IV CSK 657/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-10-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CSK 657/14
POSTANOWIENIE
Dnia 9 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z wniosku B. U.
przy uczestnictwie M.J., M. O.
i S. U.
o wpis własności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 września 2015 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni
od postanowienia Sądu Okręgowego w T.
z dnia 11 kwietnia 2014 r.,
oddala skargę kasacyjną.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w T. postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2014 r. oddalił
apelację wnioskodawczyni B. U. od postanowienia Sądu Rejonowego w C.
oddalającego wniosek o wpis w księdze wieczystej współwłasności w części
ułamkowej na rzecz M. J. U podłoża tego rozstrzygnięcia legło stanowisko, że
wnioskodawczyni nie posiada legitymacji do złożenia tego wniosku.
Skarga kasacyjna wnioskodawczyni od postanowienia Sądu Okręgowego –
oparta na podstawie drugiej z art. 3983
k.p.c. – zawiera zarzut naruszenia art. 6262
§ 5 k.p.c., i zmierza do uchylenia tego postanowienia oraz przekazania sprawy
do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Istota zarzutu skargi kasacyjnej sprowadza się do twierdzenia, że Sąd
Okręgowy z naruszeniem art. 6262
§ 5 k.p.c. nie przyznał legitymacji do złożenia
wniosku o wpis w księdze wieczystej skarżącej współwłaścicielce nieruchomości
dla której ta księga została założona, M. J., jako współwłaściciela tej nieruchomości
w 55
/100 częściach, na podstawie orzeczenia sądowego stwierdzającego nieważność
czynności prawnej, której stroną nie była skarżąca.
W prawie polskim podstawową zasadą postępowania wieczystoksięgowego
jest działanie na wniosek - dotyczy to także wpisów (art. 6268
§ 1 k.p.c.), jednakże,
wypada zauważyć, że ustawodawca przewiduje także, w interesie wiarygodności
(wiary publicznej) księgi wieczystej, dokonywanie z urzędu określonych wpisów.
Przepis art. 6262
§ 5 k.p.c., którego naruszenia upatruje skarżąca, określa
krąg legitymowanych osób do złożenia wniosku o dokonanie (wykreślenie) wpisu
w księdze wieczystej. Zgodnie z jego treścią taki wniosek może złożyć właściciel
nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić,
albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze
wieczystej, a w sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy prawa – także
uprawniony organ. Regulacja ta określa w sposób wyczerpujący krąg podmiotów
3
uprawnionych do złożenia wniosku o dokonanie (wykreślenie) wpisu w księdze
wieczystej i stanowi rozwiązanie o charakterze szczególnym wobec treści art. 510
k.p.c., który to przepis przewiduje jako zasadę możliwość uczestniczenia
w postępowaniu nieprocesowym wszystkich osób zainteresowanych jego wynikiem.
Brzmienie art. 6262
§ 5 k.p.c. nakazuje przyjąć, że inne osoby niż wymienione
w tym przepisie nie są legitymowane do wystąpienia z wnioskiem o wpis prawa
w księdze wieczystej. Takie unormowanie jest podyktowane usprawnieniem
postępowania wieczystoksięgowego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
5 kwietnia 2012 r., II CSK 384/11, nie publ.).
Skarżąca nie należy do kręgu podmiotów oznaczonych w art. 6262
§ 5 k.p.c.,
gdyż określony ułamkiem (idealny) udział innego współwłaściciela we własności nie
jest „wspólnym prawem" dla skarżącej, której prawo nie sięga dalej, niż
przysługujący jej udział we własności nieruchomości.
Ubocznie, fakt niewpisania w księdze wieczystej udziału innego
współwłaściciela nie narusza prawa skarżącej, a tym samym wniosek jej o jego
wpis nie „zmierza do zachowania wspólnego prawa” (art. 209 in fine k.c.). Inaczej,
nie jest czynnością zachowawczą w rozumieniu art. 209 k.c.
Sąd Okręgowy przeto zasadnie uznał, że skarżącej nie przysługuje
legitymacja z art. 6262
§ 5 k.p.c. w zakresie udziału nieujawnionego
współwłaściciela.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 9 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z wniosku B. U.
przy uczestnictwie M.J., M. O.
i S. U.
o wpis własności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 września 2015 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni
od postanowienia Sądu Okręgowego w T.
z dnia 11 kwietnia 2014 r.,
oddala skargę kasacyjną.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w T. postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2014 r. oddalił
apelację wnioskodawczyni B. U. od postanowienia Sądu Rejonowego w C.
oddalającego wniosek o wpis w księdze wieczystej współwłasności w części
ułamkowej na rzecz M. J. U podłoża tego rozstrzygnięcia legło stanowisko, że
wnioskodawczyni nie posiada legitymacji do złożenia tego wniosku.
Skarga kasacyjna wnioskodawczyni od postanowienia Sądu Okręgowego –
oparta na podstawie drugiej z art. 3983
k.p.c. – zawiera zarzut naruszenia art. 6262
§ 5 k.p.c., i zmierza do uchylenia tego postanowienia oraz przekazania sprawy
do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Istota zarzutu skargi kasacyjnej sprowadza się do twierdzenia, że Sąd
Okręgowy z naruszeniem art. 6262
§ 5 k.p.c. nie przyznał legitymacji do złożenia
wniosku o wpis w księdze wieczystej skarżącej współwłaścicielce nieruchomości
dla której ta księga została założona, M. J., jako współwłaściciela tej nieruchomości
w 55
/100 częściach, na podstawie orzeczenia sądowego stwierdzającego nieważność
czynności prawnej, której stroną nie była skarżąca.
W prawie polskim podstawową zasadą postępowania wieczystoksięgowego
jest działanie na wniosek - dotyczy to także wpisów (art. 6268
§ 1 k.p.c.), jednakże,
wypada zauważyć, że ustawodawca przewiduje także, w interesie wiarygodności
(wiary publicznej) księgi wieczystej, dokonywanie z urzędu określonych wpisów.
Przepis art. 6262
§ 5 k.p.c., którego naruszenia upatruje skarżąca, określa
krąg legitymowanych osób do złożenia wniosku o dokonanie (wykreślenie) wpisu
w księdze wieczystej. Zgodnie z jego treścią taki wniosek może złożyć właściciel
nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić,
albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze
wieczystej, a w sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy prawa – także
uprawniony organ. Regulacja ta określa w sposób wyczerpujący krąg podmiotów
3
uprawnionych do złożenia wniosku o dokonanie (wykreślenie) wpisu w księdze
wieczystej i stanowi rozwiązanie o charakterze szczególnym wobec treści art. 510
k.p.c., który to przepis przewiduje jako zasadę możliwość uczestniczenia
w postępowaniu nieprocesowym wszystkich osób zainteresowanych jego wynikiem.
Brzmienie art. 6262
§ 5 k.p.c. nakazuje przyjąć, że inne osoby niż wymienione
w tym przepisie nie są legitymowane do wystąpienia z wnioskiem o wpis prawa
w księdze wieczystej. Takie unormowanie jest podyktowane usprawnieniem
postępowania wieczystoksięgowego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
5 kwietnia 2012 r., II CSK 384/11, nie publ.).
Skarżąca nie należy do kręgu podmiotów oznaczonych w art. 6262
§ 5 k.p.c.,
gdyż określony ułamkiem (idealny) udział innego współwłaściciela we własności nie
jest „wspólnym prawem" dla skarżącej, której prawo nie sięga dalej, niż
przysługujący jej udział we własności nieruchomości.
Ubocznie, fakt niewpisania w księdze wieczystej udziału innego
współwłaściciela nie narusza prawa skarżącej, a tym samym wniosek jej o jego
wpis nie „zmierza do zachowania wspólnego prawa” (art. 209 in fine k.c.). Inaczej,
nie jest czynnością zachowawczą w rozumieniu art. 209 k.c.
Sąd Okręgowy przeto zasadnie uznał, że skarżącej nie przysługuje
legitymacja z art. 6262
§ 5 k.p.c. w zakresie udziału nieujawnionego
współwłaściciela.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu.