Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SPP 22/15
POSTANOWIENIE
Dnia 9 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący)
SSN Dawid Miąsik
SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi P. sp. z o.o. z siedzibą w S.
na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego
z udziałem Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Apelacyjnego w […]
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 września 2015 r.,
oddala skargę.
UZASADNIENIE
P. Sp. z o.o. wniosła skargę o stwierdzenie przewlekłości postępowania
sądowego toczącego się przed Sądem Apelacyjnym, VI Wydziałem Cywilnym, pod
sygnaturą akt [...] domagając się: wyznaczenia terminu rozprawy apelacyjnej;
zobowiązania Sądu Apelacyjnego do dokonania przepisanych prawem czynności,
mających na celu bezzwłoczne wyznaczenie terminu rozprawy apelacyjnej i
rozpoznanie apelacji strony pozwanej; przyznania od Skarbu Państwa na rzecz
sumy pieniężnej w wysokości 20.000 zł oraz zasądzenia kosztów postępowania
skargowego.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że skarżąca jest stroną powodową w
sprawie III C …5/13 Sądu Okręgowego w W., który wydał wyrok z dnia 10 marca
2014 r. W dniu 10 października 2014 r. do Sądu Apelacyjnego wpłynęły akta
powyższej sprawy wraz z apelacją strony przeciwnej. Do dnia wniesienia
2
przedmiotowej skargi, tj. do 10 lipca 2015 r. Sąd drugiej instancji nie wyznaczył
terminu rozprawy apelacyjnej ani nie podjął żadnych innych czynności w sprawie,
które umożliwiłyby rozpoznanie apelacji pozwanych. „Ponad piętnastomiesięczne”
opóźnienie w rozpoznaniu apelacji stanowi zdaniem skarżącego nieuzasadnioną
zwłokę i podstawę do stwierdzenia przewlekłości postępowania w rozumieniu art. 2
ust 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do
rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub
nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej
zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.)
Prezes Sądu Apelacyjnego - na podstawie art. 10 ust. 3 wyżej tej ustawy w
piśmie z dnia 10 sierpnia 2015 r. zgłosił swój udział w sprawie i wniósł o oddalenie
skargi, podkreślając, że 30 czerwca 2015 r. zostało wydane zarządzenie o zwrocie
akt do sądu pierwszej instancji celem prawidłowego pobrania opłat od obu apelacji
strony pozwanej. Zarządzenie zostało wykonane tego samego dnia. Ponadto
wobec wniesienia przez powoda skargi na przewlekłość postępowania akta sprawy
zostały 15 lipca 2015 r. ponownie przekazane przez Sąd Okręgowy do Sądu
Apelacyjnego, który przedstawił je Sądowi Najwyższemu wraz ze skargą.
Wprawdzie w okresie od 10 października 2014 r. do 30 czerwca 2015 r., a więc
prawie 9 miesięcznym, Sąd Apelacyjny nie podjął w sprawie czynności
zmierzających do wyznaczenia terminu rozprawy apelacyjnej, co jednak nie
uzasadnia twierdzenia, że doszło do takiej przewlekłości. Zen względu na wielką
liczbę spraw apelacyjnych wpływających do VI Wydziału Cywilnego Sądu
Apelacyjnego oraz charakter sprawy objętej skargą, niespełna 9 miesięczny okres
oczekiwania na podjęcie czynności zmierzających do nadania właściwego biegu
postępowaniu apelacyjnemu nie oznacza, że w sprawie doszło do przewlekłości
postępowania apelacyjnego, którego deklarowany termin zostanie wyznaczony
niezwłocznie po zwrocie akt z Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga została wniesiona na przewlekłość postępowania apelacyjnego z
zarzutami braku wyznaczenia terminu rozprawy apelacyjnej do dnia wniesienia
skargi na przewlekłość postępowania apelacyjnego, z argumentacją, że apelacje
3
dwóch pozwanych zostały wniesione za pośrednictwem Sądu Okręgowego w dniu
17 kwietnia 2014 r. oraz wpłynęły do Sądu Apelacyjnego w dniu 10 października
2014 r., a Sąd ten nie wyznaczył rozprawy apelacyjnej do dnia wniesienia skargi na
przewlekłość. Okoliczności te nie uzasadniały ani nie usprawiedliwiały skargi,
zważywszy że wydłużeniu uległo postepowanie międzyinstancyjne wymagające
merytorycznego rozpoznania wniosków apelujących o zwolnienie ich od obowiązku
ponoszenia opłat od apelacji, które zakończyło się postanowieniem z dnia 4
sierpnia 2014 r., zwalniającym każdego z apelujących od częściowej opłaty od
apelacji ponad kwoty 3.037 zł. W dalszym biegu tej sprawy Sąd pierwszej instancji
jednak wadliwie wezwał obu apelujących do „uiszczenia solidarnie opłaty od
apelacji” w jednej kwocie 3.037 zł, zamiast w dwóch takich kwotach odrębnie od
dwóch apelacji złożonych przez obu pozwanych, co dostrzegł dopiero Sąd drugiej
instancji, który po złożeniu w dniu 16 czerwca 2015 r. (data wpływu) przez
pełnomocnika strony powodowej wniosku „o przyśpieszenie rozpoznania apelacji”
wydał w osobie zastępcy przewodniczącego VI Wydziału Cywilnego w dniu 30
czerwca 2015 r. (k. 644) kolejne zarządzenie o zwrocie akt sprawy Sądowi
pierwszej instancji w celu pobrania wymaganych opłat od obu apelacji wniesionych
przez dwóch pozwanych (apelujących). W dalszym biegu tej sprawy, której
zaniedbania obarczają głównie Sąd pierwszej instancji, Sąd ten wystosował do obu
apelujących równobrzmiące wezwania do uiszczenia brakującej opłaty od obu
apelacji lub wskazania „od apelacji którego z pozwanych została uiszczona opłata”.
Wezwania te apelujący odebrali - według notatki urzędowej Sądu Okręgowego z
dnia 22 lipca 2015 r. - w dniu 14 lipca 2015 r., ale w wyznaczonym terminie na
uzupełninie tych braków, w tym do dnia sporządzenia wymienionej notatki „nie
odnotowano wpływu potwierdzenia opłaty od apelacji, nie wpłynęła również
odpowiedź na pkt 3 zarządzenia z 08.07.15 r., zobowiązującego do wskazania,
która z apelacji została potencjalnie prawidłowo opłacona.
W międzyczasie skarżąca strona powodowa złożyła skargę na przewlekłość
postępowania apelacyjnego z dnia10 lipca 2015 r. (data wpływu 13 lipca 2015 r.),
która zarządzeniem kierownika sekcji kasacyjnej VI Wydziału Cywilnego Sądu
Apelacyjnego została wraz z aktami sprawy przedstawiona Sądowi Najwyższemu
przed rozstrzygnięciem kluczowej sprawy dopuszczalności nadania biegu
4
procesowego nienależycie opłaconych apelacjom przez obu apelujących
pozwanych, którzy zostali odrębnie wezwani do uzupełnienia tych braków pod
rygorem odrzucenia apelacji każdego z nich.
W ujawnionym „zamieszaniu” procesowym, które ewidentnie nie obarcza
strony skarżącej, ale usprawiedliwia także Sąd drugiej instancji, który nie mógł
wyznaczyć rozprawy apelacyjnej przed obowiązkowym wniesieniem wymaganych
opłat od obu apelacji i nadal nie może wyznaczyć terminu rozprawy apelacyjnej z
uwagi na brak informacji o należycie opłaconych apelacjach w aktach sprawy
przesłanych do Sądu Najwyższego wraz ze skargą na przewlekłość. Mogło to
wpłynąć na przedłużenie wyznaczenia terminu rozprawy apelacyjnej, ale nadal nie
wiadomo, czy apelujący uzupełnili wymagane opłaty pod rygorem odrzucenia
apelacji każdego z nich. Także z odpowiedzi na skargę nie wynika sfinalizowanie
ujawnionych braków obu apelacji, wymaganych do wyznaczenia terminu rozprawy
apelacyjnej, ale jedynie deklaracja, że termin rozprawy apelacyjnej zostanie
wyznaczony niezwłocznie po zwrocie akt z Sądu Najwyższego, tyle że pod
warunkiem uzupełnienia ujawnionych braków obu apelacji, które mogą być
odrzucone już przez Sąd pierwszej instancji w przypadku nie uzupełnienia przez
apelujących braków apelacji w wyznaczonym terminie (art. 370 k.p.c.).
Brak w aktach sprawy informacji o skutecznym wniesieniu apelacji przez
dwóch apelujących wyklucza stwierdzenie przewlekłości postępowania
apelacyjnego, ponieważ rozprawa apelacyjna może być wyznaczona tylko w razie
należytego opłacenia takich środków zaskarżenia. Ponadto skarżący nie zarzucał
wady przewlekłości procedury międzyinstancyjnej ze względu i z uzasadnieniem
potencjalnie spóźnionego, bo niemal 9 miesięcznego, podjęcia procedury
zmierzającej do usunięcia braków wniesionych apelacji, zwłaszcza że braki zostały
dostrzeżone przez Sąd drugiej instancji dopiero po wnikliwym zweryfikowaniu
warunków wymaganych od apelujących do skutecznego wniesienia obu apelacji.
Ujawnione okoliczności wykluczały stwierdzenie przewlekłości postępowania
apelacyjnego, ponieważ okres przewlekłości postępowania apelacyjnego liczy się
od dnia wpływu należycie opłaconych i nieodrzuconych apelacji z przyczyn
wymienionych w art. 370 k.p.c., dlatego Sąd Najwyższy oddalił skargę na
podstawie art. 12 ust. 1 ustawy.
5