Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Leszek Dąbek

Sędziowie SO Marcin Rak

SO Roman Troll (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2016 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. P.

przeciwko W. P.

o zmianę orzeczenia w zakresie alimentów

na skutek zażalenia powoda

na punkt 2 postanowienia Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 12 lutego 2016 r., sygn. akt III RC 859/15

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Marcin Rak

Sygn. akt III Cz 500/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 12 lutego 2016 roku Sąd Rejonowy w Zabrzu w udzielił zabezpieczenia roszczeniu powoda poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia na jego rzecz kwoty po 300 zł miesięcznie płatnej z góry do rąk matki powoda do dziesiątego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za zwłokę w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania (pkt 1), a w pozostałym zakresie oddalił wniosek o zabezpieczenie (pkt 2). W uzasadnieniu wskazał, że powód wniósł o zmianę orzeczenia
w przedmiocie alimentów poprzez ich zasądzenie od pozwanego w kwotach po 1000 zł miesięcznie, a następnie założył także wniosek o zabezpieczenie roszczenia poprzez zobowiązanie pozwanego do uiszczania na jego rzecz przez czas trwania procesu alimentów w kwocie po 1000 zł miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat wskazując, że dochody matki dziecka nie wystarczają na koszty jego utrzymania, a gdy mieszkali wspólnie to żyli na wyższym poziomie, zaś koszty utrzymania powoda wynoszą 1500 zł miesięcznie, a jego matka zarabia 675 zł netto, od rozwodu w listopadzie 2012 roku koszty utrzymania powoda znacznie wzrosły, a po rozwodzie to matka została obciążona kosztami jego utrzymania i wychowania, pomimo tego od rozwodu pozwany dobrowolnie regulował na powoda po 500 zł miesięcznie tytułem alimentów, ale czynił to nieregularnie i w różnych kwotach; wzrost kosztów powoda związany jest z rozpoczęciem nauki w szkole podstawowej, z tym, że jest on alergikiem i wymaga specjalnej opieki lekarskiej i diety, a także chce pogłębiać znajomość języka angielskiego i swoją aktywność w zajęciach sportowych; dodatkowo wykryto nieprawidłowości w jego rozwoju związane z trudnościami ze stosowaniem zasad ortografii, zapamiętywaniem i interpretacją czytanych tekstów. Sąd Rejonowy uznał, że potrzeby powoda są uprawdopodobnione, ale nie w takim stopniu, by w całości je uwzględnić, gdyż wzrost jego kosztów utrzymania związany jest z rozpoczęciem nauki w szkole podstawowej, natomiast specjalna dieta wymaga wnikliwego zbadania, a to że wzrosły dochody pozwanego musi być brane pod uwagę również z tym, że jest on obciążony opieką i wychowaniem nad małoletnią córką (siostrą powoda). Orzeczenie zapadło w oparciu o art. 730 ¹ k.p.c., art. 753 § 1 k.p.c.

Zażalenie na to postanowienia w części dotyczącej punktu 2 złożył powód i zarzucił mu niewłaściwe zastosowanie art. 753 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powód nie uprawdopodobnił istnienia roszczenia o alimenty w wysokości określonej we wniosku o udzielenie zabezpieczenia. Przy tak postawionym zarzucie wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i udzielanie powodowi zabezpieczenia jego roszczenia poprzez zobowiązanie pozwanego do uiszczania na rzecz jego rzeczy kwoty 1000 zł miesięcznie tytułem alimentów oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W postępowaniu o zabezpieczenie nie wymaga się udowodnienia okoliczności faktycznych, ale wystarczające jest ich uprawdopodobnienie. Uprawdopodobnienie roszczenia oznacza, że powód przedstawi i należycie uzasadni twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia. Roszczenie jest więc uprawdopodobnione, jeżeli jest szansa na jego istnienie, gdyż istotą postępowania zabezpieczającego jest to, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez powoda materiału dowodowego niekoniecznie odpowiadającego wymogom stawianym dowodom przeprowadzanym w toku procesu (por. art. 243 k.p.c. w związku z art. 13
§ 2 k.p.c.). Uprawdopodobnienia nie można bowiem utożsamiać z udowodnieniem roszczenia, stanowi ono bowiem niejako surogat dowodu nie dający pewności, lecz jedynie wiarygodność określonego faktu (por. K. Flaga – Gieruszyńska: [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. A. Zielińskiego, Warszawa 2008, s. 424).

W sprawach o alimenty podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie roszczenia (art. 753 § 1 k.p.c.). Dlatego też powód w sprawie o zmianę orzeczenia w zakresie alimentów winien uprawdopodobnić, że nastąpiła taka zmiana stosunków, która usprawiedliwia zmianę orzeczenia w tej części (art. 138 k.r.o.). Dotyczy to przede wszystkim jego usprawiedliwionych potrzeb i możliwości zarobkowych oraz majątkowych pozwanego (art. 135 § 1 k.ro.).

Zwiększone koszty utrzymania powoda są związane przede wszystkim z rozpoczęciem nauki w szkole podstawowej oraz stanem zdrowia (przede wszystkim alergią, która go dotyka). Należy jednak zwrócić uwagę, że dziesięcioletni powód w żaden sposób nie uprawdopodobnił kosztów związanych z rozpoczęciem szkoły oraz koniecznością stosowania specjalnej diety. Rzeczywiście od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów zmieniła się jego sytuacja, gdyż rozpoczął naukę w szkole, a wcześniej uczęszczał do przedszkola, natomiast Sądowi Okręgowemu wiadomym jest, że koszty utrzymania dziecka uczęszczającego do przedszkola są związane chociażby z tym, że spożywa tam posiłki. Ta kwota jest więc obecnie zaoszczędzona i może być przeznaczona na inne wydatki dziecka, ewentualnie także związane z posiłkami. Jednocześnie podręczniki, w zależności od klasy, do której uczęszcza powód mogą być finansowane przez państwo. Ta okoliczność nie została zbadana i nie była też przez powoda wskazywana, natomiast jest ona powszechnie znana.

Matka powoda wskazuje, że jej wynagrodzenie wynosi 675 zł netto miesięczne. W tym zakresie doszło do zmiany od 2012 roku, albowiem wynagrodzenie to wzrosło o 25 zł.

Istotne w tej sprawie jest to, że w czasie ostatniego orzekania o alimentach matka powoda
i pozwany zostali zobowiązani, każdy z nich z osobna do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania swoich małoletnich dzieci, przy czym kosztami utrzymania starszej ich córki obciążono
w całości pozwanego, a kosztami utrzymania powoda obciążono w całości jego matkę. Wówczas już pozwany znacząco więcej zarabiał niż matka powoda. Obecnie ta sytuacja zmieniła się o tyle, że jego zarobki jeszcze bardziej wzrosły, a zarobki matki powoda wzrosły o niewielką kwotę. Należy jednak podkreślić, że siostra powoda, którą utrzymuje pozwany urodziła się w (...) roku i jest osobą niepełnosprawną, a pozwany musi w całości ponosić koszty jej utrzymania jednocześnie dbając o to, by miała w niedalekiej przyszłości zapewniony właściwy start życiowy w postaci podjęcia odpowiednich studiów.

Jednocześnie w odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że łoży na małoletniego 300 zł miesięcznie, a od 2014 roku wyraził zgodę na zwiększenie tej kwoty do 500 zł miesięcznie, ale utracił płynność finansową i przekazuje po 300 zł miesięcznie oraz kupuje ubrania, zabawki, finansuje rozrywkę małoletniego.

Wysokość kosztów utrzymania powoda w zakresie związanym z jego stanem zdrowotnym i koniecznością stosowania specjalnej diety, jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, wymaga wnikliwego zbadania i to będzie dokonywane w toku postępowania w razie takiej potrzeby. Natomiast istotne jest także to, że na ostatniej rozprawie, która odbyła się 7 kwietnia 2016 roku, strony zostały skierowane do mediacji, co umożliwi im ustalenie prawidłowych kosztów utrzymania powoda oraz zakresu w jakim pozwany będzie zobowiązany do przyczynia się do kosztów jego utrzymania.

Te wszystkie okoliczności prowadzą do wniosku, że na obecnym etapie nie jest możliwa zmiana rozstrzygnięcia w przedmiocie zabezpieczenia alimentów zgodnie z wnioskiem powoda. Trzeba bowiem podkreślić, że strony zostały skierowane do mediacji, termin mediacji został określony na około 2 miesiące, a realny wzrost kosztów utrzymania powoda, w szczególności związany ze specjalistyczną dietą i rozpoczęciem nauki w szkole, nie został jeszcze w sprawie zbadany, a nie jest uprawdopodobniony w takim stopniu, aby umożliwić zwiększenie już zabezpieczonych alimentów. Poza tym rozpoczęcie nauki u powoda (10 letniego dziecka) nie powstało w 2015 roku, lecz wcześniej, gdyż rozpoczął on naukę najpóźniej w 2013 roku (wtedy skończył
7 lat), a więc wystarczały wówczas na jego utrzymanie regulowane dobrowolnie przez pozwanego kwoty po 300 zł miesięcznie. Jednocześnie istotne jest także to, że już w czasie orzekania rozwodu (26 listopada 2012 roku) istniała duża rozbieżność pomiędzy zarobkami rodziców powoda, a jednak mimo to nie spowodowała ona zasądzenia alimentów na rzecz małoletniego powoda od pozwanego.

Umożliwienie stronom mediacyjnego zakończenia postępowania jest najlepszym rozwiązaniem w sprawie, albowiem znają one swoje wzajemne potrzeby i możliwości zarobkowe oraz majątkowe, a muszą wziąć pod uwagę także to, że pozwany w całości ponosi koszty utrzymania niepełnosprawnej starszej siostry powoda. Dysproporcja pomiędzy stopą życiową rodzeństwa była już widoczna w pierwszym orzeczeniu o alimentach (jest to związane z wysokością dochodów rodziców opiekujących się dziećmi), nie może więc ona teraz stanowić istotnego argumentu dla zmiany rozstrzygnięcia w tym zakresie co do zabezpieczenia.

Dlatego też zarzuty zażalenia na obecnym etapie są bezzasadne. Natomiast Sąd Rejonowy, w sytuacji braku porozumienia stron co do zobowiązań alimentacyjnych pozwanego w toku postępowania mediacyjnego, przeprowadzi postępowanie dowodowe dotyczące zakresu w jakim doszło do zmiany stosunków pomiędzy stronami od czasu ostatniego orzekania o alimentach
i wówczas rozstrzygnie co do tego, czy takie alimenty powodowi przysługują, a jeżeli tak to
w jakiej wysokości.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397
§ 1 i 2 k.p.c., zażalenie jako bezzasadne należało oddalić.

SSO Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Marcin Rak