Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2015 r., wydanym w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., Sąd Rejonowy w Skierniewicach w punkcie 1 pozbawił w części wykonalności tytuł wykonawczy w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie w dniu 25 sierpnia 2010 roku w sprawie XVI GNc 4187/10, to jest jedynie w zakresie kwoty głównej – 10 875,79 ( dziesięć tysięcy osiemset siedemdziesiąt pięć złotych siedemdziesiąt dziewięć groszy), w punkcie 2 – oddalił powództwo w pozostałym zakresie, zaś w punkcie 3 – zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 803,60 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, sygn. akt V GC 1226/14 (wyrok k. 334).

Podejmując powyższe rozstrzygniecie Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 25 sierpnia 2010 roku Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądził od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedziba w W. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedziba w W. kwotę 10 875,79 złotych wraz z umownymi odsetkami w wysokość równej podwójnym odsetkom ustawowym, ale nie wyższej niż czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego liczonymi od kwoty 761,53 złote od dnia 12 maja 2010 roku do dnia zapłaty, od kwoty 4 836,01 złotych od dnia 9 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty, od kwoty 37,99 złotych od dnia 9 czerwca 210 roku do dnia zapłaty, od kwoty 107 złotych od dnia 25 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty, od kwoty 30,39 od dnia 8 lipca 2010 roku do dnia zapłaty, od kwoty 4 836,01 złotych od dnia 9 lipca 2010 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2 553 złote tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2 400 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Postanowieniem z dnia 10 stycznia 2011 roku Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie nadał nakazowi zapłaty z dnia 25 sierpnia 2010roku klauzulę wykonalności.

W dniu 5 listopada 2012 roku Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądził od powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 37 153,24 złote wraz z odsetkami umownymi i kosztami procesu w łącznej kwocie 2 865 złotych.

W dniu 14 maja 2013 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Skierniewicach wszczął egzekucję na podstawie tytułu wykonawczego — nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 25 sierpnia 20110 roku.

Wpłaty dokonane przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. były w pierwszej kolejności księgowane na należności z faktur VAT, nie były księgowane na odsetki i koszty procesu ( dowód: zeznania świadka J. B. (1) k. 120 - 121; zeznania świadka W. Z. k. 121 - 122).

Pozwana dokonując wpłat nie wskazywała jaki konkretnie dług reguluje.

Należność główną w kwocie 10 608,93 złote powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. uregulowała w całości.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. nie uregulowała należności z tytułu odsetek umownych z tytułu nieterminowych wpłat oraz należności z tytułu kosztów procesu. Kwota niezapłaconych odsetek umownych wynosi 703,98 złotych. Pozwana nie uregulowała kosztów procesu w łącznej kwocie 2 553 złote. Razem zadłużenie pozwanej wynikające z nakazu zapłaty z dnia 25 sierpnia 2010 roku wynosi 3 256,98 złotych ( 703,98 złotych + 2 553 złote).

W dniu 12 czerwca 2013 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Skierniewicach w toku postępowania egzekucyjnego Km 1116/13 dokonał sprzedaży zajętych ruchomości na kwotę 4 470 złotych. Z kwoty tej zapłacił do Urzędu Skarbowego w W. podatek w kwocie 835,87 złotych, a pozostałą kwotę - 3 276,53 złote, wpłacił - w dniu 24 czerwca 2013 roku, jako depozyt na konto Sądu Rejonowego w Skierniewicach ( 4 470 złotych - 835,87 złotych ).

Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. nie uregulowała swoich zobowiązań wobec (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., wynikających z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 25 sierpnia 2010 roku, w kwocie 3 256,98 złotych.

Sąd I instancji ocenił, iż zeznania świadków J. B. (1) i W. Z. jako wiarygodne. Były one jasne, logiczne i konsekwentne. Ponadto korelowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym i wzajemnie się uzupełniają.

Zeznania P. M. przesłuchanego za powódkę nie mogły natomiast w całości uzyskać waloru wiarygodności. Zeznania, w których twierdzi on, że Spółka uregulowała w całości zobowiązania wynikające z nakazu zapłaty z dnia 25 sierpnia 2010 roku pozostawały w sprzeczności ze zgromadzonym materiałem dowodowym w postaci zeznań przesłuchanych świadków, opinii biegłego i zgromadzonych dokumentów. Ponadto, gdyby pozwana wpłaty należność i z nakazu zapłaty zaliczała najpierw na odsetki, a później na należność główną, to wpłaconych kwot i tak nie wystarczyłoby na pokrycie zadłużenia, wynikającego z poszczególnych faktur (nie wystarczyłoby na należność główną), co spowodowało, że upatrywanie niezasadności wszczęcia przez pozwaną egzekucji tylko z tego powodu, że nie zaliczała kolejnych wpłat najpierw na odsetki a potem na należność główną jest nieuprawnione i błędne.

Opinie biegłej - pisemną i ustną - Sąd uznał za wiarygodne. Opinia ta jest jasna i logiczna, biegła szczegółowo wskazała swoje stanowisko, przedstawia obrazowo przyjęta metodę pracy, wyciągnęła logiczne wnioski i jej przekonująco uzasadniła. Jej działaniom nie można przypisać błędów. natury logicznej czy rachunkowej. Biegła wskazała, iż w swojej opinii opierała się na treści art. 451 k.c. i szczegółowo przedstawiła sposób zaliczenia poszczególnych wpłat powódki. Biegła wskazała daty wymagalności poszczególnych faktur VAT, a w nawiązaniu do tego ustaliła wysokość należnych pozwanej odsetek umownych. Kwoty tych odsetek powódka nie kwestionowała i takiego zarzutu opinii biegłego nie stawiała. W swoim zestawieniu biegła zawarła zapisy dotyczące „termin płatności”, „dat” oraz „wpłat”. Analiza tych zapisów wskazuje, iż biegła uwzględniła termin płatności poszczególnych należności, a co za tym idzie wymagalność poszczególnych należności wynikających z faktur VAT, leżących u podstaw wydania nakazu zapłaty z dnia 25 sierpnia 2010 roku.

Dokumenty zagrodzone w toku niniejszego postępowania Sąd uznał za wiarygodne. Są one jasne, a także korelują ze zgromadzonym materiałem dowodowym.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jest częściowo zasadne i jako takie podlega uwzględnieniu w zakresie żądania pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, jakim jest nakaz zapłaty z dnia 25 sierpnia 2010 roku w zakresie należności głównej.

Podstawę prawną żądania powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. stanowi art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. Zgodnie z nim dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie. Powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w toku niniejszego postępowania powołała się na zarzut spełnienia świadczenia objętego nakazem zapłaty Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie z dnia 25 sierpnia 2010 roku. Zarzut spełnienia świadczenia nie był zgłoszony w postępowaniu skutkującym wydaniem nakazu zapłaty w sprawie XVI GNc 4187/10. Takiego zarzutu strona pozwana nie podniosła, a ponadto postępowanie to zakończyło się wydaniem nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym więc strona pozowana w tamtym procesie nie podnosiła żadnych zarzutów.

W ocenie Sądu I instancji nie było wątpliwości w przedmiotowej sprawie, iż należność główna wynikająca z nakazu zapłaty z dnia 25 sierpnia 2010 roku została uregulowana. Wynikało to jednoznacznie z opinii biegłej i przedstawionych przez nią wyliczeń wpłat należności. Ponadto faktu tego nie kwestionują strony postępowania. A pozwana już w odpowiedzi na pozew wskazała, iż należność główna została przez powódkę zaspokojona, a wszczęte postępowanie egzekucyjne miało na celu wyegzekwowanie odsetek umownych od nieterminowych wpłat poszczególnych kwot i zasądzonych kosztów procesu. Sąd uznał, iż w tym zakresie wykonalność tytułu wykonawczego podlega pozbawianiu, bowiem kwota należności głównej, czyli kwota 10 608,93 złotych została uregulowana przez powódkę, a pozwana egzekucję wszczęła co do całości roszczenia wynikającego z tytułu wykonawczego ( nakazu zapłaty z dnia 25 sierpnia 2010 roku).

Natomiast egzekucyjna została skutecznie wszczęta, a należności z tytułu odsetek umownych i kosztów procesu nie zostały dotychczas uregulowane przez powódkę. Takie stwierdzenie wynika jednoznacznie z opinii biegłej, która wskazała, iż należności z tego tytułu nie zostały uregulowane. A wpłaty powódki zarachowane zgodnie z art. 451 k.c. wskazują, iż należności z tego tytułu nie zostały uregulowane. Oznacza to, iż w tym zakresie nie ma podstaw do pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, bowiem roszczenie pozwanej nie zostało zaspokojone. Pozwana posiada tytuł wykonawczy i podstawę prawną do dochodzenia spełnienia swojej wierzytelności. W toku postępowania egzekucyjnego Km 1116/13 komornik sądowy dokonał zajęcia ruchomości, które sprzedał. Z uwagi na to, iż doszło do zabezpieczenia roszczenia powódki i zawieszenia postępowania egzekucyjnego należności uzyskane z tego tytułu komornik sądowy złożył do depozytu sądowego. Wyegzekwowane kwoty są wystarczające do zaspokojenia roszczenia pozwanej. Niemniej jednak na obecną chwilę nie można uznać, iż pozwana została zaspokojona, bowiem dopiero po upadku zabeczenia komornik sądowy należności znajdujące się w depozycje sądowym będzie mógł zadysponować na poczet należności pozwanej i wtedy będzie można uznać, iż (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. została zaspokojona w całości. Na obecną chwilę i na czas orzekania w przedmiotowej sprawie pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. nie została zaspokojona w zakresie odsetek umownych z tytułu nieterminowego regulowania należności i z tytułu kosztów procesu.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., mając na uwadze zasady odpowiedzialności stron za wynik procesu i stosunkowego rozliczenia poniesionych kosztów procesu, wynikająca z art. 100 k.p.c. Sąd Rejonowy uznał, iż powódka niniejszy proces wygrała w 30%. Domagała się pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości, a uwzględniono jej roszczenie jedynie w zakresie odsetek umownych i kosztów procesu o łącznej wartości 3 256,98 złotych. Powódka celem dochodzenia swoim praw w przedmiotowym postępowaniu poniosła koszty w kwocie 2 961,- złotych, na które złożyły się następujące kwoty:

- opłata od pozwu w kwocie 544 złote, ustalona na podstawie art. 28 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. Nr 167, poz.1398 ze zm.);

-opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych, ustalona na podstawie art. 1 ust. 1 pkt. 2 ustawy o opłacie skarbowej z dnia 16 listopada 2006 roku (Dz. U Nr 225, poz. 1635 ).

- koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2 400 złotych, ustalone w oparciu o treść § 6 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2913 roku, poz. 490).

Pozwana celem obrony swoim praw w przedmiotowym postępowaniu poniosła koszty w kwocie 2 417 złotych, na które złożyły się następujące kwoty:

-opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych, ustalona na podstawie art. 1 ust. 1 pkt. 2 ustawy o opłacie skarbowej z dnia 16 listopada 2006 roku (Dz. U Nr 225, poz. 1635).

- koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2 400 złotych, ustalona w oparciu o treść § 6 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( Dz. U. z 2913 roku, poz. 490 ).

Łącznie strony przedmiotowego postępowania poniosły koszty w wysokości 5 378 złotych (2 961 złotych + 2 417 złotych). Mając na uwadze, że powódka wygrała proces w 30%, powinna ponieść 70% kosztów procesu, jako przegrywająca proces w tej części. Równowartość tych kosztów stanowi kwota 3 764,60 złotych. Powódka podniosła koszty procesu w kwocie 2 961 złotych (3 764,60 złotych – 2 961 złotych). A zatem powinna zwrócić pozwanej kwotę 803,60 złotych.

(uzasadnienie k. 339-347)

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka (...) Sp. z o.o. w W. zaskarżając go w części oddalającej powództwo tj. pkt. 2 oraz w części orzekającej o kosztach procesu objętych pkt. 3 zaskarżonego wyroku.

Skarżąca zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1. Naruszenie przepisów postępowania, które miały wpływ na wynik sprawy:

a) 217 § 1 i 2 K.p.c. w zw. z art. 227 K.p.c. przez niedopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości mimo istniejących wątpliwości wynikających z niewiarygodnych i nieprecyzyjnych stwierdzeń powołanej uprzednio biegłej z zakresu księgowości, która to została powołana wbrew wnioskowi dowodowemu Powoda, który to wnioskował o powołanie biegłego z zakresu rachunkowości, a nie księgowości;

b) art. 328 § 2 K.p.c. poprzez niewyjaśnienie podstawy faktycznej i prawnej wyroku;

c) 98 § 1,2,3,4 K.p.c. poprzez nieuwzględnienie jako kosztu procesu opłaty poniesionej przez Powoda za sporządzenia opinii biegłego sądowego, a w konsekwencji nie zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda zwrotu tych kosztów oraz błędne określenie stopnia w jakim Powód przegrał niniejszą sprawę;

2. Naruszenie przepisów prawa materialnego:

a) Art. 451 § 1,2,3 k.c. poprzez uznanie, iż dokonywane przez Powoda wpłaty nie zaspokoiły odsetek od należności głównej oraz zasądzonych kosztów procesu pomimo, iż były one wymagalne wcześniej niż należności objęte nakazem zapłaty w sprawie VI Nc-e (...);

W oparciu o tak sformułowane zarzuty na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 368 § 1 pkt. 5 k.p.c. skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości poprzez pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie w dniu 25 sierpnia 2010 roku w sprawie XVI GNc 4187/10 oraz o zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

Ponadto na podstawie art. 380 K.p.c. skarżąca wniosła o rozpoznanie przez sąd II instancji postanowienia sądu I instancji oddalającego wniosek Powoda zgłoszony w piśmie procesowym z dnia 29 września 2015 r. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości na okoliczność ustalenia wzajemnych rozliczeń pomiędzy stronami z tytułu należności objętej nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie w dniu 25 sierpnia 2010 r. w sprawie V GNc 4187/10 oraz wnoszę o przeprowadzenie tego dowodu przez Sąd II instancji na podstawie art. 382 K.p.c.

(apelacja k. 350 i nast.)

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie jej w całości i o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na apelacje k. 364 i nast.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna w jej merytorycznej części, jednakże jest ona uzasadniona w części dotyczącej zaskarżenia rozstrzygnięcia o kosztach procesu zawartego w pkt 3 wyroku.

Skoro bowiem Sąd Rejonowy wskazał, iż o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., mając na uwadze zasady odpowiedzialności stron za wynik procesu to nie mógł jednocześnie zastosować zasady stosunkowego rozliczenia poniesionych kosztów procesu, wynikająca z art. 100 k.p.c.

Sąd Rejonowy ustalił, iż powódka niniejszy proces wygrała w 30% bowiem uwzględniono jej roszczenie jedynie w zakresie odsetek umownych i kosztów procesu o łącznej wartości 3 256,98 złotych, co nie odpowiada rzeczywistemu rozdziałowi wyniku procesu.

Skoro powódka domagała się pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości, zaś należność główna zasadzona spornym tytułem wykonawczym wynosiła 10 875,79 i należności uboczne 3 256,98 zł to uwzględniając powództwo w zakresie tej pierwszej należności i oddalając je tylko co do należności ubocznej należało stwierdzić, że to powódka wygrała proces w 70% .

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu w I instancji wobec częściowego uwzględnienia stanowisk stron winien zaś stanowić przepis art. 100 k.p.c., a Sąd Rejonowy orzec o nich powinien zgodnie z zasadą stosunkowego rozliczenia poniesionych kosztów procesu stosownie do odpowiedzialności stron za wynik procesu.

Powódka celem dochodzenia swoim praw w przedmiotowym postępowaniu poniosła w I instancji koszty w kwocie 2 961 złotych jak ustalił to Sąd Rejonowy oraz – jak trafnie zarzuciła to skarżąca – kwotę 1 000 zł zaliczki wykorzystanej na poczet wynagrodzenia biegłego (postanowienie i zarządzenie k. 267-268) co łącznie stanowi kwotę 3 961 zł, zaś pozwana w kwocie 2 417 złotych.

Łącznie strony przedmiotowego postępowania poniosły koszty w wysokości 6 378 złotych (3 961 złotych + 2 417 złotych ). Mając na uwadze, że powódka wygrała proces w 70%, powinna ponieść 30% kosztów procesu, jako przegrywająca proces w tej części, co stanowi kwotę 1 913,40 złotych. Skoro zatem Powódka podniosła koszty procesu w kwocie 3 961 złotych stosownie do wskazanej wyżej zasady przysługuje jej zwrot różnicy pomiędzy tymi kwota tj. kwoty 2 047,60 złotych, o której zasądzeniu od pozwanej na rzecz powódki Sąd Okręgowy orzekł, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 100 k.p.c., zmieniając w punkcie 1 wyroku postanowienie w przedmiocie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w I instancji zawarte w punkcie 3 zaskarżonego wyroku.

W zakresie merytorycznego zaskarżenia wyroku w pierwszej kolejności rozważone zostaną zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego, ponieważ ocena zasadności naruszenia prawa materialnego może być dokonana dopiero po stwierdzeniu, że ustalenia stanowiące podstawę faktyczną zaskarżonego wyroku zostały dokonane zgodnie z przepisami prawa procesowego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2004, sygn. akt II CK 409/03).

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia Sądu I instancji, co do stanu faktycznego, jak również podziela ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym opinii biegłej sadowej jako przydatnej w sprawie. Sąd ten dokonał również trafnej interpretacji przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie.

Istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadzała się do kwestii zasadności zaliczania należności zapłaconych przez powódkę na poczet należności głównej, a nie na poczet odsetek od tej należności głównej.

Bezzasadnie skarżący podnosi zarzut naruszenia 217 §1 i §2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. to jest niedopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości pomimo istniejących wątpliwości wynikających z niewiarygodnych i nieprecyzyjnych stwierdzeń powołanej uprzednio biegłej z zakresu księgowości, która to w opinii Powoda została powołana wbrew wnioskowi dowodowemu Powoda, który wnioskował o powołanie biegłego z zakresu rachunkowości, a nie księgowości

Rozważając ten zarzut Sąd Okręgowy w trybie art. 380 k.p.c. dokonał jednocześnie oceny zarzutu dotyczącego postanowienie Sądu I instancji oddalającego wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości na okoliczności ustalenia wzajemnych rozliczeń pomiędzy stronami i wniosku o przeprowadzenie tego dowód przez Sąd II instancji w trybie art. 382 k.p.c.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że sporządzenie opinii przez biegłego sądowego z zakresu księgowości zamiast biegłego z zakresu rachunkowości do ustalenia okoliczności, objętych wnioskiem Powoda, nie miało wpływu na treść rozstrzygnięcia w niniejszej sprawy. Umiejętności biegłego sądowego z zakresu księgowości mieszczą się w zakresie wiedzy rachunkowej. Księgowość ze swego założenia obejmuje również znajomość zagadnień rachunkowości. Trafnie zauważa też strona pozwana w odpowiedzi na apelację, że biegli z zakresu rachunkowości i księgowości są zgrupowani w tej samej kategorii biegłych sądowych co dowodzi, że zarówno biegli z zakresu księgowości jak i biegli z zakresu rachunkowości mają tożsame doświadczenie i wiedzę, gdyż są to pokrewne dziedziny.

Skoro zatem zarówno biegły księgowy jak i biegły z zakresu rachunkowości posiadają podobne kompetencje, wiedzę i doświadczenie w zakresie to biegli z obu tych kategorii mają możliwości dokonania analizy, kiedy i w jakich wysokościach Powód dokonał wpłat na poczet należności, objętych spornym nakazem zapłaty oraz czy wpłaty te w całości pokryły zobowiązanie Powoda wraz z należnościami ubocznymi.

W ocenie Sądu Okręgowego nie ulega wątpliwości, że kwestia zarachowania wpłat, dokonanych przez Powoda na rzecz Pozwanego – mieszcząca się w granicach zwykłych działań matematycznych, mieści się w granicach kompetencji, wiedzy i umiejętności księgowego.

Niekorzystna dla Powoda opinia biegłego sądowego nie może natomiast stanowić podstawy do jej kwestionowania i wnioskowania o sporządzenia kolejnej opinii, w celu ustalenia tych samych okoliczności, które uprzednio zostały już ustalone, jeżeli nie zarzucono jej zasadniczych błędów merytorycznych, co w niniejszej sprawie nie ma miejsca.

Dokonywanie dalszych ustaleń dla zbadania tych samych okoliczności sprawy byłoby niecelowe i prowadziłoby tylko do wydłużenia postępowania i było by sprzeczne z ekonomią procesu.

Sąd Rejonowy prawidłowo dokonał oceny opinii biegłego sądowego i dokonał kontroli merytorycznej tej opinii. Wnioski środka dowodowego w postaci opinii biegłego muszą być jasne, kategoryczne i przekonujące dla sądu jako bezstronnego arbitra w sprawie, dlatego gdy opinia biegłego czyni zadość tym wymogom, co pozwala uznać znaczącą dla istoty sprawy okoliczność za wyjaśnioną, to nie zachodzi potrzeba dopuszczania dowodu z dalszej opinii biegłych. Sąd Okręgowy podziela ocenę, że kwestionowanie przez Powoda, sporządzonej w toku postępowania przed Sądem I instancji opinii biegłego oraz wnioskowanie o przeprowadzenie tego dowodu ponownie jest niecelowe i spowoduje jedynie wydłużenie postępowania, a opinia sporządzona w toku postępowania w I instancji jest rzetelna i daje wystarczającą podstawę do stanowczego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, jak trafnie ocenił to Sąd I instancji.

Nie jest uzasadniony również zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewyjaśnienia podstawy faktycznej i prawnej wyroku.

W judykaturze przyjmuje się, iż taki zarzut apelacyjny może być uznany za zasadny, gdy na podstawie uzasadnienia wyroku nie można dokonać kontroli instancyjnej wyroku oraz w przypadku, gdy wadliwe uzasadnienie mogłoby mieć wpływ na wynik sprawy. O skutecznym postawieniu zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. można mówić tylko wtedy, gdy uzasadnienie wyroku nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska sądu, a braki uzasadnienia w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej muszą być tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona, bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej. Zarzut ten może znaleźć zastosowanie jedynie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu I instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania zaskarżonego orzeczenia. (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 2012 r. I ACa 599/12, www.orzeczenia.ms.gov.pl, Legalis nr 1025731)

Zarzut naruszenia przepisów postępowania tylko wtedy jest skuteczny, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co z reguły nie jest możliwe w przypadku błędów uzasadnienia wyroku, które sporządzane jest już po wydaniu orzeczenia, a więc jego wadliwe sporządzenie nie może mieć wpływu na treść orzeczenia. Jedynie w przypadku takich uchybień w sporządzeniu uzasadnienia wyroku, które uniemożliwiają sądowi wyższej instancji kontrolę, czy prawo materialne i procesowe zostały prawidłowo zastosowane, zarzut art. 328 § 2 k.p.c. może okazać się skuteczny. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2012 r. I CSK 632/11. Legalis nr 546095)

W rozpoznawanej sprawie zaś Sąd Rejonowy w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy wnikliwie i w sposób wyczerpujący wyjaśnił podstawy faktyczne rozstrzygnięcia, powołując się przy tym na konkretne przepisy prawa (art. 840 k.p.c.). Sąd Rejonowy wskazał, iż należność główna wynikająca z nakazu zapłaty z dnia 25 sierpnia 2010 roku została uregulowana i uznał, iż w tym zakresie wykonalność tytułu wykonawczego podlega pozbawieniu. Sąd Rejonowy wyjaśnił też, iż oddalił powództwo w zakresie odsetek umownych i kosztów procesu gdyż nie zostały dotychczas uregulowane przez powódkę, dokonując trafnej oceny sposobu zarachowane dokonanych wpłat zgodnie z przepisem art. 451 k.c.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa materialnego, tj. art. 451 §1, §2, §3 k.c. w zakresie błędnego zaliczenia wpłat Powoda na rzecz Pozwanego przez biegłego sądowego, na której to opinii oparł się Sąd I instancji, wskazać należy, iż także ten zarzut jest chybiony.

Ustalenia poczynione przez Sąd I instancji na podstawie opinii biegłego sądowego, mają swoje podstawy w obwiązujących przepisach prawa i w stanie faktycznym niniejszej sprawy.

Zauważyć należy, iż sam powód w dokumentach wpłat, których dowody załączono do pozwu, wskazywał, iż wpłaty były dokonywane albo „ a konto zadłużenia” albo „na zaległy czynsz”. Powyższe wskazuje, iż wolą Powoda było dokonywanie wpłat na poczet zaległych opłat czynszowych. Zatem zgodnie z art. 65 § 1 k.c. oświadczenie woli Powoda należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Z uwagi na fakt, iż zadłużenie Powoda obejmowało zaległości w opłatach czynszowych, to prawidłowo jest ocena, iż wpłaty można było zaliczyć na najstarsze wymagalne faktury z tytułu opłat czynszowych. Wskazać też trzeba, iż wynikające z treści omawianego przepisu prawo wierzyciela do zaliczania dokonanych wpłat w pierwszej kolejności na poczet należności ubocznych jest jego przywilejem, a nie obowiązkiem. Skoro zatem dłużnik dokonując wpłat nie wskazywał konkretnych wierzytelności (poprzez bądź to wskazanie konkretnego numeru faktury czy konkretnie odsetek albo kosztów wynikających ze spornego tytułu wykonawczego) to wierzyciel miał prawo zaliczania tych wpłat na poczet wierzytelności głównej i nie musiał w tym zakresie składać stronie powodowej konkretnego oświadczenia o sposobie ich zaliczenia. Na marginesie zauważyć można dodatkowo, że taki sposób zaliczania wpłat jest dla dłużnika korzystniejszy, gdyż zmniejszenie czy zaspokojenie w całości w pierwszej kolejności należności głównej powoduje, iż nie rosną w dalszym okresie czasu należności uboczne (odsetki), co jednak w niniejszej sprawie nie miało istotnego znaczenia.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł także uchybień zaskarżonego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów, sformułowanych przez apelującą i uznając, że zaskarżony wyrok odpowiada prawu, Sąd Okręgowy, w punkcie 2 wyroku, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w pozostałym zakresie.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę 600,00 złotych stanowiącą koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 w związku z § 10 ustęp 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2013 roku, poz. 1804) znajdującego zastosowanie w sprawie z uwagi na datę wniesienia apelacji.

Podejmując to rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy uznał, iż strona powodowa przegrała postępowanie apelacyjne w całości. Zgodnie bowiem z zasadą wynikającą z art. 20 k.p.c. do wartości przedmiotu sporu (w tym wypadku zaskarżenia) nie wlicza się m.in. kosztów żądanych obok roszczenia głównego. Skoro zaś apelacja została uwzględniona wyłącznie i jedynie co do właśnie kosztów postępowania przed Sądem I instancji, a w pozostałym zakresie (co do meritum) oddalona to należało uznać, iż skarżący uległ w tej części postępowania w całości.

Mariola Szczepańska Jarosław Pawlak Bartosz Kaźmierak