Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu

z dnia 15 listopada 2012 r. sygn. akt V U 2165/12

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 listopada 2012 r. Sąd Okręgowy w Opolu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 3 sierpnia 2012 r. w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy do ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego wnioskodawczyni J. K. przy przyjęciu do obliczenia wysokości części socjalnej kwoty bazowej w wysokości 2.974,69 zł.

Rozstrzygnięcie powyższe Sąd I instancji oparł na następująco ustalonym stanie faktycznym:

Wnioskodawczyni J. K. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 3 sierpnia 2012 r. ustalającej wysokość świadczenia emerytalnego. W uzasadnieniu wskazała, że organ rentowy nie zastosował w jej przypadku normy art. 53 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153 poz. 1227 ze zm.) pomimo, że po przyznaniu jej emerytury podlegała ubezpieczeniu społecznemu przez okres 32 miesięcy i nie przeliczono wysokości tego świadczenia z zastosowaniem nowej kwoty bazowej do części socjalnej emerytury.

Wnioskodawczyni, urodzona (...), od dnia 25 stycznia 2007 r. pobiera emeryturę przyznaną jej z ukończeniem 55 roku życia decyzją organu rentowego z dnia 26 stycznia 2007 r. Organ rentowy do obliczenia wysokości świadczenia zastosował kwotę bazową w wysokości 1.862,62 zł, a wskaźnik podstawy wymiaru świadczenia wyniósł 103,70%.

Po przyznaniu prawa do emerytury wnioskodawczyni podlegała ubezpieczeniu społecznemu w okresach: od dnia 1 kwietnia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2009 r., od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 10 kwietnia 2010 r., od dnia 1 maja 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. i od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 29 lutego 2012 r., to jest przez okres ponad 30 miesięcy.

W dniu 28 marca 2012 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o przeliczenie kwoty bazowej świadczenia w związku z podleganiem ubezpieczeniu społecznemu przez okres 30 miesięcy po przyznaniu prawa do wcześniejszej emerytury.

Decyzją z dnia 3 sierpnia 2012 r. organ rentowy przyznał wnioskodawczyni emeryturę od dnia 1 marca 2012 r. w związku z osiągnięciem przez nią powszechnego wieku emerytalnego, obliczając wysokość świadczenia według nowych zasad z art. 26 powyższej ustawy. Emerytura ustalona tą decyzją została zawieszona, ponieważ była świadczeniem mniej korzystnym od emerytury ustalonej na zasadach określonych w art. 53 ustawy. W dacie 3 sierpnia 2012 r. organ rentowy wydał kolejną decyzję, w której z urzędu przeliczono emeryturę wnioskodawczyni od dnia 1 marca 2012 r., to jest „od nabycia prawa do emerytury w myśl zreformowanych zasad”. Do obliczenia wysokości świadczenia przyjęto dotychczasową podstawę wymiaru świadczenia (wwpw – 103,70% oraz kwotę bazową 1.862,62 zł.). Staż ubezpieczeniowy wnioskodawczyni – po doliczeniu okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu w latach 2009-2012 wzrósł do 30 lat, 7 miesięcy i 12 dni okresów składkowych oraz 6 lat, 8 miesięcy i 18 dni okresów nieskładkowych.

Sąd I instancji, opierając się na ustalonym w sprawie stanie faktycznym uznał, że odwołanie wnioskodawczyni jest zasadne.

Sąd Okręgowy wskazał, że emerytura przyznana wnioskodawczyni po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, w sytuacji, gdy była ona uprawniona do wcześniejszej emerytury, nie stanowi nowego świadczenia, które w związku z tym powinno zostać ustalone z uwzględnieniem reguł dotyczących określenia wysokości emerytury przyznawanej po raz pierwszy, powołując się przy tym na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 r., sygn. akt I UZP 3/06. W ocenie Sądu Okręgowego już choćby z tego powodu nie można przyjąć, że skoro wnioskodawczyni urodziła się (...) nie może domagać się przeliczenia emerytury na zasadach dotyczących osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. Sad Okręgowy zauważył, że wnioskodawczyni została już przyznana emerytura na tzw. starych zasadach, a umożliwiał to art. 46 ustawy. W związku z tym należy przyjąć, że osoby, które po przyznaniu emerytury według starego systemu emerytalnego, złożą wniosek o przeliczenie świadczenia w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego i kontynuowaniem ubezpieczenia, mają prawo do przeliczenia świadczenia również według tych zasad. Natomiast zgłoszenie wniosku o emeryturę po raz pierwszy dopiero po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego spowoduje konieczność obliczenia świadczenia z zastosowaniem tzw. reguł mieszanych z art. 183 lub według nowych zasad na podstawie art. 26 ustawy. Tzw. emerytura mieszana z art. 183 dotyczyć będzie osób, które osiągnęły wiek emerytalny w latach 2009-2013, a jej obliczenie nastąpi w części na podstawie art. 53, a w części na podstawie art. 26 ustawy, o ile osoby te nie przystąpią do OFE. Natomiast sam przepis art. 183 ustawy nie obejmuje ubezpieczonych, którzy pobierali już emeryturę na podstawie art. 46 lub 50 ustawy. Skoro przepis art. 183 wyłącza z zakresu swego obowiązywania osoby pobierające wcześniejszą emeryturę na podstawie starych zasad z mocy art. 46 lub 50, to tym bardziej należy uznać za słuszną argumentację, że osobom tym nie będzie obliczana emerytura według nowych zasad z art. 26 ustawy. Konsekwentnie przyjąć, zatem należało, iż w przypadku wnioskodawczyni zastosowanie znajduje art. 53 ust. 3 i 4 powyższej ustawy zgodnie, z którym ubezpieczony ma prawo do przeliczenia świadczenia emerytalnego z zastosowaniem do obliczenia części socjalnej 24% nowej kwoty bazowej, o ile po przyznaniu wcześniejszej emerytury podlegał ubezpieczeniu społecznemu przez okres 30 miesięcy, a następnie osiągnął powszechny wiek emerytalny. Wysokość świadczenia emerytalnego wnioskodawczyni winna zatem zostać ustalona przy przyjęciu do obliczenia części socjalnej kwoty bazowej w wysokości obowiązującej na datę 1 marca 2012 r., to jest 2.974,69 zł.

W świetle powyższych okoliczności Sąd Okręgowy w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.

Powyższy wyrok zaskarżył organ rentowy zarzucając mu naruszenie art. 24, art. 26 i art. 53 i art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez ustalenie, iż wnioskodawczyni ma prawo do ustalenia wysokości części socjalnej kwoty bazowej w wysokości 2.974,69 zł.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w przedmiocie wysokości kwoty socjalnej, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, zaś w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 kpc, nie popełnił też błędów w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, albowiem prawidłowo zinterpretował i zastosował odpowiednie przepisy prawa. Sąd Apelacyjny podziela argumenty zawarte w uzasadnieniu Sądu Okręgowego i przyjmuje je za własne.

Wobec zaskarżenia decyzji organu rentowego z dnia 3 sierpnia 2013 r., kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w sprawie było to, czy wnioskodawczyni, urodzona po dniu 31 grudnia 1948 r. – pobierająca emeryturę wcześniejszą, przyznaną od dnia 26 stycznia 2007 r. na podstawie art. 29 ust. 1 pkt.1 w związku z art. 46 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ma prawo do przeliczenia emerytury, o które występuje po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego i podleganiu ubezpieczeniu przez okres ponad 30 miesięcy, według zasad przewidzianych w art. 53 ust. 4 powyższej ustawy, to jest przy przyjęciu nowej kwoty bazowej do obliczenia części socjalnej.

Stanowisko organu rentowego, że emerytura wnioskodawczyni stanowi nowe świadczenie, które w związku z tym powinno zostać ustalone z uwzględnieniem reguł dotyczących określenia wysokości emerytury przyznawanej po raz pierwszy (art. 26 ustawy) nie jest trafne.

Należy bowiem zauważyć, że przyjęcie stanowiska organu rentowego oznaczałoby, że prawo wnioskodawczyni do wcześniejszej emerytury wygasło. Tymczasem obowiązujące przepisy nie dają podstaw do uznania takiego założenia. Ponadto, powyższa ustawa nie posługuje się pojęciem nowej emerytury względnie nowego świadczenia. W art. 21 ust. 2 pkt 1 jest mowa o emeryturze dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do emerytury, z czego wynika, że w zakresie tego samego świadczenia - emerytury - w związku ze spełnieniem warunku osiągnięcia wieku emerytalnego następuje jedynie ustalenie na nowo podstawy wymiaru.

Nadto należy zauważyć, że wnioskodawczyni została przyznana emerytura na tzw. starych zasadach, a umożliwiał to art. 46 ustawy. Przepis ten regulował zasady ustalania wysokości emerytury wobec osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., które wszystkie wymagane warunki spełniły do dnia 31 grudnia 2008 r. Przepis art. 46 ustawy nie wymuszał jednak na ubezpieczonych konieczności składania wniosku o wcześniejszą emeryturę. Osoby te, chcąc uzyskać prawo do świadczenia na starych zasadach, mogły złożyć wniosek o prawo do świadczenia także po dniu 31 grudnia 2008 r., jednak nie później niż przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat dla kobiet i 65 lata dla mężczyzn.

W związku z powyższym należy przyjąć, że osoby, które po przyznaniu emerytury według starego systemu emerytalnego, to jest według zasad z art. 46 ustawy, złożą wniosek o przeliczenie świadczenia w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego i kontynuowaniem ubezpieczenia, mają prawo do przeliczenia świadczenia również według tych zasad.

Natomiast w sytuacji zgłoszenia wniosku o emeryturę po raz pierwszy po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego zachodzi konieczność obliczenia świadczenia z zastosowaniem tzw. reguł mieszanych z art. 183 lub według nowych zasad na podstawie art. 26 ustawy. Tzw. emerytura mieszana z art. 183 dotyczyć będzie osób, które osiągną wiek emerytalny w latach 2009 – 2013, a jej obliczenie nastąpi w części na podstawie art. 53, a w części na podstawie art. 26 ustawy, o ile osoby te nie przystąpią do OFE. Sam przepis art. 183 ustawy nie obejmuje natomiast ubezpieczonych, którzy pobierali już emeryturę na podstawie art. 46 lub 50 ustawy. Skoro zatem przepis art. 183 wyłącza z zakresu swego obowiązywania osoby pobierające wcześniejszą emeryturę na podstawie starych zasad z mocy art. 46 lub 50, to tym bardziej należy uznać za słuszną argumentację, że osobom tym nie będzie obliczana emerytura według nowych zasad z art. 26 ustawy.

Oznacza to, iż wnioskodawczyni, z uwagi na podleganie przez ponad 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu po nabyciu uprawnień do świadczenia emerytalnego jest uprawniona do obliczenia części socjalnej emerytury przy zastosowaniu aktualnej kwoty bazowej, zgodnie ze złożonym wnioskiem z marca 2012 r.

Zatem słusznie Sąd Okręgowy przyjął, że do ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego wnioskodawczyni przy obliczeniu wysokości części socjalnej należy zastosować aktualną kwotę bazową wynoszącą 2.974,69 zł.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną.

R.S.