Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt SNO 8/15
POSTANOWIENIE
Dnia 1 września 2015 r.
Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w składzie:
SSN Henryk Gradzik (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
SSN Wojciech Katner
w sprawie A. M., sędziego Sądu Rejonowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 1 września 2015r., bez udziału stron,
zażalenia wniesionego przez obrońcę obwinionej od zarządzenia Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2015r., sygn. akt SNO 8/15 o odmowie
przyjęcia kasacji od prawomocnego wyroku Sądu Najwyższego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 4 marca 2015r., sygn. akt SNO 8/15
postanowił
utrzymać w mocy zaskarżone zarządzenie
UZASADNIENIE
W wyroku z dnia 2 października 2014r., Sąd Apelacyjny w […] – Sąd
Dyscyplinarny uznał obwinioną A. M. - sędziego Sądu Rejonowego w […], a
następnie Sądu Rejonowego w […], za winną tego, że jako przewodnicząca składu
orzekającego, w okresie od 8 lipca 2009r. do 30 stycznia 2013r. dopuściła się
oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa procesowego, mianowicie. art. 2§1 pkt
4 k.p.k., art. 366§1 i 2 k.p.k. oraz art. 404§1 k.p.k. w ten sposób, że wbrew
zasadom koncentracji materiału dowodowego i sprawności postępowania
doprowadziła do rażącej i nieuzasadnionej przewlekłości postępowania sądowego
w dwunastu sprawach karnych – to jest popełnienia przewinienia służbowego
określonego w art. 107§1 ustawy z dnia 27lipca 2001r. – Prawo o ustroju sądów
2
powszechnych i za to na podstawie art. 109§1 pkt 2 tej ustawy wymierzył jej karę
dyscyplinarną nagany.
Po rozpoznaniu odwołań obwinionej i jej obrońcy Sąd Najwyższy – Sąd
Dyscyplinarny wyrokiem z dnia 4 marca 2015r., sygn SNO 8/15 utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok.
Obrońca ukaranej sędzi A. M. złożył kasację od prawomocnego wyroku do
Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego.
Działający z upoważnienia Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego,
Przewodniczący Wydziału VI do Spraw Dyscyplinarnych Izby Karnej, zarządzeniem
z dnia 9 lipca 2015r. odmówił przyjęcia kasacji jako niedopuszczalnej z mocy
ustawy (art. 122 u.s.p.).
W zażaleniu na powyższe zarządzenie obrońca obwinionej podniósł zarzut
naruszenia przepisów postępowania, mającego wpływ na jego treść, a to art. 523§1
i 4 k.p.k. w zw. z art. 439§1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p., w zw. z art. art. 32
ust 1, art. 42 ust 2 i 45 Konstytucji RP oraz art. 6 Europejskiej konwencji o ochronie
praw człowieka i podstawowych wolności – poprzez odmowę przyjęcia do
rozpoznania kasacji opartej na zarzucie stanowiącym bezwzględną przyczynę
odwoławczą, wskutek zastosowania przepisu art. 122 u.s.p. sprzecznie z normami
konstytucyjnymi, różnicującego prawo do uruchomienia tej procedury przed sądem
w oparciu o kryterium adresata normy prawnej znajdującego się w podobnej
sytuacji prawnie relewantnej, gdy zarówno z treści wprost naruszonych norm
Kodeksu postępowania karnego, jak i art. 83 ust 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1985r.
o prokuraturze, art. 91 a ustawy z dnia 26 maja 1982r. o adwokaturze oraz art. 622
ust 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982r o radcach prawnych, art. 63 a §1 ustawy z dnia 14
lutego 1991r. o notariacie, wynika takie uprawnienie dla stron postępowania o
charakterze karnym.
Podnosząc powyższy zarzut skarżący sformułował wniosek o przyjęcie kasacji
do rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył:
Zarzut skarżącego, jak i argumentację zawartą w uzasadnieniu należało
uznać za bezzasadne w stopniu oczywistym. Autor zażalenia nie kwestionuje, że
odmowa przyjęcia kasacji nastąpiła na podstawie kategorycznie sformułowanego
3
przepisu art. 122 u.s.p., który stanowi, że w postępowaniu dyscyplinarnym w
sprawach sędziów od wyroku sądu drugiej instancji kasacja nie przysługuje.
Obrońca utrzymuje natomiast, że wyrażona w nim norma jawi się jako sprzeczna z
ustawą zasadniczą. W dalszym wywodzie pomija jednak treść art. 78 Konstytucji,
zgodnie z którym każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji
wydanych w pierwszej instancji, a wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżania
określa ustawa. W kwestii będącej przedmiotem zarzutu obrońcy ten właśnie
przepis Konstytucji jest miarodajny. Ustrojodawca ustanawia w nim standard
dwuinstacyjności w postępowaniu sądowym. Nie gwarantuje uprawnienia do
odwoływania się od orzeczeń sądu drugiej instancji nadzwyczajnymi środkami
zaskarżenia, pozostawiając możliwość wprowadzenia stosownych regulacji w tym
zakresie przez ustawodawcę zwykłego (zob. uzasadnienie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z 16.01.2006, sygn. SK 30/05, Z.U. 2006/1A/2). Nie ma zatem
podstaw do twierdzenia, że art. 122 u.s.p., wyłączający możliwość skarżenia
kasacją wyroku sądu drugiej instancji, wydanego w postępowaniu dyscyplinarnym
w sprawach dotyczących sędziów sądów powszechnych, jest sprzeczny z ustawą
zasadniczą, co miałoby przemawiać in concreto za przyjęciem kasacji do
rozpoznania.
Nietrafne i bezzasadne jest wskazywanie w zażaleniu na naruszenie
zaskarżonym zarządzeniem art. 32 ust 1 i art. 45 Konstytucji, formułujących zasady
równości w prawie i sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez sąd. W odniesieniu
do spraw sądowych standardy określone w tych przepisach można odnosić do
postępowań, których byt i warunki dopuszczalności są ustawowo uregulowane.
Tymczasem ustawa zwykła wyłącza toczenie się postępowania kasacyjnego w
sprawach dyscyplinarnych sędziów, co jak wyżej podniesiono, nie koliduje z
relewantną w tym względzie normą Konstytucji zamieszczoną w art. 78.
To prawda, co akcentuje autor zażalenia, że w sprawach dyscyplinarnych
prokuratorów, adwokatów i radców prawnych, ustawa dopuszcza kasację do Sądu
Najwyższego od prawomocnych orzeczeń wydanych w drugiej instancji. Racją tych
uregulowań jest jednak to, że orzeczenia w tych postępowaniach wydaje nie Sąd
Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny, jak w sprawach sędziów, lecz sądy dyscyplinarne
funkcjonujące w strukturach organizacyjnych tychże grup zawodowych.
4
Zauważyć wreszcie trzeba, że skarżący bezzasadnie, wręcz niezrozumiale
wytknął w zażaleniu obrazę art. 523§1 i 4 .k.p.k w zw. z art. 439§1 pkt 9 k.p.k. w zw.
z art. 128 u.s.p. Ten ostatni przepis odsyła wszak do przepisów Kodeksu
postępowania karnego w tych tylko kwestiach, których nie regulują przepisy o
postępowaniu dyscyplinarnym w sprawach sędziów. Skoro zaś art. 122 u.s.p.
wyklucza złożenie kasacji w tych sprawach, to nie sposób nawet zakładać, że przez
wydanie zarządzenia o odmowie przyjęcia kasacji mogło dojść do naruszenia
przepisów normujących szczegółowo przebieg postępowania kasacyjnego.
Z wszystkich tych względów, wobec oczywistej bezzasadności zażalenia,
zaskarżone zarządzenie należało utrzymać w mocy.