Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V ACa 666/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Artur Lesiak

Sędziowie:

SA Włodzimierz Gawrylczyk (spr.)

SA Katarzyna Przybylska

Protokolant:

sekr. sąd. Magdalena Tobiasz - Ignatowicz

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2012 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu we W. i

Zakładowi Karnemu w P.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

z dnia 11 kwietnia 2012 r. sygn. akt I C 530/11

I. prostuje zaskarżony wyrok w części określającej stronę pozwaną przez wykreślenie słów: „Zakładowi Karnemu w K.” i wpisanie w to miejsce słów: „ Zakładowi Karnemu w P.”;

II. oddala apelację;

III. nie obciąża powoda kosztami procesu za drugą instancję.

V ACa 666/12

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wyrokiem z 11 kwietnia 2012 r. oddalił powództwo J. S. przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu we W. i Zakła-
dowi Karnemu w P. o zasądzenie kwoty 85.000 zł i odstąpił od obciążenia powoda
kosztami procesu.

W motywach wyroku Sąd podał, że powód domagał się zasądzenia tej kwoty, gdyż w
czasie odbywania kary pozbawienia wolności pracował przymusowo i nieodpłatnie w Za-
kładzie Karnym we W. w okresie od 9 stycznia 1981 r. do 11 lutego 1981 r. i od
26 maja 1981 r. do 21 września 1981 r., zaś w Zakładzie Karnym w P. w okresie
od 4 grudnia 1986 r. do 13 kwietnia 1988 r. i od 14 kwietnia 1988 r. do 14 czerwca 1988 r.
Pozwany wnosił o oddalenie powództwa. Podniósł zarzut przedawnienia roszczenia na
podstawie art. 442 § 1 k.c.

Sąd Okręgowy ustalił, że powód podczas odbywania kary pozbawienia wolności pra-
cował w Zakładzie Karnym w P. jako pracownik fizyczny na pełnym etacie w
okresie od 24 listopada 1982 r. do 13 czerwca 1988 r., a w Zakładzie Karnym we W.-
cławku pracował jako pracownik fizyczny w okresie od 25 września 1980 r. do 21 wrze-
śnia 1981 r. Ten stan faktyczny nie był sporny.

Sąd uwzględnił zarzut przedawnienia roszczenia. Za prawną podstawę roszczenia
przyjął art. 417 § 1 k.c. Uznał, że termin przedawnienia roszczenia wobec Zakładu Karne-
go we W. biegł od 21 września 1981 r., a wobec Zakładu Karnego w P.
od 14 czerwca 1988 r. i wynosił 3 lata zgodnie z treścią art. 442 § 1 k.c. oraz że nie było
przeszkód, by powód wystąpił z roszczeniem we właściwym czasie.

Powód złożył apelację. Z jej treści wynika, że domaga się zmiany wyroku i uwzględ-
nienia powództwa. Powód zarzucił niezgodność orzeczenia z wyrokiem Trybunału Kon-
stytucyjnego w sprawie K 35/08, z którego wynika że ma prawo do odszkodowania za pra-
cę bez wynagrodzenia oraz że wyroki wydane w stanie wojennym są niezgodne z prawem.
Podał, że Sąd Apelacyjny w Gdańsku 6 lipca 2011 r. w sprawie II AKo 58/11 uchylił wy-
rok Sądu Wojewódzkiego, skutkiem czego Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wyrokiem z 28
listopada 2011 r. w sprawie III K 183/11 skazał go na karę 6 lat pozbawienia wolności,
więc jego pobyt w Zakładzie Karnym we W. i w Zakładzie Karnym w P.
w latach 1982-1988 był niezgodny z prawem, zatem zmuszanie go w tym czasie do nieod-
płatnej pracy było bezprawne, więc należy mu się za tę pracę odszkodowanie.

Pozwany wnosił o oddalenie apelacji i o zasądzenie kosztów postępowania apelacyj-
nego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezpodstawna. Podniesione w niej zarzuty nie odnoszą się do podstawy
oddalenia powództwa, jaką jest podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia rosz-
czenia. Zarzuty podniesione w apelacji nie mają wpływu na poprawność dokonanej przez Sąd Okręgowy oceny, że roszczenie powoda jest przedawnione. Trafnie Sąd Okręgowy
uznał, że powód miał dostatecznie dużo czasu do wystąpienia z roszczeniem o odszkodo-
wanie za wykonywaną bezpłatnie pracę w czasie odbywania kary pozbawienia wolności.
Istotne jest to, że powód pracował nieodpłatnie, a nie to, czy był skazany na podstawie ak-
tu normatywnego wydanego w stanie wojennym, uznawanego za niezgodny z prawem.

Skoro w Zakładzie Karnym we W. powód pracował do 21 września 1981 r.,
to bieg przedawnienia roszczenia rozpoczął się od 22 września 1981 r. i zakończył się z
dniem 21 września 1984 r. Roszczenie o odszkodowanie za pracę w Zakładzie Karnym w
P. przedawniło się z dniem 15 czerwca 1991 r., po upływie 3 lat od zakończenia
pracy, co miało miejsce w dniu 14 czerwca 1988 r. Powód nie kwestionował stwierdzenia
Sądu Okręgowego, że miał możliwość wystąpienia z roszczeniem wcześniej, a wystąpił z
nim dopiero w dniu 23 sierpnia 2011 r. (dzień wysłania pozwu drogą pocztową - k. 6).
Upływ czasu od dni, w których roszczenia odszkodowawcze za pracę w poszczególnych
Zakładach Karnych uległy przedawnieniu, jest tak duży, a po tych okresach nastąpiła de-
mokratyzacja w relacji między władzą a obywatelami, że nie sposób znaleźć racjonalnych
przesłanek pozwalających na nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia roszczenia (art. 5
k.c.).

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podsta-
wie art. 385 k.p.c.

Mając na uwadze, że powód nie ma majątku, skutkiem czego był zwolniony od kosz-
tów sądowych, oraz fakt, że powód pracował nieodpłatnie na rzecz pozwanego, Sąd odstąpił
na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. od obciążania powoda kosztami proce-
su.

Ponieważ powód wskazał w pozwie, że jego roszczenie jest związane z nieodpłatną
pracą w Zakładzie Karnym we W. i w Zakładzie Karnym w P., a Sąd Okrę-
gowy wskazał w wyroku Zakład Kamy w K. (gdzie powód obecnie przebywa), jako
statio fisci pozwanego zamiast Zakładu Karnego w P., Sąd Apelacyjny sprostował
oznaczenie pozwanego na podstawie art. 350 § 3 k.p.c.

V ACa 666/12

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE