Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 187/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący)
SSN Jacek Sobczak
SSA del. do SN Jerzy Skorupka (sprawozdawca)
Protokolant Danuta Bratkrajc
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zdzisława Brodzisza
w sprawie R. M. - skazanego z art. 291 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12
kk w zw. z art. 65 § 1 kk w brzmieniu tych przepisów sprzed dnia 8 czerwca 2010 r.
w zw. z art. 4 § 1 kk,
T. G. i J. J. - skazanych z art. 55 § 1 kks w zw. z art. 62 § 2 kks i art. 54 § 1 kks w
zw. z art. 6 § 2 kks i w zw. z art. 7 § 2 kks w brzmieniu sprzed dnia 1 maja 2004 r. i
innych
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 29 października 2015 r.,
kasacji, wniesionych przez obrońców skazanych
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 9 października 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w C.
z dnia 22 kwietnia 2013 r.,
1. oddala kasację obrońcy skazanego R. M. jako oczywiście
bezzasadną,
2
2. uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do T. G. i J. J. w
zakresie dotyczącym utrzymania w mocy oraz częściowej zmiany
punktów 58 i 59 oraz 66 i 67 wyroku Sądu Okręgowego w C. z
dnia 22 kwietnia 2013 r., i w tym zakresie przekazuje sprawę do
ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym,
3. zarządza zwrot J. J. wniesionej opłaty od kasacji,
4. zasądza od skazanego R. M. koszty postępowania
kasacyjnego w części na niego przypadającej.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Okręgowego w C. z dnia 22 kwietnia 2013 r., T. G. uznany
został za winnego:
1. popełnienia przestępstwa w art. 286§1 KK i art. 273 KK w zw. z art. 294§1 KK
przy zast. art. 11§2 KK i art. 12 KK i art. 65§1 KK i za to wymierzono mu karę 3
lat pozbawienia wolności i karę grzywny w wymiarze 150 stawek dziennych,
przyjmując wysokość jednej stawki dziennej za równoważną kwocie 500 zł,
2. popełnienia przestępstwa z art. 55§1 KKS i art. 62§2 KKS przy zast. art. 6§2
KKS i art. 7§1 KKS i art. 37§1 pkt 1 i 5 KKS i za to wymierzono mu karę 1 roku
pozbawienia wolności i karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych
przyjmując wysokość jednej stawki dziennej za równoważną kwocie 500 zł.,
3. popełnienia przestępstwa z art. 54§1 KKS w zw. z art. 6§2 KKS przy zast. art.
37§1 pkt 1 i 5 KKS i za to wymierzono mu karę 3 lat pozbawienia wolności i
karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej
stawki dziennej za równoważną kwocie 500 zł,
4. popełnienia przestępstwa z art. 299§1 i 5 KK w zw. z art. 12 KK i art. 65§1 KK i
za to wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności,
5. popełnienia przestępstwa z art. 258§1 KK i za to wymierzono mu karę 1 roku
pozbawienia wolności.
Na podstawie art. 299§7 KK orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa
korzyści osiągniętej z przestępstwa przez T. G. w wysokości 487.854 zł.
Na podstawie art. 85 KK i art. 86§1 i 2 KK sąd połączył wymierzone T. G. kary
pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia
3
wolności, zaś na podstawie art. 39§1 KKS i art. 85 KK w zw. z art. 20§1 KKS przy
zast. art. 8§2 KKS sąd połączył wymierzone temu oskarżonemu kary pozbawienia
wolności i kary grzywny i wymierzył mu karę łączną 3 lat pozbawienia wolności i
karę łączną grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych przyjmując wysokość
jednej stawki za równoważną kwocie 500 zł, stwierdzając jednocześnie, że te kary
łączne nie podlegają wykonaniu.
Tym samym wyrokiem, J. J. uznany został za winnego:
1. popełnienia przestępstwa w art. 286§1 KK i art. 273 KK w zw. z art. 294§1 KK
przy zast. art. 11§2 KK i art. 12 KK i art. 65§1 KK i za to wymierzono mu karę 2
lat pozbawienia wolności i karę grzywny w wymiarze 150 stawek dziennych,
przyjmując wysokość jednej stawki dziennej za równoważną kwocie 50 zł,
2. popełnienia przestępstwa z art. 18§3 KK w zw. z art. 55§1 KKS i art. 62§2 KKS
przy zast. art. 6§2 KKS i art. 7§1 KKS i art. 37§1 pkt 1 i 5 KKS i za to
wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności i karę grzywny w wymiarze
100 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki dziennej za
równoważną kwocie 50 zł.,
3. popełnienia przestępstwa z art. 54§1 KKS w zw. z art. 6§2 KKS przy zast. art.
37§1 pkt 1 i 5 KKS i za to wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności i
karę grzywny w wymiarze 150 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej
stawki dziennej za równoważną kwocie 50 zł,
4. popełnienia przestępstwa z art. 299§1 i 5 KK w zw. z art. 12 KK i art. 65§1 KK i
za to wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności,
5. popełnienia przestępstwa z art. 258§1 KK i za to wymierzono mu karę 1 roku
pozbawienia wolności.
Na podstawie art. 299§7 KK orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa
korzyści osiągniętej z przestępstwa przez J. J. w wysokości 487.854 zł.
Na podstawie art. 85 KK i art. 86§1 i 2 KK sąd połączył wymierzone J. J. kary
pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności, zaś na podstawie art. 39§1 KKS i art. 85 KK w zw. z art. 20§1 KKS przy
zast. art. 8§2 KKS sąd połączył wymierzone temu oskarżonemu kary pozbawienia
wolności i kary grzywny i wymierzył mu karę łączną 2 lat pozbawienia wolności i
karę łączną grzywny w wymiarze 150 stawek dziennych przyjmując wysokość
4
jednej stawki za równoważną kwocie 50 zł, stwierdzając jednocześnie, że te kary
łączne nie podlegają wykonaniu.
Tym samym wyrokiem R. M. uznany został za winnego:
1. popełnienia przestępstwa z art. 291§1 KK i art. 294§1 KK w zw. z art. 12 KK i
art. 65§1 KK i za to wymierzono mu karę 4 lat pozbawienia wolności i karę
grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki
za równoważną kwocie 400 zł,
2. popełnienia przestępstwa z art. 258§1 KK i za to wymierzono mu karę 1 roku
pozbawienia wolności.
Na podstawie art. 85 KK i art. 86§1 i 2 KK sąd połączył wymierzone R. M. kary
pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 4 lat i 6 miesięcy
pozbawienia wolności.
Od wyroku Sądu Okręgowego w C. apelację wniósł obrońca oskarżonego R.
M. zaskarżając go w całości w zakresie dotyczącym tego oskarżonego i
zarzucając w pięciu punktach obrazę przepisów postępowania mającą wpływ
na treść orzeczenia oraz wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku w części
dotyczącej R. M. poprzez uniewinnienie go od zarzucanych mu czynów,
względnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania sądowi pierwszej instancji.
Apelację od ww. wyroku wniósł także obrońca oskarżonych T. G. i J. J.,
zarzucając wyrokowi:
1. obrazę prawa materialnego, tj. art. 286§1 KK, polegającą na błędnej wykładni,
że zachowanie polegające na „podstępnym przyjęciu należnej Skarbowi
Państwa kwoty pieniężnej tytułem należnego podatku akcyzowego” stanowi
doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia swym
mieniem,
2. obrazę przepisów prawa procesowego, tj. art. 8§1 i 2 KPK w zw. z art. 7 KPK i
art. 424§1 KPK, mającą istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, gdyż sąd
poczynił samodzielne ustalenia w zakresie uszczuplenia podatku VAT i podatku
akcyzowego, mimo że w polskim systemie prawa jedynie organy podatkowe
mają kompetencje do ustalania wysokości zobowiązania podatkowego, a nadto
sąd nie dokonał własnych ustaleń, co do wysokości uszczupleń podatkowych,
5
gdyż oparł się na opinii biegłego z zakresu analityki kryminalistycznej, której nie
poddał ocenie,
3. obrazę art. 410 KPK, poprzez oparcie ustaleń w zakresie wysokości
uszczuplenia w podatku VAT i podatku akcyzowego po stronie oskarżonego J.
J. na podstawie deklaracji VAT składanych przez tego oskarżonego i kontroli
prowadzonej w stosunku do niego przez organy podatkowe, pomimo że
kontrola prowadzona była tylko w zakresie prawidłowości rozliczenia podatku
VAT, która żadnych nieprawidłowości nie stwierdziła, a sąd dowodu z
dokumentów tej kontroli nie przeprowadził, a nadto nie było wobec J. J.
prowadzone postępowanie w zakresie prawidłowości rozliczenia podatku
akcyzowego,
4. obrazę art. 297§7 KPK (prawidłowo powinno być art. 299§7 KPK) polegającą
na tym, że sąd orzekł od oskarżonych G. i J. przepadek korzyści osiągniętej z
przestępstwa w jednakowej kwocie 487.854 zł. w stosunku do obu
oskarżonych, pomimo że nie zostało wykazane w jakiej kwocie każdy z tych
oskarżonych osiągnął korzyść, a niedopuszczalne było orzekanie przepadku
korzyści w tej samej wysokości od obu oskarżonych, gdyż powoduje to
obciążenie jednego z nich przepadkiem korzyści, która w ogóle nie została
osiągnięta, a nadto sąd dowolnie ustalił wysokość przedmiotu przepadku,
5. błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że oskarżeni dopuścili się
realizacji znamion czynu zabronionego z art. 299§1 KK, w szczególności, że
kwota 984.854 zł. stanowiła korzyść stanowiącą równowartość
nieodprowadzonego na rzecz Skarbu Państwa podatku VAT i podatku
akcyzowego, oskarżeni działali z zamiarem udaremnienia stwierdzenia
przestępnego pochodzenia korzyści majątkowych i takie czynności podjęli, a
także, że oskarżeni G. i J. działali w zorganizowanej grupie przestępczej oraz
że działalność gospodarcza pod nazwą C. prowadzona była rzeczywiście przez
T. G., a J.J. jedynie firmował ją swoim nazwiskiem,
6. rażącą niewspółmierność wymierzonych oskarżonym kar pozbawienia
wolności.
Podnosząc wymienione zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego
wyroku i uniewinnienie obu oskarżonych od zarzucanych im czynów, ewentualnie o
6
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w C.
do ponownego rozpoznania.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 9 października 2014 r., w odniesieniu do T. G.
zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
1. uchylił rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 55 zaskarżonego wyroku i na mocy
art. 414§1 KPK w zw. z art. 17§1 pkt 6 KPK w zw. z art. 101§1 pkt 4 KK i art.
102 KK umorzył postępowanie karne wobec tego oskarżonego przyjmując, że
czyn oskarżonego wyczerpał znamiona występku z art. 273 KK w zw. z art. 12
KK w zw. z art. 65§1 KK i w tym zakresie kosztami procesu obciążył Skarb
Państwa,
2. w ramach czynów przypisanych T. G. w punktach 56 i 57 zaskarżonego
wyroku, a opisanych w punktach XXXVII i XXXVIII jego części wstępnej przyjął,
że oskarżony wyczerpał znamiona przestępstwa skarbowego z art. 55§1 KKS
w zw. z art. 62§2 KKS i art. 54§1 KKS w zw. z art. 6§2 KKS w zw. z art. 7§1
KKS przy zast. art. 37§1 pkt 1 i 5 KKS w brzmieniu tych przepisów sprzed 1
maja 2004 r. i za to wymierzył mu karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i
200 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na
kwotę 200 zł.,
3. w punkcie 58 zaskarżonego wyroku przyjął, że podstawę prawną wymiaru kary
stanowi przepis art. 299§5 KK w zw. z art. 65§1 KK,
4. uchylił rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 60 zaskarżonego wyroku i na mocy
art. 414§1 KPK w zw. z art. 17§1 pkt 6 KPK w zw. z art. 101§1 pkt 4 KK i art.
102 KK umorzył postępowanie karne wobec tego oskarżonego przyjmując, że
czyn opisany w punkcie XL części wstępnej wyroku, wyczerpuje znamiona
występku z art. 258§1 KK w brzmieniu sprzed 1 maja 2004 r. w zw. z art. 4§1
KK i w tym zakresie kosztami procesu obciążył Skarb Państwa,
5. uchylił orzeczenie zwarte w dwóch punktach zaskarżonego wyroku
oznaczonych tożsamo jako punkt 61 dotyczących kar łącznych za przestępstwa
oraz przestępstwa skarbowe, a także orzeczenie zawarte w punkcie 62
zaskarżonego wyroku,
6. na mocy art. 39§1 i 2 KKS w miejsce kar orzeczonych w niniejszym wyroku
orzekł wobec T. G. nową karę łączną 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności,
7
zaliczając oskarżonemu na mocy art. 63§1 KK na poczet orzeczonej kary
łącznej pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 19
lipca 2007 r. do 26 listopada 2007 r.
Odnośnie do J. J. sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób,
że:
1. uchylił rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 63 zaskarżonego wyroku i na mocy art.
414§1 KPK w zw. z art. 17§1 pkt 6 KPK w zw. z art. 101§1 pkt 4 KK i art. 102 KK
umorzył postępowanie karne wobec tego oskarżonego przyjmując, że czyn
oskarżonego wyczerpał znamiona występku z art. 273 KK w zw. z art. 12 KK w
zw. z art. 65§1 KK i w tym zakresie kosztami procesu obciążył Skarb Państwa,
2. w ramach czynów przypisanych J. J. w punktach 64 i 65 zaskarżonego wyroku
przyjął, że oskarżony wyczerpał znamiona przestępstwa skarbowego z art. 18§3
KK w zw. z art. 55§1 KKS w zw. z art. 62§2 KKS i art. 54§1 KKS w zw. z art. 6§2
KKS w zw. z art. 7§1 KKS przy zast. art. 37§1 pkt 1 i 5 KKS w brzmieniu tych
przepisów sprzed 1 maja 2004 r. i za to wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia
wolności i 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki
dziennej na kwotę 50 zł.,
3. w punkcie 66 zaskarżonego wyroku przyjął, że podstawę prawną wymiaru kary
stanowi przepis art. 299§5 KK w zw. z art. 65§1 KK,
4. uchylił rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 68 zaskarżonego wyroku i na mocy art.
414§1 KPK w zw. z art. 17§1 pkt 6 KPK w zw. z art. 101§1 pkt 4 KK i art. 102 KK
umorzył postępowanie karne wobec tego oskarżonego przyjmując, że czyn
opisany w punkcie XLV części wstępnej wyroku, wyczerpuje znamiona występku
z art. 258§1 KK w brzmieniu sprzed 1 maja 2004 r. w zw. z art. 4§1 KK i w tym
zakresie kosztami procesu obciążył Skarb Państwa,
5. uchylił orzeczenie zwarte w punktach 69, 70 i 71 zaskarżonego wyroku,
6. na mocy art. 39§1 i 2 KKS w miejsce kar pozbawienia wolności orzeczonych w
niniejszym wyroku orzekł wobec J. J. nową karę łączną 2 lat i 3 miesięcy
pozbawienia wolności, zaliczając oskarżonemu na mocy art. 63§1 KK na poczet
orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia
wolności od 4 czerwca 2007 r. do 26 listopada 2007 r.
8
W odniesieniu do R. M. sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten
sposób, że:
1. uchylił rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 72 zaskarżonego wyroku i na mocy art.
414§1 KPK w zw. z art. 17§1 pkt 6 KPK w zw. z art. 101§1 pkt 4 KK i art. 102 KK
umorzył postępowanie karne wobec tego oskarżonego przyjmując, że czyn
oskarżonego wyczerpał znamiona występku z art. 273 KK w zw. z art. 12 KK w
zw. z art. 65§1 KK i w tym zakresie kosztami procesu obciążył Skarb Państwa,
2. uchylił rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 73 zaskarżonego wyroku i na mocy art.
414§1 KPK w zw. z art. 17§1 pkt 6 KPK w zw. z art. 44§1 pkt 1 5 KKS w zw. z
art. 113§1 KKS umorzył postępowanie karne wobec tego oskarżonego
przyjmując, że czyn oskarżonego wyczerpał znamiona występku z art. 62§2 KKS
w zw. z art. 6§2 KKS w zw. z art. 37§1 pkt 5 KKS i w tym zakresie kosztami
procesu obciążył Skarb Państwa,
3. zmienił punkt 74 zaskarżonego wyroku przyjmując, że podstawę prawną
skazania stanowi przepis art. 291§1 KK w zw. z art. 294§1 KK w zw. z art. 12 KK
w zw. z art. 65§1 KK, a podstawę prawną wymiaru kary stanowi przepis art.
294§1 KK w zw. z art. 65§1 KK i art. 33§1, 2 i 3 KK w brzmieniu tych przepisów
sprzed 1 maja 2004 r. i obniżył wymierzoną na tej podstawie karę pozbawienia
wolności do 3 lat, a wysokość jednej stawki dziennej grzywny ustalił na
równoważną kwocie 200 zł.
4. uchylił rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 75 zaskarżonego wyroku i na mocy art.
414§1 KPK w zw. z art. 17§1 pkt 6 KPK w zw. z art. 101§1 pkt 4 KK i art. 102 KK
umorzył postępowanie karne wobec tego oskarżonego o czyn opisany w punkcie
XLIX części wstępnej wyczerpujący znamiona występku z art. 258§1 KK w
brzmieniu tych przepisów sprzed 1 maja 2004 r. w zw. z art. 4§1 KK i w tym
zakresie kosztami procesu obciążył Skarb Państwa,
5. uchylił rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 76 zaskarżonego wyroku.
W pozostałym zakresie w stosunku do wymienionych oskarżonych wyrok sądu
pierwszej instancji został utrzymany w mocy.
Kasację od wyroku Sądu Apelacyjnego wywiódł obrońca skazanego R. M.,
zarzucając:
9
1. rażące naruszenie prawa materialnego polegające na zastosowaniu błędnej
kwalifikacji prawnej czynu w zw. z art. 65§1 KK opisanego w punkcie IX.3
wyroku sądu odwoławczego, gdy R. M. nie był równocześnie skazany za
przestępstwo z art. 258 KK, gdyż nastąpiło umorzenie postępowania
odnośnie do tego przestępstwa, co skutkowało wadliwe wprowadzenie do
podstawy prawnej wymiaru kary za ten czyn art. 65§1 KK,
2. rażącą obrazę prawa procesowego mającą wpływ na treść wyroku, tj.:
 art. 457§3 KPK w zw. z art. 433§1 i 2 KPK polegającą na tym, że sąd
odwoławczy w wyniku rozpoznania środka odwoławczego w nierzetelny
sposób sporządził jedynie ogólnikowe i lakoniczne uzasadnienie swojego
wyroku nie poddając wszechstronnej i rzetelnej analizie zarzutów
podniesionych w apelacji,
 art. 457§3 KPK w zw. z art. 4 KPK w zw. z art. 7 KPK w zw. z art. 410 KPK w
zw. z art. 424§1 pkt 1 KPK poprzez niezasadne uznanie, że sąd pierwszej
instancji rozważył całokształt okoliczności przemawiających na korzyść oraz
na niekorzyść skazanego,
 art. 433§1 i 2 KPK w zw. z art. 457§3 KPK w zw. z art. 437§1 i 2 KPK w zw.
z art. 438 pkt 3 KPK poprzez brak odpowiedniego rozważenia i
uzasadnienia zarzutu czwartego apelacji.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
uniewinnienie skazanego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i
zmienionego nim wyroku sądu pierwszej instancji i przekazanie temu sądowi
sprawy do ponownego rozpoznania.
Wyrok Sadu Apelacyjnego zaskarżył kasacją także obrońca skazanych T. G.
i J. J. zarzucając rażące naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ
na treść orzeczenia, tj.:
1. art. 433§2 KPK w zw. z art. 457§3 KPK poprzez nienależyte rozpoznanie
zarzutów apelacji oraz nierozpoznanie w ogóle części zarzutów podnoszonych
w apelacji, a także sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku w sposób
niespełniający wymogów przewidzianych w art. 457§3 KPK, co wyrażało się
jedynie w lakonicznym wskazaniu dlaczego nie uznano za zasadne
podniesionych w apelacji zarzutów,
10
2. art. 433§2 KPK w zw. z art. 8§1 i 2 KPK w zw. z art. 7 KPK i w zw. z art. 424§1
KPK polegające na niesłusznym zaakceptowaniu przez sąd odwoławczy
wykładni, że sąd powszechny w sprawach karnych jest uprawniony do
samodzielnego ustalania wysokości uszczuplenia podatku VAT i podatku
akcyzowego, mimo że w polskim systemie prawa jedynie organy podatkowe
mają kompetencje do ustalania wysokości zobowiązania podatkowego,
ponadto sąd odwoławczy przeprowadził nieprawidłową kontrolę zarzutu
naruszenia art. 7 KPK w zw. z art. 424§1 KPK aprobując niesłuszne stanowisko
sądu pierwszej instancji, że wysokość uszczupleń podatkowych można było
poczynić w oparciu o opinię biegłego z zakresu techniki kryminalistycznej,
przez co doszło do przeniesienia nieprawidłowości orzeczenia sądu a quo, do
orzeczenia sądu ad quem,
3. art. 433§2 KPK w zw. z art. 7 KPK polegające na bezkrytycznym
zaakceptowaniu przez sąd odwoławczy błędnych ustaleń faktycznych, że kwota
984.854 zł., stanowiła korzyść równoważną nieodprowadzonego na rzecz
Skarbu Państwa podatku VAT i podatku akcyzowego; oskarżeni działali z
zamiarem udaremnienia stwierdzenia przestępnego pochodzenia korzyści
majątkowych i takie czynności podjęli, oraz że oskarżeni T.G. i J. J. działali w
zorganizowanej grupie przestępczej, oraz że działalność gospodarcza pod
nazwą C. prowadzona była rzeczywiście przez T.G., a J.J. jedynie firmował ją
swoim nazwiskiem – przez co doszło do przeniesienia nieprawidłowości
orzeczenia sądu a quo, do orzeczenia sądu ad quem,
4. art. 433§2 KPK w zw. z art. 410 KPK polegające na niesłusznym uznaniu za
niezasadny zarzut naruszenia art. 410 KPK, polegający na zaniechaniu
przeprowadzenia przez sąd a quo dowodu z dokumentów kontroli
prawidłowości rozliczenia podatku VAT przez J. J., pomimo że na podstawie
tych dokumentów sąd ustalał wysokość uszczuplenia w podatku VAT, ponadto
kontrola podatkowa nie wykazała żadnych uszczupleń w podatku VAT po
stronie J. J. oraz oparciu ustaleń faktycznych w zakresie wysokości
uszczuplenia w podatku akcyzowym na wynikach kontroli w zakresie
prawidłowości rozliczenia podatku akcyzowego, pomimo że taka kontrola nie
11
była przeprowadzona - przez co doszło do przeniesienia nieprawidłowości
orzeczenia sądu a quo, do orzeczenia sądu ad quem,
5. art. 433§2 KPK w zw. z art. 297§7 KPK (prawidłowo powinno być art. 299§7
KPK) polegające na niesłusznym uznaniu przez sąd odwoławczy za
niezasadny zarzut naruszenia art. 297§7 KPK (tak w kasacji) i zaakceptowaniu
nałożenia na oskarżonych G. i J. przepadku korzyści osiągniętej z przestępstwa
w jednakowej kwocie 487.854 zł w stosunku do obu oskarżonych, pomimo że
nie zostało wykazane w jakiej wysokości każdy z nich osiągnął korzyść
majątkową - przez co doszło do przeniesienia nieprawidłowości orzeczenia
sądu a quo, do orzeczenia sądu ad quem.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Apelacyjnego do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na obie kasacje Prokurator Apelacyjny wniósł o uznanie ich za
oczywiście bezzasadne.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Kasacja pochodząca od obrońcy skazanego R. M. jest oczywiście
bezzasadna. Wobec tego, Sąd Najwyższy na podstawie art. 535§3 KPK odstąpił od
sporządzenia pisemnego uzasadnienia orzeczenia.
W kasacji obrońcy skazanych T. G. i J. J. zasadne okazały się jedynie
zarzuty naruszenia przepisów art. 433§2 KPK w zw. z art. 299§1 KK, a także art.
433§2 KPK w zw. z art. 7 KPK oraz częściowo zarzut naruszenia art. 433§2 KPK w
zw. z art. 457§3 KPK w zakresie, w jakim dotyczą uznania T. G. i J. J. za winnych
popełnienia przestępstwa z art. 299§1 i 5 KK w zw. z art. 12 KK w zw. z art. 65§1
KK oraz orzeczenia przepadku na podstawie art. 299§7 KK. Pozostałe zarzuty
sformułowane w kasacji ocenione zostały jako oczywiście bezzasadne. Odnośnie
do tych zarzutów, przede wszystkim należy zauważyć, że dwa z nich (zarzut drugi i
czwarty) stanowią niemal dosłowne powielenie zarzutów sformułowanych w środku
odwoławczym. Przypomnieć więc należy, że postępowanie kasacyjne nie może
stanowić powtórzenia postępowania apelacyjnego i nie jest „trzecią instancją” w
postępowaniu karnym. Podniesienie w kasacji zarzutów, które wcześniej
postawione zostały w apelacji należy ocenić krytycznie i nie może to wpłynąć na
skuteczność kasacji. Ponadto, do zarzutu obrazy przepisów art. 8§1 i 2 KPK w zw.
12
z art. 7 KPK i art. 424§1 KPK sąd ad quem odniósł się na s. 59-62, 65 i 68
uzasadnienia wyroku stwierdzając, że wysokość uszczuplonej należności
podatkowej ustalona została na podstawie faktur VAT, które umożliwiły dokonanie
wyliczeń co do tego, ile paliwa danego rodzaju sprzedano w imieniu firm
należących do T. G. i J. J. To z kolei umożliwiło dokonanie obliczenia narażonego
na uszczuplenie podatku akcyzowego, gdyż podatek ten związany jest nie z osobą
płatnika, ale z przedmiotem opodatkowania, tj. paliwami płynnymi. Sprzedaż
takiego paliwa rodzi zaś obowiązek odprowadzenia podatku akcyzowego. Dalej sąd
odwoławczy stwierdził, że zgromadzona w sprawie dokumentacja pozwoliła na
ustalenie ilości sprzedanego paliwa, a to umożliwiło wyliczenie narażonego na
uszczuplenie podatku akcyzowego, zgodnie z obowiązującymi w danym czasie
przepisami. Twierdzenie autora kasacji, że sąd karny nie jest upoważniony do
samodzielnego ustalenia wysokości podatku narażonego na uszczuplenie, gdyż
jedynie organy podatkowe mają kompetencje do ustalania wysokości zobowiązania
podatkowego stanowi wyraz bagatelizowania, a wręcz nieuznawania wyrażonej w
art. 8§1 KPK zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego. Stosownie do tej
zasady zakres samodzielności orzekania sądu karnego wyznaczony jest przez
przedmiot danego postępowania oraz inne kwestie warunkujące orzeczenie o tym
przedmiocie, które łącznie wyznaczają zakres kognicji sądu karnego (zob.
P.Hofmański, Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego, Katowice 1988, s. 17 –
18). Pomimo, że w piśmiennictwie karnoprocesowym zasadniczo aprobuje się
koncepcję związania sądu karnego decyzją administracyjną jako przesłanką
odpowiedzialności karnej wynikającą ze znamion typu czynu zabronionego (zob.
J.Grajewski, K.L.Paprzycki, S.Steinborn, Kodeks postępowania karnego.
Komentarz. T. I, Warszawa 2013, s. 71 – 72; P.Hofmański, E.Sadzik. K.Zgryzek,
Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, Warszawa 2011, s. 111;
T.Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, Warszawa 2014,
s. 85; D.Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. I, Warszawa
2013, s. 67), odrzuca się stanowisko, że decyzje organów skarbowych ustalające
istnienie lub nieistnienie zobowiązania podatkowego oraz określające wysokość
podatku wiążą sądy karne (tamże). W postępowaniu o przestępstwa skarbowe i
wykroczenia skarbowe zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego
13
obowiązuje stosownie do art. 113 KKS i w tym postępowaniu nie podlega ani
osłabieniu, ani dalszym wyjątkom, niż określone w art. 8§2 KPK. Sąd karny jest
zatem legitymowany do tego, aby samodzielnie badać kwestię istnienia
zobowiązania podatkowego oraz wysokość podatku określonego decyzją organów
administracyjnych (por. M.Wąsek – Wiaderek, Zasada samodzielności
jurysdykcyjnej sądu, [w:] System Prawa Karnego Procesowego pod red.
P.Hofmańskiego. T. III, cz. 2 Zasady Procesu Karnego pod red. P.Wilińskiego,
Warszawa 2014, s. 1329). Odmienne stanowisko w tej kwestii oznaczałby aprobatę
dla ograniczenia roli sądu karnego w orzekaniu o odpowiedzialności karnej za
przestępstwa przeciwko obowiązkom podatkowym określone w rozdziale 6
Kodeksu karnego skarbowego, do organu określającego jedynie konsekwencje
karnoskarbowe wiążących go ustaleń organów administracyjnych (por. U.Doniec,
A.Koziara, Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego w zakresie decyzji
kreujących zobowiązania podatkowe, [w:] Z problematyki funkcji procesu karnego
pod red. T.Grzegorczyka, J.Izydorczyka, R.Olszewskiego, Warszawa 2013, s. 650)
i ograniczenie w sprawowania wymiaru sprawiedliwości w postępowaniu o
przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe.
Odnośnie do zarzutu obrazy przepisów art. 433§2 KPK w zw. z art. 410 KPK
przypomnieć należy, że zarzut obrazy przepisu art. 410 KPK z reguły nie może być
skutecznie podnoszony w nadzwyczajnym środku zaskarżenia. Jedynie w
wypadku, gdy sąd odwoławczy samodzielnie ocenił dowody i wydał wyrok
reformatoryjny, podniesienie zarzutu obrazy tego przepisu co do zasady jest
uprawnione (zob. wyr. SN z 26.07.2007 r., IV KK 172/07, LEX nr 307757).
Wymieniony zarzut sformułowany został wcześniej w punkcie 3 apelacji, a sąd
odwoławczy odniósł się do niego na s. 62 – 63, 65 – 66 uzasadnienia wyroku, jasno
i przekonująco podając, czym kierował się wydając wyrok oraz dlaczego stosowny
zarzut uznał za niezasadny. Bezzasadne jest więc twierdzenie, że sąd ad quem
uchybił przepisowi art. 433§2 KPK, gdyż nie rozważył rzeczonego zarzutu.
Przechodząc zaś do zasadniczych kwestii leżących u podstaw wydania
orzeczenia o charakterze kasatoryjnym zważyć należy, że stosownie do art. 299§1
KK wartości majątkowe stanowiące przedmiot czynności wykonawczych mają
pochodzić z „korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego”, przez co
14
należy rozumieć korzyści pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z popełnionego
przestępstwa (zob. W.Wróbel, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. T.
III, Kraków 2006, s. 722). Pojęcie korzyści pochodzących bezpośrednio lub
pośrednio z przestępstwa należy zaś rozumieć w sposób określony w art. 44 i 45
KK (zob. post. SN z 15.04.2010 r., II KK 226/09, Lex nr 590212). Oznacza, że dla
przypisania sprawcy realizacji znamion typu czynu z art. 299§1 KK konieczne jest
ustalenie owego czynu, czyli tzw. czynu pierwotnego lub bazowego oraz korzyści
bezpośrednio lub pośrednio odniesionych z niego przez sprawcę albo inną osobę.
Niedopuszczalne jest bowiem przypisanie sprawcy realizacji znamion
stypizowanego w art. 299§1 KK przestępstwa „prania pieniędzy” bez dostatecznie
skonkretyzowanego określenia typu czynu zabronionego, z którym związane są
korzyści majątkowe oraz jego kwalifikacji prawnej, a także bez udowodnienia
popełnienia tego czynu (zob. wyr. SN z 2.02.2011 r., II KK 159/10, Lex nr 785651;
wyr. SN z 4.10.2011 r., III KK 28/11, OSNKW 2011/11/101; wyr. SN z 20.05.2013 r.
III KK 455/12, Lex nr 1321751; J.Giezek (red.), Kodeks karny. Część szczególna.
Komentarz, Warszawa 2014, s. 1223).
Treść przepisu art. 299§1 KK wyraźnie wskazuje, że źródłem pochodzenia
wartości majątkowych stanowiących tzw. „brudne pieniądze” jest zachowanie
realizujące znamiona konkretnego typu czynu zabronionego pod groźbą kary.
Stosownie zaś do przepisu art. 115§1 KK czynem zabronionym jest zachowanie o
znamionach określonych w ustawie karnej. Dla realizacji znamion przestępstwa z
art. 299§1 KK nie jest więc wystarczające ustalenie, że określone wartości
majątkowe pochodzą z nieujawnionego bądź nielegalnego źródła, czynności
bezprawnej, czy z „fikcyjnych zakupów paliwa”, bądź „nielegalnego obrotu paliwami
płynnymi”, jak zostało to ujęte w opisie czynu przypisanego T. G. i J. J. W tym
zakresie, za niewystarczające uznać należy także ogólne wskazanie, że korzyść
majątkowa pochodzi z działalności przestępczej mającej związek z jakimś bliżej
nieokreślonym czynem zabronionym, czy grupą przestępstw (np. przestępstw
przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, czy przeciwko obowiązkom
podatkowym lub obowiązkom celnym (zob. wyr. SN z 4.10.2011 r., III KK 28/11,
OSNKW 2011/11/101).
15
Nie ulega wątpliwości, że korzyść, o jakiej mowa w art. 299§1 KK może
pochodzić z jakiegokolwiek czynu zabronionego określonego w kodeksie karnym
oraz w innych ustawach określających czyny zabronione pod groźbą kary jako
przestępstwa lub przestępstwa skarbowe (zob. post. SN z 12.01.2015 r., III KK
247/14, Lex nr 1622321).
Znamię „korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego” musi być
udowodnione w taki sam sposób, jak wszystkie pozostałe znamiona przestępstwa z
art. 299§1 KK. Wymieniony przepis nie wymaga jednak ustalenia, aby czyn
stanowiący źródło tzw. „brudnych pieniędzy” spełniał wszystkie znamiona
przestępstwa (zob. wyr. SN z 20.05.2013 r., III KK 455/12, Lex nr 1321751). Nie
jest więc konieczne ustalenie konkretnego sprawcy, jego winy oraz dalszych
okoliczności warunkujących odpowiedzialność karną (zob. J.Giezek, Brudne
pieniądze jako korzyść związana z popełnieniem czynu zabronionego, [w:]
J.Skorupka (red.) Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profes Zofii Świdy,
Warszawa 2009, s. 765), a także uprzednie rozstrzygnięcie tych kwestii przez
organ procesowy. Niezbędne jest zaś wykazanie tych przedmiotowych elementów
pierwotnego czynu zabronionego, które pozwalają na jego zakwalifikowanie do
znamion konkretnego typu czynu zabronionego określonego w ustawie karnej oraz
kwalifikacji tego czynu (zob. wyr. SN z 4.10.2011 r., III KK 28/11). W realizacji tego
obowiązku sąd zachowuje samodzielność jurysdykcyjną w granicach
wyznaczonych treścią art. 7 i 8 KPK.
Wskazanych wyżej obowiązków sądy instancyjne nie dopełniły. T. G. i J. J.
zastali wszak uznani za winnych popełnienia przestępstwa „prania pieniędzy” z art.
299§1 i 5 KK w zw. z art. 12 KK w zw. z art. 65§1 KK polegającego na tym, że jako
właściciele firmy C., działając wspólnie i w porozumieniu dokonywali wpłat na
rachunki bankowe firm J. i P. z tytułu fikcyjnych zakupów paliwa na łączną kwotę
984.854 zł, a następnie przyjmowali pieniądze w gotówce, czym podejmowali
czynności mające na celu udaremnienie stwierdzenia przestępnego pochodzenia
osiągniętych przez ww. firmy korzyści związanych z nielegalnym obrotem paliwami
płynnymi. Sąd pierwszej instancji przyjął (k. 153 – 154 uzasadnienia wyroku), że
czynności ww. oskarżonych miały na celu legalizowanie wartości majątkowych
pochodzących z nielegalnego źródła poprzez wprowadzenie ich do obrotu.
16
Przedmiotem czynności wykonawczych były zaś korzyści pochodzące
bezpośrednio z czynów zabronionych, a stanowiące równowartość
nieodprowadzonego na rzecz Skarbu Państwa podatku VAT, których warunkiem
było wystawienie fikcyjnych faktur VAT oraz nieodprowadzenie podatku
akcyzowego. Zważyć więc należy z opisu czynu przypisanego T. G. i J. J. wynika,
że pieniądze, które wpłacali na rachunki bankowe pochodziły z „fikcyjnych zakupów
paliwa”, a korzyści, z których pochodziły „brudne pieniądze”, związane były z
„nielegalnym obrotem paliwami płynnymi”. Zwrócić należy też uwagę, że pomiędzy
opisem czynu przypisanego T. G. i J. J. a wymienionymi ustaleniami sądu
rejonowego istnieje sprzeczność, która nie została usunięta w postępowania
odwoławczym. W efekcie tego, T. G. i J. J. skazani zostali za przestępstwo z art.
299§1 i 5 KK w zw. z art. 12 KK w zw. z art. 65§1 KK polegające na tym, że
wpłacali na rachunki bankowe pieniądze pochodzące z „fikcyjnych zakupów
paliwa”, a korzyści, z których pochodziły „brudne pieniądze” związane były z
„nielegalnym obrotem paliwami płynnymi”. Nie można zatem stwierdzić, że sąd ad
quem spełnił wymagania przepisu art. 299§1 KK dotyczące wskazania konkretnego
czynu zabronionego, z którego popełnieniem związane są korzyści majątkowe, z
których pochodzić mają tzw. „brudne pieniądze”. W tym zakresie rozważania sądu
odwoławczego nie mogą zostać uznane za spełniające wymagania przepisu art.
433§2 KPK. Sformułowany w apelacji zarzut nie rozstał bowiem rozpoznany w
sposób określony w art. 433§2 KPK, co jest o tyle istotne, że przy mankamentach
orzeczenia sądu pierwszej instancji, zarzut obrazy przepisów postępowania, a w
konsekwencji – przy odczytaniu treści zarzutu przez pryzmat art. 118§1 KPK –
zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, nie został rozpoznany, co bez
wątpienia miało wpływ na treść rozstrzygnięcia.
Odnośnie do drugiej kwestii, tj. orzeczonego na podstawie art. 299§7 KK
przepadku korzyści, które T. G. i J. J. osiągnęli z popełnienia przestępstwa z art.
299§1 i 5 KK stwierdzić należy, że przepis art. 299§7 KK określa dwie postaci
przedmiotu przepadku. Mianowicie:
1. przedmioty pochodzące pośrednio i bezpośrednio z przestępstwa, do
których zalicza się następujące rzeczy:
17
 pochodzące bezpośrednio z przestępstwa prania pieniędzy wartości
majątkowe (np. papiery wartościowe),
 służące lub przeznaczone do popełnienia przestępstwa (np. sprzęt
komputerowy),
 połączone z rzeczami ww. wymienionymi w taki sposób, że nie można
dokonać ich rozłączenia bez uszkodzenia którejkolwiek z tych rzeczy (np.
surogaty praw majątkowych),
 rzeczy, których wytwarzanie, posiadanie lub obrót jest zabronione (np. broń
palna),
2. korzyści majątkowe pochodzące pośrednio lub bezpośrednio z przestępstwa
albo przepadek ich równowartości (zob. R.Zawłocki, [w:] Kodeks karny.
Część szczególna. T. II pod red. A.Wąska i R.Zawłockiego, Warszawa 2010,
s. 1429; E.Jurgielewicz, Charakterystyka przestępstwa prania brudnych
pieniędzy na tle Kodeksu karnego z 1997 r., [w:] Proceder prania pieniędzy i
jego implikacje pod red. E.W.Pływaczewskiego, Warszawa 2013, s. 110).
W piśmiennictwie przyjmuje się, że przedmiotami pochodzącymi
bezpośrednio z przestępstwa prania pieniędzy są w szczególności środki płatnicze,
wartości dewizowe lub papiery wartościowe będące przedmiotem czynności
wykonawczych tego przestępstwa, jak również wszelkie korzyści lub ekwiwalenty
majątkowe (rzeczy lub prawa majątkowe) uzyskane zamiast tych wartości (zob.
W.Wróbel, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. T. III, Kraków 2006,
s. 736). Przepadek przedmiotów przestępstwa obejmuje zarówno „brudne
pieniądze”, jak i pieniądze „wyprane”, inne środki płatnicze, papiery wartościowe,
itp. mające bezpośredni związek z przestępstwem (np. pieniądze za sprzedaną
nielegalnie broń) oraz pośredni (np. papiery wartościowe nabyte za brudne
pieniądze). Przepadkowi podlegają także przedmioty nabyte z dochodów
uzyskanych za pranie pieniędzy (zob. J.W.Wójcik, Pranie pieniędzy.
Kryminologiczna i kryminalistyczna ocena transakcji podejrzanych, Warszawa
2002, s. 199).
Natomiast, osiągnięcie korzyści majątkowej za pomocą przestępstwa prania
pieniędzy oznacza wszelkie przysporzenie majątkowe po stronie sprawcy.
Przysporzenie to nie obejmuje wartości majątkowych (przedmiotów lub praw),
18
których sprawca stał się dysponentem w miejsce przekazanych „brudnych
pieniędzy”. Korzyścią majątkową może być zapłata za przyjęcie pieniędzy na konto
bankowe, prowizja od dokonanej transakcji, zysk z operacji finansowych lub
giełdowych dokonywanych za pomocą „brudnych pieniędzy” (zob. W.Wróbel, [w:]
Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. T. III, Kraków 2006, s. 719).
Ugruntowany wydaje się także pogląd, że przepis art. 299§7 KK
bezpośrednio odnosi się do przepisów art. 44 i 45 KK, precyzując lub modyfikując
je na użytek przestępstwa prania pieniędzy. Z tego względu, art. 299§7 KK należy
interpretować w świetle obu ww. instytucji (zob. J.Długosz, Przestępstwa prania
pieniędzy, [w:] System prawa karnego. T. 9. Przestępstwa przeciwko mieniu i
gospodarcze pod red. R.Zawłockiego, Warszawa 2015, s. 584; K.Buczkowski,
M.Wojtaszek, Pranie pieniędzy, Warszawa 2001, s. 174).
W realiach rozpoznawanej sprawy istotne jest zatem, że art. 44§1 KK
dotyczy przepadku przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa
(producta sceleris), a więc takich, które zostały uzyskane w następstwie realizacji
znamion przestępstwa, co wymaga ustalenia bezpośredniego związku pomiędzy
określonym przedmiotem, który ma być objęty przepadkiem, a popełnionym
przestępstwem (zob. wyr. SN z 21.10.1974 r., II KR 186/74, OSNPG 1975, z. 3,
poz. 34; wyr. SN z 15.04.2008 r., II KK 29/08, Lex nr 388435). Natomiast art. 45§1
KK dotyczy przepadku korzyści albo jej równowartości, które sprawca osiągnął z
popełnienia przestępstwa chociażby pośrednio, a które nie podlegają przepadkowi
przedmiotów na podstawie art. 44§1 lub 6 KK. W piśmiennictwie i orzecznictwie
sądowym powszechnie przyjmuje się, że w art. 45 KK chodzi jedynie o nienależną
korzyść majątkową, czyli pozbawioną podstawy prawnej (zob. J.Raglewski, [w:]
Kodeks karny. Część ogólna. T. I, Kraków 2004, s. 744). Przez korzyść majątkową
pośrednio pochodzącą z przestępstwa rozumie się zaś takie składniki majątkowe
lub ich części, które uzyskane zostały w następstwie przetworzenia korzyści
pochodzących bezpośrednio z popełnienia przestępstwa, np. składniki majątkowe
nabyte za pieniądze pochodzące bezpośrednio z działalności przestępczej (zob.
J.Raglewski, tamże).
Mając to na względzie, nie można zaakceptować stanowiska Sądu
Apelacyjnego, że „sąd okręgowy prawidłowo przyjął, że korzyścią osiągniętą z
19
przestępstwa jest cała kwota będąca przedmiotem przelewów bankowych
dokonywanych przez T. G. i J. J., która jest zarazem przedmiotem przestępstwa z
art. 299§1 KK przypisanego tym oskarżonym” (s. 89 uzasadnienia wyroku). Trafnie
zatem wywodzi się w rozpoznawanej kasacji, że sąd odwoławczy obraził przepis
art. 433§2 KPK w zw. z art. 7 KPK bezkrytycznie akceptując ustalenie sądu
pierwszej instancji.
Stwierdzone uchybienia skutkować musiały uchyleniem zaskarżonego
wyroku w zakresie odnoszącym się do przypisania T. G. i J. J. przestępstwa z art.
299§1 i 5 KK w zw. z art. 12 KK w zw. z art. 65§1 KK oraz orzeczenia przepadku
osiągniętych przez nich korzyści z tego przestępstwa na podstawie art. 299§7 KK i
w tym zakresie przekazaniem sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania w postępowaniu odwoławczym. Ujawnione naruszenia prawa były
bowiem rażące oraz mające istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia.
Niniejsze rozstrzygnięcie skutkuje przy tym określonymi konsekwencjami
procesowymi. Przede wszystkim Sąd Apelacyjny, któremu przekazano sprawę do
ponownego rozpoznania orzekać będzie w granicach, a jakich nastąpiło
przekazanie (art. 442§1 KPK). Poza tym, wyrok Sądu Okręgowego zaskarżony
został wyłącznie na korzyść T. G. i J. J. W takim układzie, w ponownym
postępowaniu obowiązywać będzie pośredni zakaz reformationis in peius
wynikający z art. 443 KPK.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Najwyższy orzekł, jak w
wyroku.
kc