Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Piotr Szarek

Protokolant – sekretarz sądowy Wioletta Rucińska

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie

z powództwa małoletniej W. S. reprezentowanej przez A. S. (1) oraz D. S.

przeciwko A. S. (2)

o podwyższenie alimentów

oraz sprawy z powództwa A. S. (2)

przeciwko małoletniej W. S. oraz D. S.

o obniżenie alimentów

I  oddala w całości powództwo małoletniej W. S. o podwyższenie alimentów;

II  umarza w całości postępowanie w sprawie z powództwa D. S.
o podwyższenie alimentów;

III  oddala w całości powództwo A. S. (2) przeciwko małoletniej W. S. o obniżenie alimentów;

IV  obniża wysokość alimentów zasądzonych od A. S. (2) na rzecz D. S., wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia
21 marca 2012 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 411/11, z kwot po 600 zł (sześćset złotych) miesięcznie do kwot po 500 zł (pięćset złotych) miesięcznie – w okresie od dnia 2 września 2015 r. do dnia 1 stycznia 2016 r.;

V  umarza w pozostałej części postępowanie w sprawie z powództwa A. S. (2) przeciwko D. S. o obniżenie alimentów;

VI  odstępuje od obciążania małoletniej powódki – pozwanej wzajemnej W. S. oraz D. S. obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanej – powódki wzajemnej A. S. (2).

Sygn. akt VIII RC 565/14

UZASADNIENIE

W dniu 11 września 2014 r. małoletni powodowie W. S. i D. S. – reprezentowani przez ojca A. S. (1) – wnieśli pozew przeciwko matce A. S. (2) o podwyższenie alimentów z kwot po 600 zł miesięcznie do kwot po 1 325 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów.

W uzasadnieniu pozwu m.in. wskazano, iż: pozwana, która zamieszkuje na terytorium Holandii nie wystąpiła tam o zasiłek rodzinny na rzecz dzieci, a tym samym żądanie podwyższenia alimentów stanowi równowartość utraconego zasiłku rodzinnego; od ostatniego orzekania o alimentach wzrosły koszty związane z utrzymaniem dzieci.

W odpowiedzi na pozew (k. 131) A. S. (2) wniosła o oddalenie w całości powództwa o podwyższenie alimentów, a nadto wniosła pozew wzajemny o obniżenie alimentów do kwot po 300 zł miesięcznie na rzecz każdego z ww. małoletnich.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew m.in. wskazano, iż: kwestionuje okoliczność, aby od ostatniego orzekania o alimenty wzrosły koszty utrzymania dzieci; możliwości zarobkowe i majątkowe nie pozwalają pozwanej na płacenie wyższych alimentów, a co więcej nie pozwalają jej również na płacenie alimentów na dotychczas ustalonym poziomie.

W dniu 6 stycznia 2016 r. D. S. uzyskał pełnoletność.

Na rozprawie w dniu 24 lutego 2016 r. A. S. (2) wskazała, iż (k. 174) domaga się obniżenia alimentów z kwot po 600 zł miesięcznie do kwot po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego z dzieci, poczynając od dnia wniesienia pozwu wzajemnego.

Na rozprawie w dniu 27 czerwca 2016 r.:

–

pełnomocnik pozwanej – powódki wzajemnej A. S. (2) sprecyzował stanowisko w sprawie wskazując, iż: żądanie obniżenia alimentów w odniesieniu do małoletniej W. S. dotyczy okresu od dnia złożenia pozwu wzajemnego, tj. od dnia 2 września 2015 r., a w odniesieniu do D. S. żądanie obniżenia alimentów dotyczy okresu od dnia 2 września 2015 r. do dnia 1 stycznia 2016 r.; nadto pełnomocnik A. S. (2) wskazał, iż w pozostałym zakresie cofa pozew wzajemny o obniżenie alimentów;

–

powód – pozwany wzajemny D. S. cofnął w całości powództwo o podwyższenie alimentów; uznał żądanie pozwu wzajemnego o obniżenie alimentów w powyżej powołanym zakresie oraz wyraził zgodę na częściowe cofnięcie pozwu o obniżenie alimentów;

–

pełnomocnik pozwanej – powódki wzajemnej A. S. (2) wyraził zgodę na cofnięcie pozwu o podwyższenie alimentów przez D. S.;

–

przedstawiciel ustawowy małoletniej powódki – pozwanej wzajemnej W. A. S. nie wyraził zgody na częściowe cofnięcia pozwu o obniżenie alimentów oraz na cofnięcie pozwu o podwyższenie alimentów przez D. S. w okresie, gdy D. S. był osobą małoletnią.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia W. S., urodzona w dniu (...) oraz D. S., urodzony w dniu (...) pochodzą ze związku małżeńskiego A. S. (1) i A. S. (2). Rodzice ww. są rozwiedzeni.

Niesporne.

Wyrokiem z dnia 21 marca 2012 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 411/11, Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie podwyższył alimenty należne od A. S. (2) na rzecz małoletniej W. S. i małoletniego D. S. z kwot po 300 zł miesięcznie – ustalonych na mocy ugody sądowej, zawartej w dniu 27 sierpnia 2010 r. przed Sądem Rejonowym w Stargardzie Szczecińskim w sprawie o sygnaturze akt R III C 305/10 – do kwot po 600 zł miesięcznie na rzecz każdego z ww. małoletnich.

Niesporne.

W czasie orzekania w sprawie VIII RC 411/11:

–

małoletnia W. S. miała 10 lat; koszt utrzymania dziecka wynosił pomiędzy 900 zł a 1 100 zł miesięcznie; pozostawała pod opieką lekarza psychiatry i przyjmowała leki, których koszt zakupu na 2 miesiące wynosił 132 zł; uczęszczała na lekcje tańca, które kosztowały 100 zł miesięcznie; użytkowała telefon komórkowy, którego koszt utrzymania opiewał na kwotę 39,90 zł miesięcznie;

–

małoletni D. S. miał 13 lat; koszt utrzymania dziecka wynosił pomiędzy
900 zł a 1 100 zł miesięcznie;

–

A. S. (1) był zatrudniony jako pracownik warsztatowy w spółce (...) i zarabiał pomiędzy 900 zł a 1300 zł netto miesięcznie; podejmował dodatkowe pracy, z których uzyskiwał dochód na poziomie ok. 500 zł miesięcznie; pozostawał w związku konkubenckim z E. C. i zamieszkiwał w lokalu stanowiącym jej własność; wspólnie zamieszkiwał z ww. jeszcze syn E. C. z poprzedniego związku w wieku 11 lat i wspólne dziecko E. C. i A. O. S. w wieku 1,5 roku;

–

A. S. (2) mieszkała i pracowała w Holandii; uzyskiwała wynagrodzenie za pracę pomiędzy 350 a 1 400 euro miesięcznie; wynajmowała mieszkanie za kwotę 300 euro miesięcznie; na wyżywienie wydatkowała 200 – 250 euro miesięcznie; nie łożyła regularnie alimentów.

Dowody w aktach sprawy VIII RC 411/11:

–

wyrok Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 21 marca 2012 r. wraz z uzasadnieniem.

Obecnie A. S. (1) w dalszym ciągu zamieszkuje z konkubiną E. C. w lokalu stanowiącym jej własność. Nadto z ww. zamieszkują syn E. C. z poprzedniego związku oraz wspólne dziecko E. C. i A. O. S..

Obecnie A. S. (1) uzyskuje wynagrodzenie za pracę na poziomie ok. 3 000 zł netto miesięcznie. E. C. jest również osobą czynną zawodowa. E. C. i A. S. (1) mają wspólny budżet, ale koszty związane z utrzymaniem mieszkania są regulowane przez E. C..

Dowód:

–

zeznania A. S. (1), k. 68.

Obecnie A. S. (2): w dalszym ciągu zamieszkuje w Holandii; uzyskuje wynagrodzenia za pracę w wysokości ok. 1 000 euro miesięcznie; partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania kwotą 400 euro miesięcznie; spłaca zadłużenie alimentacyjne oraz płaci bieżące alimenty.

A. S. (2) nie wnosiła w Holandii o przyznanie świadczeń rodzinnych na dzieci.

A. S. (1) nie wnosił za pośrednictwem Rejonowego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. o przyznanie świadczeń rodzinnych na terenie Holandii.

Dowód:

–

zeznania A. S. (2), k. 172 – 175,

–

pismo z Urzędu Marszałkowskiego z dnia 15 maja 2012 r., k. 205.

Od dnia 29 stycznia 2015 r. małoletnia W. S. przebywa w (...) Ośrodku (...) w B.. Koszty utrzymania wyżywienia dziecka na poziomie 10 zł miesięcznie ponosi A. S. (1). Co dwa, trzy tygodnie małoletnia jest urlopowana do domu w S. przez ojca. Koszt przejazdu W. S. pociągiem z T. do S. i z powrotem wynosi 34 zł, a koszty przejazdu z T. do B. wynoszą 15 zł. A. S. (1) przekazuje córce kieszonkowe w wysokości 50 zł tygodniowo.

Dowód:

–

zeznania A. S. (1), k. 211,

–

zaświadczenie z (...) w B., k. 195,

–

pismo z (...) w B., k. 209.

Od lutego 2016 r. D. S. zamieszkuje w wynajmowanym pokoju w S.. Obecnie D. S.: jest uczniem II klasy technikum; dysponuje budżetem na poziomie ok. 1 200 zł miesięcznie, a koszt wynajęcia pokoju opiewa na kwotę 600 zł miesięcznie; korzysta ze wsparcia finansowego i rzeczowego swojej matki A. S. (2).

Dowód:

–

zeznania D. S., k. 212,

–

zeznania A. S. (2), k. 213.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo o podwyższenie alimentów na rzecz małoletniej W. S. oraz o obniżenie alimentów w stosunku do małoletniej W. S. okazało się bezzasadne. Zasadne okazało się powództwo o obniżenie alimentów na rzecz D. S..

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a w szczególności na powyżej powołanych dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy VIII RC 411/11, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów. Pozostałe dokumenty zgromadzone w sprawie nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a tym samym nie stanowiły podstawy powyższych ustaleń faktycznych.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania A. S. (1), A. S. (2) i D. S., albowiem w zakresie istotnym z punktu widzenia rozstrzygnięcia przedmiotu sprawy zeznania te korespondowały ze sobą oraz z treścią zgromadzonych w sprawie dokumentów, które z ww. względów zostały uznane przez niniejszy Sąd za wiarygodne.

Powództwa w niniejszej sprawie oparto o przepis art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie, zwiększenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie lub zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych (Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod red. prof. dr. hab. Krzysztofa Pietrzykowskiego, wyd. 2, wydawnictwo C.H. Beck, s. 1123).

W odniesieniu do żądania podwyższenia alimentów na rzecz małoletniej W. S., to należy stwierdzić, że ojciec małoletniej A. S. (1) nie wykazał, że od ostatniego orzekania o alimenty wzrosły koszty utrzymania dziecka lub, że ograniczeniu uległy możliwości zarobkowe ojca dziecka. W szczególności należy podnieść, iż A. S. (1) wskazywał, że podstawę żądania podwyższenia alimentów stanowi zaniechanie A. S. (2) polegające na niewystąpieniu o przyznanie świadczenia rodzinnego na dzieci w Holandii (k. 68). Nie wskazywał przy tym, aby nastąpił wzrost kosztów związanych z utrzymaniem małoletniej W. S., bądź też, aby ograniczeniu uległy jego możliwości zarobkowe. W świetle powołanego art. 138 k.r.o. oczywistym jest stwierdzenie, że sam fakt niewystąpienia rodzica obowiązanego do alimentów o przyznanie świadczenia rodzinnego nie uzasadnia podwyższenia alimentów o wysokość świadczenia rodzinnego, które mogłoby być przyznane w razie złożenia przez rodzica stosownego wniosku. Odnośnie niezłożenia w Holandii przez A. S. (2) wniosku o przyznanie świadczenia rodzinnego, to należy wskazać, że już w maju 2012 r. (k. 205) A. S. (1) był informowany, że może złożyć sam taki wniosek do Holandii za pośrednictwem Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S.. Odnośnie aktualnych kosztów związanych z utrzymaniem małoletniej W. S., to nie sposób uznać, że są one wyższe niż w czasie poprzedniego orzekania o alimentach. W szczególności należy wskazać, iż obecnie ww. małoletnia przebywa w (...) Ośrodku (...), gdzie są ponoszone wydatki związane z jej wyżywieniem na poziomie 10 zł miesięcznie, a także koszty jej przyjazdów z (...) i dojazdów do (...). Nie ma już jednak kosztów związanych ze szkołą w S., z kosztami codziennych przejazdów po S., z kosztami zajęć dodatkowych w S.. Nie można również tracić z pola widzenia okoliczności, że fakt niezamieszkiwania ww. małoletniej w S. przez zdecydowaną większość miesiąca powoduje zmniejszenie kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania w S. (mniejsze zużycie m.in. energii elektrycznej, wody). Wobec braku podstaw do przyjęcia, że od ostatniego orzekania o alimentach wzrosły koszty utrzymania dziecka, to nie było podstaw do uwzględnienia powództwa o podwyższenie alimentów.

Mając na względzie całokształt powyższych ustaleń orzeczono, jak w punkcie I wyroku.

Sprawa o podwyższenie alimentów była również zainicjowana z powództwa D. S.. Stroną powodową w sprawie o podwyższenie alimentów był cały czas D. S., a jedynie w okresie, gdy był jeszcze małoletni, to był reprezentowany przez ojca. Po uzyskaniu pełnoletności D. S. mógł już samodzielnie decydować o żądaniu pozwu za cały dochodzony okres. Z uwagi na to, iż D. S. cofnął pozew, a pozwana nie sprzeciwiła się cofnięciu pozwu, to na mocy art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 203 k.p.c., ziściły się przesłanki do umorzenia postępowania w sprawie.

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie II wyroku.

Jak już sygnalizowano postępowanie dowodowe nie wykazało, aby nastąpił wzrost kosztów związanych z utrzymaniem małoletniej W. S., ale nie wykazało również, aby w ogólnym bilansie średniomiesięcznym nastąpiło zmniejszenie kosztów związanych z jej utrzymaniem. W rezultacie Sąd nie miał podstaw, aby w jakimkolwiek stopniu uwzględnić żądanie pozwu A. S. (2) o obniżenie alimentów. W odniesieniu do A. S. (2) należy jeszcze wskazać, iż nie ma podstaw do uznania, że zmniejszeniu uległy jej możliwości zarobkowe, skoro uzyskuje wynagrodzenie za pracę na średniomiesięcznym poziomie tożsamym z tym, jaki kształtował się w czasie orzekania w sprawie VIII RC 411/11.

Mając na względzie całokształt powyższych ustaleń orzeczono, jak w punkcie III wyroku.

Pozwany wzajemny D. S. uznał ograniczone żądanie pozwu A. S. (2) o obniżenie alimentów oraz nie sprzeciwił się częściowemu cofnięciu pozwu o obniżenie alimentów. Z uwagi na to, iż uznanie żądania pozwu nie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego i nie zmierzało do obejścia prawa, to Sąd uwzględnił żądanie pozwu o obniżenie alimentów oraz umorzył postępowanie w sprawie w zakresie, w którym pozew o obniżenie alimentów został cofnięty. W szczególności w odniesieniu do żądania obniżenia alimentów to należało mieć za względzie to, co wynikało z dowodów przeprowadzonych w sprawie, a w szczególności, że A. S. (2) oprócz łożenia alimentów świadczyła na rzecz D. S. w spornym okresie pomoc rzeczową i w również ten sposób realizowała swój obowiązek alimentacyjny.

Mając na względzie całokształt powyższych ustaleń orzeczono, jak w punktach IV i V wyroku.

Z uwagi na to, iż małoletnia W. S. oraz D. S. nie posiadają majątku oraz nie świadczą pracy, a tym samym nie posiadają własnego źródła utrzymania, to Sąd odstąpił od obciążania ich obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz A. S. (2) na mocy art. 102 k.p.c.

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie VI wyroku.