Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Monika Wąsowicz

Protokolant Żaneta Tatyrża-Turowska

po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2016 r. w Częstochowie

sprawy H. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania H. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 30 marca 2015 r. Nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. do wyliczenia emerytury ubezpieczonej H. S. na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynoszącego 25,28 %

Sygn. akt IV U 804/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 marca 2015 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. przyznał ubezpieczonej H. S. emeryturę od dnia 28 marca 2015 roku.

Podstawą obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 10632,20 złotych oraz kapitału początkowego w wysokości 175128,01 złotych z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwania życia, ale osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę, tj. przez 251,30 miesięcy, co dało kwotę 739,20 złotych.

W odwołaniu wniesionym do Sądu ubezpieczona H. S. zakwestionowała wysokość ustalonej emerytury. Wniosła o ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego podczas zatrudnienia w Zakładach (...) w okresie od 1 stycznia 1972 roku do 19 maja 1973 roku.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w C. wniósł
o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

S ą d u s t a l i ł i z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e:

H. S. urodziła się (...).

W dniu 11 marca 2015 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę.

Decyzją z dnia 26 marca 2015 roku organ rentowy ustalił ubezpieczonej ponownie kapitał początkowy. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wskaźnik wysokości tej podstawy wynoszący 23,27%. Do ustalenia wysokości kapitału początkowego uwzględniono 11 lat, 10 miesięcy i 16 dni okresów składkowych oraz 4 lata, 2 miesiące i 17 dni okresów nieskładkowych.

Do ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego ubezpieczonej przyjęto:

-

kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 10.632,20 złotych oraz

-

kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 175128,01 złotych.

Następnie suma tych kwot podzielona została przez średnie dalsze trwanie życia, tj. przez 251,30 miesięcy, co dało kwotę 739,20 złotych.

Ubezpieczona zatrudniona była w Zakładach (...) w C. okresie od 1 stycznia 1972 roku do 19 maja 1973 roku na stanowisku tkacza.

(vide: akta rentowe, akta osobowo – płacowe)

W opinii z dnia 22 lutego 2016 roku, uzupełnionej w dniu 22 kwietnia 2016 roku, biegła sądowa specjalista z zakresu rachunkowości ustaliła dla ubezpieczonej najkorzystniejszy wskaźnik wysokości kapitału początkowego w wysokości 25,13%. Do jego wyliczenia biegła przyjęła wynagrodzenia z 10 kolejnych lat kalendarzowych z okresu 1972-1981.

(vide: opinia biegłej księgowej k. 39-41 wraz z opinią uzupełniającą k. 71-73)

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. z 2015 roku Dz. U., poz. 748 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

W myśl art. 24a ust. 3 ustawy emeryturę oblicza się zgodnie z art. 26,
z uwzględnieniem ust. 4 i 5.

Zgodnie zaś z art. 26 ust. 1 ustawy emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony
w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

Z kolei zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12 (art. 174 ust. 1). Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (ust. 3).

W myśl art. 116 ust. 5 ustawy do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

Zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury określała rozporządzenie Rady Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe (Dz. U. z 2011 roku Nr 237, poz. 1412). Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

W niniejszej sprawie niekwestionowany jest fakt, iż ubezpieczona urodziła się (...) i powszechny wiek emerytalny osiągnęła w roku 2015. W związku w przypadku ubezpieczonej możliwym jest obliczenie jej świadczenia wyłącznie na podstawie art. 26 ustawy. I tak do wyliczenia emerytury Zakład przyjął:

-

kwotę składki zaewidencjonowanej na koncie z uwzględnieniem waloryzacji
w wysokości 10.632,20 złotych oraz

-

kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 175.128,01 złotych.

Następnie suma tych kwot, podzielona została przez średnie dalsze trwania życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę, tj. 251,30 złotych, co dało kwotę 739,20 złotych.

Sąd celem ustalenia rzeczywistych zarobków ubezpieczonej z okresu 1 stycznia 1972 roku do 19 maja 1973 roku dopuścił dowód z opinii biegłej księgowej, która w oparciu o akta osobowe odwołującej ze spornego okresu ustaliła wysokość wynagrodzeń ubezpieczonej przy uwzględnieniu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy i podstawowego czasu pracy obowiązującego w tym okresie, stawki godzinowej oraz ekwiwalentu za węgiel. Ustalony na tej podstawie wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wzrósł do 25,13%.

Zarzuty do powyższej opinii zgłosił organ rentowy podnosząc, iż zasady dokumentowania podstawy wymiaru zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe. Zgodnie z powyższym rozporządzeniem podstawowym dokumentem stwierdzającym wysokość wynagrodzenia jest zaświadczenie zakładu pracy sporządzone na druku Rp-7 na podstawie posiadanej dokumentacji płacowej, do wystawienia którego uprawniony jest pracodawca, bądź jego następca prawny lub syndyk lub legitymacja ubezpieczeniowa, zawierające odpowiednie wpisy o okresach zatrudnienia i osiąganych w tych okresach wynagrodzeniach. W przypadku, gdy ubezpieczona nie ma możliwości uzyskania wymaganych dowodów wystarczającym dokumentem jest przedłożenie oryginalnych list płac pod warunkiem, że są opatrzone pieczątką firmową oraz pieczątką imienną osoby dokonującej wpisu lub odpowiedzialnej za wpis o wysokości osiąganych wynagrodzeń. Dopuszczalne jest również ustalenie wynagrodzeń na podstawie angaży z akt osobowych pod warunkiem, że stawka wynagrodzenia została określona kwotowo – miesięcznie. W przypadku jednak, gdy w aktach osobowych pracownika wynagrodzenie określone jest stawką godzinową dopuszczalne jest ustalenie wynagrodzeń stanowiących podstawę wymiaru świadczenia tylko wówczas, jeżeli zachowały się dane dotyczące ilości godzin, jaką pracownik faktycznie przepracował w danym okresie na określonym stanowisku (dziennie, tygodniowo lub miesięcznie). W aktach osobowych ubezpieczonej za sporny okres zachowały się jedynie stawki godzinowe wynagrodzenia bez danych dotyczących ilości faktycznie przepracowanych godzin. Dlatego też wyliczenie biegłej choć poprawne matematycznie, zdaniem organu rentowego jest wyliczeniem czysto hipotetycznym
i nie może stanowić podstawy do ustalenia zarobków wnioskodawczyni osiąganych
w spornym okresie.

Zdaniem Sądu organ rentowy nie zgłosił żadnych merytorycznych zarzutów do opinii biegłej, a jego stanowisko ogranicza się w istocie do polemiki z logicznymi wnioskami opinii biegłej. W ocenie Sądu nic nie stoi na przeszkodzie, aby do wyliczenia wynagrodzenia odwołującej, przy uwzględnieniu wynikających z jej akt osobowych stawek godzinowych, przyjąć obowiązujący w spornym okresie normatywny czas pracy, albowiem z załączonej dokumentacji osobowej nie wynika, aby w spornym okresie przebywała na dłuższych zwolnieniach lekarskich lub na urlopach bezpłatnych. Natomiast w postanowieniu z dnia 22 grudnia 2015 roku Sąd zlecił wyliczenie biegłej wynagrodzenia ubezpieczonej uwzględniając nieobecności ubezpieczonej w dniach 9 maja, 9 sierpnia, 16 października 1972 roku oraz 2 i 3 kwietnia 1973 roku oraz potrąceń za te nieusprawiedliwione nieobecności. Z tego też względu wyliczenie biegłej należało uznać za prawidłowe. Po korekcie rachunkowej zgłoszonej przez organ rentowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 25,28%.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.