Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 41/15
POSTANOWIENIE
Dnia 2 lipca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku W. S. i B. K.-S.
przy uczestnictwie B. S. i G. S.
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 2 lipca 2015 r.,
zażalenia wnioskodawcy W. S.
na postanowienie Sądu Okręgowego w J.
z dnia 16 marca 2015 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
UZASADNIENIE
Sąd drugiej instancji, postanowieniem wydanym na podstawie art. 3986
§ 2
k.p.c., odrzucił skargę kasacyjną wnioskodawcy w sprawie o stwierdzenie
zasiedzenia, uznając, że skarżący uchybił obowiązkowi uiszczenia opłaty od skargi
kasacyjnej w wysokości stałej, co miało nastąpić najpóźniej do dnia 9 marca 2015 r.
Stwierdził, że zawarty w skardze kasacyjnej wniosek o zwolnienie od opłaty
od skargi kasacyjnej nie zasługiwał na uwzględnienie, co skutkowało oddaleniem
tego wniosku postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 6 lutego 2015 r.
Przyjmując skuteczność doręczenia tego postanowienia pełnomocnikowi
wnioskodawcy w dniu 2 marca 2015 r. (k. 898 akt) Sąd ten uznał, że z mocy art.
112 ust. 3 u.k.s.c. tygodniowy termin do opłacenia pisma, wniesionego przez
profesjonalnego pełnomocnika, opłatą w wysokości stałej biegł od dnia doręczenia
postanowienia. Ponieważ opłata od skargi kasacyjnej nie została w tym terminie
uiszczona, przeto skarga kasacyjna podlegała odrzuceniu.
Postanowienie odrzucające skargę kasacyjną wnioskodawca zaskarżył
w całości zażaleniem, zarzucając naruszenie art. 139 § 1 k.p.c. oraz art. 4 ustawy
o języku polskim, art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz
art. 130 § 1 k.p.c. Zarzucił błędne adresowanie kierowanej do niego korespondencji
sądowej wskutek błędnego oznaczenia w niej nazwiska pełnomocnika
i w konsekwencji wadliwego zastosowania przez Sąd instytucji doręczenia
zastępczego w sytuacji, w której adwokat nie otrzymywał pism sądowych z błędnym
oznaczeniem jego nazwiska.
Zarzut naruszenia art. 103 u.k.s.c. uzasadniono błędnym uznaniem,
że wnioskodawca nie wykazał braku środków na uiszczenie opłaty sądowej,
natomiast zarzut naruszenia art. 130 § 1 k.p.c. uzasadnił żalący zaniechaniem
wezwania przez Sąd pełnomocnika wnioskodawcy do uiszczenia opłaty sądowej
przed odrzuceniem skargi kasacyjnej, do czego Sąd był zobligowany.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Sąd drugiej instancji co najmniej przedwcześnie przyjął, że opłata od skargi
kasacyjnej nie została uiszczona z zachowaniem tygodniowego terminu,
wynikającego z art. 112 ust. 3 u.k.s.c., a liczonego od dnia doręczenia stronie
postanowienia o oddaleniu jej wniosku o zwolnienie od opłaty od skargi kasacyjnej.
Sąd ten bowiem przyjął, że postanowienie to z dnia 6 lutego 2015 r. zostało
doręczone w sposób zastępczy (art. 139 § 1 k.p.c.) pełnomocnikowi wnioskodawcy
w dniu 2 marca 2015 r. (k. 898) i od tego dnia biegł tygodniowy termin do
uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej.
Tymczasem bieg tego tygodniowego terminu rozpoczyna się od dnia
doręczenia stronie postanowienia oddalającego jej wniosek o zwolnienie od
kosztów sądowych (art. 112 ust. 3 u.k.s.c.), które to doręczenie, także dokonane
profesjonalnemu pełnomocnikowi w sposób zastępczy, musi być jednak prawnie
skuteczne, a więc dokonane prawidłowo.
Tymczasem racją ma strona żaląca, że nie doszło do skutecznego
zastępczego doręczenia pełnomocnikowi wnioskodawcy postanowienia z dnia
6 lutego 2015 r. o oddaleniu wniosku o zwolnienie od opłaty od skargi kasacyjnej.
Przesyłka sądowa, zawierająca odpis tego postanowienia, zawierała błędne
oznaczenie nazwiska pełnomocnika będącego jej adresatem przez podanie na niej
„adw. A. Z.” (k. 898 i k. 898v.), zamiast podania prawidłowego brzmienia także
nazwiska adwokata, a mianowicie „A. Z.”.
W konsekwencji tzw. awizowanie adresata, tj. zawiadomienie go o nadejściu
przesyłki pocztowej, odbywało się wadliwie, bo z podaniem wadliwego brzmienia
nazwiska adwokata. Nie pozwalało to Sądowi na pozostawienie takiej przesyłki
w aktach sądowych ze skutkiem w postaci doręczenia zastępczego (k. 898 akt).
Zważyć bowiem należy, że zalegająca w aktach skarga kasacyjna wnioskodawcy
zawierała prawidłowe określenie brzmienia nazwiska sporządzającego ją
pełnomocnika (tj. A. Z., k. 880 akt), a z pełnomocnictwa udzielonego mu w dniu 2
lutego 2015 r. przez wnioskodawcę (k. 882) wynika, że brzmienie nazwiska
adwokata uwzględnia użycie go tam we właściwym przypadku, innym, aniżeli
4
użycie go w mianowniku, ze względu na przyjęte brzmienie udzielonego
pełnomocnictwa. Okoliczność tę Sąd powinien uwzględnić adresując przesyłkę
sądową do pełnomocnika wnioskodawcy.
W tym stanie rzeczy postanowienie o oddaleniu wniosku o zwolnienie od
opłaty od skargi kasacyjnej nie zostało skutecznie doręczone pełnomocnikowi
wnioskodawcy, a zatem tygodniowy termin do uiszczenia tej opłaty nie rozpoczął
biegu, co skutkuje co najmniej przedwczesnym uznaniem, że nastąpiło
nieopłacenie skargi kasacyjnej w wymaganym ustawą terminie.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy uwzględnił zażalenie orzekając na
podstawie art. 39816
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.