozwanego k. 76, odpowiedź na pozew k. 80-81).
W piśmie z dnia 11 stycznia 2016 r (data prezentaty) powód wskazał, że stosowane przez niego stawki w obrocie paliwem gazowym były zgodne z taryfą (...) nr (...) i decyzją Prezesa URE z dnia 16 września 2013 r. o przedłużeniu zastosowania taryfy nr (...) oraz taryfy 6/14. Ustosunkowując się do odpowiedzi na pozew, powód zaznaczył, iż adresatem faktur była K. P. (1), matka pozwanej. Po śmierci matki nie pozwana nie zaktualizowała danych odbiorcy i pobierała paliwo gazowe, w związku z czym należy uznać, że zawarła umowę w sposób dorozumiany (pismo powoda – 88).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
(...) S. A. w W., a następnie (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. dostarczało paliwo gazowe do lokalu znajdującego się w W. przy ul. (...). Na mocy umowy przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa tytułem wniesienia wkładu niepieniężnego na pokrycie kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 1 sierpnia 2014 r. (...) Sp. z o.o. przejął wszelkie zobowiązania i wierzytelności związane z działalnością w zakresie obrotu detalicznego paliwem gazowym, w tym wynikające z umów detalicznych, przysługujące dotąd (...) S.A. ( faktury k. 15-42, 44,, wyciąg z umowy – k.8-14).
Powód za dostarczone paliwo gazowe do lokalu nr (...), położonego w budynku przy ul. (...) w W. wystawiło następujące faktury VAT, na nazwisko K. P. (1):
1. nr (...) z dnia 19 października 2010 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 20,25 zł z terminem płatności do dnia 18 kwietnia 2011 r. (k. 15);
2. nr (...) z dnia 26 kwietnia 2011 r. (typ faktury – rozliczenie) na kwotę 5,99 zł z terminem płatności do dnia 14 czerwca 2011 r. (k. 16);
3. nr (...) z dnia 28 kwietnia 2010 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 28,29 zł z terminem płatności do dnia 14 czerwca 2011 r. (k. 17);
4. nr (...) z dnia 28 kwietnia 2011 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 23,30 zł z terminem płatności do dnia 16 sierpnia 2011 r. (k. 18);
5. nr (...) z dnia 28 kwietnia 2011 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 23,30 zł z terminem płatności do dnia 17 października 2011 r. (k. 19);
6. nr (...) z dnia 21 października 2011 r. (typ faktury – rozliczenie) na kwotę 15,99 zł z terminem płatności do dnia 14 grudnia 2011 r. (k. 20);
7. nr (...) z dnia 25 października 2011 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 40,43 zł z terminem płatności do dnia 14 grudnia 2011 r. (k. 21);
8. nr (...) z dnia 25 października 2011 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 20,44 zł z terminem płatności do dnia 5 lutego 2012 r. (k. 22);
9. nr (...) z dnia 25 października 2011 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 26,53 zł z terminem płatności do dnia 16 kwietnia 2012 r. (k. 23);
10. nr (...) z dnia 21 kwietnia 2012 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 59,26 zł z terminem płatności do dnia 14 czerwca 2012 r. (k. 24);
11. nr (...) z dnia 18 kwietnia 2012 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 27,44 zł z terminem płatności do dnia 14 czerwca 2012 r. (k. 25);
12. nr (...) z dnia 21 kwietnia 2012 r. (typ faktury – rozliczenie) na kwotę 41,97 zł z terminem płatności do dnia 14 czerwca 2012 r. (k. 26);
13. nr (...) z dnia 21 kwietnia 2012 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 34,13 zł z terminem płatności do dnia 16 listopada 2012 r. (k. 27);
14. nr (...) z dnia 5 grudnia 2012 r. (typ faktury – korekta do faktury (...)) na kwotę -6,91 zł z terminem płatności do dnia 14 czerwca 2012 r. (k. 28);
15. nr (...) z dnia 7 grudnia 2012 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 29,52 zł z terminem płatności do dnia 14 stycznia 2013 r. (k. 29);
16. nr (...) z dnia 7 grudnia 2012 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 29,52 zł z terminem płatności do dnia 15 marca 2013 r. (k. 30);
17. nr (...) z dnia 7 grudnia 2012 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 31,82 zł z terminem płatności do dnia 16 maja 2013 r. (k. 31);
18. nr (...) z dnia 7 grudnia 2012 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 31,82 zł z terminem płatności do dnia 17 lipca 2013 r. (k. 32);
19. nr (...) z dnia 7 grudnia 2012 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 31,82 zł z terminem płatności do dnia 18 września 2013 r. (k. 33);
20. nr (...) z dnia 7 grudnia 2012 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 29,52 zł z terminem płatności do dnia 19 listopada 2013 r. (k. 34);
21. nr (...) z dnia 6 grudnia 2013 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 15,52 zł z terminem płatności do dnia 14 stycznia 2014 r. (k. 36);
22. nr (...) z dnia 6 grudnia 2013 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 34,22 zł z terminem płatności do dnia 17 marca 2014 r. (k. 37);
23. nr (...) z dnia 6 grudnia 2013 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 15,52 zł z terminem płatności do dnia 14 maja 2014 r. (k. 38);
24. nr (...) z dnia 6 grudnia 2013 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 15,52 zł z terminem płatności do dnia 14 lipca 2014 r. (k. 39);
25. nr (...) z dnia 6 grudnia 2013 r. (typ faktury – prognoza) na kwotę 24,87 zł z terminem płatności do dnia 11 września 2014 r. (k. 40);
26. nr (...) z dnia 2 grudnia 2014 r. (typ faktury – rozliczenie) na kwotę 129,65 zł z terminem płatności do dnia 16 grudnia 2014 r. (k. 41-42);
27. nr (...) z dnia 2 grudnia 2014 r. (typ faktury – rozliczenie) na kwotę 129,65 zł z terminem płatności do dnia 16 grudnia 2014 r. (k. 41-42);
28. nr (...) z dnia 18 grudnia 2014 r. (typ faktury – rozliczenie) na kwotę 129,65 zł z terminem płatności do dnia 2 stycznia 2015 r. (k. 44);
Ponadto, powód wystawił następujące noty odsetkowe za nieterminowe płatności na nazwisko K. P. (1): nr (...) z dnia 2 grudnia 2014 r. na kwotę 45,93 zł, z terminem płatności do dnia 16 grudnia 2014 r.; nr (...) z dnia 18 grudnia 2014 r na kwotę 4,49 zł, z terminem płatności do dnia 2 stycznia 2015 r. (dowód: noty odsetkowe k. 43, 45).
Stawki w obrocie paliwem gazowym oraz obowiązujące zasady rozliczania były stosowane w oparciu o taryfę (...) nr (...), przedłużoną decyzją Prezesa URE z dn. 16 września 2013 r. oraz taryfę nr (...) (dowód: taryfy w zakresie dostarczania paliw gazowych nr (...) i (...) –k. 89-135).
Pismem z dnia 28 stycznia 2015 r. Urząd m. st. W. Biuro Administracji i Spraw Obywatelskich, Delegatura w D. O. poinformował powoda, że w dostępnych bazach danych nie figuruje K. P., natomiast pod adresem ul. (...) nikt nie jest zameldowany (dowód: pismo – k. 47).
W dniu 27 czerwca 2011 r. pozwana została wymeldowana w trybie administracyjnym z lokalu nr (...) przy ul. (...) (dowód: zaświadczenie systemu PESEL-SAD – k. 51-53).
W dniu 15 lutego 2011 r. na pozwana dokonała płatności na rzecz powoda w wysokości 22,16 zł (dowód: zdarzenie płatności – k. 48).
Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dowodów z dokumentów, które nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności i nie były kwestionowane przez żadną ze stron niniejszego postępowania.
Sąd zważył co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Świadczenie usług w zakresie dostarczania paliwa gazowego uregulowane jest w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 Prawo energetyczne. Odbywa się ono na podstawie umowy, której obligatoryjne postanowienia określa art. 5 ust. 2 przywołanej ustawy. Umowa sprzedaży paliwa gazowego powinna zawierać postanowienia określające: miejsce dostarczenia paliw gazowych lub energii do odbiorcy i ilość tych paliw lub energii w podziale na okresy umowne, moc umowną oraz warunki wprowadzania jej zmian, cenę lub grupę taryfową stosowane w rozliczeniach i warunki wprowadzania zmian tej ceny i grupy taryfowej, sposób prowadzenia rozliczeń, wysokość bonifikaty za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców, odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, okres obowiązywania umowy i warunki jej rozwiązania.
Zgodnie z art. 535 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Stosownie zaś do art. 555 k.c. przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw. Przez energię należy rozumieć wszelkie rodzaje lub postacie energii, które mogą być przedmiotem obrotu (energia elektryczna, niezależne źródła jej wytworzenia, energia cieplna, gaz, itp.) ( por. Z. Banaszczyk [w:] K. Pietrzykowski, Kodeks cywilny. Komentarz do art. 450 – 1088, Warszawa 2005, Tom II, s.242).
W tym miejscu podnieść należy, że mimo braku stwierdzenia umowy na piśmie, powód dostarczał paliwo gazowe do lokalu położonego w W. przy ulicy (...). W lokalu tym, jak wynika z bazy PESEL, od 16 maja 1997 r. do 27 czerwca 2011 r. zameldowana była pozwana A. D.. Powód powoływał się natomiast na fakt zawarcia umowy z pozwaną per facta concludentia, co w świetle art. 60 kodeksu cywilnego uznać należało za dopuszczalne ( por. również uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1998 r., III CZP 71/97, OSNC 1998/9/131, Prok.i Pr.-wkł. 1998/7-8/30, Pr.Gosp. 1998/9/1, M.Prawn. 1998/5/3, Pr.Gosp. 1998/4/13, Wspólnota (...)). Wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona wprost: przez ustne czy pisemne złożenie określonego oświadczenia woli, jak również, o ile ustawa nie stanowi inaczej, w sposób dorozumiany, przez każde zachowanie, w tym także przez milczące zaakceptowanie oświadczenia woli drugiej strony, milczenie jest bowiem jedną z postaci dorozumianego oświadczenia woli. Czynność prawna jest dokonana przez fakty konkludentne, jeżeli wyrażają one niewątpliwą treść oświadczenia woli, natomiast nie mogą one stanowić podstawy przypisania czynnościom prawnym treści, jaka z nich nie wynika ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2013 r., II CSK 302/12, LEX nr 1288635).
Niemniej w ocenie Sądu, zarzut przedawnienia podniesiony przez kuratora okazał się częściowo zasadny. Umowy o dostarczanie paliw i energii posiadają cywilistyczną konstrukcję umów sprzedaży ( por. orz. Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 05.12.2003 r., I ACa 327/03, Wokanda 2005/3/40). Stosownie do art. 554 k.c. roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem lat dwóch. Przepis ten, z mocy odesłania z art. 555 k.c., znajduje odpowiednie zastosowanie do sprzedaży energii. Bieg przedawnienia roszczeń powoda przeciwko pozwanemu rozpoczynał się od dni wskazanych jako terminy płatności należności za poszczególne okresy, wskazanych w fakturach, i kończył się po upływie dwóch lat (art. 112 k.c. w zw. z art. 120 § 1 zd. 1 k.c.). Jednakowoż zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 k.c. oraz art. 124 § 1 i 2 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, a po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo, przy czym w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed organem powołanym egzekwowania roszczeń danego rodzaju przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone. Powód wniósł pozew w dniu 25 marca 2015 r., a zatem wszystkie roszczenia wymagalne przed dniem 25 marca 2013 r. uległy przedawnieniu.
Żądanie powoda okazało również niezasadne w zakresie należności wymagalnych po dniu 25 marca 2013 r., a nieprzedawnionych. Należy wskazać, że w płaszczyźnie rozkładu ciężaru dowodu na to na powodzie, zgodnie z art. 6 kodeksu cywilnego, spoczywał obowiązek udowodnienia, że zaistniały wszelkie okoliczności aktywujące odpowiedzialność pozwanej. Przede wszystkim powód powinien był wykazać, że pozwana zamieszkiwała w spornym okresie w przedmiotowym lokalu i pobierała paliwo gazowe. Powód, w ocenie Sądu nie sprostał jednak powyższemu obowiązkowi, albowiem na powyższą okoliczność nie przedstawił żadnych dowodów. Natomiast z informacji uzyskanej z bazy PESEL- SAD wynika, że pozwana A. D. po dniu 27 czerwca 2011 nie była zameldowana pod adresem: ul. (...) w W., pod który powód dostarczał paliwo gazowe. Dodatkowo z informacji z (...) m. st. W. delegatura Biura Administracji i Spraw Obywatelskich w D. O., przedstawionej przez powoda wynika, że pod ww. adresem nikt nie jest zameldowany.
Niewątpliwie zatem twierdzenia powoda w tym zakresie, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie zostały udowodnione. Jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Należy to rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał ( tak trafnie wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 roku sygn. akt I ACa 1320/11, LEX nr 1108777).
Konsekwentnie, niewykazanie roszczenia głównego powoduje, że także żądanie w zakresie odsetek za opóźnienie w jego spełnieniu nie zasługiwało na uwzględnienie, ponieważ bez należności głównej naliczenie odsetek jest niezasadne. Konieczność przyjęcia takiego stanowiska wynika z istoty oraz funkcji odsetek i znajduje potwierdzenie w przepisach art. 359 § 1 k.c., a zwłaszcza w art. 481 § 1 k.c. ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2012 r., sygn. akt: I ACa 300/12, LEX nr 1238206).
W pkt II sentencji wyroku Sąd przyznał kuratorowi dla pozwanej nieznanej z miejsca pobytu należne wynagrodzenie. Zgodnie z § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U.2013.1476) wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, nie może przekraczać stawek minimalnych przewidzianych przepisami określającymi opłaty za czynności adwokackie, a w przypadku gdy kuratorem jest radca prawny, przepisami określającymi opłaty za czynności radców prawnych. Stosownie do § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j. t.) stawki minimalne w sprawach wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy od 500 zł do 1500 zł - 180 zł. W ocenie Sądu zarówno rodzaj sprawy, jak również stopień jej zawiłości oraz nakład pracy kuratora uzasadnia przyznanie mu wynagrodzenia w wysokości odpowiadającej wskazanej wyżej kwocie. Koszty wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla pozwanego nieznanego z miejsca pobytu Sąd przyznał z zaliczki wpłaconej przez powoda. sentencji wyroku.
Mając to na uwadze Sąd oddalił powództwo na podstawie powołanych przepisów.
SSR Paweł Szymański
Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.